محیط زیست جانوری
سال:1389 | دوره:2 | شماره:4 (پیاپی 8) |تعداد مقالات:11

در ایران انواع مختلفی از نژادهای سگ مشاهده می شود که برخی از آنها از نظر فنوتیپی کاملا با یکدیگر متفاوت و برخی دیگر تا حدودی با یکدیگر شباهت دارند و از آنها بصورت تجربی در گله های عشایری استفاده می شود. برای شناسایی و تعیین میزان تنوع ژنتیکی موجود در قسمتی از ژنوم کروموزوم جنسی Y در بین جمعیت سگ های سرابی، سنگسری و افشاری، از 21 قلاده سگ نر غیر هم خون از این سه جمعیت، نمونه خون گرفته شد. نمونه های خون در لوله های آزمایش EDTA دار طی زنجیره سرد به آزمایشگاه منتقل شدند. استخراج DNA توسط کیت استخراج انجام شد، آغازگرهای رفت و برگشت طراحی شدند و سپس توالی های بدست آمده با استفاده از نرم افزارهای MEGA4 و FinchTV_1_4_0 آنالیز شدند. پس از تعیین توالی های تکثیر شده، نتایج گویای این واقعیت بودند که کلیه توالی ها حفاظت شده می باشند. وجود توالی های تکراری باعث بوجود آمدن صفحات لرزان شده بود که قابل توجه است. در این پژوهش از 2 روش پیوند همجواری و روش جفت گروهی غیروزنی از طریق میانگین حسابی برای ترسیم درخت فیلوژنتیک استفاده شد. نتیجه درخت ترسیم شده در این روش حاکی از عدم وجود شباهت بین توده های بررسی شده می باشد. در مجموع می توان نتیجه گرفت سه جمعیت سگ های گله سرابی، سنگسری و افشاری ایران از نظر ژنتیکی متمایز می باشند.

این تحقیق با هدف بررسی تغذیه شانه دار Mnemiopsis leidyi از زئوپلانکتونهای حوضه جنوبی دریای خزر در سال 1388 انجام گرفت. بدین منظور جمع آوری نمونه های شانه دار از لایه های سطحی آب حوزه جنوبی دریای خزر در منطقه خزر آباد با تور پلانکتون (500 میکرون) صورت گرفت. آزمایشات درسه تیمار دمایی 18>، 22-18 و 22-25 درجه سانتیگراد و در 14 آکواریوم بر اساس تنوع گونه ای زئوپلانکتون (چهار گروه زئوپلانکتون) بمدت 70 روز با شرایط شوری آب دریای خزر انجام شد. در این تحقیق برای تغذیه شانه دار leidyi Mnemiopsis چهار گروه از زئوپلانکتون شامل سخت پوستان Acartia tonsa) و کشتی چسب(Balanus sp. ، روتیفر (Branchionus sp.)، کلادوسرا(Podon polyphemoides)  و لارو زئوبنتوز Hypania sp.  و Nereis sp. انتخاب گردید. غذادهی هر 8 ساعت و به تعداد 9000-7000 عدد در لیتر زئوپلانکتون بود. بررسی میزان تغذیه شانه دار از زئوپلانکتون در تمامی آکواریوم ها قبل و بعد از غذادهی بصورت کیفی و کمی انجام شد. نتایج نشان دادند که در بین غذاهای زئوپلانکتونی داده شده به شانه دار، بطور متوسط بیشترین میزان مصرف غذا در درجه حرارت 25-22 درجه سانتیگراد بود که بترتیب از گروه سخت پوستان یعنی کشتی چسب ها (98.1 درصد)، روتیفرها (95 درصد) و پاروپایان (90 درصد) صورت گرفته است. ارجحیت غذایی شانه دار از زئوپلانکتون در محیطی که دارای غذای زئوپلانکتونی گروه پاروپایان، نوزادان آنها و زئوبنتوزها بودند نسبت هضم غذا توسط شانه دار از گروه پاروپایان و Nereis sp. بترتیب 38-34 و 27 درصد بود. داده ها نشان داد که گرایش غذایی شانه دار بعد از نوزاد کشتی چسب ها به مرحله بالغ زندگی و نوزاد A. tonsa مثبت بود در حالیکه گرایش به لارو Nereis sp. منفی می باشد.

آئروموناس هیدروفیلا (Aeromonas hydrophila) یکی از مهمترین باکتریهای بیماریزای ماهیان پرورشی آب شیرین از جمله کپور ماهیان است که باعث عفونت های عمومی باکتریایی در ماهیان می گردد. در این تحقیق 120 عدد ماهی کپور معمولی 30 تا 70 گرمی به 5 گروه (2 گروه 30 تایی و 3 گروه 20 تایی) تقسیم گردیدند. به یک گروه 30 تایی باکتری آئروموناس هیدروفیلای کشته شده با فرمالین با رقت مختلف بصورت داخل عضلانی و به گروه 30 تایی دیگر باکتری مذکور به روش داخل صفاقی تزریق شد. به 2 گروه 20 تابی بعنوان شاهد بصورت داخل صفاقی و داخل عضلانی سرم نمکی تزریق گردید. یک گروه 20 تایی نیز تحت هیچگونه تزریقی قرار نگرفتند. دو هفته پس از تزریق از تمامی 120 عدد ماهی خونگیری بعمل آمد و عیار سرمی پادتن اختصاصی ضد این باکتری در گروه های مختلف به روش آگلوتیناسیون داخل لوله ای تعیین گردید. در مقایسه تیترپادتن سرم در گروه تزریق داخل صفاقی باکتری با گروه تزریق داخل صفاقی سرم نمکی، میزان عیار سرم بطور معنی داری بیشتر از گروه تزریق سرم نمکی بود (p<0.05). در مقایسه تیتر پادتن در گروههای تزریق داخل عضلانی نیز، میزان عیار سرم در گروه تزریق بوسیله باکتری از گروه تزریق با سرم نمکی بطور معنی داری بیشتر بود (p<0.05). در مقایسه بین گروههای شاهد بدون تزریق و گروههای تزریق داخل صفاقی و داخل عضلانی سرم نمکی هیج تفاوت معنی داری مشاهده نشد (p>0.05). نتایج نشان داد گه اختلاف معنی دار بین عیار سرمی ماهیان دریافت کننده باکتری نسبت به گروههای شاهد وجود داشت (p<0.05). ولی اختلاف معنی داری بین تزریق داخل عضلانی باکتری با تزریق داخل صفاقی آن مشاهده نشد (p>0.05). با توجه به نتایج بدست آمده تزریق باکتری کشته شده در هر دو روش تزریقی، عیار سرمی پادتن اختصاصی را بطور قابل توجهی افزایش می دهد.

این تحقیق با هدف شناسایی و معرفی گونه های خارپوستان دریایی در نواحی بین جزر و مدی سواحل خلیج چابهار طی یک دوره زمانی از آبان ماه 1387 تا شهریور ماه 1388 انجام گرفت. منطقه مورد مطالعه در آبهای بین جزر و مدی خلیج چابهار در محدوده جغرافیایی عرض شمالی "47 '22 -25o "61 '16 25o طول شرقی "38 '24 -60o "90 '39 60o قرار گرفته است. نمونه برداری دو ماه یکبار به هنگام جزر کامل از 5 ایستگاه انتخابی بصورت تصادفی و بوسیله پرتاب کوادرات 1×1 میلیمتر صورت گرفت. نمونه های جمع آوری شده، شمارش و شناسایی گردیدند. نتایج حاصل از این بررسی ها، شناسایی 4 گونه خارپوستان از رده خارسانان از 4 راسته Clypeasteroida، Diadematoida، Echinodea و phymosomatoida و 4 خانوادهClypeasteridae ، Diadematidae، Echinometridaeو Stomopneustidae شامل گونه هایClypeaster humilis ، Diadema setosum، Echinometra mathaei و Stomopneustes variolaris می باشند.

به منظور تعیین و تغییر فراوانی سلولهای کلراید در آبشش بچه ماهی هامور معمولی طی سازگاری دو ماهه از روش هیستومورفولوژی استفاده گردید. به همین دلیل، نمونه های مورد نظر پس از تهیه در فیکساتیو بوئن و گلوتارآلدئید تثبیت شده و بعد از آبگیری در اتانول، پارافینه شدند. در مرحله بعدی از بلوک ها، برش هایی به ضخامت 5 میکرون تهیه و برای مطالعه بروش بافت شناسی از رنگ آمیزی هماتوکسیلین – ائوزین استفاده گردید. همچنین سایر مراحل آماده سازی برای مطالعه توسط میکروسکوپ الکترونی صورت گرفت. پس از انتقال ماهیان در فصل پاییز از آب با شوری ppt 40 که متوسط شوری آب خلیج فارس می باشد به تیمارهای 10 ppt، 20 ppt و 60 ppt تغییر در تعداد سلولهای کلراید و تعداد میتوکندری ها در بین تیمارهای مختلف طی دوره پانزده روزه سازگاری مطالعه گردید.

لاک پشت منقار عقابی از جمله آبزیانی است که از سال 1970 در لیست قرمز IUCN قرار گرفته است و در سواحل شنی جزایر شمالی خلیج فارس تخم گذاری می کند. به منظور بررسی ساختار ژنتیکی این گونه، از مناطق هنگام، هرمز و نخیلو تعداد 90 نمونه (از هر منطقه 30 نمونه) گرفته شد و پس از استخراج DNA، با استفاده از 8 نشانگر ریزماهواره (مارکر میکروساتلایت) پارامترهای آماری مربوطه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج این بررسی نشان داد که کلیه جایگاه ها دارای چند شکلی بوده همچنین حداکثر و حداقل میانگین تعداد آللی بترتیب در مناطق هرمز (7.3) و نخیلو (5.3) مشاهده شد و لوکوس ها در تمامی مناطق خارج از تعادل هاردی-واینبرگ بودند (p<0.001). میانگین Ho و He بترتیب 0.35 و 0.69 محاسبه شد و همچنین میزان Fst اختلاف معنی داری را بین جمعیت های لاک پشت منقار عقابی نشان داد که با وجود پایین بودن تنوع ژنتیکی، اما جمعیت های مجزا از لحاظ ژنتیکی در جزایر مورد بررسی قابل تشخیص می باشد.

خانواده سیرفیده از بزرگترین خانواده های متعلق به راسته دوبالان می باشد که با نامهای Hoverfly و Flowerfly در دنیا شناخته می شوند. این خانواده دارای 3 زیرخانواده، 15 قبیله و حدود 6000 گونه می باشد. مگس های گل در فرم بالغ از شهد و گرده گل تغذیه می کنند و بدلیل تغذیه برخی از گونه ها در دوران لاروی از شته ها نقش مهمی در کنترل بیولوژیک ایفا می کنند. در مطالعه حاضر، فون مگس های گل شهرستانهای دماوند طی سالهای 89-1388 بررسی شد. سپس شاخص های اکولوژیک از جمله شاخص های تنوع گونه ای سیمپسون و شانون- وینر، شاخص های یکنواختی سیمپسون، کامارگو و اسمیت- ویلسون، غنای گونه ای، واریانس و انحراف معیار استاندارد نیز مورد محاسبه قرار گرفتند. نمونه های بالغ مگس های گل با استفاده از تور حشره گیری جمع آوری شدند و پس از اتاله به آزمایشگاه سیستماتیک جانوری دانشگاه شهید بهشتی منتقل شده و توسط کلیدهای شناسایی موجود (Sarthou & Speigh, 2008 ;Stubs & Falk, 1996; Bi-Bienko, 1988) شناسایی شدند. در نهایت گونه های شناسایی شده توسط Dr.Barkalov از کشور روسیه مورد تایید قرار گرفتند. در مجموع 25 گونه از دو زیر خانواده Syrphine و Eristalinae جمع آوری شدند.

فلزات سنگین از آلاینده هایی هستند که در اکوسیستم های آبی مشکلات بسیاری را برای آبزیان و در نهایت برای انسان ایجاد می کنند. در سالهای اخیر با توجه به پیشرفت صنایع در مجاورت رودخانه کارون، ورود آلودگی های متعدد از جمله فلزات سنگین در بازه شهر اهواز افزایش یافته است. این تحقیق در زمستان 1389 به منظور بررسی و مقایسه تجمع فلزات سنگین جیوه، کادمیوم و سرب در عضله و کبد ماهی شلج (Aspius vorax) در رودخانه کارون انجام شد. 18 نمونه ماهی در فصل زمستان از یک ایستگاه (پل ششم اهواز) تهیه شد. سنجش فلزات سنگین به روش جذب اتمی به کمک دستگاه Perkin Elmer 4100  صورت گرفت. تجزیه و تحلیل داده ها با نرم افزار SPSS17 و به کمک آنالیز واریانس یکطرفه (ANOVA) انجام شد. بالاترین میزان تجمع فلزات جیوه، کادمیوم و سرب 21.50±0.85، 127.73±2.27 و 238.26±7.51 میکروگرم بر کیلوگرم وزن خشک بود. تجمع فلزات جیوه، سرب و کادمیوم در اندام های عضله و کبد ماهی شلج اختلاف معنی داری داشت .(P<0.05) در این تحقیق میزان جیوه، کادمیوم و سرب در مقایسه با استانداردهای سازمان بهداشت جهانی و سازمان غذا و داروی امریکا پایین تر بود.