طب کار
سال:1391 | دوره:4 | شماره:4 |تعداد مقالات:11

مقدمه: به منظور حفظ و صیانت نیروی انسانی نیاز است که سیستم مدیریت ایمنی، بهداشت و محیط زیست که متکی بر اصل «پیشگیری قبل از وقوع» می باشد، در پروژه ها اعمال شود. هدف از این تحقیق بررسی مغایرت های ایمنی و تعیین ارتباط ریسک ارزیابی شده با شاخص های حادثه می باشد.روش بررسی: در یک پژوهش توصیفی - تحلیلی، بر روی 30 شغل در پروژه ساخت کارخانه آگلومراسیون، پس از دسته بندی خطرات مشاغل در لیست مقدماتی خطر (PHL: Preliminary Hazard List)، شدت و احتمال ریسک تعیین و کد ارزیابی ریسک اولیه محاسبه شد. ریسک های قابل قبول از لیست مقدماتی خطر حذف و مابقی برای اقدامات اصلاحی وارد فرم PHA (Preliminary Hazard Analysis) گردید و سپس کد ارزیابی ریسک ثانویه تعیین شد. همچنین شاخص های عملکرد ایمنی سالیانه در این مشاغل محاسبه و در نهایت آنالیز آماری صورت گرفت.یافته ها: در میان مشاغل مختلف، بالاترین ضریب تکرار حادثه و بیشترین میزان ریسک مربوط به شغل جوشکاری و بیشترین روز از دست رفته کاری مربوط به شغل نصاب اسکلت فلزی بود. ضریب همبستگی پیرسون ارتباط معکوس و کاملا معناداری بین کدهای ارزیابی ریسک اولیه و شاخص های عملکرد ایمنی نشان داد. همچنین معادله رگرسیون خطی مشخص کرد که به ازای یک واحد افزایش ارزیابی ریسک اولیه، میزان ضرایب تکرار حادثه، شدت حادثه و شاخص تکرار - شدت به ترتیب 14.9، 110.37 و 1.24 کاهش می یابد.نتیجه گیری: با توجه به نرخ بالای بروز حوادث و وجود ریسک های غیر قابل قبول در این پروژه به نظر می رسد لازم است که هر چه سریعتر نسبت به بررسی دقیق مغایرت های ایمنی و رفع آن اقدام گردد.

مقدمه: کار در شیفت های در گردش باعث اثرات منفی فیزیولوژیکی، روانی و اجتماعی بر زندگی فردی پرستاران می شود که این موضوع به دلیل تاثیر بر وضعیت سلامت بیماران می تواند بر وضعیت سلامت کل جامعه نیز تاثیرگذار باشد. این مطالعه به منظور بررسی ارتباط کیفیت خواب با سلامت عمومی در پرستاران یکی از بیمارستان های آموزشی شهر بابل انجام شده است.روش بررسی: در این مطالعه توصیفی - تحلیلی مقطعی 240 پرستار به صورت سرشماری وارد مطالعه شدند. داده ها با استفاده از پرسشنامه فردی، پرسشنامه سلامت عمومی (GHQ-28) و نیز پرسشنامه کیفیت خواب پیتزبورگ(PSQI)  جمع آوری شدند. اطلاعات به دست آمده توسط آمار توصیفی و شاخص های مرکزی و آمار استنباطی شامل آزمون های آماری مجذور کای و Kruskal-Wallis با کمک نرم افزارSPSS  مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: به طور کلی وضعیت سلامت عمومی %36.7 از پرستاران مطلوب، %58.1 تا حدی مطلوب و %5.2 نامطلوب بود. همچنین وضعیت کیفیت خواب %34.3 از پرستاران در وضعیت خوب و %65.7 مابقی در وضعیت نامطلوب قرار داشت. بین کیفیت خواب و سلامت عمومی پرستاران ارتباط معناداری وجود داشت (P<0.001)، همچنین بین تعداد شیفت های شب و کیفیت خواب ارتباط آماری معناداری مشاهده شد (P<0.001).نتیجه گیری: با توجه به یافته های حاصل از پژوهش به نظر می رسد سیاستگذاری های مناسب در کشور برای بهبود کیفیت خواب پرستاران ضروری می باشد.

مقدمه: نوبت کاری باعث به وجود آمدن عوارض بسیاری بر سلامت می شود که مهمترین علت ایجاد این عوارض اختلال در ریتم سیرکادین می باشد. نوع الگوی نوبت کاری از نظر رو به جلو یا عقب بودن آن و یا طول هر دوره نوبت کاری بر شدت این عوارض موثر می باشند. هدف از این مطالعه بررسی و مقایسه عوارض دو الگوی نوبت کاری در صنعت کاشی بر سلامتی می باشد.روش بررسی: این مطالعه مقطعی در زمستان 1390 بر روی 203 کارگر نوبت کار شاغل در دو کارخانه کاشی استان یزد با الگوهای متفاوت نوبت کاری، گروه یک با الگوی رو به جلو و کوتاه مدت (2 صبح 2 عصر 2 شب) و گروه دو با الگوی رو به عقب و طولانی مدت (6 شب 6 عصر 6 صبح)، انجام شد. ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسشنامه حاوی اطلاعات کاری و پزشکی کارگران شامل معاینه فیزیکی و انجام آزمایشات بیوشیمیایی بود.یافته ها: شیوع علائم قلبی و فشارخون بالا در گروه یک به طور معناداری پایین تر از گروه دو بود. اختلاف در مصرف سیگار، وجود چاقی و شیوع قندخون ناشتای بالا در دو گروه، از نظر آماری معنادار نبودند. علائم درگیری دستگاه گوارش در دو گروه نشان دهنده وجود اختلاف معنادار در شیوع سوء هاضمه، نفخ شکم، سوزش سردل و یبوست می باشد. درد مفاصل و گرفتگی عضلانی نیز در گروه یک به طور معناداری کمتر از گروه دو بود.نتیجه گیری:با توجه به شیوع بیشتر علائم بیماری های قلبی، اسکلتی - عضلانی و گوارشی در گروه دارای نوبت کاری رو به عقب نسبت به گروه رو به جلو، این گروه بیشتر در معرض ابتلا به این دسته از بیماری ها هستند.

مقدمه: وضعیت های بدنی نادرست مانند زانوزدن، خمیدن و پیچیدن حین برداشت محصول در زعفران کاران باعث ایجاد اختلالات اسکلتی - عضلانی می شود. پایین بودن سطح آگاهی در خصوص وضعیت صحیح بدن حین کار یکی از مشکلات کشاورزان می باشد. هدف این مطالعه بررسی تاثیر آموزش حفظ وضعیت صحیح بدن حین کار و اصلاح وضعیت بدنی زعفران کاران است.روش بررسی: این مطالعه از نوع کارآزمایی نیمه تجربی و نمونه ها شامل 30 نفر از زعفران کاران بودند که به روش آسان نمونه گیری شدند. وسایل مورد استفاده عبارتند از: پمفلت آموزشی، دوربین و چارت ارزیابی سریع کل بدن (REBA (Rapid Entire Body Assessment. پس از مراجعه به مزارع زعفران، از تمام زوایای بدن نمونه ها حین کار عکس برداری شد و سپس طبق روش REBA به قسمت های مختلف بدن کد داده شد و پس از ورود کدها به جداول مربوطه، امتیاز نهایی محاسبه گردید. پس از دو هفته آموزش روش صحیح کار با استفاده از پمفلت، ارزیابی تکرار و سپس اطلاعات به دست آمده وارد نرم افزار SPSS ورژن 16 شد. نهایتا تاثیر آموزش بر پوسچر توسط آزمون آماری ویلکاکسون و تی تست بررسی شد.یافته ها: تعداد (درصد) افراد دارای وضعیت های متوسط (نیازمند تغییر در آینده نزدیک) و بسیار نامناسب (نیازمند تحقیق بیشتر و اجرای تغییر به زودی) قبل از مداخله 9 (%30) و 21 (%70) بود که بعد از مداخله به 15 (%50) و 15 (%50) تغییر کرد و این تغییر از نظر آماری معنادار بود (P=0.003).نتیجه گیری: طبق نتایج این مطالعه، پوسچرهای نامناسب کشاورزان در اثر آموزش تغییر کرده و در وضعیت بهتری قرار گرفت. پس مداخله آموزشی می تواند یک روش مناسب در اصلاح وضعیت بدنی و نهایتا کاهش ناراحتی های اسکلتی - عضلانی باشد.

مقدمه: خستگی یکی از عوامل بروز عوارض و بیماری ها و ایجاد حوادث ناشی از کار بوده و باعث کاهش بازدهی در کار می گردد. هدف از این مطالعه بررسی وضعیت خستگی کارگران شرکت نورد و تولید قطعات فولادی استان تهران و مقایسه میزان خستگی در دو شیفت ثابت و در گردش بود.روش بررسی: این مطالعه از نوع توصیفی - تحلیلی بوده که بر روی 180 کارگر شرکت نورد و تولید قطعات فولادی در دو شیفت ثابت (شیفت صبح) و در گردش (شیفت شب) صورت گرفته است. جمع آوری اطلاعات در این مطالعه به صورت حضوری و با استفاده از چک لیست استاندارد، انجام پذیرفت. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS مورد آنالیز قرار گرفتند.یافته ها: نتایج نشان داد که بالاترین میزان خستگی در کارگران شیفت ثابت و شیفت در گردش به ترتیب با امتیاز 6 و 7 و سطح خستگی 4 قرار دارد. با استفاده از آزمون من ویتنی میانگین امتیاز تمام نشانه های مرتبط با خستگی در کارگران شیفت در گردش از شیفت ثابت بیشتر بوده و از نظر آماری این تفاوت معنادار می باشد. مقایسه بین وظایف از نظر میزان خستگی با استفاده از آزمون کروسکال والیس نشان داد که بیشترین میزان خستگی در قسمت انبار بود.نتیجه گیری: نتایج نشان داد که میزان خستگی در کارگران مورد مطالعه بسیار بالاست و با استفاده از تمهیداتی مانند کاهش ساعات کاری، استراحت و نرمش در حین کار، توجه کافی به نیازهای انسانی کارگران و بهبود نظام کاری می توان این معضل را کاهش داد.

مقدمه: خطاهای انسانی یکی از مهمترین مباحثی است که در جهان امروزی اهمیت زیادی داشته و در مشاغل وابسته به گروه پزشکی از جمله پرستاری، به منظور پیدا کردن رهیافت هایی برای شناسایی و کاهش آنها بسیار حائز اهمیت است. تحقیق حاضر بدین منظور و برای اولین بار در ایران با استفاده از روش های استاندارد انجام شد.روش بررسی: این پژوهش از نوع کیفی و به صورت مقطعی و با تکنیک SHERPA انجام شد. ابتدا هدف و روش کار برای پرستاران آموزش داده شد و با حضور در محل و مشاهده فعالیت ها و مصاحبه با آنها، وظایف و زیروظایف مربوطه مشخص و آنالیز سلسله مراتبی وظایف HTA(Hierarchical Task Analysis) انجام شد. در مرحله بعد، خطاهای هر کدام از وظایف مشخص شده بر اساس چک لیست SHERPA شناسایی و ارزیابی ریسک انجام و برگه کار تکمیل و آنالیزهای مربوطه صورت گرفت.یافته ها: در مجموع، تعداد 231 خطا مربوط به 65 وظیفه از وظایف پرستار شناسایی شد که %59.3 از این خطاها از نوع عملکردی، %25.55 از نوع بازبینی، %4.33 از نوع بازیابی، %2.16 از نوع ارتباطی و %8.66 از نوع انتخابی بود و همچنین بیشترین درصد خطاها از نوع عملکردی و کمترین درصد خطاها مربوط به نوع ارنباطی بود.نتیجه گیری: با توجه به نتایج و ارزیابی ریسک انجام شده، خطاهای عملکردی (با بیشترین درصد فراوانی) و خطاهای بازبینی (با بیشترین درصد سطح ریسک نامطلوب) باید در اولویت جهت کنترل و کاهش خطاها قرار گیرند. ضمنا با توجه به اینکه روش SHERPA می تواند محدوده کاملی از فعالیت ها را پوشش داده و فاکتورهایی مثل ارتباط با بیمار و همراهانش و با بخش های دیگر را که در این بخش مهم هستند و مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد، در نتیجه این روش برای بررسی خطاها می تواند مناسب باشد.

مقدمه: بنزن و اتیل بنزن از آلاینده های مهم هوای داخلی بوده لذا در محیط های اداری می تواند حتی در مقادیر جزیی مخاطراتی برای کارکنان شاغل ایجاد نماید. هدف از این مطالعه ارزیابی و تعیین مقادیر این آلاینده ها در هوای واحدهای اداری بیمارستان های شهرستان یزد بود.روش بررسی: در یک پژوهش مقطعی در آذر ماه 1390، طبق دستورالعمل انستیتو ملی و بهداشت حرفه ای NIOSH3700، 18 نمونه از هوای واحدهای اداری دو بیمارستان دولتی شهرستان یزد با کیسه تدلار نمونه برداری، جمع آوری و با استفاده از دستگاه گاز کروماتوگرافی با دتکتور یونش شعله ای (GC/FID) آنالیز و سنجش گردید. سپس داده ها با نرم افزارSPSS16  تحلیل شد.یافته ها: میانگین غلظت بنزن بر حسب میکروگرم بر مترمکعب به ترتیب در هوای محیطی اتاق های مدیریت (1.09±1.28)، حسابداری (0.59±0.25) و کارگزینی (0.4±0.56) در بیمارستان های مورد مطالعه بیشترین مقدار را نشان داد. میانگین غلظت اتیل بنزن بر حسب میکروگرم بر مترمکعب به ترتیب در هوای اتاق های کارگزینی (0.45±0.56)، مدیریت (0.17±0.16) و حسابداری (0.06±0.00) بالاترین مقدار به دست آمد. تفاوت معنی داری بین میانگین غلظت ترکیبات بنزن و اتیل بنزن در واحدهای مختلف مورد مطالعه وجود نداشت (P>0.05). میانگین غلظت این آلاینده ها در محیط های اداری بازسازی شده و با تراکم کاری بالا بیشتر بوده و از نظر آماری اختلاف معنی داری نشان می دهد (p<0.05).نتیجه گیری: نتایج این مطالعه بیانگر ایمن بودن فضای اداری بیمارستان ها از نظر غلظت بنزن و اتیل بنزن می باشد و در هنگام بازسازی و تغییر دکوراسیون، غلظت آلاینده ها افزایش می یابد.

مقدمه: بیو آئروسل ها ذرات هوابردی هستند که در فعالیت های شغلی و غیرشغلی تولید می شوند. هدف از مطالعه حاضر بررسی تراکم بیوآئروسل های باکتریایی در صنعت تولید دخانیات است.روش بررسی: در این مطالعه مقطعی - تحلیلی تراکم بیوآئروسل ها در دو سالن سیگارت سازی و بسته بندی و محیط خارجی آن با روش استاندارد 0800 سازمان NIOSH نمونه برداری و مورد سنجش قرار گرفت و سپس با استفاده از نرم افزار SPSS آنالیز گردید.یافته ها: در این مطالعه بالاترین تراکم بیوآئروسل ها به مقدار 27CFU/m3 به باسیل های گرم منفی اختصاص یافت. همچنین بالاترین میانگین تراکم بیوآئروسل ها در سالن سیگارت سازی به مقدار 39±23.3 CFU/m3 بود. نتایج نشان داد اختلاف میانگین تراکم بیوآئروسل ها در سالن سیگارت سازی با سایر محیط ها از نظر آماری معنی دار بود (P<0.05).نتیجه گیری: در سالن سیگارت سازی به علت انجام فرآیندهای مربوط به آماده سازی و فرآوری تنباکو میانگین تراکم بیو آئروسل ها از سایر مکان ها بالاتر بود. نتایج مطالعه حاضر نشان می دهد که میزان تراکم آلودگی بیوآئروسل های باکتریایی در سالن های سیگارت سازی و بسته بندی از حدود مجاز راهنمای سازمان ACGIH پائین تر است و کیفیت هوای سالن های مورد بررسی در این کارخانه از نظر تراکم آلودگی بیوآئروسل های باکتریائی در شرایط مناسبی قرار دارد.

مقدمه: گونه های فعال اکسیژن، اتم ها یا مولکول هایی هستند که به خاطر وجود الکترون تک در بدن موجودات، بسیار واکنش پذیرند و آسیب های جبران ناپذیری را به ماکرومولکول های بدن آنان مانند DNA، پروتئین ها، لیپیدها و کربوهیدرات ها وارد می سازند. در بدن سیستم های خاصی برای مقابله با آسیب حاصل از رادیکال های آزاد به وجود آمده است که به نام سیستم های دفاع آنتی اکسیدانی معروفند، زمانی که میزان تولید رادیکال های آزاد بیشتر از ظرفیت سیستم دفاع آنتی اکسیدانی باشد، استرس اکسیداتیو (Oxidative Stress) به وجود خواهد آمد. در حالت عادی در یک فرد سالم بین تولید رادیکال های آزاد و سیستم دفاع آنتی اکسیدانی توازن برقرار است اما اگر فردی در مواجهه با عواملی مانند آلاینده های محیطی، شغلی، داروها و هر ماده سمی قرار بگیرد تولید رادیکال های آزاد در بدن وی افزایش یافته و این تعادل به هم می خورد. هدف از این مطالعه مروری اشاره به برخی از ترکیبات شیمیایی القاء کننده استرس اکسیداتیو مانند آزبست، آفت کش ها، فلزات، پرتوهای اشعه X در بخش های رادیولوژی و گازهای بیهوشی در اتاق عمل می باشد که این مواد می توانند به عنوان عوامل خطر برای کارکنان مراکز مذکور باشد.روش بررسی: در این بررسی با هدف بررسی میزان استرس اکسیداتیو در مشاغل مختلف، بانک های اطلاعاتی: Google Scholar، Pub Med،Scopus  از سال 1960 تا 2012 با کلیدواژه های «Oxidative stress» and Jobs با روش جستجوی موضوعی بررسی شد. ابزار گردآوری اطلاعات در این پژوهش شامل کلیه مقالات چاپ شده در زمینه استرس اکسیداتیو و مشاغل، تعداد (n=60) مقاله از کل مقالات انتخاب و در نگارش این مقاله مورد استفاده قرار گرفت.یافته ها: نتایج مطالعات مختلف نشان داد که بسیاری از افراد شاغل در مراکز گوناگون که مواجهه با آلاینده ها دارند مستعد به ایجاد استرس اکسیداتیو می باشند.نتیجه گیری: مطالعات نشان می دهند که در افراد شاغل در این گونه محیط ها، استرس اکسیداتیو ایجاد شده منجر به انواع اختلالات و بیماری ها می گردد، لذا به این گونه افراد توصیه می شود که سیستم های دفاع آنتی اکسیدانی بدن خود را تقویت نموده و رژیم غذایی غنی از آنتی اکسیدان مانند سبزیجات و میوه های بیشتری را مصرف نمایند و همچنین از وسایل حفاظت فردی استفاده کنند.

مقدمه: ارگونومی علم اصلاح و بهسازی محیط کار، شغل و تجهیزات و تطابق آن با قابلیت ها و محدودیت های انسان است. بدون شک بکارگیری ملاحظات ارگونومیک و آموزش در این زمینه در هر سازمانی نقش به سزایی در مدیریت بهره وری آن سازمان دارد. عدم رعایت این ملاحظات منجر به کاهش انگیزه و بازده نیروی انسانی، افزایش میزان جابجایی و غیبت کارکنان و در نهایت کاهش اثربخشی، کارآیی و بهر ه وری سازمان می گردد.روش بررسی: این مقاله در قالب بررسی مروری و با بهره گیری از منابع کتابخانه ای و پایگاه های اطلاعاتی Elsevier، Ovid و Google scholar در سال 1391 به انجام رسیده است.یافته ها: رعایت نکات ارگونومیک باعث کاهش مشکلات اسکلتی - عضلانی و بهبود کارایی و بهره وری کارکنان می گردد.نتیجه گیری: اگر محیط کار به گونه ای باشد که فرد در آن احساس ناراحتی، خستگی و کسالت نماید و به او آسیب نیز وارد شود، در نهایت نارضایتی و بیماری را برای او به دنبال خواهد داشت. این موضوع باعث اختلال در کار، کاهش بهره وری و بازده کار خواهد شد. شناخت و رعایت اصول ارگونومیکی در محیطی مثل وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی باعث کاهش این گونه مسائل خواهد شد.