اقتصاد و توسعه منطقه ای (دانش و توسعه)
سال:1392 | دوره:5 | شماره:3 |تعداد مقالات:12

به منظور بررسی اثر تاریخ های مختلف کاشت برخی گیاهان همراه بر کنترل علف های هرز، صفات مورفولوژیک و عملکرد ذرت دانه ای (.Zea mays L) سینگل کراس 504 آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه تبریز در سال زراعی 1389 بصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. فاکتورها شامل گیاهان همراه در چهار سطح (شبدر قرمز (Trifolium pretense L.)، ماشک گل خوشه ای (Vicia sativa L.)، ریحان (.Ocimum basilicum L) و شوید (.Anethum graveolens L) و تاریخ کاشت گیاهان علوفه ای در دو سطح (کاشت همزمان گیاهان همراه با ذرت و کاشت گیاهان همراه 15 روز بعد از ذرت) بودند. نتایج نشان داد که اثر متقابل گیاهان مورد بررسی بر ارتفاع بوته ذرت معنی دار بود، به طوری که بیشترین ارتفاع بوته ذرت در کشت همزمان ذرت با شبدر و کمترین ارتفاع بوته ذرت در کشت ماشک گل خوشه ای 15 روز بعد از کشت ذرت مشاهده شد. همچنین اثر معنی داری بین گیاهان علوفه ای از نظر تعداد برگ وجود داشت و کشت همزمان ذرت با شبدر دارای بیشترین تعداد برگ بود. بیشترین عملکرد دانه ذرت به میزان 4062.9 کیلوگرم در هکتار در کشت با شبدر و کمترین میزان عملکرد دانه ذرت به مقدار 3034.2 کیلوگرم در هکتار در کشت با ریحان بود. زیست توده و حداکثر ارتفاع علف هرز بطور معنی داری تحت تاثیر اثر متقابل کشت گیاهان علوفه ای و تاریخ کاشت آن در مرحله رسیدگی ذرت قرار گرفت. بیشترین و کمترین زیست توده و ارتفاع علف هرز به ترتیب در کشت ذرت با شوید و ذرت با شبدر مشاهده شد و این به دلیل رشد سریع و قدرت رقابتی بالای شبدر در مراحل اولیه رشد بود. همچنین نتایج حاکی از آن بودند که با افزاش میزان زیست توده و ارتفاع علف های هرز عملکرد دانه ذرت به طور خطی کاهش یافت. کشت همزمان ذرت با شبدر بهترین تیمار از نظر عملکرد و کنترل علف های هرز نسبت به سایر تیمارها بود.

قارچ کش ها از جمله سموم پرمصرف در ایران و جهان است و کاربرد آنها می تواند بر فعالیت ریزجانداران خاکزی به خصوص قارچ ها تاثیرگذار باشد و تغییر در ترکیب و جمعیت میکروبی خاک می تواند حاصلخیزی خاک را تحت تاثیر قرار دهد. هدف این آزمایش ارزیابی تاثیر سطوح مختلف قارچ کش متالاکسیل بر میزان کربن و نیتروژن زیست توده میکروبی و نسبت آنها و نیز ضریب متابولیکی در شرایط کشت ذرت و بدون کشت تحت شرایط مزرعه ای بود. در این آزمایش، سطوح 30 و 60 کیلوگرم در هکتار قارچ کش متالاکسیل در خاک های تحت کشت ذرت و بدون کشت به صورت کرت های خرد شده، در قالب طرح پایه بلوک های کاملا تصادفی با سه تکرار در یک خاک آهکی مطالعه شد. میزان کربن و نیتروژن زیست توده میکروبی، همچنین ضریب متابولیکی طی دو مرحله در روزهای 30 و 90 پس از شروع آزمایش اندازه گیری شد. نتایج این بررسی نشان داد که در خاک تحت کشت ذرت کربن و نیتروژن زیست توده میکروبی در هر دو مرحله (به جز کربن زیست توده میکروبی مرحله دوم) در سطح 30 کیلوگرم در هکتار در مقایسه با شاهد به طور معنی دار (p£0.01) افزایش (بین 15-80 درصد) یافت، در حالی که در محیط کشت نشده کاهش (بین 34-1 درصد) پیدا نمودند. نسبت کربن به نیتروژن زیست توده میکروبی در محیط کشت نشده با افزایش سطح سم کاهش (15 و 53 درصد) یافت، در حالی که در محیط کشت شده روند مشخصی نداشت. از سوی دیگر، روند تغییرات ضریب متابولیکی حاکی از آن بود که در محیط کشت شده با ذرت این شاخص در تیمارهای حاوی متالاکسیل در هر دو سطح 30 و 60 کیلوگرم در هکتار در مقایسه با شاهد کاهش (48 درصد) یافت، در حالی که محیط کشت نشده در مرحله اول سطح 30 کیلوگرم در هکتار بالاترین میزان این شاخص را داشت و در مرحله دوم مقدار آن با افزایش سطح متالاکسیل افزایش پیدا کرد. به طور کلی، مصرف قارچ کش متالاکسیل باعث کاهش و افزایش شاخص های زیستی در خاک های تیمار شده گردید و جهت و میزان این تغییرات به میزان مصرف سم، زمان سپری شده پس از مصرف آن و حضور یا عدم حضور گیاه در خاک بستگی دارد.

مدیریت حاصلخیزی خاک از طریق تلقیح با کودهای زیستی یکی از اجزای کشاورزی پایدار می باشد. بر این اساس، به منظور ارزیابی اثر کودهای زیستی و شیمیایی بر عملکرد و برخی صفات مورفولوژیکی سورگوم علوفه ای (.Sorghum bicolor L)، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز در سال زراعی 90-1389 به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. فاکتور اول سطوح مختلف کود شیمیایی شامل 210 کیلوگرم در هکتار کود اوره (100%)، 150 کیلوگرم در هکتار سوپر فسفات تریپل (100 درصد)، اوره (100 درصد)+ سوپرفسفات تریپل (100 درصد)، اوره (50 درصد)+ سوپرفسفات تریپل (50 درصد) و شاهد و فاکتور دوم شامل انواع کود زیستی با سطوح بیوسوپر، فسفات بارور 2، بیوسوپر+ فسفات بارور 2 و شاهد بود. نتایج نشان دادند که سورگوم قادر است در شرایط محیطی تبریز سه چین محصول علوفه در یک فصل زراعی تولید نماید. عملکرد علوفه خشک، وزن خشک برگ و وزن خشک ساقه در چین دوم بیشتر از دو چین دیگر بود، ولی نسبت برگ به ساقه در چین سوم بیشتر از چین های دیگر بود. در چین اول ترکیب تیماری سوپرفسفات تریپل (100 درصد)+ بیوسوپر+ فسفات بارور 2، در چین دوم، اوره (100 درصد)+ سوپرفسفات تریپل (100 درصد)+ فسفات بارور 2 و در چین سوم، 50 درصد اوره+ 50 درصد سوپرفسفات تریپل+ بیوسوپر+ فسفات بارور 2، عملکرد علوفه را در مقایسه با شاهد به ترتیب 244.6، 344.3 و 121.5 درصد افزایش داد. در حالت کلی، می توان نتیجه گرفت که استفاده توأم از کودهای شیمیایی و زیستی عملکرد علوفه را به طور معنی داری نسبت به استفاده تنها از کود های شیمیایی و زیستی افزایش داده اند.

به منظور بررسی کشت مخلوط ریحان (Ocimum basiilicum L.) و کنجد (.Sesamum indicum L) آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری در سال زراعی 89-1388 اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل نسبت های مختلف کاشت (:P1 تک کشتی ریحان،  75% :P2ریحان+ 25% کنجد، 50% :P3 ریحان+ 50% کنجد، 25% :P4 ریحان+ 75% کنجد و P5: تک کشتی کنجد) بودند. در این آزمایش ترکیب های 50% ریحان+50% کنجد و 75% ریحان+ 25% کنجد از حداکثر عملکرد مخلوط (به ترتیب 1141.80 و 1098.75 کیلوگرم در هکتار) و کارایی استفاده از زمین (به ترتیب 1.33 و LER=1.29) برخوردار بودند. همچنین ترکیب 50% ریحان+ 50% کنجد با دارا بودن بیشترین ضریب ازدحامی (Kbasil=1.49) و غالبیت (Abasil=-0.19) موجب افزایش حدود 20 درصدی عملکرد ریحان در مخلوط نسبت به تک کشتی آن گردید. به علاوه حداکثر ضریب غالبیت (Asesame=0.85) و 97% افزایش عملکرد کنجد در مخلوط نسبت به کشت خالص آن، در ترکیب 25% ریحان+ 75% کنجد مشاهده شد. در مجموع، با توجه به توان رقابتی بالای گیاه کنجد در کشت مخلوط، نسبت کاشت 50% ریحان+50% کنجد و 75% ریحان+ 25% کنجد از بهترین عملکرد برخوردار بودند.

کاربرد بقایا و تغییر زمان خاکورزی از روش های پیشنهادی برای مبارزه با علف های هرز مزارع است. برای ارزیابی اثرات بقایای گندم و خاکورزی در روز و شب، بر وزن خشک علف های هرز و سطح برگ، وزن خشک و عملکرد ذرت دانه ای (Zea mays L.)، پژوهشی مزرعه ای در سال زراعی 89-1388 به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در دانشگاه شیراز انجام شد. فاکتور اصلی زمان خاکورزی در دو سطح: خاکورزی در روز و خاکورزی درشب و فاکتور فرعی میزان بقایای گندم: در چهار سطح صفر (شاهد)، 25 درصد، 50 درصد و 75 درصد معادل بقایای گندم سال قبل (سه تن در هکتار) بود. نتایج نشان داد که تیمار زمان خاکورزی بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه، وزن خشک کل ذرت و همچنین ماده خشک نهایی علف های هرز اثر معنی داری داشت. بیشترین عملکرد دانه و وزن خشک کل ذرت و کمترین وزن خشک علف های هرز در خاکورزی شبانه به دست آمد. انجام عملیات خاکورزی شبانه باعث کاهش 38.67 درصد و 22 درصد تراکم نهایی علف های هرز سلمه تره (.Chenopodium album L) و ارزن دم روباهی (.Setaria spp) شد. کاربرد سطوح مختلف بقایا نیز تراکم نهایی علف های هرز و وزن خشک علف های هرز را کاهش داد. برهم کنش زمان خاکورزی و مقدار بقایا بر صفات مورد بررسی معنی دار نشد. بطور کلی، می توان گفت که برای دستیابی به بهترین عملکرد دانه ذرت و سرکوب علف های هرز در شرایط مشابه با پژوهش حاضر، کاربرد بقایا به میزان 50 درصد و خاکورزی در شب قابل توصیه است.

کاربرد کودهای زیستی به ویژه میکوریزا به عنوان جایگزین یا مکمل کودهای شیمیایی از مهمترین راه بردهای تغذیه ای در مدیریت پایدار بوم نظام های کشاورزی است. به منظور ارزیابی کارایی مصرف جداگانه و تلفیقی کود زیستی میکوریزا و کود شیمیایی فسفر بر شاخص های رشد نخود (.Cicer arietinum L)، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تیمار و در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی شاهرود در سال زراعی 89-1388 به اجرا درآمد. تیمارهای آزمایش شامل B1 (شاهد)، B2 (کود زیستی میکوریزا)،B3 (25 کیلوگرم در هکتار کود فسفر + کود زیستی میکوریزا) و B4 (50 کیلوگرم در هکتار کود فسفر) بود. نتایج آزمایش نشان داد که تیمارهای B3 و B4 شاخص سطح برگ، دوام سطح برگ و تجمع ماده خشک را به طور معنی داری نسبت به شاهد (B1) و تلقیح میکوریزا (B2) افزایش دادند. حداکثر و حداقل ماده خشک در 111 روز بعد از کاشت برای تیمار B4 و B1 به ترتیب معادل 804.24 و 490.58 گرم در متر مربع بدست آمد و در تیمار 698.41) B3 گرم در متر مربع) در مقایسه با شاهد حدود 42.36 درصد بیشتر بود. همچنین تیمار B3 در 90 روز بعد از کاشت (مرحله غلاف دهی) ارتفاع گیاه، شاخص سطح برگ و دوام سطح برگ را به ترتیب 17.59، 49.18 و 48.74 درصد نسبت به شاهد افزایش داد. در تمام شاخص های اندازه گیری شده از لحاظ آماری تفاوت معنی داری بین B3 و B4 وجود نداشت. نتایج این بررسی نشان داد که کاربرد روش تغذیه تلفیقی کود زیستی و کود شیمیایی در نخود باعث کاهش مصرف کود شیمیایی به میزان 50 درصد می گردد.

به منظور بررسی اثر سوپرجاذب در کاهش تنش خشکی در گیاه ذرت (.Zea mays L)، آزمایشی به صورت اسپلیت پلات در قالب بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 91-1390 در مزرعه پژوهشی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. کرت های اصلی شامل: 1) کاربرد 40 کیلوگرم در هکتار سوپرجاذب، 2) 80 کیلوگرم در هکتار سوپرجاذب، 3) عدم مصرف سوپرجاذب و کرت های فرعی شامل فواصل مختلف آبیاری (14، 10، 7 روز بودند). نتایج آزمایش نشان داد که ارتفاع بوته (140.5 سانتی متر)، ماده خشک ( 144.5گرم در مترمربع) تحت تاثیر سوپرجاذب قرار گرفت، به طوری که بیشترین مقدار آنها از کاربرد سطح دوم سوپرجاذب حاصل شد. ارتفاع بوته، ماده خشک، دمای کانوپی، تعداد ذرت، وزن تر، عملکرد اقتصادی، و وزن صد دانه تحت تاثیر فواصل آبیاری قرار گرفتند و هیچ تفاوت معنی داری بین دور آبیاری 10 و 14 روز بین ارتفاع بوته، ماده خشک، دمای کانوپی، شاخص برداشت و وزن صددانه وجود نداشت که این نتایج می تواند در رابطه با کاهش آب مورد نیاز برای آبیاری ذرت مهم باشد. اثر تیمارهای آزمایشی بر شاخص برداشت غیرمعنی دار بود. برهمکنش بین سوپرجاذب و فواصل آبیاری نشان داد که در سطح دوم سوپرجاذب تفاوت قابل ملاحظه ای بین فواصل آبیاری 10 و 14 روز درتمام صفات وجود نداشت. اثرات متقابل برای فواصل آبیاری 7 و 14 روز برای تمامی شاخص ها به جز ماده خشک و عملکرد اقتصادی یکسان بود. به نظر می رسد که افزایش مصرف سوپرجاذب در افزایش ظرفیت نگهداری آب در خاک و در نهایت کاهش تنش خشکی موثر بود و افزایش فواصل آبیاری از 7 به 14 روز هیچ گونه کاهشی درعملکرد و اجزای عملکرد ذرت در شرایط مشهد ایجاد نمی کند.

به منظور ارزیابی فاکتورهای کیفی علوفه ارزن دم روباهی (Setaria italica (L.) P. Beauv) در سه مرحله مختلف رشد، آزمایشی در در مزرعه دامپروری دانشکده کشاوری دانشگاه بیرجند سال زراعی 89-1388 طراحی و اجرا شد. هدف اولیه آزمایش بررسی اثرات علوفه ارزن دم روباهی بر فیزیولوژی دام هایی که ازاین علوفه تعلیف شدند، بود لذا کاشت ارزن بر اساس عرف محل و دانش بومی کشاورزان منطقه انجام و مدیریت زراعی لازم در مورد آن اعمال گردید. در مراحل رشد رویشی، گلدهی و بذردهی نمونه برداری از ارزن دم روباهی انجام و جهت اندازه گیری فاکتورهای کیفی علوفه به آزمایشگاه تغذیه دام منتقل گردید. در آزمایشگاه پس از خشک شدن کامل نمونه ها، فاکتورهای ماده خشک، قابلیت هضم پذیری ماده خشک، پروتئین خام، انرژی متابولیسمی، دیواره سلولی عاری از همی سلولز و فیبر خام، خاکستر و برخی عناصر معدنی شامل سدیم، پتاسیم و منیزیم اندازه گیری شدند. نتایج نشان داد تفاوت معنی داری آماری (0.05≥p) در فاکتورهای ماده خشک، قابلیت هضم پذیری ماده خشک، پروتئین خام، انرژی متابولیسمی، دیواره سلولی عاری از همی سلولز و فیبر خام، خاکستر، سدیم، پتاسیم و منیزیم ارزن دم روباهی (در مراحل مختلف فنولوژیکی وجود دارد. در این گونه گیاهی کیفیت علوفه در مرحله رویشی بیشتر از کیفیت علوفه در مراحل گل دهی و بذردهی بودکه بالاتر بودن پروتئین خام، قابلیت هضم ماده خشک، انرژی متابولیسمی و پائین تر بودن دیواره سلولی عاری از همی سلولز و فیبر خام در مرحله رویشی تاکیدی بر این مورد بود. بنابراین، با توجه به پربرگی و خوشخوراکی این گیاه برای گوسفند و بز، عملکرد مطلوب علوفه آن، قابلیت کشت در مناطق مختلف برای تولید علوفه سبز استفاده از این گونه گیاهی برای برنامه های تولید علوفه برای گوسفند و بز توصیه می گردد.

این آزمایش با هدف بررسی اثر همزیستی میکوریزایی و سطوح کود نیتروژن بر اجزای عملکرد، عملکرد دانه و اسانس دو گونه دارویی رازیانه (.Foeniculum vulgare Mill) و زنیان (.Carum copticum L) در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سال زراعی 89-1388 به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. میکوریزا در دو سطح (تلقیح و عدم تلقیح) و کود نیتروژن (بصورت اوره) در سه سطح (صفر، 50 و 100 کیلوگرم در هکتار) به عنوان تیمار در نظر گرفته شدند. خاک حاوی میکوریزا (Glomus intraradices) به میزان 200 گرم به ازای هر بوته در هنگام کاشت، در زیر بذر قرار داده شد. اوره در دو مرحله زمان کاشت و یک ماه پس از آن به خاک افزوده شد. صفات مورد بررسی شامل اجزای عملکرد (شامل تعداد شاخه جانبی، چتر، چترک، دانه وز وزن هزار دانه)، عملکرد بیولوژیک و دانه، شاخص برداشت و محتوی و عملکرد اسانس رازیانه و زنیان بودند. نتایج نشان داد که اثر ساده تلقیح با میکوریزا و نیتروژن بر اجزای عملکرد، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت و محتوی و عملکرد اسانس رازیانه و زنیان معنی دار (0.01≥p) بود. تلقیح با میکوریزا باعث افزایش 35 و 85 درصدی عملکرد دانه و بهبود 34 و 30 درصدی محتوی اسانس رازیانه و زنیان در مقایسه با شاهد شد. با افزایش مصرف نیتروژن، خصوصیات رشدی هر دو گونه دارویی بهبود و محتوی اسانس کاهش یافت. بطوریکه بیشترین عملکرد دانه رازیانه و زنیان در سطح 100 کیلوگرم نیتروژن در هکتار به ترتیب برابر با 1.4 و 0.8 تن در هکتار و کمترین میزان آن برای تیمار بدون مصرف نیتروژن به ترتیب برابر با 1.2 و 0.6 تن در هکتار مشاهده شد. اثر متقابل همزیستی میکوریزایی و سطوح کود نیتروژن معنی دار نبود. بطور کلی، تلقیح با میکوریزا بدلیل توسعه سیستم ریشه ای و فراهمی عناصر غذایی بویژه فسفر باعث بهبود عملکرد کمی و کیفی هر دو گونه دارویی در مقایسه با شاهد شد. همچنین مصرف نیتروژن نیز با افزایش رشد رویشی، منجر به بهبود فتوسنتز و عملکرد کمّی شد، ولی کاهش درصد اسانس را به دنبال داشت.

کنترل بیولوژیکی علف های هرز می تواند به عنوان یک روش موثر و امن در مدیریت علف های هرز مدنظر قرار گیرد. بمنظور دست یابی به روش های غیرشیمیایی مبتنی بر بهره گیری از اصول اکولوژیک و امکان سنجی کنترل بیولوژیکی تعدادی از گونه های علف هرز مهاجم با استفاده از کنه های اریوفید، مطالعات صحرایی در مناطق مختلف استان های خراسان رضوی و شمالی در بهار سال 1389 انجام شد. بمنظور جمع آوری کنه ها، در مراحل مختلف رشد رویشی و زایشی گونه های هرز، 20 بوته کامل همراه با ریشه از داخل خاک خارج و برای بررسی احتمال آلودگی به آزمایشگاه منتقل شد. نتایج نشان داد که کنه گالزا ازمک (Acarina: Eriophyidae) (A. drabae Nalepa, 1890) به عنوان عامل کنترل بیولوژیکی مناسب برای کنترل این گونه هرز معرفی گردید؛ به طوری که این کنه گالزا با تاثیر منفی بر رشد اندام های هوایی و در نتیجه به دلیل تضعیف کردن این گیاه هرز، در نهایت باعث کاهش تعداد بذر شد. کنه گالزا قندرون (Acarina: Eriophyidae) (A. chondrillae) (G. Can) به عنوان عامل کنترل بیولوژیکی مناسب برای کنترل گیاه هرز قندرون معرفی گردید، بطوریکه این کنه با حمله به جوانه های گل قندرون و تبدیل جوانه های زایشی به گال باعث جلوگیری از تشکیل بذر شد. بدین ترتیب، چنین به نظر می رسد که بتوان از پتانسیل کنه های اریوفید اختصاصی برای کاهش آلودگی و کنترل بیولوژیکی علف های هرز و گونه های مهاجم بهره جست.

به منظور بررسی عملکرد کمی و کیفی و برخی خصوصیات زراعی آفتابگردان (Helianthus annus L.) در پاسخ به تلقیح بذر با باکتری های محرک رشد در سطوح مختلف نیتروژن، آزمایشی در مزرعه پژوهشی دانشکده کشاورزی دانشگاه محقق اردبیلی در سال زراعی 89-1388 به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. فاکتورهای مورد بررسی شامل کود نیتروژنه در سه سطح (صفر، 80 و 160 کیلوگرم در هکتار) از منبع اوره و تلقیح بذر با باکتری محرک رشد در چهار سطح (عدم تلقیح، تلقیح بذر با ازتوباکتر کروکوکوم استرین 5، آزوسپریلوم لیپوفروم استرین OF و سودوموناس استرین 186) بودند. نتایج نشان داد که کود نیتروژنه و باکتری های محرک رشد تاثیر معنی داری بر روی همه صفات مورد بررسی بجز وزن هزار دانه و قطر ساقه داشت. با افزایش سطوح کود نیتروژنه و کاربرد باکتری های محرک رشد عملکرد دانه، ارتفاع بوته، قطر طبق، تعداد دانه در طبق، درصد و عملکرد روغن، درصد و عملکرد پروتئین افزایش یافت. واکنش عملکرد دانه به تلقیح بذر با باکتری های محرک رشد و سطوح کود نیتروژنه یکسان نبود. بیشترین عملکرد به مصرف 160 کیلوگرم در هکتار نیتروژن و تلقیح بذر با ازتوباکتر تعلق داشت. مقایسه میانگین تیمارها نشان داد که عملکرد دانه در ترکیب های تیماری N160× عدم تلقیح با باکتری و N80× تلقیح بذر با ازتوباکتر اختلاف معنی داری با یکدیگر نداشتند. بنابراین به منظور افزایش عملکرد دانه در شرایط اقلیمی اردبیل می توان پیشنهاد نمود که تلقیح بذر آفتابگردان با ازتوباکتر در سطح کودی 80 کیلوگرم در هکتار به کار برده شود.

به منظور مطالعه پویایی جمعیت علف های هرز گندم تحت تاثیر تناوب های زراعی مختلف در مزرعه ایستگاه تحقیقات کشاورزی جلگه رخ در سال زراعی 89-1388 روی پروژه پنج ساله با استفاده از طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار شامل هشت نظام تناوبی: 1) کشت مداوم گندم 2) گندم- گندم- گندم- کلزا- گندم 3) گندم- چغندرقند- گندم- چغندرقند- گندم 4) گندم- سیب زمینی- گندم- سیب زمینی- گندم 5) گندم- سیب زمینی- گندم- کلزا- گندم 6) گندم- چغندرقند- گندم- سیب زمینی- گندم 7) گندم- ذرت علوفه ای- گندم- سیب زمینی- گندم 8) گندم- ذرت علوفه ای- گندم- چغندرقند- گندم انجام شد. به منظور مقایسه جمعیت و زیست توده علف های هرز از تیمارهای مورد آزمایش نمونه برداری در چهار مرحله رشدی گندم شامل آغاز: پنجه دهی، ساقه دهی، سنبله دهی و مرحله شیری دانه به همراه یادداشت برداری های لازم شامل شناسایی علف های هرز در سطح گونه، تعداد علف های هرز، وزن تر و وزن خشک علف های هرز و همچنین عملکرد دانه گندم برای تیمارهای تناوب زراعی به صورت جداگانه انجام شد. نتایج تجزیه واریانس تناوب زراعی بر تراکم علف های هرز و وزن زیست توده علف های هرز در هر چهار مرحله نمونه برداری در سطح یک درصد معنی دار بود. بیشترین وزن زیست توده علف های هرز در مرحله سوم هم زمان با سنبله دهی گندم بود و بیشترین وزن خشک علف های هرز در هر چهار مرحله در تناوب زراعی، کشت مداوم گندم و کمترین آن در تناوب 5 و بالاترین تراکم علف های هرز طی چهار مرحله نمونه برداری در تناوب های زراعی 7، 3 و 6 مشاهده شد. عملکرد دانه گندم کلیه تیمارهای تناوبی از افزایش معنی داری نسبت به کشت مداوم گندم بر خوردار بودند و عملکرد تک کشتی گندم، کمتر از عملکرد دانه گندم در شرایط تناوبی آن بود. تراکم، تنوع و وزن زیست توده بیشتر علف های هرز تناوب زراعی کشت مداوم گندم در مقایسه با سایر تناوب های زراعی می تواند تا حد زیادی در کاهش عملکرد دانه گندم این تناوب موثر باشد.