تحقیقات منابع طبیعی تجدید شونده
سال:1394 | دوره:6 | شماره:1 (پیاپی 19) |تعداد مقالات:7

این پژوهش به منظور بررسی اثر انواع مالچ بر حفظ رطوبت خاک نهال های تاغ در استان سمنان در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با 2 تیمار اصلی مالچ طبیعی و مصنوعی و دو تیمار فرعی پلاستیک سفید و سیاه و شن درشت و نرم هر یک با 3 تکرار در مناطق مختلف انجام شد. نهال های تاغی آماده به این منظور از گلدان جدا شده و به فاصله 3 متر از هم کاشته و انواع مالچ در حوزه تشتک ها به ضخامت 5 سانتی متر قرار گرفت. تیمار بدون مالچ نیز به عنوان تیمار شاهد در نظر گرفته شد. عملیات آبیاری در این راستا به این صورت انجام شد که فقط تیمار شاهد در ماه یک بار آبیاری شد و بقیه تیمارها در طول دوره آزمایش آبیاری نشدند. در هر تیمار به طور تصادفی سنسورهای TDR نصب و فاکتورهای رطوبت خاک، ارتفاع گیاه و ضریب k هر 10 روز یک بار اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که اثر تیمار مالچ در فاکتور رطوبت خاک با یکدیگر تفاوت دارند (p>0.05). تیمار پلاستیک سیاه بیشترین رطوبت خاک و تیمار ماسه نرم و درشت کمترین رطوبت خاک را دارا بوده، در حالی که تیمار شاهد با تیمار ماسه نرم و درشت تفاوت معنی داری داشته (p<0.05)، ولی با مالچ مصنوعی تفاوت معنی داری نداشت (p>0.05). بیشترین ضریب k مربوط به تیمار پلاستیک سیاه و کمترین آن مربوط به تیمار ماسه نرم بود. به طور کلی تیمار پلاستیک سیاه (مالچ مصنوعی) تفاوت معنی داری با تیمارهای طبیعی ماسه درشت و نرم نشان داد (p<0.05) و تیمارهای مالچ از نظر ضریب k تفاوت معنی داری با شاهد نداشتند (p>0.05). اختلاف معنی داری بین ارتفاع گیاه در کلیه تیمارها وجود نداشت (p>0.05). در نهایت، تفاوت معنی داری از نظر رطوبت خاک در سطح یک درصد و فاکتور ضریب k در سطح 5 درصد بین این دو گروه به دست آمد. فاکتور ارتفاع در دو گروه مالچ طبیعی و مصنوعی تفاوتی با یکدیگر نداشتند. یافته های این پژوهش نشان داد که مالچ طبیعی در تمام متغیرهای مورد بررسی از میانگین کمتری نسبت به مالچ مصنوعی برخوردار بوده و در نتیجه مالچ مصنوعی نسبت به مالچ طبیعی رطوبت خاک را به نحو مطلوب تری حفظ خواهد کرد.

تحقیق حاضر در رودخانه جاجرود در محدوده بین منطقه سعید آباد تا پایین دست روستای قره قویون به منظور بررسی تاثیر بزرگ بی مهرگان آبزی بر رشد صورت پذیرفت. جهت این کار سه ایستگاه مطالعاتی در نظر گرفته شد و نمونه برداری از بی مهرگان کفزی در کنار سایر سنجه ها مانند دمای هوا و آب، BOD5، pH و DO به صورت ماهیانه صورت گرفت. در بررسی بزرگ بی مهرگان آبزی از شاخص های غنای کل، غنای EPT، شاخص تنوع شانن وینر (H) و شاخص زیستی هیلسنهوف (HFBI) استفاده شد. میانگین درجه حرارت هوا بین 1.3 تا 32.5 درجه سانتی گراد، دمای آب بین 3 تا 25.1 درجه سانتی گراد، BOD5 بین 3.9 تا 9.98 میلی گرم در لیتر،DO  بین 4.85 تا 9.52 میلی گرم در لیتر و pH آب بین 8.8 تا 9.6 طی مدت بررسی متغیر بودند. در بررسی فون بزرگ بی مهرگان آبزی 7 راسته و 11 جنس شناسایی شدند که گروه های مقاوم به آلودگی مانند Diptera و به طور خاص خانواده های Chironomidae و Gastropoda در پایین دست رودخانه غالبیت داشتند. غنای EPT در بهار در ایستگاه 3 با میزان 45 درصد حداکثر و 34 درصد در ایستگاه 2 در تابستان حداقل میزان را داشت. ایستگاه شماره 2 با در نظر گرفتن کلیه سنجه ها شدیدا آلوده، ایستگاه 1 دارای آلودگی آلی قابل ملاحظه و ایستگاه 3 دارای آلودگی نسبی بود. کیفیت آب در ایستگاه 1 بر اساس شاخص زیستی هلسینهوف ضعیف، در ایستگاه 2 بسیار ضعیف و در ایستگاه 3 نسبتا ضعیف طبقه بندی گردید.

هدف از انجام این تحقیق بررسی قابلیت استفاده از ساقه سویا به عنوان ماده لیگنوسلولزی جایگزین چوب در تولید تخته خرده چوب بود. لذا در این تحقیق از ساقه سویا در 4 سطح 25، 50، 75 و 100 درصد وزنی، زمان پرس در 3 سطح 5، 6 و 7 دقیقه و مقدار چسب مصرفی در 3 سطح 8، 10 و 12 درصد به عنوان عوامل متغیر استفاده شد. نتایج نشان داد که ویژگی های خمشی MOR) و (MOE با افزایش مقدار ساقه سویا در ترکیب تخته نهایی بهبود و چسبندگی داخلی کاهش یافت، ولی مقدار جذب آب و واکشیدگی ضخامت پس از 2 و 24 ساعت غوطه وری افزایش یافت. تمام ویژگی های مکانیکی و فیزیکی شامل ویژگی های خمشی، چسبندگی داخلی، جذب آب و واکشیدگی ضخامت پس از 2 و 24 ساعت غوطه وری با افزایش مقدار چسب و زمان پرس بهبود یافت. نتایج در نهایت نشان داد که ساقه سویا ماده مناسبی جهت تولید تخته خرده چوب می باشد.

تحقیق حاضر به مطالعه تاثیر دافنی (Daphnia magna) غنی شده با روغن کبد ماهی کاد و کلزا بر فاکتورهای رشد و بازماندگی لارو ماهی سفید به مدت چهارده روز از ابتدای تغذیه فعال پرداخت. لاروهای ماهی سفید با وزن اولیه 2.11±52.6 میلی گرم با تراکم ده عدد در هر لیتر آب در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تیمار غذایی شامل دافنی غنی شده با روغن کبد ماهی کاد، دافنی غنی شده با روغن کلزا و دافنی غنی نشده تغذیه شدند. میزان رشد طولی، وزنی، افزایش وزن بدن و نرخ رشد ویژه لاروها در تیمارهایی که با دافنی غنی شده تغذیه شده بودند به شکل معنی داری بیش از لاروهای تغذیه شده با دافنی غنی نشده بود (p<0.05) در حالی که درصد بازماندگی بین تیمارها تفاوت معنی داری نداشت (p>0.05). بیشترین مقدار ضریب رشد ویژه در لاروهای تغذیه شده با دافنی غنی شده با روغن کلزا به میزان 0.01±8.50 درصد روزانه و کمترین مقدار در تیمار تغذیه شده با دافنی غنی نشده به میزان 1.12±7.50 درصد روزانه مشاهده شد. نتایج این تحقیق نشان داد که روغن کلزا می تواند در غنی سازی دافنی برای تغذیه لارو ماهی سفید جایگزین نسبتا مناسب روغن ماهی باشد.

پژوهش حاضر به مطالعه امکان استفاده از ذرات لیگنوسلولزی حاصل از هرس درختان نخل در ساخت پانل های چندسازه چوب سیمان پرداخت. عوامل متغیر این تحقیق شامل درصد ذرات لیگنوسلولزی نخل در سه سطح 10، 15 و 20 درصد و کلرید کلسیم در سه سطح 0، 3 و 6 درصد وزن خشک سیمان بود و سایر عوامل شامل فشار پرس، زمان پرس به مدت 12 ساعت، وزن ماده خشک و ابعاد تخته (1.5×40×40 سانتی متر) ثابت بودند. نمونه های آزمایشی مطابق استاندارد DIN 68763 از تخته های ساخته شده انتخاب و خواص مکانیکی آنها نظیر مقاومت خمشی، مدول الاستیسیته و مقاومت به چسبندگی داخلی مورد اندازه گیری قرار گرفتند. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که افزایش میزان ذرات لیگنوسلولزی نخل سبب تضعیف مقاومت های مکانیکی تخته های ساخته شده گردید و افزایش کلرید کلسیم تا سطح 6 درصد سبب افزایش مقاومت شد. تخته هایی که با میزان 10 درصد ذرات لیگنوسلولزی نخل و 6 درصد کلرید کلسیم در این تحقیق ساخته شده بودند، بیشترین مقاومت خمشی، مدول الاستیسیته و چسبندگی داخلی را داشتند.

هدف از تحقیق حاضر بررسی مدل هایی بر پایه حضور در مدل سازی پراکنش جغرافیایی گونه های Artemisia aucheri و Artemisia sieberi می باشد. روش آنتروپی حداکثر و تجزیه و تحلیل عاملی آشیان بوم شناختی در این مطالعه مورد استفاده قرار گرفتند. اطلاعات پوشش گیاهی و عوامل رویشگاهی از قبیل توپوگرافی و خاک در مراتع شمال شرق استان سمنان به روش تصادفی-سیستماتیک جمع آوری شدند. درصد سنگریزه، رس، سیلت، شن، ماده آلی، اسیدیته، آهک و هدایت الکتریکی از خصوصیات خاک اندازه گیری و مورد تجزیه آزمایشگاهی قرار گرفتند. تهیه نقشه خصوصیات خاک با استفاده از روش های زمین آمار صورت گرفت. نقشه پیش بینی تفکیک برای هر گونه گیاهی با استفاده از نقشه عوامل موجود در مدل آنتروپی حداکثر به کمک نرم افزار MaxEnt و مدل ENFA در نرم افزار BIOMAPPER تهیه شد. نقش عوامل محیطی در پراکنش و دقت گونه های A. aucheri و A. sieberi در روش MaxEnt با استفاده از روش جک نایف و منحنی پاسخ بررسی شد. برای بررسی صحت مدل ENFA از نمایه Boyce استفاده شد و میزان صحت مدل در این آزمون برابر با 83.4 درصد برای گونه A. aucheri تعیین گردید. صحت مدل برای گونه A. sieberi حد نصاب قابل قبولی را به دست نیاورد. شاخص کاپا (К) برای ارزیابی میزان تطابق نقشه های پیش بینی با نقشه واقعی پوشش گیاهی مورد استفاده قرار گرفت که روش MaxEnt پراکنش گونه A. aucheri را به میزان 85 درصد نشان داد. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که رس، سنگریزه، رطوبت قابل دسترس عمق اول و آهک عمق اول و دوم مهمترین عوامل تاثیرگذار در هر دو روش بر پراکنش گونه A. aucheri است. همچنین درصد سیلت و آهک عمق اول و ارتفاع بر پراکنش گونه A. sieberi موثر هستند. مدل های MaxEnt و ENFA و مشابه آنها که بر اساس نمونه برداری صریح و روشن برآورد احتمال وقوع را محاسبه می کنند باید به عنوان جایگزین بعضی از مدل های توزیع گونه ای نظیر رگرسیون لوجستیک و آنالیز تشخیص در عرصه مراتع در نظر گرفته شوند.

در این پژوهش، اثر مقدار آرد پوسته سلولزی پسته و مقدار نانوذرات رس بر ویژگی های فیزیکی و مکانیکی نانوچندسازه های چوب پلاستیک مورد بررسی قرار گرفت. آرد پوست سلولزی پسته برای این منظور در سه سطح 30، 40 و 50 درصد و نانو رس15A  کلویزیت نیز در سه سطح صفر، 3 و 5 درصد با پلی اتیلن سنگین و انیدرید مالئیک پیوندشده با پلی اتیلن 4 درصد برای همه تیمارها پس از اختلاط خشک توسط دستگاه اکسترودر کولین با چهار محفظه دمایی به ترتیب با دماهایی 160، 170 و 180 درجه سانتی گراد و با دور ماردون 60 دور در دقیقه اکسترود شدند. سپس نمونه های آزمونی استاندارد با استفاده از روش قالب گیری تزریقی ساخته شدند. خواص مکانیکی شامل مقاومت کششی و خمشی، مدول کششی و خمشی و مقاومت به ضربه فاقدار و خواص فیزیکی شامل جذب آب و واکشیدگی ضخامت اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که مقاومت کششی و خمشی، مدول کششی و خمشی، مقاومت به ضربه فاقدار، جذب آب و واکشیدگی ضخامت چندسازه با افزایش مقدار آرد پوسته سلولزی پسته از 30 به 50 درصد افزایش یافت. همچنین مقاومت کششی و خمشی، مدول کششی و خمشی چندسازه با افزایش مقدار نانو رس از صفر به 5 درصد کاهش یافت، اما مقاومت به ضربه فاقدار افزایش پیدا کرد.