پژوهش های کاربردی زراعی
سال:1397 | دوره:31 | شماره:2 (پیاپی 119) |تعداد مقالات:6

مهم ترین مرحله در شرایط نامساعد محیطی اراضی معدن کاوی شده، استقرار اولیه نشاء گیاهان است که به د لیل کمبود بارش، فقر عناصر غذایی خاک، بهم خوردن لایه های مختلف خاک در اراضی معدن کاوی شده مناطق خشک و نیمه خشک اغلب با شکست مواجه شده می شود. این تحقیق با هدف بررسی امکان افزایش استقراراولیه و رشد گیاه مرتعی Agropyron elongatum در اراضی معدن کاوی شده آلوده به فلزات سنگین، ابتدا نشاء های کشت شده در گلخانه با میکوریزا (Glomus intraradices)، زئولیت و سوپرجاذب تلقیح و سپس در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با چهار تکرار در منطقه نیمه خشک اراضی کارخانه سیمان شرق مشهد در سال 95-1394 کشت شد. در این تحقیق درصد استقرار، ارتفاع گیاهان کاشته شده، درصد کلونیزاسیون میکوریزا با ریشه گیاه آگروپایرون و برخی از خصوصیات مورفولوژیکی از جمله وزن خشک اندام هوایی، وزن خشک ریشه و وزن خشک کل گیاه اندازه گیری شد. تیمارهای زئولیت، میکوریزا و سوپرجاذب موجب استقرار اولیه گیاهان (به ترتیب 46، 46 و 8 درصد) افزایش ارتفاع (13، 11 و 10 سانتی متر)، افزایش وزن خشک اندام هوایی (0. 75، 0. 69 و 0. 41 گرم) و وزن خشک کل گیاه (1. 14، 1. 06 و 0. 51 گرم) نسبت به تیمار شاهد شدند. همچنین تیمارهای زئولیت، میکوریزا موجب افرایش وزن خشک ریشه (0. 46 و 0. 33 گرم) نسبت به تیمار سوپرجاذب و شاهد شدند. نتایج نشان داد که تیمارهای میکوریزا و زئولیت بیشترین تاثیر را بر-افزایش استقرار اولیه و بهبود خصوصیات رشدی گیاه A. elongatum داشتند و می توان جهت استقرار اولیه گیاهان در اراضی معدن کاوی شده کارخانه سیمان شرق مشهد پیشنهاد کرد

به منظور بررسی تغییرات عملکرد، اجزای عملکرد و نسبت برابری زمین در کشت مخلوط ارقام ذرت و سویا، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 4 تکرار در سال های 1392 و 1393 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد به اجرا درآمد. تیمارهای آزمایش شامل ترکیب ارقام ویلیامز و سحر سویا و ارقام Ns640 و Ossk713 ذرت و همچنین چهار نسبت مختلف ذرت و سویا (صفر، 25، 50، 75 و 100 درصد برای هر دو گیاه در ترکیب های مختلف) بودند. طبق نتایج آزمایش، تیمارهای ترکیب ارقام و نسبت دو گیاه در کشت مخلوط دارای اثر معنی دار بر عملکرد و اجزای عملکرد ذرت و سویا و نسبت برابری زمین بودند. بیشترین میزان عملکرد دانه و زیست توده ذرت و سویا در کشت خالص ارقام حاصل شد و با کاهش نسبت هر کدام از گیاهان ذرت و سویا، عملکرد دانه و بیولوژیک کاهش یافت. به دلیل دوره رشد طولانی تر، رقم ذرت Ossk713 و رقم سحر سویا در بین ترکیب های مختلف تیماری دارای عملکرد دانه و بیولوژیک بیشتری بودند. در بین ارقام سویا، رقم ویلیامز نسبت به رقم سحر میزان نیتروژن، پروتئین و فیبر خام بیشتری داشت. همچنین در هر دو سال زراعی، بیشترین میزان پروتئین نسبت به سایر تیمارها در تیمار ذرت 50-سویا 50 حاصل شد. شاخص برداشت ذرت و سویا نیز در کشت خالص بیشتر از سایر تیمارهای کشت مخلوط بود. از طرفی، بیشترین نسبت برابری زمین کل (ذرت + سویا) در شرایط کشت 25 % ذرت رقم Ns640 و 75 % سویا رقم سحر ثبت گردید.

این آزمایش با هدف اثر تاریخ کاشت بر رشد، اجزای عملکرد و عملکرد ارقام گندم در سال زراعی 95-1394 در ایستگاه تحقیقات دیم استان خراسان شمالی بصورت کرت های خرد شده در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. سه تاریخ کاشت پاییزه (10 مهرماه، 10 آبان ماه و 10 آذر ماه) به عنوان عامل کرت های اصلی و هفت رقم (سرداری (رقم قدیم)، سبلان (رقم قدیم)، اوحدی (رقم جدید)، هما (رقم جدید)، کریم (رقم جدید)، آذر 2 (رقم قدیم) و کراس سبلان (رقم قدیم)) به عنوان عامل کرت های فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که اثر ساده تاریخ کاشت بر ارتفاع بوته، تعداد روز تا گلدهی و رسیدگی و اثر ساده رقم بر ارتفاع بوته، تعداد روز تا گلدهی و رسیدگی، تعداد دانه در متر مربع، وزن هزار دانه و عملکرد دانه و بیولوژیکی معنی دار بود. اثر متقابل تاریخ کاشت و رقم تعداد سنبله بارور، تعداد دانه در متر مربع، وزن هزار دانه و عملکرد دانه را به طور معنی داری تحت تأثیر قرار داد. بیشترین و کمترین تعداد دانه در متر مربع به ترتیب برای رقم اوحدی در تاریخ کاشت دوم و کریم در تاریخ کاشت اول با 4149 و 1309 دانه در متر مربع مشاهده شد. بالاترین عملکرد بیولوژیکی برای رقم اوحدی با 3465 کیلوگرم در هکتار ثبت شد. بیشترین و کمترین عملکرد دانه به ترتیب در تاریخ کاشت دوم برای رقم اوحدی (1639 کیلوگرم در هکتار) و تاریخ کاشت اول و رقم کریم (8/297 کیلوگرم در هکتار) بدست آمد.

به منظور بررسی تأثیر محلول پاشی عصاره کودهای آلی بر صفات مورفولوژیک و عملکرد کمی و کیفی بادرشبو، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه ارومیه در دو سال زراعی 1394 و 1395 به صورت کشت بهاره انجام گرفت. نتایج تجزیه واریانس مرکب داده ها نشان داد که اعمال تیمار های محلول پاشی(شاهد، کود گاوی، کود مرغی، ورمی کمپوست و کمپوست) بر صفات ارتفاع بوته، تعداد سرشاخه هایt گلدار، طول برگ، عرض برگ، سطح برگ، عملکرد و درصد اسانس در سطح احتمال یک درصد معنی دار شد. همچنین اثر اکوتیپ(ارومیه، سلماس، عجب شیر، تهران، اصفهان و شیراز) بر صفات ارتفاع بوته، تعداد سرشاخه های گلدار، طول برگ، عرض برگ، سطح برگ، عملکرد و درصد اسانس در سطح احتمال یک درصد معنی دار شد. اثرات متقابل اکوتیپ در محلول پاشی بر صفات طول برگ و سطح برگ در سطح احتمال یک درصد و بر صفات عملکرد و درصد اسانس در سطح احتمال 5 درصد معنی دار بود. اثر متقابل اکوتیپ در محلول پاشی بر صفات ارتفاع بوته، تعداد سرشاخه های گلدار و عرض برگ معنی دار نشد. بیشترین درصد اسانس مربوط به اکوتیپ ارومیه و محلول پاشی عصاره کود مرغی با میانگین 99/0 درصد و سپس اکوتیپ ارومیه و محلول پاشی عصاره ورمی کمپوست با میانگین 95/0 درصد به دست آمد. با توجه به نتایج حاصل از این آزمایش کاربرد تیمار محلول پاشی عصاره کود مرغی، ورمی کمپوست و اکوتیپ ارومیه درمنطقه ارومیه و کشت اکوتیپ-های بومی در سایر مناطق در زراعت بادرشبو توصیه می شود.

طی آزمایشی به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی اثر رژیم های بدون آبیاری، آبیاری در مراحل گلدهی، غلاف دهی و گل دهی + غلاف دهی در کرت های اصلی و اثر مواد ضدتعرق (کائولین، کیتوزان) به همراه کاهنده های تنش خشکی (کلرید کلسیم، سلنات سدیم) در کرتهای فرعی بر دوام سطح برگ، کارآیی مصرف آب و عملکرد نخود رقم آزاد طی سال زراعی 94-93 در همدان بررسی شد. در رژیم های مختلف آبیاری، محلول پاشی کیتوزان و کلرید کلسیم نسبت به مصرف کائولین و سلنات سدیم تاثیر بیشتری بر اغلب صفات مورد بررسی داشتند. محلول پاشی کیتوزان و کلریدکلسیم در تیمار آبیاری مرحله گلدهی با مصرف 1820 متر-مکعب آب، صفات تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در بوته، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، عملکرد پروتئین دانه، کارآیی مصرف آب و شاخص دوام سطح برگ را به ترتیب 91، 94، 106، 49، 95، 23 و 23 درصد و در تیمار آبیاری مرحله غلافدهی با مصرف 1910 مترمکعب آب، به ترتیب 138، 146، 192، 83، 164، 65 و 34 درصد نسبت به شرایط دیم افزایش دادند. در رژیم آبیاری گلدهی + غلافدهی با مصرف 2590 مترمکعب آب، محلولپاشی کیتوزان و کلرید کلسیم صفات مذکور را به ترتیب 195، 214، 361، 124، 255، ، 72 و 35 درصد نسبت به دیم افزایش دادند. بنابراین با توجه به وقوع تنش خشکی در انتهای فصل کاشت، می توان از رژیم دو بار آبیاری در مراحل گلدهی و غلافدهی و یا یکبار آبیاری در مرحله غلاف دهی به همراه محلول پاشی کیتوزان و کلرید کلسیم جهت افزایش عملکرد دانه نخود رقم آزاد بهره برد.

به منظور ارزیابی تأثیر تاریخ کاشت و محلول پاشی عناصر ریزمغذی بر ویژگی های کمی و کیفی چای ترش در کشت راهرویی، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با 3 تکرار در بین درختان خرما شهرستان بم اجرا شد. تاریخ کاشت شامل: 20فروردین، 10 و 30 اردیبهشت به عنوان عامل اصلی و محلول پاشی عناصر ریزمغذی شامل: سولفات آهن و سولفات روی به نسبت نیم در هزار، ترکیب آنها و شاهد (محلول پاشی با آب مقطر) به عنوان عامل فرعی بودند. نتایج نشان داد کهتاریخ کاشت 20 فروردین و محلول پاشی عنصر رویبیشترین تاثیر معنی دار را بر ارتفاع بوته داشتند. برهم کنش تاریخ کاشت و محلول پاشی عناصر ریزمغذی بر تعداد شاخه جانبی، تعداد غوزه در بوته، وزن غوزه، عملکرد کاسبرگ، درصد پروتئین و محتوای آنتوسیانین کاسبرگ، درصد ماده آلی و خاکستر و پتاسیم دانه معنی دار شد. بیشترین تعداد شاخه جانبی (01/18)، عملکرد کاسبرگ (28/1498 کیلوگرم در هکتار) و درصد پروتئین کاسبرگ (80/14 درصد) از برهمکنش تاریخ کاشت 20 فروردین توام با محلول پاشی آهن و روی و بیشترین محتوای آنتوسیانین کاسبرگ (00/42 میلی مول بر گرم)، میزان پتاسیم دانه (71/38 میلی گرم بر گرم)، ماده آلی (77/94 درصد) و درصد خاکستر (60/6 درصد) از برهم کنش تاریخ کاشت 10 اردیبهشت با محلول پاشی توأم آهن و روی به دست آمد. نتایج نشان داد که برای حصول حداکثر تولید گیاه دارویی چای ترش تاریخ کاشت 20 فروردین تا 10 اردیبهشت توأم با محلول پاشی عناصر روی و آهن مناسب باشد.