علوم دامی
سال:1391 | دوره:25 | شماره:2 (پیاپی 95) |تعداد مقالات:7

گوشت قرمز از لحاظ تامین پروتئین مورد نیاز، امنیت غذایی کشور و سهم آن در ارزش افزوده بخش کشاورزی، جایگاه ویژه ای دارد. در این مطالعه ابتدا مدل تغذیه گوساله پرواری (هلشتاین و ترکیب نژادی) به منظور تخمین سن بهینه حیوان برای فروش با استفاده از روش برنامه ریزی ریاضی خطی ساده (ایستا) ساخته شد و سپس تصمیم گیری تغذیه ای دام یا جایگزینی دام جدید با استفاده از برنامه ریزی پویا صورت گرفت. داده های مورد نیاز به صورت پرسشنامه از 5 دامداری صنعتی استان قزوین (هلشتاین و ترکیب نژادی) و مرکز آمار ایران تهیه گردید. نتایج نشان داد اگر زندگی دام یک سیکلی در نظر گرفته شود شانزده ماهگی و اگر چند سیکلی باشد نه ماهگی بهینه تولید خواهد بود. برای تحلیل حساسیت پارامتر های موجود در مدل، سناریوهای متفاوت لحاظ گردید و ملاحظه شد پارامتر کارایی رشد وزنی دام تاثیر بیشتری نسبت به سایر پارامترها دارد. در نهایت تصمیم گیری تغذیه دام و جایگزینی دام جدید آن با روش برنامه ریزی پویای تصادفی مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد در وزن بین 300-398 باید تغذیه دام ادامه یابد و بطور متوسط روزانه 0.25 کیلوگرم وزن آنها افزایش یابد و در وزن های 405-440 کیلو گرمی باید دام جدیدی جایگزین کرد.

به منظور بررسی تاثیراستفاده از سطوح مختلف پروتئین خام جیره غذایی بر عملکرد و صفات کیفی تخم مرغ در مرغ های بومی استان خراسان، آزمایشی با استفاده از 300 قطعه مرغ بومی ایستگاه مرغ بومی در قالب طرح کاملا تصادفی با6 تیمار آزمایشی، 5 تکرار و 10 مرغ در هر تکرار از سن 26 الی 50 هفتگی اجرا شد. تیمارهای آزمایشی بر پایه ذرت، کنجاله سویا و گندم شامل سطوح مختلف پروتئین خام (17.5، 16، 14.5، 13، 11.5 و 10 درصد) بودند. سطوح سایر مواد مغذی از جمله انرژی تا حد ممکن همسان بود. نتایج این پژوهش نشان داد که درصد پروتئین خام جیره غذایی تاثیری بر وزن تخم مرغ ندارد و فقط در سطح 10 درصد باعث کاهش معنی دار (P<0.05) وزن تخم مرغ شد. پروتئین خام بردرصد تولید تخم مرغ اثر معنی دار نشان داد به نحوی که بالاترین درصد تولید، در جیره حاوی 16درصد پروتئین در کل دوره مشاهده گردید. در پایین ترین سطح پروتئین خام (10 درصد)، حدود 17 درصد کاهش درصد تولید مشاهده شد (P<0.05) که تفاوت در هفته های پایانی مشهودتر بود. کاهش میزان پروتئین خام منجر به کاهش معنی دار (P<0.05) مصرف خوراک در گروه های دریافت کننده 13، 11.5 و 10 درصد گردید. بهترین ضریب تبدیل غذایی در سطح 16 درصد پروتئین خام بدست آمد (P<0.05). تاثیر سطوح پروتئین خام بر اجزای داخلی تخم مرغ نشان داد که فقط در هفته 30 و 38، کاهش معنی دار (P<0.05) درصد وزنی پوسته در سطح 10 درصد پروتئین مشاهده شد و در سایر هفته ها تاثیری نداشت. به طور کلی نتایج این پژوهش نشان داد که میزان 16 درصد پروتئین خام باعث بهبود میزان تولید تخم مرغ و ضریب تبدیل غذایی در مرغ های بومی تخم گذار گردید و نسبت به سایر سطوح بکار رفته در این پژوهش، ایده آل تر می باشد، بویژه این تاثیرات در هفته های انتهایی تولید واضح تر می شود.

در این پژوهش از رکوردهای طول عمر و زنده مانی تعداد 6800 راس بره، حاصل از 263 راس قوچ و 1839راس میش، مربوط به گله ایستگاه پرورش و اصلاح نژاد گوسفند لری بختیاری (ایستگاه شولی) واقع در شهرکرد، جمع آوری شده طی سال های 1368 تا 1388 استفاده گردید. توزیع فراوانی علل حذف و تابع توزیع زنده مانی بره ها تا سن یک سالگی با استفاده از برنامه SAS برآورد شد. نتایج نشان داد که 50.47 درصد از کل بره ها تا سن یک سالگی از گله حذف شده اند. مهمترین دلایل حذف به ترتیب اولویت مازاد پرواری، مرگ در اثر بیماری، کشتار آزمایشی و نداشتن ظاهر مناسب بوده است.میزان زنده مانی تجمعی بره ها از تولد تا سن یک سالگی 78.68 درصد بود. ضریب تابعیت میزان زنده مانی از سن بره تا یک سالگی نشان داد که روزانه 0.076 درصد از زنده مانی بره ها کاهش می یابد. میزان مرگ و میر بره ها از تولد تا سن یک سالگی برابر با 21.32 درصد بدست آمد، که 5.84 درصد در سه ماهه اول، 8.43 درصد در سه ماهه دوم، 6.23 درصد در سه ماهه سوم و 0.82 درصد در سه ماهه چهارم زندگی بره ها اتفاق افتاده است. بیشترین مرگ و میر بره ها به ترتیب مربوط به ماه های اول، پنجم، چهارم، ششم و نهم از عمر بره ها بود. با توجه به بالاتر بودن میزان تلفات در سه ماهه دوم و سوم زندگی بره ها در مقایسه با سه ماهه اول زندگی آن ها، پیشنهاد می گردد در نحوه مدیریت و سیستم پرورش بره ها تجدید نظر گردیده و با تغذیه تکمیلی بره ها در این دوره ها، میزان تلفات را کاهش داد.

در این تحقیق به منظور بررسی اثرمصرف ملاس چغندرقند بر کیفیت تخمیر و ارزش غذایی ساقه و برگ ذرت شیرین، از سه سطح ملاس در قالب طرح کاملا تصادفی با 5 تکرار استفاده شد. سه سطح ملاس (780 گرم ماده خشک در کیلو گرم) به مقدار صفر، 30 و 60 کیلو گرم در تن ساقه و برگ ذرت شیرین تر (به ترتیب تیمار شاهد، 2 و 3) مخلوط و در سطل های آزمایشگاهی (با ظرفیت 6.5 کیلوگرم) فشرده و ذخیره گردید. بعد از 45 روز ویژگی ظاهری (بو، ساختمان و رنگ سیلاژ)، (pH, Fleig point (FP، ترکیبات شیمیایی (ماده خشک (DM)، پروتئین خام (CP)، خاکستر، دیواره سلولی (NDF)، دیواره سلولی بدون همی سلولز (ADF) و قابلیت هضم مواد سیلویی اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که تمامی تیمارها کیفیت ظاهری مطلوبی داشتند. pH تیمار 3 (3.77) بطور معنی داری کمتر از تیمار شاهد (3.84) بود (P<0.05). افزودن ملاس در هر دو سطح باعث افزایش ماده خشک سیلاژها شد (P<0.05). میانگین کل CP و ADF ساقه و برگ ذرت شیرین به ترتیب 7.72 و 34.60 درصد بوده که با عمل سیلو کردن CP به 8.49 درصد افزایش و ADF به 32.41 درصد کاهش یافت. افزودن ملاس باعث افزایش قابلیت هضم سیلاژ شد ولی این تفاوت معنی دار نبود. بطور کلی نتایج این آزمایش بیان می کند که کاربرد حداقل 30 کیلوگرم ملاس به ازای هر تن ساقه و برگ ذرت شیرین باعث افزایش کیفیت تخمیر و بهبود قابلیت هضم سیلاژ ساقه و برگ ذرت شیرین شد.

تاثیر سطوح مختلف ال - کارنیتین (125، 250 و 500 میلی گرم در کیلوگرم) بر خصوصیات اسپرم بلدرچین، با استفاده از 96 قطعه بلدرچین ژاپنی در قالب طرح کاملا تصادفی بررسی شد. برای هر تیمار آزمایشی، 4 تکرار و در هر تکرار، 6 قطعه بلدرچین در نظر گرفته شد. نمونه های منی به روش مالش شکمی جمع آوری و نمونه های هر تکرار با یکدیگر مخلوط شدند.خصوصیات اسپرم ها شامل درصد حرکت پیش رونده، زنده مانی، غیر طبیعی، pH، حجم و غلظت ارزیابی شد. نتایج نشان داد که تاثیر ال-کارنیتین بر غلظت منی معنی دار بود (P<0.05). بلدرچین های تغذیه شده با 125 میلی گرم در کیلوگرم ال- کارنیتین، غلظت منی بیشتری (603.08 میلیون در میلی لیتر) در مقایسه با سایر گروه ها داشتند. کمترین غلظت منی در گروه شاهد مشاهده شد (518.76 میلیون در میلی لیتر). تاثیر ال- کارنیتین بر حجم منی و pH معنی دار نبود (P<0.05). بلدرچین های تغذیه شده با 125 میلی گرم در کیلوگرم ال-کارنیتین، اسپرم های متحرک (86.92 درصد) و زنده (89.55 درصد) بیشتری در مدت صفر و 4 ساعت پس از نگهداری در مقایسه با سایر گروه ها داشتند. تاثیر ال- کارنیتین بر درصد اسپرم های متحرک و زنده نگهداری شده در رقیق کننده تریس، 8، 12 و 24 ساعت پس از نگهداری در شرایط مایع معنی دار نبود (P>0.05). تاثیر ال- کارنیتین بر درصد اسپرم های غیر طبیعی نگهداری شده در رقیق کننده تریس در شرایط مایع معنی دار نبود (p>0.05). به طورکلی، استفاده از ال- کارنیتین در سطح 125 میلی گرم در کیلوگرم برای تغذیع بلدرچین ژاپنی جهت بهبود کیفیت اسپرم نگهداری شده در شرایط مایع، توصیه می شود.

طبق آخرین اطلاعات موجود در کشور تعداد 7816 واحد گاوداری صنعتی شیری با مجموع 847500 راس گاو و گوساله اصیل به فعالیت تولیدی مشغول می باشند. میزان حذف1 زیاد در مزارع گاو شیری ضمن ایجاب هزینه سنگین برای تامین تلیسه جایگزین، با توسعه گله در تقابل می باشد. طرح حاضربه منظور مطالعه میزان وعلل حذف گاو شیری و بررسی دلایل حذف آنها در گاوداری های صنعتی بالای صد راس در استان تهران اجرا گردیده است. در این پژوهش تعداد 199 واحد گاوداری صنعتی شیری بالای 100 راسی فعال تحت پوشش مرکز اصلاح نژاد دام کشور در استان تهران مربوط به سال 1388، بر اساس جمعیت گله به ترتیب صعودی مرتب و به دستجات ظرفیتی مختلف (100 تا 299- 300 تا 499-500تا999 و بیشتر از 1000 راس) با توجه به فراوانی آنها در هر طبقه ظرفیتی تقسیم شدند. سپس بر اساس روش انتصاب متناسب و به صورت تصادفی 25 درصد از واحدهای موجود در هر طبقه، جهت تجزیه و تحلیل آماری انتخاب گردیدند. نتایج نشان داد از تعداد 2523 راس گاو شیری حذف شده در سال 1388 در این واحدها، بیشترین فراوانی برای علت حذف مربوط به سقط مکرر و عدم باروری با 29.4 درصد است. علت های مهم بعدی، غیر اقتصادی بودن با 18 درصد و بیماری های عفونی با 15.2 درصد رتبه های دوم و سوم را به خود اختصاص داده اند. سایر علل به ترتیب فراوانی عبارتند از: اختلالات متابولیکی (9.8 درصد)، ورم پستان (7.3 درصد)، مازاد بودن (5.3 درصد)، صدمات فیزیکی (5.1 درصد)، پیری (3.6 درصد)، نقایص ژنتیکی (3.5 درصد)، نیازمالی (2.1 درصد) و بالاخره سخت زایی (0.8 درصد). تاثیر ظرفیت بر علل حذف بسیار معنی دار است (p<0.001) و میزان حذف اختیاری در دستجات ظرفیتی یک تا سه بیشتر از میزان مورد انتظار، تحقق یافته است. این موضوع نشاندهنده مدیریت بهتر و موفق تر در این دستجات ظرفیتی می باشد. متقابلا در دسته چهارم ظرفیتی میزان حذف اختیاری 50 درصد کمتر از میزان مورد انتظار بوده است. به این معنی که دامدار به علت فراوانی حذف اجباری در گله قدرت انتخاب و حذف دام ها را از دست داده و دام ها به علل مختلفی که خارج از اراده دامدار می باشد، گله را ترک کرده اند.

به منظور شناسایی جایگاه ژنتیکی کنترل کننده صفات کمی وزن در سنین تولد، 3، 6، 9 و 12ماهگی گوسفند بلوچی از تعداد 8 نشانگر ریزماهواره شامل BM6465، BMS1636، BM4129، BMS2321، BMS2572، BM7145، BMS4008، BM8246 موجود درکروموزوم یک گوسفند استفاده شد. جامعه مورد مطالعه شامل 434 حیوان (نر و ماده) در قالب 11 خانواده ناتنی با اندازه جمعیت 29 تا 54 بود. اطلاعات ژنوتیپی قوچها و نتاج حاصل موجود در هر خانواده به تفکیک برای تمام ریزماهواره ها تعیین گردید. به منظور تجزیه جایگاه های صفات کمی اثرات ثابت شامل سال تولد، جنس بره، نوع تولد و سن مادر به عنوان اثرات ثابت و همچنین روز تولد به عنوان کواریانس در نظر گرفته شد. تجزیه و تحلیل QTL با روش مکان یابی فاصله ای و با نرم افزار QTL express مورد بررسی قرار گرفت. نتایج تجریه و تحلیل وجود QTL های معنی داری برای صفات تولد، 9 و 12 ماهگی را نشان داد. برای وزن تولد QTL در بین نشانگرهای BMS2572 و BMS2321 در موقعیت 171.8 سانتی مورگانی کروموزوم یک مکان یابی شد (05/0 >P). همچنین QTL معنی داری برای وزن بدن در سنین 9 و 12 ماهگی به ترتیب در موقعیت مکانی 85.8 و 84.8 سانتی مورگان بین نشانگرهای BMS1636 و BM6465 شناسایی شد.نسبت واریانس QTL به واریانس فنوتیپی در صفات وزن تولد، 3، 6، 9 و12ماهگی به ترتیب 13، 9، 12.7، 15 و 10.5 درصد بود. شاید بتوان از اطلاعات ارزشمند تحقیق حاضر در جهت طراحی برنامه های مناسب اصلاح نژادی در گوسفند بلوچی استفاده کرد.