کارآگاه
سال:1399 | دوره:13 | شماره:50 |تعداد مقالات:8

با دگرگونی در حوزه جرم و پیچیدگی آن می طلبد که افراد برای در امان ماندن از جرم؛ ترفندهای مجرم را بشناسند تا گرفتار آن نشوند. لذا در این بین تنها چیزی که می تواند افراد جامعه را در برابر جرم واکسینه نماید سواد کارآگاهی است. سواد کارآگاهی یکی از مجموعه سواد های موجود در جامعه است که اگر عموم مردم به آن توجه بیشتری داشته باشند و آن را بشناسند کمتر دچار زیان از سوی جرم و مجرم می شوند. تشریح ابعاد مفاهیم سواد کارآگاهی در جامعه و چگونگی نقش آن در پیشگیری و کاهش جرم و ارتباط مردم با پلیس. روش به کار رفته در مقاله حاضر از لحاظ ماهیت کاربردی بوده و از نوع توصیفی-تحلیلی می باشد. زمانی که مردم آگاه می شوند و سواد پلیسی و بخصوص کارآگاهی آنان بالا می رود، و به نوعی در فعالیتهای پلیسی می توانند مشارکت داشته باشند لذا پلیس با بالا بردن دانش و سواد کارآگاهی مردم می تواند از ورودی های آمار پرونده ها جلوگیری نماید. به عبارتی مردم وقتی آگاه شوند، می توانند در برقراری امنیت در جامعه، با پلیس مشارکت فعال داشته باشند و زمینه های کاهش جرم در جامعه فراهم می شود. زمانیکه آموزشهای اصولی درمورد جرایم مختلف و نحوه مقابله با آنها به اقشار مختلف جامعه متناسب با شرایط سنی و فرهنگی هر گروه ارایه می شود در نتیجه، سطح سواد کارآگاهی در جامعه بالا رفته و امنیت درآن ارتقاء می یابد.

استفاده از فناوری نه تنها در پیشگیری از وقوع جرم کاربرد وسیعی پیدا کرده، بلکه در سرکوبی و مجازات مجرمان نیز جای پای خود را باز کرده است، در حال حاضر در بسیاری از کشورهای پیشرفته جهان، کنترل هویت اشخاص در مرزهای ورودی و خروجی، تعقیب و مراقبت از مجرمان جهت کشف فعالیت های تبهکارانه، تسهیل ترافیک شهری، سیستم های هوشمند اعلام سرقت به مقرهای پلیس و بسیاری از فعالیت های پلیس با استفاده از ابزارهای الکترونیکی صورت می گیرد، از این رو هدف از این پژوهش بررسی نقش پلیس اطلاعات محور در شناسایی مجرمین متواری از طریق سیستم اطلاعات پایه(نرم افزار و شبکه)می باشد. پژوهش حاضر از نظر نوع و هدف کاربردی و با ماهیت توصیفی، پیمایشی است. جامعه آماری این تحقیق، کارشناسان، کارآگاهان و متخصصین پلیس های تخصصی اجرایی ناجا، (آگاهی، اطلاعات، فتا، پیشگیری) در سال 1397می باشند. با استفاده از فرمول کوکران حجم نمونه 82 نفر تعیین گردید، ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه محقق ساخته بر مبنای طیف لیکرت است که روایی و پایایی آن با (a=0/908)تاییدگردید. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون (Binominal Test) یا آزمون نسبت (برای تشخیص تاثیر یا عدم تاثیر یک متغیر در متغیر دیگر)با نرم افزار Spss20 استفاده شد. یافته های این تحقیق نشان داد، استفاده از سیستم های اطلاعات پایه (مدیریت دانش، سیستم های نرم افزاری، سیستم های مخابراتی و بانک های اطلاعاتی) در شناسایی مجرمین متواری موثر می باشند.

بازرسی و تفتیش از جمله اقدامات مهم و تاثیر گذاری است که در تحقیقات مقدماتی و یا تکمیلی توسط ضابطان دادگستری در جهت کشف جرم بعمل می آید این مسیله موجب گردیده است که وظایف و اختیاراتی بر عهده ضابطان دادگستری طبق قوانین و مقررات مدون قرار داده شود. موضوع مورد تحقیق با هدف مطالعه تطبیقی بین حقوق ایران و انگلیس در وظایف و اختیارات پلیس در بازرسی و تفتیش از اماکن انجام می گردد. ضابطان دادگستری در راستای کشف و حفظ آثار و ادله وقوع جرم و ادله شناسایی و دستگیری متهم و همچنین جلوگیری از فرار متهم و غیره گاه مجبور به استفاده از روش بازرسی و تفتیش می باشند با توجه به نقش و تاثیر این روش در کشف و پیشگیری از جرم و همچنین ضابطان دادگستری به اقتضای ماموریت های محوله به خود (ایجاد و حفظ نظم و امنیت) تمایل دارند که از اختیارات گسترده ای برخوردار باشند لیکن نهادهای قانونگذار، حقوقدانان، قضات و وکلاء با تاکید بر رعایت و احترام به حقوق شهروندی با این امر مخالفت می نمایند. موضوع بازرسی و تفتیش از اماکن در بیشتر مواقع در خصوص مظنونین و متهمین به ارتکاب جرم انجام می شود بایستی عنایت داشت که این امر به گونه ای صورت پذیرد که حقوق افراد مظنون و متهم نیز بصورت متعادل و متوازن مورد حمایت و رعایت قرار گیرد زیرا که نادیده گرفتن این حقوق موجب عدم رعایت انصاف، عدالت و قانون خواهد بود.

هدف پژوهش حاضر، تعیین عوامل نابسامانی اجتماعی و تاثیر آنها در سرقت است. در واقع رشد شتابان جمعیت، شهر را کانون مسایل اجتماعی می نماید و سامان اجتماعی شهر را با تغییرات سریع و بی نظمی مواجه می کند که عامل بسیاری از جرایم از جمله جرم مورد بررسی ما است. در این پژوهش روش اصلی این پژوهش پیمایشی است. برای نمونه گیری در این تحقیق از روش نمونه گیری اتفاقی ساده استفاده شده است که یک روش غیر احتمالی است. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران برابر با 146 نفر از زنان و مردان شهر تهران ساکن در مناطق حاشیه مهاجر نشین حاشیه تهران است. برای جمع آوری اطلاعات از ابزار پرسشنامه استفاده شده است. اطلاعات به دست آمده از پرسشنامه با کمک نرم افزار spss تجزیه و تحلیل شده است. در این پژوهش عامل مهاجرت بر سرقت تاثیر داشتند. برای اجتناب از تاثیر عوامل نابسامانی در جرم مورد بحث ما لازم است از مهاجرت های غیر ضرور، و با تنوع جمعیتی، همچنین سکونت های قومی در مناطق شهر با مشوق های مختلف جلوگیری شود. حل مشکل اجاره نشینان و خانه دار کردن آنها به حل مشکل کمک می کند.

در این پژوهش تاثیر معماری ایرانی اسلامی بر جرایم منافی عفت بررسی شده است و به سه سوال اصلی: تاثیر معماری ایرانی بر پیشگیری از جرایم منافی عفت علیه زنان و اثر بخشی این نوع معماری به دو نوع این جرایم و تاثیرات آن بر جرایم سازمان یافته ی جنسی پاسخ داده شد. با توجه به موضوع که پژوهشی میان رشته ای بود از نظرات معماران و جرم شناسان به شکل توصیفی و تحلیلی استفاده شده است، از مقالات و کتب مختلف در این دو حوزه ی دانشگاهی نیز استفاده شد. یافته های پژوهش حاکی از آن بود که معماری ایرانی بر پیشگیری از جرایم منافی عفت تاثیری محسوس دارد و کنار گذاشتن فرهنگ و شیوه ی ساخت و ساز در معمارهای خودی جرم زاست. عدم توجه به حوزه های مختلف سبب شده معماری های امروز زنان را به عنوان عرضه در بازار تقاضا در مقابل دیدگان عموم افراد جامعه قرار دهد. عدم رعایت مولفه های تاثیرگذار معماری ایرانی می تواند سبب رونق گرفتن چشم چرانی و هوسبازی و در نتیجه زمینه جهت ترویج فحشاء و منافی عفت ها به طور مستقیم یا غیر مستقیم را فراهم کند.

امروزه مطالعه شایستگی های کارکنان دانشی و کلیدی، یکی از مهم ترین زمینه های تحقیقی در مدیریت منابع انسانی با هدف تشخیص دانش و مهارت های مورد نیاز ایشان است. هدف از این تحقیق، شناسایی و تعیین شایستگی های مورد نیاز افسران اداره آگاهی در حوزه کشف خودروهای مسروقه و ارایه الگویی در این زمینه است. تحقیق حاضر به لحاظ مخاطب شناسی کاربردی، به لحاظ هدف اکتشافی و به لحاظ روش، پیمایشی است. جامعه آماری تحقیق شامل تعدادی افسران شاغل در پلیس آگاهی ناجا در به تعداد 187 نفر بودند که 126 نفر از آن ها به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته؛ برای حصول روایی سازه، از تحلیل عاملی تاییدی مرتبه اول و برای بررسی روایی محتوی نیز از نظر کارشناسان و متخصصان استفاده شد. پایایی پرسشنامه نیز با استفاده از آلفای کرونباخ به دست آمد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزارهای Spss و PLS استفاده شد. ابعاد اصلی شایستگی افسران در 4 بعد دانش و آگاهی(7 شاخص)، مهارت و توانایی(7 شاخص)، ارزش ها و نگرش ها(5 شاخص) و ویژگی های فردی(5شاخص) شناسایی شد و مورد تایید قرار گرفت. نتایج تحلیل نیز گواه مطلوبیت و تناسب الگو است. به کارگیری مدل شایستگی به دست آمده در نظام های مختلف سیستم مدیریت منابع انسانی برای مثال در حوزه مبارزه با سرقت خودرو می تواند موجب افزایش اثربخشی اقدامات افسران در تامین امنیت و نیز کشف خودروهای مسروقه شود.

ویژگی های محیط سایبر از قبیل عدم وابستگی به زمان و مکان خاص، امکان تحصیل هویت های گوناگون، گمنامی و. . . عواملی هستند که شیوه های ارتکاب جرایم سایبری را متنوع تر و کشف جرایم سایبری و به دام انداختن مجرمان را سخت تر کرده است؛ لذا این تحقیق با هدف تعیین عوامل تاثیرگذار بر کشف جرایم سایبری انجام پذیرفته است. روش پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش اجرا، توصیفی-پیمایشی است. جامعه آماری این تحقیق را خبرگان پلیس فتا ناجا به تعداد 14 نفر تشکیل می دهند. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه محقق ساخته است که بر اساس مطالعات کتابخانه ای، بررسی پژوهش های قبلی و اعلام نظر خبرگان تهیه و با توجه به استفاده از روش دلفی فازی در سه مرحله به جمع آوری اطلاعات از خبرگان مورد نظر اقدام گردید و کلیدی ترین آنها انتخاب شدند. با توجه به ماهیت این پژوهش، برای تجزیه و تحلیل داده های گردآوری شده از نرم افزار اکسل استفاده گردید. یافته های این پژوهش نشان داد که مهمترین عوامل تاثیرگذار در کشف جرایم سایبری، در 26 عامل و 6 گروه شامل تعامل سازمانی، تجهیزات سازمانی، آشنایی قضات با مبانی فنی و حقوقی، توانمندی نیروی انسانی و کارآگاهان، فناوری های نوین ارتباطی؛ و فناوری اطلاعات و فضای مجازی می باشند. نتایج این تحقیق نشان می دهد که در کشف جرایم سایبری بایستی، تعامل سازمانی، تجهیزات سازمانی، آشنایی قضات با مبانی فنی و حقوقی، توانمندی نیروی انسانی و کارآگاهان، فناوری های نوین ارتباطی؛ و فناوری اطلاعات و فضای مجازی به منظور موفقیت هرچه بیشتر در این زمینه مورد توجه قرار گیرند.

مطالعه بقایای شلیک گلوله در تشخیص خودکشی و دگرکشی، نوع سلاح، مهمات، فاصله و زاویه شلیک بسیار کمک کننده است زیرا اثر تیراندازی می تواند از شکاف ماشه و منافذ سلاح، بر روی دست ها، صورت، لباس و اجسام نزدیک به محل شلیک، منتشر شود. وقتی اسلحه شلیک می شود، ترکیبات سوخته و نیم سوخته در فاز گازی در همه ی جهات پراکنده می شوند. پارامترهای مورد استفاده شامل این موارد می باشد: گلوله، پوکه فشنگ و پودر نیمه سوخته ای که به واسطه ی عملکرد سلاح، به صورت گاز از لوله اسلحه و شکاف های غلاف آن به اطراف پراکنده می شود و در نهایت صدای شلیک اسلحه که می تواند به وسیله ی شهود، شنیده شود. هریک از این اجزا می تواند برای کشف جرم و شناسایی مجرم کمک کند. معرف ها و روش های دستگاهی مختلفی برای جمع آوری بقایای شلیک و آنالیز آن مورد استفاده قرار می گیرد. استفاده از حسگرها به دلیل توانایی بالایی که فراهم می سازند برای بررسی موضوع در صحنه جرم و بدون نیاز به تجهیزات گران قیمت بسیار مورد توجه می باشد. اخیرا گزارش هایی کاربردی مبنی بر کاربرد حسگرها در آنالیز بقایای شلیک در مجلات مختلف چاپ شده که در مقاله حاضر، مروری بر این مطالعات مورد بررسی قرار می گیرد. در این مقاله هدف ما فراهم آوردن بستری برای مرور و بحث در زمینه بقایای شلیک گلوله و حسگرهای توسعه داده شده برای شناسایی آن می باشد.