توسعه اجتماعی
سال:1399 | دوره:14 | شماره:4 (پیاپی 56) |تعداد مقالات:7

پژوهش حاضر در نظر دارد این مسیله را به پرسش بکشد که زنان روستایی چه درکی از توانمندی خود دارند. روش بررسی این سوال با رویکرد کیفی و با بهره گیری از روش گراندد تیوری است. جامعه مورد مطالعه شامل زنان روستایی ساکن در 11 روستای حومه شهر ایلام است؛ که بر اساس نمونه گیری هدفمند تعداد 30 نفر از آنان مورد مصاحبه از نوع نیمه ساختاریافته قرار گرفت. استراتژی تحلیل داده ها بر مبنای کدگذاری سه مرحله ای باز، محوری و انتخابی بوده که محصول آن در یک مدل پارادایمی ترسیم گردید؛ بر این اساس تعداد 35 مفهوم و 11 مقوله به دست آمد؛ که نظریه مبنایی در مدل استخراج شده، هژمونی گفتمان جنسیتی است. بر مبنای این نظریه زنان روستایی مورد مطالعه با موانعی از قبیل بسته بودن سیستم اقتصادی، فقدان حمایت نهادی، عدم دسترسی به مراکز مشاوره ای و موانع فرهنگی برای توانمندی خود مواجه هستند.

هدف ازپژوهش حاضر بررسی اثر سرمایه نمادین بر سبک زندگی کارگران می باشد. پژوهش به لحاظ زمانی از نوع مقطعی و از نوع پژوهش های پیمایشی می باشد. جامعهآماریاین تحقیق کلیه کارگران شاغل در اتوبوسرانی شهرداری تهران در سال1396، به تعداد 7350 نفر، که نمونه کوکران این جامعه 366 نفر می باشد. ابزار سنجش متغیرها پرسشنامه بوده است. جهت چارچوب نظری از نظریات سرمایه و سبک زندگی بوردیو استفاده شده است. جهت تحلیل از آمارهای توصیفی، رگرسیون همزمان، آزمون t مستقل و آنوا استفاده شده است. یافته های این تحقیق نشان می دهد که تاثیر سرمایه نمادین بر سبک زندگی کارگران معنادار و شدت آن نسبتا قوی می باشد. ابعاد سرمایه نمادین به جز سرمایه نمادین اجتماعی بر سبک زندگی کارگران اثر مثبت داشته است متغیر سرمایه نمادین اقتصادی 65 و متغیر سرمایه نمادین فرهنگی 9 درصد از تغییرات متغیر سبک زندگی را تبیین می کند میانگین نمره سرمایه نمادین در بین زنان بیشتر از مردان است. تحلیل میانگین جهت سبک زندگی و جنسیت کارگران معنادار نمی باشد بعد سرمایه نمادین فرهنگی و اقتصادی کارگران با تحصیلات آنها تفاوت معناداری دارد ولی بعد سرمایه نمادین اجتماعی آنها تفاوت معناداری با سطوح مختلف تحصیلی ندارد.

صنعت گردشگری اثرات متفاوتی در مقصد بر جای می گذارد. این اثرات می تواند اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و زیست محیطی باشد. براساس الگوی توسعه پایدار، این اثرات باید در کیفیت زندگی جامعه میزبان انعکاس یافته و بهبودی کیفیت زندگی ساکنان مقصد گردشگری را سبب شود. هدف از این مطالعه بررسی نقش صنعت گردشگری در ارتقا سطح کیفیت زندگی جامعه میزبان در شهر سرعین می باشد. اینتحقیق از نوع تحقیقات توصیفی پیمایشی مبتنی پرسشنامه است و جامعه آماری آن ساکنان شهر سرعین بوده و حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران تعداد 360 نفر بوده و از روش نمونه گیری در دسترس برای گردآوری داده ها استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان داد که از دیدگاه جامعه میزبان اثرات اقتصادی گردشگری با ضریب 427/0 تاثیر مثبت و معناداری بر رفاه مادی و اثرات اجتماعی فرهنگی گردشگری با ضریب 321/0 تاثیر مثبت و معناداری بر رفاه اجتماعی دارند؛ همچنین متغیرهای اثرات اقتصادی، رفاه مادی و رفاه اجتماعی به ترتیب با ضرایب مسیر 175/0، 345/0 و 385/0تاثیر مثبت و معناداری بر کیفیت زندگی دارند اما اثرات اجتماعی فرهنگی بر کیفیت زندگی جامعه میزبان تاثیر معناداری ندارد. در نهایت نتایج تحقیق نشان داد که در مجموع متغیرهای مستقل، 8/55 درصد از تغییرات متغیر وابسته (کیفیت زندگی) را تبیین می کند.

امروزه اهمیت نفت و ثروت های هنگفت حاصل از فروش آن بر کسی پوشیده نیست، زیرا این ثروت ها همواره دارای پیامدهایی به لحاظ اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی، و نیز در روند حرکت به سوی توسعه (در همه ی ابعاد آن) در کشور های صادرکننده این منبع خدادادی که به اصطلاح به آن دولت های رانتیر گفته می شود، می باشد. همین مهم باعث می گردد مطالعه و بررسی پیامدها و تاثیر آن در روند حرکت به سوی ابعاد توسعه با نظر گرفتن شرایط سیاسی اجتماعی مرتبط با دولت در کشورهای مذکور را دو چندان می کند. کشور ایران که اقتصاد آن سال ها متکی به ثروت های نفتی بوده و همین اقتصاد نفتی همواره کارکردهایی در مسیر توسعه کشور داشته است. از همین رو در این پژوهش سعی شده است با یک روش دلفی به بررسی تهدید های رانتیریسم و توسعه سیاسی جمهوری اسلامی ایران پرداخته شود که بر اساس نتایج حاصله، از مهمترین تهدیدهای رانتیریسم در توسعه سیاسی جمهوری اسلامی ایران می توان مداخله گسترده کشورهای خارجی، کاهش امنیت ملی و عدم تعامل با اقتصاد جهانی، عدم جدیت در دریافت مالیات از مردم در مقابل عدم پاسخگویی دولت به ملت، تمرکز منابع عمده درآمد در دست دولت و عدم شکل گیری گروه های مستقل اجتماعی، استقلال دولت از جامعه نام برد.

برآمدن رضاخان در سپهر سیاست ایران، وجوه مختلفی داشت. وی فرزند زمانه ای پرآشوب بود که پس از مشروطه به وجود آمده بود. یکی از مهم ترین گروه هایی که در برآمدن او نقش کلیدی را به عهده داشتند، روشنفکران سال های پایانی قاجار بودند. عدم موفقیت نهضت مشروطه در ایجاد حکومت متجدد، متمرکز و قانونمند و دخالت قدرتهای بزرگ روس و انگلستان در امور داخلی ایران، همراه با تحولات بین المللی و وقوع جنگ جهانی اول و اشغال ایران، روشنفکران را بر آن داشت تا از نظر هویتی به دنبال پیدا کردن «ابرمرد»ی باشند که بتواند با به کار بستن «زور» و ایجاد حکومتی مقتدر، ضمن بازگرداندن یکپارچگی کشور آن را به دروازه های دنیای مدرن برساند. روشنفکران این دوره علیرغم شباهت های فراوانی که با نسل اول روشنفکری ایران داشتند، دارای یک تفاوت عمده بودند. نسل اول روشنفکری ایران بیش از هر چیز هویت متجددانه خود را در «قانون خواهی» می دید که ثمره آن مشروطه شد و روشنفکران نسل دوم هویت خود را در «استبداد منور» می دیدند که ثمره آن برآمدن رضاخان و نهایتا پادشاهی او بود. مقاله حاضر با استفاده از مبانی نظری جامعه شناسی شناخت (رابطه متقابل بین اندیشه و ساختار جامعه) و به روش توصیفی تحلیلی صورت پذیرفته و ضمن توجه به هویت قانون خواهانه نسل اول، تحول آن را با توجه به گفتار برخی از مهم ترین روشنفکران نسل دوم، مورد بررسی قرار می دهد.

یکی از عمده ترین مولفه های اثرگذار در تحولات اجتماعی و فرهنگی دوران معاصر وجود «شکاف نسلی» است. پدیده ای که خود در جریان تغییرات و دگرگونی های اجتماعی شکل گرفته است. در این راستا پژوهش حاضر با هدف بررسی فشار هنجاری بر میزانسازگاری جوانان با والدینشان با تاکید بر شکاف نسلی انجام شد. روش پژوهش پیمایشی و شیوه ی گردآوری داده ها پرسشنامه بوده است. جامعه آماری پژوهش را کلیه جوانان 18 تا 30 شهر اهواز تشکیل داده، که با استفاده از جدول لین تعداد 400 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. نمونه گیری به شیوه تصادفی طبقه ای چندمرحله ای، بوده است و برای تجزیه و تحلیل داده ها، از نرم افزار SPSS استفاده شد. نتایج نشان داد که بین متغیرهای میزان فشار هنجاری روی والدین، استفاده از رسانه های جمعی، سن و تحصیلات با سازگاری جوانان با والدینشان با تاکید بر شکاف نسلی رابطه معناداری وجود دارد. در حالیکه بین متغیرهای وضعیت اشتغال و جنسیت جوانان با متغیر وابسته رابطه معناداری وجود نداشت. نتایج تحلیل رگرسیون گام به گام نیز نشان داد که متغیر فشار هنجاری و استفاده جوانان از رسانه های جمعی به ترتیب تاثیرگذارترین عوامل بر میزان شکاف نسلی و ناسازگاری بین جوانان و والدینشان بود.

پژوهش حاضر به مطالعه کیفی گرایش جوانان به معنویت های نوظهور و روایت آنها از آن به عنوان یک امر مقدس می پردازد. سوال اصلی این پژوهش این است که چه عوامل و تجربه هایی موجبات بروز تحول در زیست دینی آنان شده است؟ جامعه آماری این پژوهش شهرستان اصفهان است که نمونه پژوهش با استفاده از روایت های بازگوشده ی 21 نفر از گرونده گان به معنویت های نوپدید انتخاب شد که به دلیل تکراری شدن داده ها به همین تعداد نمونه برای تجزیه و تحلیل مصاحبه ها اکتفا شد. داده ها با استفاده از تکنیک تحلیل مضمون تجزیه و تحلیل شدند. گروه هدف این تحقیق در فاصله سنی 22 تا 34سال قرار داشتند. اعتبار داده ها توسط نگارندگان، اساتید خبره در زمینه موضوع مورد بررسی، و دو نفر از کارشناسان مذهبی و دینی، به شکل سه سوسازی مورد سنجش قرار گرفت. بر اساس یافته های این پژوهش عوامل و تجربه هایی نظیر سر بر آوردن تعارض معرفتی در مواجهه با تفکر عقلانی و تربیت انتقادی، تجربه محرومیت و تجربه های تنش زایی نظیر تجربه ناموفق در اجتماعی شدن، تجربه تنش ناشی از تحمیل دین شریعت مدارانه، محرومیت وجودی، مواجهه با مساله شر و دین دولتی هر یک به نحوی بر بروز تحول در پایبندی دینی افراد اثر گذاشته اند. نتیجه این پژوهش نشان می دهد اسطوره زدایی نسبی از نظام باورها، تقلیل احساس گناه، اعتقادورزی نسبی اندیشانه و تعقلی به جای اعتقادورزی جزم اندیشانه و تعبدی، تاکید بر عشق و حضور خداوند به جای تاکید بر قهر و قوت خداوند منشاء تحول زیست دینی شده است.