تحقیقات کیفی در علوم سلامت
سال:1398 | دوره:8 | شماره:1 |تعداد مقالات:8

مقدمه: خطاهای دارویی یک رخداد شایع و بالقوه خطرناک برای بیمار است که می تواند در سیستم درمان به عنوان یکی از معیارهای سنجش ایمنی بیمار مورد استفاده قرار گیرد. نوزادان یک جمعیت آسیب پذیر به دلیل تغییر اندازه بدن هستند. استفاده از تجربیات و نظرات افراد در سیستم درمان می تواند منبع مهمی برای جمع آوری اطلاعات و برنامه ریزی در زمینه پیشگیری از خطاهای دارویی باشد. هدف از این مطالعه تبیین تجارب دستیاران پزشکی از خطاهای دارویی در بخش مراقبت های ویژه نوزادان بود. روش: نوع مطالعه حاضر کیفی بود؛ که به روش فنومنولوژی انجام شد. 6 نمونه از بین رزیدنت های بخش ویژه نوزادان یکی از بیمارستان های آموزشی همدان انتخاب شدند. روش جمع آوری داده ها مصاحبه نیمه ساختاریافته بود و تا اشباع داده ها ادامه یافت و تجزیه وتحلیل داده ها، با استفاده از روش کولیزی انجام گرفت. یافته ها: با تحلیل مقایسه ای داده ها 3 طبقه و 9 زیر طبقه تدوین شد. درون مایه های اصلی ناکارآمدی در حرفه ای شدن، نارسایی در فرآیند تجویز دارو توسط پزشکان و ویژگی های فردی و روانی بودند. نتیجه گیری: نتایج نشان داد، نظارت بیشتر بر کار پزشکان کم تجربه در امر مراقبت از بیمار، الکترونیکی کردن پرونده های پزشکی، همت شرکت های داروساز در بسته بندی مناسب داروها و مدیریت کارآمد می تواند در کاهش خطاهای دارویی مؤثر باشد.

مقدمه: یکی از دغدغه های متخصصان حوزه ترک سوءمصرف مواد، ماندگاری در ترک است. این مطالعه باهدف تعیین عوامل مؤثر در ترک موفق، انجام شد. روش: پژوهش حاضر به روش کیفی، گراندد تئوری در سال 1395 در شهر زنجان انجام شد. 15 نفر با سابقه سوءمصرف مواد که حداقل 4 سال از زمان ترک آنان سپری شده بود، با نمونه گیری گلوله برفی انتخاب شدند؛ و مصاحبه نیمه ساختاریافته جهت گردآوری داده ها صورت گرفت. روش تجزیه وتحلیل دادهها با استفاده از تحلیل مقایسه ای مداوم، به وسیله نسخه 10 نرم افزار Nvivo انجام شد. یافته ها: با انجام کدگذاری باز، محوری و انتخابی، مقوله مرکزی این پژوهش، گام های معطوف به ترک موفق سوءمصرف مواد مخدر نامیده شد. شرایط زمینه ای شامل نگاه بدون سانسور به زندگی، امید برای بازگشت و آگاهی از مسیر بازگشت بود و شرایط علّی شامل درماندگی انگیزاننده، منابع انگیزشی، ویژگی های شخصیتی و انتخاب روش کارآمد ترک بود. شرایط میانجی مقوله های دین و مذهب، منابع یاریگری و تغییر نگرش بود. استراتژی ها شامل مکانیسم های خود افشایی، تمسک به خداوند، دوری جستن از محیط های مساعد مصرف، یادآوری دوران سخت اعتیاد و شبکه سازی اجتماعی بود؛ از سوی دیگر بازیابی مسئولیت های گذشته، درک لذت های جدید زندگی، شکل گیری و رشد ویژگی های کارآمد شخصی پیامدهای ترک موفق عنوان شد. نتیجه گیری: ترک موفق پدیده ای دفعی نیست، نیازمند شکلگیری برخی شرایط و انجام برخی استراتژی ها است؛ که منجر به پیامدهایی محسوسی می گردد؛ که فرد را در ادامه مسیر ترک تقویت نموده و موجب ثبات در ترک می گردد.

مقدمه: سواد سلامت به عنوان یکی از بزرگ ترین تعیین کننده های امر سلامت شناخته شده است. بهورزان؛ ارائه دهندگان مقدم خدمات مراقبتی در سیستم بهداشتی و درمانی کشور می باشند؛ این افراد برای ایفای نقش گسترده خود در جامعه، نیازمند نگرش و درک مناسبی از مفهوم سواد سلامت، به منظور پاسخ گویی به نیازهای جامعه خصوصاً بیماران باسواد سلامت ناکافی می باشند. روش: پژوهش حاضر از نوع کیفی و به روش تحلیل محتوا بود؛ که در 30 خانه بهداشت تحت پوشش مراکز بهداشتی درمانی وابسته به شبکه بهداشت و درمان شهرستان خواف و بر روی 22 بهورز شاغل به مدت سه ماه در سال 93 انجام گرفت. آنالیز داده ها هم زمان با جمع آوری آن ها با استفاده از روش آنالیز تحلیل محتوا کیفی انجام شد. یافته ها: تحلیل داده ها منجر به استخراج تعداد 154 کد اولیه گردید؛ که در هفت طبقه قرار گرفتند. مشکل عمده بهورزان این بود که مهارت کافی در تشخیص سواد سلامت بیماران را نداشتند و شیوه های صحیح برقراری ارتباط مؤثر با بیماران را نمی دانستند. نتیجه گیری: یافته های به دست آمده از پژوهش نشانگر درک، نگرش و عملکرد بهورزان در خصوص تعیین کننده های سواد سلامت بود؛ که به برنامه ریزان کمک می نماید تا مناسب ترین شیوه ها و استراتژی ها را به منظور ارتقاء سواد سلامت در کارکنان بهداشتی و درمانی انتخاب نمایند.

مقدمه: اعتیاد به مواد مخدر همواره به عنوان یک معضل اجتماعی و گسترده مطرح است. اگرچه مردان فرصت های بیشتری برای دست یابی و سوءمصرف مواد را دارند، ولی قابلیت دسترسی به مواد و اعتیاد زنان نیز افزایش یافته است. روش: پژوهش حاضر از نوع مطالعات کیفی بود؛ که در آن 21 نفر از زنان معتاد شهر بوشهر بر اساس نمونه گیری مبتنی بر هدف انتخاب شدند. داده ها با استفاده از مصاحبه عمیق نیمه ساختاریافته جمع آوری گردید. کلیه مصاحبه ها ضبط و پیادهسازی شد و با روش آنالیز محتوای کیفی مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها: مضامین حاصل از آنالیز داده ها شامل سه مضمون اصلی «بستر مهیای شخصی»، «بستر مهیا در خانواده»، «بستر مهیا در جامعه» 17 درون مایه و 5 عامل فرعی بود. نتیجه گیری: بیشترین درون مایه به دست آمده بر اساس بستر مهیا در فرد و خانواده بود. ممکن است مداخلات جهت آگاه سازی افراد از عوامل مؤثر بر اعتیاد و آموزش خانواده ها در خصوص این عوامل بتواند در پیشگیری از اعتیاد زنان مؤثر باشد.

مقدمه: ضعف مطالعات انجام شده در تبیین پدیده طلاق در آن است؛ که با رویکردی فرایندی به مطالعه آن نپرداخته اند. هدف از این مطالعه، پرداختن به مسئله طلاق با رویکرد فرایندی بود. آسیب شناسی فرایندی که در آن فرد با خروج از یک نوع جامعه پذیری (جامعه پذیری در خانواده مبدأ)؛ به نوع دیگری از جامعه پذیری وارد می شود از نکاتی کلیدی است؛ که در اغلب تبیین های طلاق مورد غفلت قرار می گیرد. روش: این پژوهش از نوع کیفی بود؛ که به روش تحلیل محتوای کیفی جهت دار انجام شد. داده ها از طریق مصاحبه های عمیق با 30 نفر از زنان مطلقه در شهرستان هرسین استان کرمانشاه به روش نمونه گیری هدفمند به دست آمد. ملاک خاتمه مصاحبه ها، اشباع نظری بود. ملاحظات اخلاقی در مصاحبه ها رعایت گردید و شواهد مربوط به اعتبار لحاظ شد. یافته ها: نتایج نشان داد؛ شناخت های ناقص، چندگانه، تصمیم های احساسی و ناپخته، بی علاقگی و عدم جذابیت از عوامل طلاق در فاز بررسی اولیه زوجین بود؛ و در طی زندگی مشترک عواملی چون تفاوت ها، کلیشه ها، دخالت ها و نظایر آن دخالت داشتند. نتیجه گیری: تبعات مثبت و منفی متعددی برای طلاق گزارش شده است که تبعات منفی بر مثبت آن می چربند. این تبعات در سه دسته اجتماعی، روانی و جسمی قابل بررسی می باشند. هرگونه برنامه ریزی برای کاهش طلاق مستلزم آن است؛ که به طلاق به عنوان یک فرایند توجه شود که از جایی شروع و در جایی ختم می شود. در این فرایند باید به نوع جامعه پذیری زوجین که از خانواده های مبدأ خود به ارمغان می آورند توجه جدی شود.

مقدمه: یکی از ابعاد هویت، هویت جنسی است که نقش ها و انتظارات مرتبط با جنسیت او را سازمان می دهد. ایجاد اختلال در فرآیند شکل گیری هویت جنسی می تواند منجر به بروز اختلال روانی شود که در راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی با عنوان اختلال هویت جنسیتی به آن اشاره شده است. روش: مطالعه حاضر به شیوه پژوهش کیفی و به روش تحلیل محتوا است. براساس روش نمونه گیری هدفمند و معیار اشباع نظری، 10 تبدیل خواه جنسی در این مطالعه شرکت کردند. برای گردآوری اطلاعات از تکنیک مصاحبه نیمه ساختار یافته و برای توصیف اطلاعات دموگرافیکی از آمارهای توصیفی بهره گرفته شده است. یافته ها: مفاهیم و مقولات به دست آمده از مصاحبه ها نشان می دهد سه عامل واکنش منفی خانواده ها، طردشدگی اجتماعی (عدم پذیرش اجتماعی) و بروز رفتارهای انحرافی از عمده ترین مشکلات تبدیل خواهان جنسی به شمار می آید، این وضعیت موجود با احساس طردشدگی از شبکه تعاملات اجتماعی، کاهش سرمایه اجتماعی و کیفیت زندگی همراه است. نتیجه گیری: مهم ترین مشکل بیماران مبتلا به اختلال هویت جنسی، شرایط اجتماعی و روانی است که ناشی از نگرش منفی همراه با داغ و تحقیر اجتماعی است که علاوه بر فرد بر خانواده آن ها نیز غیرقابل تحمل می شود تا حدی که اکثر آن ها را دچار انزوا، طرد شدگی، فرار از منزل، اعتیاد، خودکشی و سایر آسیب های جسمانی و روانی نموده و نه تنها رضایتمندی بیماران پس از عمل تغییر جنسیت را کاهش می دهد بلکه تطابق با نقش جنسیتی جدید را نیز برای این بیماران دشوارتر می سازد.

مقدمه: به دلیل اثرات منفی که طلاق به دنبال دارد، بررسی دلایل آن برای درمانگران و پژوهشگران از اهمیت خاصی برخوردار است؛ بنابراین پژوهش حاضر باهدف بررسی نقش رویدادهای قبل از ازدواج (آشنایی، نامزدی، عقد) در بروز تعارضات زناشویی منجر به طلاق صورت گرفت. روش: این مطالعه به صورت کیفی و با روش پدیدار شناختی انجام شد. نمونه گیری به روش هدفمند و از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته با 23 نفر از افراد متقاضی طلاق؛ که از سوی دادگاه خانواده برای دریافت خدمات مشاوره ایی به مراکز مشاوره سطح شهر کرمان ارجاع داده شده بودند صورت گرفت. داده ها در پایان به روش Moustakas تجزیه وتحلیل شد. یافته ها: تجزیه وتحلیل مصاحبه های نشان داد؛ در دوره های پیش از ازدواج پیش آیندهای ویژه ای برای طلاق وجود داشت. این پیش آیندها در قالب 2 کد اصلی علل زمینه ساز تعارض و علل افزاینده تعارض دسته بندی شدند. نتیجه گیری: این یافته ها در بردارند تلویحاتی برای زوج درمانگران و مشاوران خانواده بود؛ که می توان در ارائه خدمات مشاوره پیش از ازدواج مدنظر قرار گیرند.

مقدمه: روابط فرا زناشویی یکی از مهم ترین عوامل تهدید کننده ازدواج بین زوجین است. درک عوامل بازدارنده روابط فرا زناشویی ارزش بسیار بالایی در حفظ ثبات و کیفیت ازدواج دارد؛ بنابراین، پژوهش حاضر باهدف تبیین تجارب زوجین متأهل در مورد عوامل بازدارنده از روابط فرا زناشویی، انجام شد. روش: این پژوهش از نوع کیفی بود و در آن از رویکرد پدیدارشناسی استفاده شد. نمونه ها از بین زوج هایی انتخاب شدند که یک سال از زندگی مشترک آن ها می گذشت، برای این منظور تعداد 19 نفر به روش هدفمند انتخاب شدند. روش جمع آوری داده ها مصاحبه نیمه ساختاریافته عمیق بود و تا اشباع داده ها ادامه یافت. برای تجزیه وتحلیل داده ها از روش کدگذاری استرواس و کوربین ( Strauss and Corbin) استفاده شد، متمرکز بر نمونه گیری نظری، هدفمند و توسعه مفهوم. یافته ها: نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که 3 دسته عوامل شامل عوامل درونی (خودآگاهی، معنویت و ترس)، عوامل بیرونی (بافت و فرهنگ، دوراندیشی و خانواده) و عوامل ارتباطی (شامل صمیمیت معنوی و صمیمیت ارتباطی) به عنوان عوامل بازدارنده از روابط پنهانی مؤثر می باشند. نتیجه گیری: بررسی عواملی که آرامش و ثبات خانواده را به عنوان سنگ زیربنای جامعه تهدید می کند ضروری به نظر می رسد. در پژوهش حاضر مشخص شد که مجموعه ای از عوامل درونی، بیرونی و ارتباطی، افراد را از روابط فرا زناشویی مصون می دارند. نتایج حاصل از این پژوهش می تواند در کمک به تدوین برنامه های پیشگیرانه و درمانی در زمینه خیانت زناشویی مورد استفاده قرار گیرد.