جغرافیایی سرزمین
سال:1399 | دوره:17 | شماره:68 |تعداد مقالات:7

حرکت به سوی ساختمان های پایدار نیازمند آن است تا تاکید بیشتری بر ارزیابی دقیق عملکرد نور روز و انرژی شود. این امر به خصوص در مورد ساختمان های آموزشی دارای اهمیت ویژه است، چرا که تامین میزان نور کافی هم زمان با ممانعت از ایجاد خیرگی و نیز کاهش مصرف انرژی در این فضاها چالش بزرگی محسوب می شود. در این مقاله به منظور تامین هم زمان مولفه های آسایش بصری(افزایش روشنایی و کاهش خیرگی) و کارایی انرژی(کاهش مصرف انرژی) در ساختمان های آموزشی(کلاس درس مدارس ابتدایی) شهر تهران یک کلاس درس به عنوان مدل پایه مدلسازی پارامتریک شد و شبیه سازی پویای عملکرد نور روز و انرژی بر روی آن انجام گرفت. سپس جهت دستیابی به مقادیر بهینه پارامترهای طراحی پنجره فرآیند بهینه سازی مبتنی بر شبیه سازی از طریق الگوریتم ژنتیک و به صورت اتوماتیک در نرم افزار گرسهاپر بصورت چند هدفه صورت گرفت. نتایج حاصل، لزوم تعدیل شرایط با اولویت وزنی به عملکرد نور روز را نشان می دهند. بهترین راه حل پارتو بر اساس کمترین فاصله تا بهینه جهانی عملکرد بهتری را نسبت به مدل پایه نشان می دهد که میزان بهبود شاخص های UDI، DGP وEUI به ترتیب11، 15و 22 درصد است.

ممناطق ویژه علم و فناوری مجموعه ای متمرکز از دانشگاه ها، پارک های علم و فناوری، مراکز تحقیقی، شرکت های با فناوری برتر و. . . است که در یک فضای جغرافیایی و در یک منطقه اقتصادی با مدیریت متمرکز و ساختار حقوق خاص تشکیل و به تولید محصولات و خدمات دانش محور می پردازند. پژوهش حاضر با هدف ارایه الگوی بومی برای مدیریت علم با رویکرد پدافند غیرعامل به منظور توسعه مناطق ویژه علم و فناوری در کشور انجام شده است. در این پژوهش ادبیات مورد نیاز از طریق مطالعه کتابخانه ای، مصاحبه عمیق و خبرگی تهیه و سپس تنظیم و توزیع پرسشنامه در جامعه آماری صورت پذیرفت. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل پرسشنامه ها توسط نرم افزار Spss26 و نرم افزارSmart PLS (مدلسازی معادلات ساختاری) انجام شد. نتایج حاصل از تحقیق نشان داد که ابعاد اصلی تشکیل دهنده الگوی بومی مدیریت علم با رویکرد پدافند غیرعامل شامل شناخت آسیب ها؛ شناخت تهدیدها؛ افزایش بازدارندگی؛ تداوم خدمت رسانی و ارتقای پایداری ملی می باشند. همچنین براساس رتبه بندی بعمل آمده، آمایش علم و فناوری و مسئولیت اجتماعی از مهمترین مولفه های الگوی مذکور می باشند.

صنعت گردشگری ارتباطات گسترده ای با بخش های اقتصادی، اجتماعی و غیره دارد. کشور جمهوری اسلامی ایران در ردیف 10 کشور اول دنیا از نظر وجود جاذبه های گردشگری قرار دارد، ولی از نظر جذب گردشگر، نه تنها در بین کشورهای دنیا بلکه در بین کشورهای خاورمیانه هم جایگاه شایسته و مطلوبی ندارد. توسعه نیازمند توسعه مدیریتی، اقتصادی، اجتماعی، نهادی و ساختاری می باشد که متاسفانه مغفول مانده است. هدف این پژوهش ارزیابی مولفه های اجتماعی و اقتصادی در توسعه یافتگی گردشگری هوراند می باشد. این تحقیق باتوجه به اینکه به توسعه دانش کاربردی در یک زمینه خاص خواهد پرداخت، از نوع کاربردی است. از آنجا که این تحقیق قصد توصیف توسعه صنعت گردشگری با رویکرد تاریخی-فرهنگی، اقلیمی، جغرافیایی و اجتماعی-اقتصادی را دارد، از نوع پیمایشی خواهد بود. نمونه گیری در این تحقیق به صورت تصادفی و 385 نفر می باشد. یافته های تحقیق نشان می دهد سطح رابطه معنی داری بین عوامل اقلیمی و جغرافیایی، عوامل اجتماعی و اقتصادی، عوامل فرهنگی و تاریخی و توسعه گردشگری در منطقه هوراند وجود دارد. نتایج نشان می دهد 28 درصد از تغییرات توسعه گردشگری، توسط تغییرات در عوامل اجتماعی و اقتصادی تبیین می گردد.

سرمایه اجتماعی مفهومی کلان است که امروزه در تحلیل های اجتماعی-اقتصادی پیرامون توسعه روستایی مطرح است. هدف ازاین مقاله نشان دادن نقش سرمایه اجتماعی در توسعه روستایی می باشد. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی وابزار گردآوری داده-ها، پرسشنامه است. جامعه آماری تحقیق1762سرپرست خانوار دردهستان حسن آباد بوده که نمونه آماری210سرپرست خانوار در نظرگرفته شد. تجزیه وتحلیل داده ها درنرم افزارSPSSومدل سازی معادلات ساختاری (SEM) انجام شده است. دو مدل تحلیل-عاملی مرتبه اول برای اندازه گیری دو زیر مقیاس سرمایه اجتماعی تدوین و اعتبارسنجی شد. نهایتا چگونگی نقش و تاثیر-متغیرهای مشاهده شده و مولفه های دوگانه حاصل از آن ها بر سرمایه اجتماعی و روابط بین آن ها به کمک یک مدل ساختاری تحلیل عاملی تاییدی(CFA) سه عاملی مرتبه دوم تحلیل شد. نتایج نشان از برازش واعتبار قابل قبول هردو مدل اندازه گیری سرمایه اجتماعی و تحقق اهداف و نیز مدل سه عاملی مرتبه دوم برای بررسی سرمایه اجتماعی، براساس داده های گردآوری شده بود. مشارکت و اعتماد اجتماعی به ترتیب به میزان65/0 و 78/0 بر سرمایه اجتماعی تاثیر داشته است. این نتایج می تواند به برنامه ریزان روستایی در جهت بهبود سرمایه اجتماعی در توسعه نواحی روستایی کمک نماید.

منطقه17 شهرداری تهران از لحاظ شدت تراکم جمعیت دومین منطقه و از نظر نوع بافت کالبدی دارای80 درصد بافت فرسوده و ناپایدار می باشد. بر همین اساس هدف اصلی این پژوهش مدیریت صحیح بحران در منطقه 17 تهران، با بهره گیری از روش توصیفی-تحلیلی و با استفاده از مدل همپوشانی وزندار در محیط GIS، می باشد. برای رسیدن به این هدف ابتدا اقدام به پهنه بندی مناطق آسیب پذیر در این منطقه گردید و سپس از لایه های متعددی شامل تراکم جمعیت، کیفیت ابنیه، نزدیکی به معابر، نزدیکی به فضاهای باز، مراکز درمانی، ایستگاه های آتش نشانی و. . . در محدوده استفاده شد. نتایج پژوهش نشان می دهد فرصت های محدوده بیشتر از تهدیدها و ضعف های محدوده بیشتر از قوت ها می باشد و راهبرد قابل قبول جهت مدیریت بهینه بحران زلزله در محدوده راهبرد بازنگری و بعد از آن راهبرد تدافعی می باشد. و برای ساماندهی این بافت ها باید تمام جوانب آن نظیر بافت اجتماعی و فرهنگی شکل گرفته در این بافت ها مشارکت مردم را در تمامی مراحل اعم از برنامه ریزی و اجرا را در نظر بگیرد.

مطالعه حاضر طبق روش تحقیق توصیفی-تحلیلی با هدف کاربردی-توسعه ای نوشته شده است. پس از تجزیه و تحلیل آماری و کمی برای شناسایی استراتژی ها، از روش کیفی مطابق با روش زنجیره-ترکیبی استفاده شد. مطالعات میدانی با مصاحبه های هدفمند، تهیه برنامه ها و تصویربرداری انجام شد. پرسشنامه محقق ساخته در دو مرحله به جامعه آماری ارسال شد. پس از جمع آوری پرسشنامه ها، با استفاده از تکنیک دلفی فازی، در دو مرحله تایید شد. سپس با مدلسازی معادلات ساختاری در نرم افزار SmartPLS، اهمیت معیارها تایید شد. سپس با استفاده از مدل BWM، معیارها در نرم افزار SPSS و Matlab رتبه بندی شدند. در نتیجه، ضریب امنیتی با نمره 0. 436 رتبه اول، ضریب حفظ حریم فضایی با نمره 0. 321 رتبه دوم و وجود امکانات لازم برای تعاملات اجتماعی با امتیاز 0. 243 در رتبه سوم قرار گرفت.

بافت قدیم شهرها اغلب در برگیرنده ی آثار و نواحی تاریخی است. امروزه مدیران موفق در پی احیای مناطق تاریخی با رجوع به شهرسازی بومی، استفاده از کاربری های مختلط، اولویت دادن به حمل و نقل عمومی و تردد پیاده، فراهم آوردن شرایط زیست محیطی سالم، ایجاد رونق اقتصادی پایدار، اشتغال بومی، جذب مشارکت محلی و توجه به میراث فرهنگی و گردشگری هستند. پژوهش حاضر با استفاده از مطالعات و مشاهدات کتابخانه ای و میدانی به بیان اهمیت بافت تاریخی شهر تبریز می پردازد. هدف این پژوهش تبیین راه کار برای حیات بخشی و بازآفرینی بافت تاریخی شهر تبریز و بهره مندی از فضای ارزشمند شهری با رویه ای انسان محور می باشد. بی تردید می-توان با احیاء و باز زنده سازی فضاهای واجد ارزش تاریخی-فرهنگی شهر تبریز زمینه و بستر لازم را برای توسعه ی پایدار شهری فراهم ساخت. در نهایت عوامل یادشده باعث شکوفایی و سرزندگی شهر به ویژه در محور فرهنگی-تاریخی آن با استفاده از مشارکت شهروندان بومی و طبقه ی خلاق و ارتقای مطلوب و قابل قبول فضای زندگی و حیات در بافت تاریخی شهرهای معاصر خواهد شد.