مدیریت ارتقای سلامت
سال:1394 | دوره:5 | شماره:1 (پیاپی 17) |تعداد مقالات:10

مقدمه: یکی از تغییرات عمده در زندگی سالمندان از دست دادن دندان ها می باشد. مطالعه حاضر با هدف تعیین سلامت دهان سالمندان مراجعه کننده به دانشکده های دندانپزشکی منتخب شهر تهران انجام شده است.مواد و روش ها: این پژوهش توصیفی در سال 1394 بر روی 188 سالمند مراجعه کننده به دانشکده های دندانپزشکی در مراکز آموزشی درمانی شهر تهران که به روش نمونه گیری آسان و دسترس انتخاب شدند، انجام گردید. جهت گردآوری از پرسشنامه اطلاعات جمعیت شناختی و دندان پزشکی و «شاخص ارزیابی سلامت دهان سالمندان»» «Geriatric Oral Health Assessment Index» GOHAI استفاده گردید. به دلیل سنجش روایی و پایایی ابزار در خارج و داخل کشور، در مطالعه حاضر به یافته های آنان اکتفا شد. داده ها با استفاده از نرم افزار آماری اس پی اس اس نسخه 21 تجزیه و تحلیل شد.یافته ها: میانگین نمره «شاخص ارزیابی سلامت دهان سالمندان» 39.36±10.72 (طیف بین 60-18) بدست آمد. در حیطه عملکرد روانی- اجتماعی نیز کمترین نمره (20.59±2.19) متعلق به افراد بدون دندان فاقد پروتز کامل بوده است. همبستگی معنادار و مثبت بین «شاخص ارزیابی سلامت دهان سالمندان» و بعضی عوامل مانند سطح تحصیلات، در آمد، سیکار کشیدن، مسواک زدن و شرایط دندان بدست آمد.نتیجه گیری: کمترین نمره «شاخص ارزیابی سلامت دهان سالمندان» در حیطه عملکرد جسمانی است که نشان دهنده این امر است که بیشترین مشکل سالمندان در جویدن غذا و گاز گرفتن می باشد. افراد فاقد دندان و یا پروتز کامل یا پارشیال که از داشتن آن ناراضی بودند، از سلامت دهان نامطلوب تری برخوردار بودند. با توجه به یافته ها و وضعیت ضعیف بهداشت دهان سالمندان، لذا انجام معاینه های معمول دهانی و دندانی در بین سالمندان توصیه می شود.

مقدمه: لازمه کنترل هزینه های بیمارستان به عنوان مهمترین واحد عملیاتی نظام بهداشت، آشنایی با مفاهیم اقتصادی نظیر کارایی است. هدف این مطالعه تعیین کارآیی بیمارستان های دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی تهران می باشد.مواد و روش ها: در این مطالعه توصیفی- مقایسه ای، برای سنجش کارایی 12 بیمارستان دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، از روش تحلیل پوششی داده ها استفاده شد. نهاده ها شامل: تعداد پزشک و کارکنان پرستاری (سناریوی 1) بعلاوه تعداد تخت فعال، میزان گردش تخت (سناریوی 2) بود. ستانده ها نیز شامل: تعداد بیماران ترخیص شده (حالت 1) و کارکرد اتاق عمل (حالت 2) بود. اطلاعات با استفاده از مستندات موجود در معاونت درمان و «فرم اطلاعات عمومی بیمارستان» (Hospital’s General Information Form)، جمع آوری و با نرم افزار Deep2.1 آنالیز شد.یافته ها: کمترین میانگین کارایی فنی در سال 1392، 0.048 و در نیمسال اول 1393، 0.194 بود. بیمارستانهای 5 و 6 در سال 1392 و بیمارستانهای 1 و 2 و 3 در نیمسال اول 1393 بیشترین میزان کارایی (1.000) را داشتند.نتیجه گیری: در بیمارستان هایی که کارایی کمتر از یک داشتند عدم کارایی مربوط به کارایی مقیاس و فنی می باشد. لذا، اصلاح این دو نوع کارایی، موجب کسب کارآیی مطلوب خواهد شد. پیشنهاد می شود بیمارستان های مذکور با بهینه سازی تعداد مازادهای خود، حتی المقدور از مقادیر اولیه نهاده ها کم کنند تا به کارایی مطلوب دست یابند.

مقدمه: براساس گزارش سازمان بهداشت جهانی شیوع افراد دارای ناتوانی در حال افزایش می باشد و جامعه می تواند با ایجاد مناسب سازی محیط شهری حضور افراد دارای ناتوانی را در اجتماع تسهیل سازد. پژوهش حاضر با هدف تعیین عملکرد مدیران و کارکنان مناسب سازی شهری برای افراد دارای ناتوانی در شهرداری شهر تهران انجام شده است.مواد و روش ها: در این مطالعه توصیفی، برای جمع آوری داده ها از دو پرسشنامه مجزا «ارزیابی عملکرد مدیران وکارکنان در مناسب سازی شهری برای افراد دارای ناتوانی در شهرداری تهران» Assessment of Performance of Managers and«Employees in Urban»Modification for People With Disability in Municipality of Tehran City از دیدگاه مدیران و کارکنان و از دیدگاه افراد دارای ناتوانی استفاده شد. روایی محتوای پرسشنامه ها از طریق نسبت روایی محتوی لاوشه و پایایی آنها از طریق محاسبه آلفای کرونباخ و آزمون – بازآزمون تایید شد. پرسشنامه ها در اختیار 178 نفر از مدیران و کارشناسان شاغل در ستاد مناسب سازی شهرداری تهران و یا در یکی از معاونت های معماری و شهرسازی، فنی و عمرانی و حمل ونقل و ترافیک مناطق 22 گانه که از طریق سرشماری انتخاب شده بودند و همچنین 53 نفر از افراد دارای ناتوانی مراجعه کننده به معاونت توانبخشی جمعیت هلال احمر و انجمن حمایت از معلولان نخاعی تهران که از طریق نمونه گیری در دسترس انتخاب شده بودند، قرارگرفت. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار اس پی اس اس نسخه 22 صورت گرفت.یافته ها: یافته ها نشان داد 34.8 درصد از نمونه های پژوهش عملکرد مدیران وکارکنان در خصوص مناسب سازی شهری برای افراد ناتوان در سطح ضعیف و 29.8 درصد آنرا در سطح متوسط ارزیابی کردند. میزان عملکرد مدیران و کارکنان از دیدگاه 54.7 درصد افراد دارای ناتوانی شرکت کننده در پژوهش، در سطح ضعیف قرار داشته است. همچنین عملکرد مدیران و کارکنان مرد بهتر از زنان بوده است (P-V=0.02). عملکرد مدیران و کارکنان آشنا با معلولیت بهتر از آنانی بوده که آشنایی نداشته اند (P-V=0.01).نتیجه گیری: در این مطالعه مدیران و کارکنان مرد و آشنا با معلولیت عملکرد بهتری در زمینه مناسب سازی شهری برای افراد دارای ناتوانی نسبت به سایرین داشتند. پیشنهاد می گردد موانع موجود در راستای ارتقای سطح عملکرد کارکنان زن در این زمینه بررسی شود و راهکارهایی جهت رفع آن اتخاذ گردد.

مقدمه: بهبود کیفیت و ایمنی خدمات بیمارستانی یکی از چالشهای مدیران است. بکارگیری یک الگوی مناسب مدیریت عفونت های بیمارستانی می تواند منجر به بهبود ایمنی، کیفیت مراقبت و کاهش عفونت های بیمارستانی گردد. این پژوهش با هدف تعیین تاثیر اجرای «الگوی مدیریت عفونت های بیمارستانی» بر میزان عفونت های بیمارستانی در بیمارستان جهرم انجام شد.مواد و روش ها: مطالعه حاضر با استفاده از روش اقدام پژوهی مشارکتی، به مدت شش ماه از فروردین لغایت شهریور 1393، با انجام مداخلات لازم انجام شد. ابزار پژوهش شامل، «چک لیست بهداشت دست» (Hand Hygiene Checklist) که مصوب وزارت بهداشت است و نیازی به پایایی و روایی نداشت و «چک لیست ضدعفونی سطوح و تجهیزات مراقبت از بیمار» (Sterilization of Surfaces and Patient Care Units Checklist) می باشد که روایی آن با استفاده از قضاوت 10 نفر از خبرگان و پایایی آن نیز بوسیله روش مشاهده همزمان تایید شد. چک لیست ها قبل و بعد از انجام مداخلات تکمیل گردید و نمره دهی انجام شد. داده ها با نرم افزار اس پی اس اس نسخه 22مورد آنالیز و تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: با اجرای «الگوی مدیریت عفونت های بیمارستانی»، عفونت های بیمارستانی در شش ماه اول سال 1393 در مقایسه با شش ماه اول سال 1392، بدلیل مشکلات ساختاری، سه برابر افزایش یافت. ولی با اجرای کامل الگوی و برطرف شدن مشکلات، در سه ماهه دوم سال 1393، در مقایسه با سه ماه اول سال، عفونت های بیمارستانی؛ 39 درصد کاهش یافت.نتیجه گیری: بکار گیری «الگوی مدیریت عفونت های بیمارستانی»، مشارکت کارکنان، ارزیابی و اصلاح فرآیندها و رویکرد تغییرات تدریجی، نقش قابل مهمی در کاهش عفونت های بیمارستانی داشته است. پیشنهاد می شود «الگوی مدیریت عفونت های بیمارستانی» در بیمارستان ها برای کاهش و کنترل عفونت های بیمارستانی، مورد استفاده قرار گیرد.

مقدمه: حمایت اجتماعی در سازگاری زنان با تنیدگی های پس از زایمان برای قبول نقش جدید و ارائه مراقبت بهتر به نوزاد و حفظ سلامت مادران بسیار اهمیت دارد. مطالعه حاضر با هدف تعیین همبستگی تنیدگی پس از زایمان و حمایت اجتماعی در زنان نخست زای مراجعه کننده به مراکز بهداشتی درمانی شهر زاهدان انجام شد.مواد و روش ها: این پژوهش یک مطالعه توصیفی-همبستگی است که بر روی 160 نفر از زنان نخست زایی که برای دریافت مراقبت های پس از زایمان به مراکز بهداشتی درمانی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی زاهدان در سال 1393 مراجعه کرده اند، به روش نمونه گیری در دسترس انجام شد. پرسشنامه های داده ها شامل پرسشنامه جمعیت شناختی، «مقیاس تنیدگی پس از زایمان» (Postpartum Stress Scale -PSS)، و «پرسشنامه حمایت اجتماعی پس از زایمان» ( (Social Support Questionnaire Postpartumبود. روایی محتوا و پایایی به روش آلفای کرونباخ اندازه گیری و تایید شد. داده ها با نرم افزار اس پی اس اس نسخه 18 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: بین حمایت اجتماعی و تنش های پس از زایمان رابطه معکوس و معناداری وجود داشت (P=0.0001، r=0.62). بر اساس آزمون آنالیز رگرسیون نمره حمایت اجتماعی، طول مدت ازدواج، جنسیت نوزاد، قومیت مجموعا 55 درصد تغییرات نمره تنیدگی پس از زایمان را تبیین می کنند.نتیجه گیری: حمایت های اجتماعی، جنسیت نوزاد، طول مدت ازدواج و قومیت در پیش بینی تنیدگی پس از زایمان نقش مهمی داشتند. لذا افزایش حمایت های اجتماعی در برنامه های مراقبتی پس از زایمان پیشنهاد می شود.

مقدمه: در طی سال های اخیر، متولیان نظام سلامت در کشورهای مختلف جهان به منظور ارتقا کیفیت ارائه خدمات و ایمنی بیماران روش های متعددی را به کار گرفته اند. این مطالعه با هدف تعیین شاخص های اعتبار بخشی با محوریت حاکمیت بالینی با رویکرد «کارت ارزیابی متوازن» در بیمارستان خصوصی زنان صارم شهر تهران انجام شده است.مواد و روش ها: این پژوهش یک مطالعه توصیفی است که با شرکت 80 نفر از کارکنان بیمارستان صارم به روش نمونه گیری تصادفی ساده مشخص شد. ابزار جمع آوری داده ها شامل دو پرسشنامه «کارت ارزیابی متوازن» و «حاکمیت بالینی» بود که بعد از تایید روایی محتوا توسط 10 نفر از خبرگان گروه درمان و اعتباربخشی بیمارستان ها، اساتید و کارشناسان ارشد مدیریت، تایید شد. پایایی به روش الفای کرونباخ از طریق توزیع پرسشنامه ها در بین 20 نفر از کارشناسان و کارکنان بالینی و غیر بالینی بیمارستان صارم، مورد استفاده قرار گرفتند. سپس پرسشنامه ها در بین 80 نفر نمونه آماری توزیع گردید. داده های جمع آوری شده بوسیله نرم افزار اس پی اس اس نسخه 22 و اکسل تجزیه و تحلیل شد.یافته ها: مجموعا 54 شاخص اعتبار بخشی با محوریت حاکمیت بالینی تعیین شد. همچنین با استفاده از آزمون همبستگی پیرسون مشخص شد که شاخص های محور ممیزی بالینی با شاخص های منظر مالی، شاخص های محور مشارکت بیمار و جامعه با شاخص های منظر مشتری، شاخص های محور اثربخشی بالینی با شاخص های منظر فرآیند داخلی و شاخص های محور استفاده از اطلاعات و محور رشد و مهارت آموزی و محور مدیریت کارکنان با شاخص های منظر رشد و یادگیری تناسب دارد. اما همبستگی میان شاخص های منظر مشتری با شاخص های محور مدیریت خطر و ایمنی بیمار تایید نگردید.نتیجه گیری: 54 شاخص تعیین شده اعتباربخشی با محوریت حاکمیت بالینی در منظر «کارت ارزیابی متوازن» و تناسب محورهای حاکمیت بالینی با هر منظر «کارت ارزیابی متوازن»، منجر به کاهش پیچیدگی مفاهیم اعتباربخشی و تکراری بودن شاخص های اعتباربخشی گردید. لذا پیشنهاد می گردد مدیران بیمارستان ها از شاخص های مشترک بین «کارت ارزیابی متوازن» و «محورهای حاکمیت بالینی»، جهت تسهیل پیاده سازی اعتباربخشی در بیمارستان ها استفاده نمایند.

مقدمه: سلامت روانی یکی از مهمترین عوامل در ارتقاء و تکامل انسان محسوب می شود. افرادی که در اداره عواطف و هیجانات خود و دیگران عملکرد خوبی دارند، از حمایت اجتماعی و احساس رضایتمندی بیشتری برخوردارند. پژوهش حاضر با هدف تعیین همبستگی بین هوش هیجانی و سلامت روان در دانشجویان شهر جیرفت انجام شد.مواد و روش ها: این پژوهش یک مطالعه توصیفی-همبستگی است که بر روی دانشجویان مشغول به تحصیل در دانشگاه های علوم پزشکی، آزاد و جامع (ملی) جیرفت در سال 93-1392 انجام شد. 674 نفر از دانشجویان به روش تصادفی- طبقه ای مورد بررسی قرار گرفتند. در این پژوهش از سه پرسشنامه مشخصات جمعیت شناختی، «پرسشنامه هوش هیجانی برادبری و گریوز» (Questionnaire of Bradbury and Graves Emotional Intelligence) و «پرسشنامه سلامت عمومی» (Questionnaire (GHQ General Health استفاده شد. روایی پرسشنامه ها با استفاده از روش روایی محتوا و پایایی هر دو پرسشنامه با استفاده از آزمون مجدد انداره گیری شد. تحلیل داده ها توسط اس پی اس اس نسخه 17 انجام گرفت.یافته ها: 394 نفر (58.5 درصد) از نمونه ها مشکوک به اختلال در سلامت روان بودند. آزمون آماری رگرسیون لجستیک همبستگی معنی داری بین سلامت روان با جنسیت (P=0.008)، سلامت روان با وضعیت سکونت (P=0.036) نشان داد. در حالی که بین سلامت روان و دانشگاه محل تحصیل و وضعیت تاهل همبستگی معنی دار نبود. میانگین نمره هوش هیجانی در دانشجویان 92.07±15.29 بود. نتایج تحلیل رگرسیون لجستیک همبستگی معنی داری بین سلامت روان و متغیرهای خود مدیریتی، (OR=0.937، P=0.002) و آگاهی اجتماعی (OR=0.917، P<0.0001) نشان داد. آزمون آماری اسپیرمن همبستگی معنی داری بین سلامت روان و هوش هیجانی نشان داد (p<0.0001، r=0.238).نتیجه گیری: نتایج حاصل از مطالعه حاضر نشاندهنده همبستگی مثبت هوش هیجانی و سلامت روان افراد است. پیشنهاد می شود با برنامه ریزی و آموزش مفهوم هوش هیجانی در جهت ارتقای سلامت روان دانشجویان گام برداشته شود.

مقدمه: امروزه بروز رفتارهای پرخطر در نوجوانان و جوانان به یکی از مهمترین نگرانی های جامعه تبدیل شده و عوامل جمعیت شناسی و شیوه های فرزند پروری بر آن تاثیر گذار است. پژوهش حاضر با هدف تعیین همبستگی رفتارهای پرخطر در نوجوانان دانش آموز با شیوه های فرزند پروری والدین در شهرهمدان انجام شده است.مواد و روش ها: این پژوهش از نوع توصیفی-همبستگی است که در دانش آموزان مقطع پیش دانشگاهی در سال تحصیلی 92-1391 انجام شد. تعداد نمونه 220 نفر (120 پسر و 100 دختر) بود که بصورت تصادفی با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها علاوه بر پرسشنامه جمعیت شناسی، از «مقیاس فرزند پروری بامریند» (Baumrind’s Parenting Style Scale) و «مقیاس خطر پذیری نوجوانان ایرانی»(Iranian Adolescents Risk-Taking Scale) استفاده شد. روایی ابزارها توسط 8 نفر از صاحبنظران روانشناسی و روانپزشکی با استفاده از روش های روایی صوری و محتوا مورد بررسی قرار گرفت. پایایی این ابزارها با استفاده از روش آلفای کرونباخ و بازآزمایی مورد بررسی قرار گرفت. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار اس پی ا س اس نسخه 22 انجام شد.یافته ها: میان رفتارهای پرخطر دانش آموزان به ترتیب با شیوه فرزندپروری مقتدرانه و تحصیلات والدین همبستگی منفی و معناداری وجود داشت (p<0.001، r=-0.42 & p<0.001، r=0.48). همچنین با استفاده از آزمون آماری t مستقل، تفاوت معنی داری میان دختران و پسران در فراوانی بروز رفتارهای پرخطر وجود داشت (P<0.05). میزان بروز رفتارهای پرخطر دانش آموزان پسر (3.34) به صورت معناداری بیش از دانش آموزان دختر (2.68) است. ولی میان طبقه اقتصادی- اجتماعی با بروز رفتارهای پرخطر تفاوت معناداری مشاهده نگردید.نتیجه گیری: شیوه های فرزندپروری، تحصیلات والدین و جنسیت در بروز رفتارهای پرخطر موثر است. لذا ارائه آموزش های لازم و کافی به والدین جهت به کارگیری شیوه های صحیح تربیتی پیشنهاد می شود.

مقدمه: در بین همه گروه های سنی، گروه جوان یکی از پر مخاطره ترین قشرهای جامعه است که افزایش رفتارهای مرتبط با سلامت می تواند از مواجهه این قشر با عوامل مخاطره آمیز بکاهد. هدف از پژوهش حاضر تعیین تاثیر مداخله ارتقای سلامت بر رفتارهای مرتبط با سلامت در دانشجویان بود.مواد و روش ها: طرح پژوهش از نوع شبه آزمایشی بود. به این منظور تعداد 30 نفر از دانشجویان رشته های روانشناسی، علوم تربیتی و علم اطلاعات و دانش شناسی دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی دانشگاه سمنان به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و به صورت تصادفی ساده در دو گروه آزمایش (15 نفر) و کنترل (15 نفر) تخصیص داده شدند. ابزار جمع آوری داده ها «نیمرخ سبک زندگی ارتقاء دهنده سلامت-2» Health Promotion Lifestyle Profile-II) ) بود. در این مطالعه، روایی صوری و محتوایی ابزار توسط 2 متخصص روانشناسی سلامت و 2 متخصص روانسنجی تایید شد و پایایی به روش همسانی درونی و آزمون-بازآزمون اندازه گیری شد. گروه مداخله 10 جلسه آموزش دریافت کرد. ارزیابی در سه مرحله پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری صورت گرفت. داده ها با استفاده از نرم افزار اس پی اس اس نسخه 22 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: نتایج نشان داد که مداخله ارتقای سلامت بر بهبود رفتارهای مرتبط با سلامت دانشجویان گروه مداخله در مقایسه با گروه کنترل در پس آزمون (54.07±9.88) و پیگیری (50.73±8.07) نسبت به پیش آزمون (69.27±13.12) از لحاظ معناداری آماری اثربخش بوده است (F=16.224 و P<0.001). اندازه اثر این تاثیر نیز برابر با 0.375 بود.نتیجه گیری: مداخلات ارتقای سلامت می توانند با افزایش رفتارهای سالم در دانشجویان، آنها را در برابر رفتارهای مخاطره آمیز سلامت ایمن سازد. پیشنهاد می گردد به منظور کاهش رفتارهای مخاطره آمیز، مداخلات آموزشی ارتقای سلامت به طور منظم و دوره ای توسط مراکز مشاوره دانشجویی ارائه شود.

مقدمه: مطالعات عوامل مشترکی را بین بیماری های قلبی- عروقی، پریودنتال و ناتوانی جنسی نشان داده است. مهمترین عوامل مشارکت کننده در این بیماری ها عوامل روانشناختی می باشند. این مطالعه با هدف تعیین همبستگی عوامل روانشناختی با بیماری های پریودنتال و ناتوانی جنسی در بیماران قلبی- عروقی انجام گرفت.مواد و روش ها: این مطالعه توصیفی- همبستگی در سال 1393 بر روی 31 بیمار قلبی- عروقی مرد مراجعه کننده به کلینیک مهر در شهر تهران با روش نمونه گیری در دسترس انجام شد. ابزار گردآوری اطلاعات شامل پرسشنامه های «مقیاس تنش، اضطراب، افسردگی» (Depression Anxiety Stress Scale)، «شاخص بین المللی عملکرد نعوظ» (The International Index of Erectile Function)، «پرسشنامه تاریخچه جنسی فلوریدا»(Florida Sexual History Questionnaire)، «برگه خود گزارشی بیماری پریودنتال» (CPD Self-check Sheet) بود. روایی این ابزارها بر اساس روایی محتوا و پایایی آنها با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ تایید شد. داده ها با استفاده از نرم افزار اس پی اس اس نسخه 19 تجزیه و تحلیل شد.یافته ها: 74.2 درصد و 25.8 درصد از بیماران، به ترتیب ناتوانی جنسی ارگانیک و سایکوژنیک داشتند. به علاوه، همبستگی بین بیماری پریودنتال و ناتوانی جنسی از لحاظ آماری معنادار نبود. علاوه بر این، فقط تنش با بیماری پریودنتال و ناتوانی جنسی همبستگی داشت و تنها اضطراب توانست نوع ناتوانی جنسی را پیش بینی کند (P-value<0.05).نتیجه گیری: نتایج این پژوهش عدم همبستگی بین بیماری پریودنتال و ناتوانی جنسی در بیماران قلبی-عروقی را نشان داد. پیشنهاد می شود جهت تعمیم پذیری یافته ها افراد دارای ناتوانی جنسی ارگانیک و سایکوژنیک از نظر تنش، اضطراب، افسردگی و بیماری پریودنتال با پرسشنامه های تخصصی تر و تعداد آزمودنی های بیشتر مقایسه شوند.