آرشیو توانبخشی (توانبخشی)
سال:1399 | دوره:21 | شماره:2 |تعداد مقالات:8

اهداف: فلج مغزی یکی از اختلالات عصبی رشدی شایع در کودکان است. با توجه به افزایش ورود دانش آموزان فلج مغزی به مدارس عادی و مواجهه آنان با مشکلاتی در زمینه عملکرد مستقل، نیازمند ابزار ارزیابی معتبر و جامع برای ورود موفق آنان به مدارس عادی و همچنین ارایه برنامه درمانی دقیق، احساس می شود. «آزمون عملکرد مدرسه» با هدف اندازه گیری بسیاری از مهارت های کارکردی مرتبط با مدرسه، قادر به شناسایی نقاط قوت و محدودیت های موثر بر سطح استقلال و مشارکت دانش آموزان در تکالیف مدرسه است. این آزمون شامل 320 سوال در سه بخش اصلی مشارکت، حمایت کننده های تکلیف و عملکرد فعالیت است. نمره این آزمون را می توان به شکل کلی و یا نمره هر بخش را به شکل جداگانه گزارش کرد. هدف از این مطالعه بررسی روایی محتوایی و پایایی نسخه فارسی «آزمون عملکرد مدرسه» در کودکان فلج مغزی هفت تا دوازده سال است. روش بررسی: پژوهش حاضر مطالعه مقطعی از نوع روش شناختی بود. جامعه آماری کودکان فلج مغزی12-7 سال شهر تهران بود. نمونه پژوهش 120 دانش آموز مدارس استثنایی دولتی تهران بودند که به روش غیراحتمالی در دسترس انتخاب شدند. معیارهای ورود به مطالعه عبارت بود از تشخیص فلج مغزی به تشخیص متخصص مغز و اعصاب و مندرج در پرونده تحصیلی دانش آموز، سن بین هفت تا دوازده سال، کودک نابینا یا ناشنوا (چند معلولیتی) نباشد و تمایل والدین برای شرکت در مطالعه. در این مطالعه از پرسش نامه جمعیت شناختی و «آزمون عملکرد مدرسه» استفاده شد. اطلاعات اولیه دانش آموزان از طریق پرسش نامه جمعیت شناختی بر اساس مصاحبه با والدین و پرنده دانش آموزی جمع آوری شد. برای بررسی روایی محتوایی از محاسبه نسبت روایی محتوایی CVR و شاخص روایی محتوایی CVI بر اساس پروتکل استاندارد «ارزیابی کیفیت زندگی استاندارد» استفاده شد. برای این منظور نسخه فارسی «آزمون عملکرد مدرسه » توسط هشت متخصص در حوزه کار با کودکان فلج مغزی تکمیل شد. برای بررسی پایایی آزمون از روش های آزمون باز آزمون و هم خوانی درونی استفاده شد. پس از تکمیل پرسش نامه جمعیت شناختی توسط محقق، جهت پایایی آزمون باز آزمون، پرسش نامه «آزمون عملکرد مدرسه» توسط یکی از والدین کودکان در دو نوبت با فاصله زمانی چهار هفته تکمیل شد. هم خوانی درونی با محاسبه آلفای کرونباخ و پایایی آزمون باز آزمون با محاسبه ضریب همبستگی درون رده ای ICC بررسی شد. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 22 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: در این مطالعه 64 دانش آموز پسر و 56 دانش آموز دختر شرکت کردند. میانگین سنی دانش آموزان شرکت کننده نه سال و چهار ماه بود. توزیع انواع فلج مغری به صورت 10 درصد فلج مغزی همی پلژی، 27/5 درصد فلج مغزی دایپلژی، 5/8 درصد فلج مغزی مونوپلژی و 56/7 درصد فلج مغزی کودروپلژی بودند. 80/8 درصد از پاسخ دهندگان به پرسش نامه، مادران دانش آموزان بودند. حداقل و حداکثر نسبت روایی محتوایی در محدوده 0/7 تا 1 بود. شاخص روایی محتوایی برابر 0/87 تا 1 (قابل قبول) برآورد شد. تمامی سوالات در روایی محتوایی، نمره مطلوب کسب کردند. ضریب آلفای کرونباخ برای بخش اول (مشارکت) 0/95، بخش دوم (کمک به انجام تکالیف حمایت های کاری) در محدوده 0/99-0/95 و در بخش سوم (انجام فعالیت) در محدوده 0/99-0/83 و برای کل آزمون 0/92 محاسبه شد. ضریب همبستگی درون رده ای برای بخش اول (مشارکت) 0/90، بخش دوم (کمک به تکالیف حمایت های کاری) در محدوده 0/91-0/840، بخش سوم (انجام فعالیت) در محدوده 0/97-0/84 و برای کل آزمون 0/89 به دست آمد. نتیجه گیری: نتایج نشان داد نسخه فارسی آزمون عملکرد مدرسه از روایی محتوایی، هم خوانی درونی و پایایی آزمون باز آزمون مناسبی برای کودکان فلج مغزی مدرسه رو برخوردار است؛ بنابراین این آزمون، آزمون مناسبی برای بررسی کارکرد مدرسه این کودکان است و می توان از آن به صورت پژوهشی و بالینی برای ارزیابی کارکرد مدرسه کودکان فلج مغزی استفاده کرد.

اهداف: شواهد مبتنی بر آسیب های مغزی، حاکی از آن است که دو مقوله دستوری اسم و فعل، به دلیل تفاوت در پیچیدگی پردازش اطلاعات دستوری و معنایی، در مناطق مختلفی از مغز پردازش می شوند. مطالعات نشان می دهند که افعال متعلق به مقوله های مختلف معنایی، منجر به فعالیت عصبی در مناطق مختلفی از مغز می شوند و به طور ویژه، پردازش افعال حرکتی، به فعالیت مناطق حرکتی و پیش حرکتی مغز ارتباط داده می شود. به منظور ارزیابی پردازش افعال حرکتی، محققان از تکالیف متنوعی استفاده نمودهاند که پرکاربردترین آنها تکلیف نامیدن و روانی کلامی است. علی رغم اینکه این نوع تکالیف به نقص در پردازش افعال حرکتی حساس هستند، اما ماهیت آسیب را مشخص نمی کنند. برای فهم اینکه سوءعملکرد در پردازش افعال حرکتی ناشی از مشکل در دسترسی واژگانی است یا ناشی از آسیب ویژه در پردازش معنایی، لازم است آزمایه ویژ های برای ارزیابی پردازش معنایی طراحی شود. آزمایه قضاوت شباهت معنایی به طور ویژه، رمزگذاری معنایی واژگانی را در سطح پردازشی عمیق و کنترل شده، مورد هدف قرار می دهد. هدف مطالعه حاضر، طراحی آزمایه قضاوت شباهت های معنایی پردازشی دو مقوله افعال حرکتی و اسامی عینی غیر حرکتی و تعیین روایی محتوایی آن است. روش بررسی: در این پژوهش ابزارسازی، ابتدا هفتاد فعل عینی حرکتی و هشتاد اسم عینی غیرحرکتی رایج زبان فارسی انتخاب شدند. برای هر واژه، یک کلمه مرتبط معنایی بر اساس مختصه های عملکردی، فیزیکی، طبق های و شباهت در عمل، بر مبنای نظرخواهی از چهار متخصص (سه متخصص آسیب شناسی گفتار و زبان و یک زبان شناس) و بر اساس یک مقیاس هفت نقطه ای، انتخاب شد. در رتبه بندی برای تعیین شباهت معنایی، تنها جفت کلماتی که میانگین نمره شباهت معنایی آن ها بالا بود (5 تا 7)، باقی مانده و بقیه حذف شدند. سپس برای هر جفت کلمه مرتبط معنایی، یک کلمه غیرمرتبط معنایی انتخاب شد. پس از تعیین روایی محتوایی به شیوه کیفی توسط سه متخصص و حذف موارد نامناسب، به منظور هماهنگی بین دو مجموعه اسم و فعل، ویژگی های واژگانی و روان زبان شناختی کلمات باقی مانده (207 اسم و 156 فعل) شامل بسامد، تعداد هجا، تعداد واج، تعداد حروف، مجاور های واجی و نویسه ای، تداعی حرکتی، تصویرپذیری ذهنی، میزان آشنایی و سن اکتساب کلمات، توسط هجده داوطلب، بر اساس مقیاس هفت نقط های استخراج شد. داوطلبین شامل سیزده متخصص آسیب شناسی گفتار و زبان و زبان شناس و پنج والد بودند که به صورت نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. پس از حذف افعال با نمره تداعی حرکتی پایین و اسامی با نمره تداعی حرکتی بالا، دو مجموعه، بر اساس سایر ویژگی های واژگانی و روان زبان شناختی هماهنگ شدند. درنهایت، 34 دسته سه تایی فعل با تداعی حرکتی بالا و 34 دسته سه تایی اسم با تداعی حرکتی پایین انتخاب شدند. در هر دو مجموعه فعلی و اسمی، کلمات به گون های انتخاب شدند که برای قضاوت باید مختصات معنایی کلمات به صورت دقیق و جزیی تر مورد توجه و مقایسه قرار گیرد. روش های آماری شامل محاسبه آماره های توصیفی و آزمون تی مستقل بود. یافته ها: یافته ها نشان داد دو مجموعه کلمات، بر اساس ویژگی های واژگانی و روان زبان شناختی به غیر از تداعی حرکتی و تعداد واج تفاوت معناداری نداشتند (P≥ 0/05 ). تفاوت آماری معناداری بین میانگین± انحراف معیار تداعی حرکتی دو مجموعه فعل (0/51± 5/86) و اسم (0/45± 1/92) وجود داشت (P=0/000). نتایج درجه بندی تداعی حرکتی نشان داد مجموعه افعال حاضر، موجب برانگیختگی تداعی حرکتی قوی تری نسبت به اسامی می شوند. یافته های آزمون تی مستقل مربوط به دسته های سه تایی نشان داد تفاوت آماری معناداری در معیار های میانگین طول کلمه هر دسته، شامل متوسط تعداد هجا هر دسته، متوسط تعداد واج هر دسته و متوسط تعداد حروف هر دسته، بین دو دسته سه تایی اسم و فعل وجود نداشت (P≥ 0/05 ). نتیجه گیری: آزمایه قضاوت شباهت معنایی دارای 102 فعل حرکتی و 102 اسم عینی غیرحرکتی، در 68 دسته سه تایی (34 دسته فعل و 34دسته اسم)، سازمان یافته است. آزمایه طراحی شده، علاوه بر اینکه امکان مقایسه دو مقوله مختلف دستوری را فراهم می کند، می تواند برای بررسی پردازش کلمات حرکتی در سطوح پردازشی عمیق و کنترل شده و همچنین آزمون فرضیات نظریه شناخت بدن مند، به منظور ارزیابی نقش سیستم حرکتی و تاثیر آسیب به این سیستم روی عملکرد زبانی و شناختی خصوصا در بیماران با آسیب های عصبی حرکتی و شناختی مانند زبان پریشی، دمانس، لکنت رشدی و اکتسابی، بیماری پارکینسون یا سایر اختلالات حرکتی، به کار گرفته شود و قابل استفاده در مراکز درمانی است و همچنین جهت اهداف پژوهشی و مداخله ای کاربرد دارد.

اهداف: اختلالات اسکلتی عضلانی مرتبط با کار از عمده ترین عامل از دست رفتن زمان کار، افزایش هزینه ها و آسیب های انسانی نیروی کار و فرسودگی شغلی به شمار می رود. بر اساس برآورد سازمان بین المللی کار در حدود 160 میلیون بیماری مرتبط با کار هر سال در جهان اتفاق می افتد که بیشترین آمار ثبت شده مرتبط با اختلالات اسکلتی عضلانی ناشی از کار است. در ایران نیز مطالعاتی جهت بررسی شیوع این اختلال انجام شده است که هریک آمار مختلفی را ارایه می دهند. لذا با توجه به اهمیت موضوع، نیاز به دست یابی به نتایجی دقیق با قدرت آماری بالاو در عین حال اعتبار بخشیدن به نتایج حاصل از این مطالعات، ضروری به نظر می رسد. این مطالعه با هدف تعیین میزان شیوع اختلالات اسکلتی عضلانی مرتبط با کار در ایران جهت دست یابی به نتایج دقیق تر، به روش متاآنالیز انجام شده است. روش بررسی: تحقیق حاضر یک مطالعه فرا تحلیل (متاآنالیز) درباره اختلالات اسکلتی عضلانی مرتبط با کار در ایران است. مقالات مرتبط با استفاده از کلیدواژه های معتبر فارسی (اختلالات اسکلتی عضلانی ناشی از کار) و انگلیسی (Work Realated musculoskeletal disorders) و کلمه ایران در پایگاه های جهاد دانشگاهی، اسکوپوس، گوگل اسکالر، ایران مدکس، مگ ایران، پابمد و WOS یافت شدند. این مقالات در یک بازه پانزده ساله بین سال های 2001 تا 2016 در شهرهای مختلف ایران نوشته شده بودند. معیار ورود به مطالعه، در نظر گرفتن میزان شیوع اختلالات اسکلتی عضلانی در دوره زمانی یک ساله، روش انجام مطالعه به شکل مقطعی یا توصیفی تحلیلی، دسترسی به متن کامل مقاله، ارزیابی اختلالات اسکلتی عضلانی با استفاده از پرسش نامه استاندارد اختلالات اسکلتی عضلانی نوردیک و در نظر گرفتن شیوع اختلالات اسکلتی عضلانی در کل بدن (اندام های فوقانی و تحتانی) بود. بررسی ناهمگنی مقالات نیز با استفاده از شاخص I2 انجام شد و داده ها با نرم افزار STATA با روش متاآنالیز و با استفاده از مدل اثرات تصادفی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: در این مطالعه 45 مقاله منتشرشده در زمینه اختلالات اسکلتی عضلانی مرتبط با کار از سال 2001 تا 2016 مورد بررسی قرار گرفت که حجم نمونه مورد بررسی 9813 نفر با میانگین 218 نمونه در هر مطالعه بود. روش انجام مطالعه در مقالات از نوع توصیفی تحلیلی و به صورت مقطعی بود که در تمام مقالات شیوع اختلالات در اندام های مختلف بدن مورد بررسی قرار گرفته بود. طبق نتایج، بیشترین شیوع اختلالات اسکلتی عضلانی مرتبط با کار گزارش شده در این مقالات، نشان دهنده بالاترین میزان ابتلا در اندام های تحتانی و مربوط به کمردرد با 49 درصد (فاصله اطمینان 95 درصد: 55-43) و بالاترین شیوع آن در اندام های فوقانی نیز و با گردن به میزان 39/3 درصد بود. همچنین شیوع اختلالات اسکلتی عضلانی در سایر قسمت های بدن به ترتیب در زانو 39/32 درصد، شانه ها 36/9 درصد، پشت 36/8 درصد، مچ دست 34 درصد، پاها 26/9 درصد، ران و باسن 20/5 درصد و آرنج ها 16/2 درصد بود. نتیجه گیری: شیوع نسبتا بالایی در اختلالات اسکلتی عضلانی در اندام تحتانی (به ویژه در کمر) و اندام های فوقانی (به ویژه در گردن و شانه) در بین کارکنان ایران مشاهده شد که در مقایسه با دیگر کشورهای جهان، بیانگر حادتر بودن این اختلالات در بین کارکنان ایرانی بود که خود نیازمند به واکاوی بیشتر برای بررسی علل شیوع این عارضه است. از این رو باید به مسیله سلامت کارکنان در محیط های کاری توجه بیشتری شود؛ لذا در نظر گرفتن برنامه های آموزشی مداخله ای ارگونومی و ایمنی بهداشتی جهت کاهش خطرات مرتبط با اختلالات اسکلتی عضلانی به مدیران و مسیولین سازمان ها در نقاط مختلف کشور پیشنهاد می شود. از طرفی با توجه به جوان بودن کارکنان، شاید در زمان حاضر شکایت از اختلالات اسکلتی عضلانی چندان بالا نباشد، اما در آینده ای نزدیک مشکلاتی را برای کارکنان ایجاد خواهد کرد؛ بنابراین اقداماتی نظیر کاهش ساعات کاری، تغییر ایستگاه های کاری، استفاده از میز و صندلی های استاندارد و منطبق با اصول ارگونومی و ابعاد بدنی افراد، انجام حرکات ورزشی و ارایه آموزش به کارکنان به منظور رعایت وضعیت بدنی مناسب هنگام کار می تواند به عنوان استراتژی هایی برای کاهش خطر ابتلا به این اختلالات مفید واقع شود.

اهداف: اتیسم یکی از اختلالات عصبی رشدی است که در تمام عمر، فرد را درگیر می کند. شیوع اختلال اتیسم در ایران رو به افزایش است. ماهیت سخت و پیچیده این اختلال باعث برهم خوردن تعادل و روال های کاری در خانواده و موجب تنش زیادی برای تمامی اعضای خانواده به ویژه، مادران می شود. سلامت روان مادر، تمامی اعضای خانواده از جمله کودک با اختلال اتیسم را تحت تاثیر قرار می دهد. از طرفی سردرگمی و شکست مادران در ارتباط با کودک با اتیسم موجب تنش و ناراحتی بیشتر برای آنان می شود. در این پژوهش برآنیم با روش بازی درمانی فیلیال تراپی که بازی درمانی خانواده محور است به مادران در خلق رابطه جدید و بهبود بازی و رابطه با کودک کمک کنیم و همچنین تاثیر آن بر تنش کل مادران را بسنجیم. روش بررسی: در ابتدا پژوهش با کد اخلاقی IR. USWR. REC. 1396. 97 به تصویب کمیته اخلاق دانشگاه علوم بهزیستی و توان بخشی رسید. با کسب مجوزهای لازم و ارایه آن به مراکز اتیسم و کلینیک های کاردرمانی در سرتاسر استان اصفهان، رضایت مراکز را برای همکاری در این طرح جلب کردیم. 32 کودک (9 دختر و 23 پسر) با اختلال طیف اتیسم در محدوده سنی چهار تا دوازده سال در این مطالعه تجربی شرکت داشتند. قبل از انجام نمونه گیری هدف مطالعه توضیح داده شد و از مشارکت کنندگان رضایت آگاهانه گرفته شد. روش نمونه گیری به صورت دردسترس انجام گرفت. در ابتدا فرم اطلاعات جمعیت شناختی، پرسش نامه گارز-2 و فرم تنش والدگری آبیدین توسط تمامی مادران تکمیل شد. جهت اختصاص مادران به گروه های آزمایش و کنترل مادران بر اساس سن کودک، نمره گارز و تحصیلات کودکان و مادران و غیره همتاسازی شدند. سپس به روش تصادفی ساده در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. ده جلسه فیلیال تراپی (هر هفته یک جلسه دوساعته) برای گروه آزمایش برگزار شد. در این مدت گروه کنترل درمان های گذشته را ادامه می دادند. بعد از تکمیل مداخله، پرسش نامه تنش والدگری آبیدین (فرم کوتاه) توسط تمامی مادران مجددا تکمیل شد. اطلاعات به دست آمده با استفاده از آزمون آنالیز کوواریانس و تی زوجی و مستقل تحلیل شدند. یافته ها: جهت بررسی نرمال بودن نمرات تنش کل در مرحله پیش آزمون و پس آزمون از آزمون شاپیرو ویلک استفاده شد. نتایج تی با دو گروه مستقل نشان داد که میانگین نمره تنش کل در مرحله پیش آزمون در دو گروه تفاوت معنی دار آماری نداشت (0/679= P) ولی در مرحله پس آزمون تفاوت معنی دار وجود داشت (0/010= P). همچنین نتایج مربوط به آزمون تی وابسته نشان داد تفاوت بین نمرات تنش کل پیش آزمون و پس آزمون در گروه کنترل معنی دار نیست (0/268= P) ولی بین نمرات تنش کل پیش آزمون و پس آزمون در گروه آزمایش تفاوت معنی دار است (0/001= P). نتیجه آنالیزکوواریانس نشان می دهد نمره اولیه تنش بر نمره کل تنش در مرحله بعد از مداخله اثرگذار بوده است؛ طوری که 82 درصد پراکندگی کل را این متغیر تبیین می کند. همچنین بعد از کنترل نمره پیش آزمون تنش در نمونه ها، میانگین نمره تنش کل در دو گروه تفاوت معنی داری داشتند (0/001= P). ضریب اتا نشان می دهد مداخله می تواند 54 درصد از تغییرات نمره کل تنش را تبیین کند. مداخله فیلیال تراپی تاثیر قابل توجهی بر تنش کل مادران گروه آزمایش داشت. چنین تغییری در گروه کنترل مشاهده نشد. نتیجه گیری: روش فیلیال تراپی می تواند با بهبود عملکرد کودک و رابطه والد کودک به پذیرش بهتر کودک توسط والد کمک کند و تنش والدگری را کاهش دهد. بهبود ارتباط والد کودک موجب همدلی و نزدیکی بیشتر مادران با کودکان مبتلا به اتیسم می شود. فیلیال تراپی با صرف هزینه و زمان کم، در یک زمان بر مادر و کودک اثر می گذارد و تاثیرات مثبت آن شامل حال هر دو گروه و همچنین سایر اعضای خانواده می شود. روش فیلیال تراپی می تواند به عنوان مداخله ای مکمل به تمامی کارشناسان حیطه کودکان اتیسم و مادران آنان آموزش داده شود.

اهداف: فرایند ارتباط، زندگی فردی و اجتماعی هر انسان را تحت تاثیر قرار می دهد. همچنین بر اساس نظام طبقه بندی عملکرد، ناتوانی و سلامت ارتباط یکی از مولفه های مهم مشارکت اجتماعی است و می تواند با کارکردهای متفاوتی از جمله تنظیم رفتار (تنظیم رفتار دیگران برای رسیدن به هدفی خاص)، تعامل اجتماعی (جلب توجه دیگران به سمت خود) و توجه مشترک (جلب توجه دیگران به سمت یک رویداد یا شیء خاص) صورت گیرد. دانستن روند رشد کارکرد ارتباطی در ارزیابی، تشخیص، تعیین پیش آگهی و مداخله بهنگام موثر است. اما علی رغم اهمیت کارکرد ارتباطی در روند رشد ارتباط و زبان و تاثیر آن در ارزیابی و مداخله بهنگام، تاکنون مطالعه ای که مستقیما به بررسی روند رشد کارکردهای ارتباطی در کودکان طبیعی فارسی زبان پرداخته باشد، انجام نشده است. هدف این مطالعه بررسی روند رشد کارکردهای ارتباطی کودکان فارسی زبان طبیعی از دوازده تا هجده ماهگی، صرف نظر از شیوه های برقراری ارتباطی (مانند حرکات بیانگر، صداسازی و کلمات) بود. روش بررسی: پژوهش حاضر یک مطالعه طولی از نوع مشاهده ای محسوب می شود. در این مطالعه کارکرد ارتباطی یازده کودک تک زبانه فارسی زبان دوازده ماهه (هفت پسر و چهار دختر) به مدت هفت ماه در شهر تهران مورد بررسی قرار گرفت. جهت جمع آوری نمونه ها ابتدا از روش نمونه گیری غیر احتمالی هدف مند و سپس از روش غیراحتمالی گلوله برفی استفاده شد. تمامی کودکان فارسی زبان، دارای تاریخچه پزشکی سالم، رشد طبیعی، والدین با حداقل تحصیلات دیپلم، تک زبانه و از خانواده ای با وضعیت اجتماعی اقتصادی متوسط بودند. بررسی وضعیت رشدی آزمودنی ها با پرسش نامه سنین و مراحل (ASQ) انجام شد و برای تعیین ویژگی های جمعیت شناختی از پرسش نامه محقق ساخته (دارای روایی کیفیت محتوا) استفاده شد. محقق هفت ماه، ماهی یک مرتبه به مدت یک ساعت از تعامل والد کودک در حین بازی نیمه ساخت مند با اسباب بازی ها در منزل کودک فیلم برداری می کرد. فیلم های ضبط شده از کودک به صورت واقعه نگارانه بازنویسی و بر اساس کدهای تعریف شده در پژوهش کدگذاری و سپس وارد نرم افزار SPSS (نسخه 22) شدند. از آماره های توصیفی از جمله میانگین و انحراف معیار برای توصیف داده ها استفاده شد. همچنین برای تعیین نرمال بودن داده ها از آزمون شپیرو ویلک و جهت تحلیل داده ها از آزمون اندازه های مکرر و مقایسه دوتایی استفاده شد. نحوه کدگذاری کارکردهای ارتباطی به دو متخصص ارزیاب کننده آموزش داده شد و جهت بررسی اعتبار کدگذاری داده ها، 20 درصد از نمونه های رفتاری ضبط شده در اختیارشان قرار گرفت تا کارکردهای ارتباطی را کدگذاری کنند. اعتبار کدگذاری مشاهدات ثبت شده نیز از طریق آزمون ضریب همبستگی درون رده ای تعیین شد. یافته ها: نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد میانگین بسامد کارکردهای ارتباطی تنظیم رفتار و تعامل اجتماعی از دوازده تا هجده ماهگی ثابت باقی مانده است (0/05

اهداف: اختلال بلع یک مشکل متداول در بیماران دارای مالتیپل اسکلروزیس است. این اختلال متعاقبا می تواند باعث بروز مشکلات جدی از جمله افزایش خطر دهیدراسیون، کاهش وزن و پنومونیا مرتبط با آسپیراسیون شود که معمولا منجر به مرگ در مراحل نهایی بیماری می شود. وجود یک ابزار غربالگری موثر، به تشخیص زودهنگام اختلال بلع کمک می کند و از بروز چنین مشکلاتی پیشگیری می شود. پرسش نامه اختلال بلع در مالتیپل اسکلروزیس، تنها پرسش نامه ای است که به طور خاص برای این بیماران طراحی شده است. هدف از مطالعه حاضر، ترجمه و انطباق فرهنگی و بررسی روایی و پایایی این پرسش نامه در زبان فارسی و همچنین، بررسی فراوانی و شدت اختلال بلع بیماران مراجعه کننده به انجمن مالتیپل اسکلروزیس تهران و ارتباط آن با نوع بیماری، مدت زمان بیماری و میزان ناتوانی است. روش بررسی: این پژوهش از نوع روش شناسی و توصیفی تحلیلی است که به روش مقطعی انجام شد. جامعه آماری پژوهش، بیماران دارای مالتیپل اسکلروزیس مراجعه کننده به انجمن مالتیپل اسکلروزیس تهران در سال 1397 بود و از میان آن ها نمونه آماری، شامل 108 نفر به روش دردسترس انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسش نامه ده آیتمی اختلال بلع در مالتیپل اسکلروزیس (در بخش اول مطالعه، ترجمه و ویژگی های روان سنجی آن بررسی شد)، شاخص معلولیت اختلال بلع و پرسش نامه اطلاعات جمعیت شناختی بودند. در بخش آزمون سازی، پس از ترجمه و انطباق فرهنگی پرسش نامه، از تحلیل عاملی تاییدی برای بررسی روایی سازه و نیکویی برازش مدل ارایه شده، استفاده شد. برای بررسی روایی هم گرا، ارتباط بین نمرات نسخه فارسی پرسش نامه با نمرات شاخص معلولیت اختلال بلع آزمون شد. همگنی آیتم های پرسش نامه برای اندازه گیری سازه هدف و ثبات درونی آن بررسی شد. همچنین از روش آزمون بازآزمون برای 19 بیمار تحت مطالعه برای ارزیابی پایایی استفاده شد. درنهایت، فراوانی و شدت اختلال بلع در بیماران مالتیپل اسکلروزیس و ارتباط آن با نوع بیماری، مدت زمان بیماری و میزان ناتوانی بررسی شد. برای تحلیل داده ها، از آزمون های ضریب پایایی کودر ریچاردسون، ضریب همبستگی درون خوشه ای، ماتریکس همبستگی بین آیتم، ضریب همبستگی اسپیرمن و آزمون من ویتنی استفاده شد. یافته ها: بر اساس یافته های همبستگی بین آیتم، همبستگی مثبت بین همه آیتم ها به جز آیتم ده به دست آمد. آیتم ده به دلیل همبستگی پایین با سایر آیتم ها از پرسش نامه حذف شد. یافته های تحلیل عاملی تاییدی، ساختار دو عاملی پرسش نامه شامل «اختلال بلع برای مواد غذایی جامد» و «اختلال بلع در مایعات» را تایید کرد و نشان داد آیتم ده حداقل تاثیر را در اندازه گیری «اختلال بلع جامدات» دارد و با حذف این آیتم ثبات درونی پرسش نامه افزایش یافت. همچنین مدل نه آیتمی تعدیل شده پرسش نامه، بهترین نیکویی برازش را با داده های مشاهده شده نشان داد. یافته های روایی هم گرا، وجود همبستگی مثبت و قابل ملاحظه بین نمرات پرسش نامه اختلال بلع و شاخص معلولیت اختلال بلع را نشان داد (0/693=P<0/001, rs). ضریب پایایی کودر ریچاردسون، 80/856 به دست آمد که نشان دهنده ثبات درونی نسخه فارسی پرسش نامه است و پایایی آزمون بازآزمون نیز 965/0 به دست آمد. نتایج مطالعه همچنین نشان داد 65/7 درصد از بیماران دارای اختلال بلع هستند که از نظر شدت، 9/25 درصد اختلال بلع خفیف و 39/8 درصد اختلال بلع هشداردهنده داشتند. اختلال بلع به طور معناداری با مدت زمان بیماری (0/198=P=0/040 rs) و میزان ناتوانی (0/235=P=0/014 rs) ارتباط داشت و میانگین نمرات پرسش نامه برای بیماران با نوع پیش رونده ثانویه بیماری نسبت به سایر زیرگروه ها به طور معناداری بالاتر بود. نتیجه گیری: نسخه فارسی تعدیل شده نه آیتمی پرسش نامه اختلال بلع در مالتیپل اسکلروزیس یک ابزار ساده، باثبات، روا و پایا برای تشخیص اولیه اختلال بلع و ارجاع زودهنگام برای ارزیابی های ابزاری خاص است. با توجه به فراوانی بالای اختلال بلع در بیماران دارای مالتیپل اسکلروزیس، حایز اهمیت است که درمانگران ضمن نظارت دقیق بر بیماران حتی در مراحل اولیه بیماری به منظور تشخیص زودهنگام و طراحی برنامه توان بخشی، از بروز مشکلات جدی حاصل از این اختلال پیشگیری کنند.

اهداف: یکی از دلایل عمده ای که بر درد پا تاثیرگذار است، پلانتارفاشیاتیس (التهاب فاشیای کف پایی) است. این عارضه موجب درد و خشکی در ناحیه فاشیای کف پایی می شود. استفاده از کفی های طبی درمان رایج این عارضه است. هدف از مطالعه حاضر مقایسه تاثیر کفی سفارشی ساز با دستگاه CAD-CAM و کفی مرسوم بر درد، علایم، فعالیت روزانه، فعالیت ورزشی و تفریحی و کیفیت زندگی افراد مبتلا به التهاب فاشیای کف پایی است. روش بررسی: این پژوهش شبه تجربی روی چهارده بیمار مبتلا به عارضه پلانتارفاشیاتیس (پنج زن و نه مرد) با میانگین سنی 40 سال انجام گرفت. چهارده بیمار پس از تشخیص عارضه پلانتارفاشیاتیس توسط پزشک ارتوپد، طبق معیارهای ورود وارد مطالعه شدند. ملاک های ورود به پژوهش: دارا بودن سن 45-25 سال، تشخیص عارضه پلانتارفاشیاتیس توسط پزشک ارتوپد، بیمارانی با عارضه صافی کف پای انعطاف پذیر، عدم وجود اختلالات عصبی یا هرگونه پاتولوژی در پا مانند دیابت و آرتروز. ملاک های خروج از مطالعه: افراد با سابقه جراحی در فاشیای کف پایی بودند. همچنین بیماران در صورت عدم استفاده از کفی در طول مطالعه و ورزشکاران حرفه ای از این پژوهش خارج شدند. بیماران موردمطالعه به روش غیراحتمالی ساده (دردسترس) انتخاب شدند و به صورت تصادفی به دو گروه هفت نفره استفاده از کفی سفارشی ساز با دستگاه CAD-CAM و گروه کفی مرسوم (پیش ساخته) تقسیم بندی شدند. از ابتدا مشخص شد به صورت یکی درمیان به مراجعه کنندگان، دو نوع کفی مطالعه داده شود؛ به این صورت به اولین بیمار کفی CNC داده شد و سیزده بیمار دیگر به همین ترتیب کفی دریافت کردند و به دو گروه تقسیم شدند. ابزار مورد سنجش این مطالعه پرسش نامه FAOS (پرسش نامه پیامدهای پا و مچ پا) بود که پنج متغیر درد، علایم، فعالیت های روزانه، فعالیت های ورزشی و تفریحی و کیفیت زندگی بیماران را می سنجد. هر دو گروه بیماران، پرسش نامه را قبل از استفاده از کفی و مجددا پس از مدت شش هفته استفاده از کفی، تکمیل کردند. اسکن فشاری پا از هر دو گروه بیماران توسط دستگاه اسکن EMED foot pressure system گرفته شد. کفی سفارشی ساز با استفاده از نرم افزار راینو کراس طراحی شد و سپس با استفاده از دستگاه CNC روی بلوک های فومی اتیل ونیل استات با شور 50 تراشیده شد. در گروه کفی مرسوم، بیماران کفی متداول از جنس پلی اورتان را که بر اساس اندازه گیری طولی از پای هر فرد بود دریافت کردند. بیماران پس از شش هفته مجددا پرسش نامه را پر کردند. نمره دهی پرسش نامه توسط فرمول اختصاص یافته به پرسش نامه انجام گرفت. داده ها توسط نسخه 22 نرم افزار SPSS تجزیه و تحلیل شدند. پس از بررسی نرمالیتی داده ها توسط آزمون شاپیرو ویلک، به دلیل عدم توزیع نرمال داده ها، از آزمون های ناپارمتریک من ویتنی و ویلکاکسون برای آنالیز داده ها در این مطالعه استفاده شد. یافته ها: در مرحله قبل از مداخله، تفاوت معناداری در میزان درد، علایم، فعالیت های روزانه، فعالیت های ورزشی و تفریحی و کیفیت زندگی بیماران در دو گروه وجود نداشت و دو گروه همگن بودند. پس از شش هفته، در هر دو گروه نسبت به قبل از مداخله اختلاف معناداری در زیرمقیاس های پرسش نامه FAOS دیده شد (0/05>سطح معناداری). در مقایسه بین دو گروه، بین نمره درد، علایم، فعالیت های روزانه، فعالیت های ورزشی و تفریحی و کیفیت زندگی تفاوت معناداری مشاهده نشد (0/05

اهداف: یکی از پارامترهای نشان دهنده رشد صحیح آوایی و واجی، تولید درست و واضح واکه هاست که با تغییر شکل مجرای صوتی از طریق تغییر ارتفاع و جایگاه زبان و حرکت لب ها و فک حاصل می شود. اساس تولید و تفاوت واکه ها، جایگاه و ارتفاع زبان است و به بیان دیگر، صوت خام تولید شده در حنجره که دارای فرکانس پایه است متناسب با تغییر شکل اندام ها و حفرات مجرای صوتی دستخوش تغییر و تشدید می شود و هارمونی هایی از صوت پایه ایجاد می شود که سازه های واکه ای نامیده می شوند. این هارمونی های تشدید شده، به شکل، اندازه و جنس حفرات بستگی دارند و می توانند بر وضوح گفتار افراد و متعاقبا بر درک شنونده اثرگذار باشند. به دلیل چنین اثراتی و نقش مهمی که این سازه ها و فضای واکه ای در هر زبانی بر جنبه های ارتباطی می گذارند، از ویژگی های مهم آوایی هر زبان گفتاری محسوب می شوند. بنابراین تعیین شاخصی به عنوان ابزار ارزیابی خطاهای واکه ای و اختلالات گفتاری در هر زبانی ضروری است. از این رو، هدف از مطالعه حاضر بررسی فضلی واکه ای و ساختار سازه ای واکه های زبان مازندرانی در مردان و زنان هجده تا چهل ساله مازندرانی است. روش بررسی: پژوهش توصیفی تحلیلی حاضر به صورت مقطعی روی 60 نمونه از افراد مازندرانی زبان در محدوده سنی هجده تا چهل سال انجام گرفت. پس از انتخاب تصادفی آزمودنی ها و اعمال معیار ورود و خروج شامل عدم سابقه بیماری تنفسی، اختلالات گفتاری و شنوایی و حداقل پنج سال سابقه زندگی شهری در بابل، آزمون تولید واکه ها انجام شد و در ادامه سازه های اول، دوم و سوم هر شش واکه به طور جداگانه توسط نرم افزار praat v. نسخه 6 به دست آمد و درنهایت با آزمون تی مستقل و نرم افزار SPSS نسخه 18 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: در مردان میانگین بیشترین مقدار فرکانس پایه مربوط به واکه های i و u با 136 هرتز بود و سازه اول مربوط به واکه æ 646 هرتز، سازه دوم در واکه i 2182 هرتز و سازه سوم در واکه i 2888 هرتز بود. کمترین میانگین در فرکانس پایه مربوط به واکه a با 124 هرتز بود و سازه اول مربوط به واکه i، 283 هرتز؛ سازه دوم در واکه a، 1150هرتز و سازه سوم در واکه e، 2629 هرتز بود. در زنان حاضر در این پژوهش نیز بیشترین میانگین در فرکانس پایه مربوط به واکه u، 222 هرتز بود و سازه اول مربوط به واکه æ ، 828 هرتز؛ سازه دوم مربوط به واکه i، 2346 هرتز و سازه سوم مربوط به واکه i، 3151 هرتز بود. میانگین کمترین مقدار فرکانس پایه مربوط به واکه های æ و e؛ 202 هرتز، کمترین سازه اول واکه i، 364 هرتز؛ سازه دوم واکه a، 1167 هرتز و سازه سوم در واکه o، 2775 هرتز بود. نتیجه گیری: بر اساس یافته های تحقیق حاضر می توان نتیجه گرفت، تفاوت هایی میان مردان و زنان با زبان مازنی در سازه ها و فضای واکه ای وجود داشت؛ به نحوی که در مردان با زبان مازندرانی، بم ترین واکه a و واکه های i و u زیرترین بودند، در حالی که واکه های æ و e در زنان بم ترین و u زیرترین واکه بود. همچنین در مردان و زنان واکه æ بازترین، واکه i بسته ترین و پیشین ترین واکه و a پسین ترین بود. همچنین واکه e در مردان و واکه o در زنان گردترین و واکه i در مردان و زنان گسترده ترین به دست آمد. نتایج حاصل با نتایج مطالعاتی که بر تولید واکه ها در فارسی استاندارد انجام شده تا حدودی تفاوت دارد. از آنجایی که اختلالات واکه ای، مستقیما تاثیر خود را بر وضوح گفتار نشان می دهند، پژوهش حاضر به منظور دسترسی به معیاری برای مقایسه و تشخیص خطاهای واکه ای و گفتاری در زبان مازنی انجام شد؛ بنابراین نتایج پژوهش حاضر می تواند در ارزیابی و تشخیص این اختلالات در اهداف بالینی و پژوهشی زبان مازنی مورد استفاده قرار گیرد.