پژوهش های علوم و فناوری چوب و جنگل
سال:1399 | دوره:27 | شماره:2 |تعداد مقالات:8

سابقه و هدف: محتوی نیتروژن از جمله مواردی است که تحت عملیات جنگل شناسی ممکن است دستخوش تغییر گردد. با توجه به اهمیت میزان نیتروژن کل خاک و تغییرات فصلی آن، پژوهش حاضر به بررسی این تغییرات در توده های آمیخته راش-ممرز در سری یک جنگل شصت کلاته استان گلستان پرداخته است. مواد و روشها: برای بررسی تغییرات نیتروژن کل، از بهمن 1392 تا بهمن 1393 در چهار توده یک هکتاری (تیمار مدیریت نشده یا شاهد (پارسل 32) و تیمارهای مدیریت شده در میانگین ارتفاعی 850 متری و جهت شمال شرقی با ساختار دو اشکوبه و میانسال با طول گردش 10 ساله (پارسل 30)، 7 ساله (پارسل 33) و 1 ساله (پارسل 31)، 20 نمونه خاک در هر توده به صورت کاملا تصادفی، از عمق 20-0 سانتی متری برداشته شد و نتایج با استفاده از طرح اندازه های تکراری در سطح احتمال 95 درصد مقایسه شد. مقایسه فصلی نیتروژن کل نیز با استفاده از طرح اندازه های تکراری انجام گرفت. یافته ها: نتایج نشان داد میانگین نیتروژن کل در بین تیمار های مدیریت شده و مدیریت نشده از اختلاف معنی داری برخوردار است. تیمار مدیریت نشده 32 (شاهد) و تیمار مدیریت شده 31 با میزان 11/5 و 48/3 گرم در کیلوگرم، به ترتیب بیشترین و کمترین مقدار نیتروژن کل را به خود اختصاص دادند. تیمار مدیریت شده 30 با میزان 80/4 گرم در کیلوگرم، مقدار نیتروژن نزدیک به شاهد بود. مقایسه فصلی نیتروژن در کلیه تیمار ها نیز اختلاف معنی داری را نشان داد. در تیمار های شاهد و مدیریت شده 30، 31 و 33، فصل های تابستان با مقادیر 31/4، 05/3، 4/2 و 31/4 گرم در کیلوگرم و زمستان 52/5، 96/5، 55/4 و 77/4 گرم در کیلوگرم به ترتیب کمترین و بیشترین مقدار نیتروژن را داشتند. نتیجه گیری: با وجود این که شیوه تک گزینی در مقایسه با سایر شیوه های جنگل شناسی، تغییرات مثبتی را در بخش روزمینی توده جنگلی ایجاد می کند، تغییراتی را نیز در بخش روزمینی و زیرزمینی بوجود می آورد که در سالهای اولیه باعث کاهش شدید نیتروژن کل در بخش زیرزمینی اکوسیستم می شود. کاهش میزان نیتروژن کل در خاک پایدار نیست و به دلیل ویژگی خودتنظیمی و خودپایداری اکوسیستم، میزان نیتروژن با گذشت زمان، به سمت تعادل هدایت می شود. طبق نتایج بدست آمده، عملیات جنگل شناسی تک گزینی، منجر به کاهش میزان نیتروژن کل می شود، لذا برای کمک به بازگشت اکوسیستم به حالت تعادل، بایستی طول گردش با توجه به میزان رویش، توان بازسازی توده و رویشگاه محاسبه گردد. با توجه به اختلاف 32/0 گرم در کیلوگرم نیتروژن در تیمار مدیریت شده 30 با طول گردش 10 ساله نسبت به تیمار شاهد، بهتر است بر طول زمان گردش در این شیوه، 3 تا 5 سال افزوده گردد تا اکوسیستم علاوه بر ترمیم شرایط ظاهری توده (تاج پوشش و. . . ) شرایط ادافیکی خود را نیز ترمیم نماید.

سابقه و هدف: جوامع جنگل نشین در کشورهای جهان سوم به دلایل متعددی از قبیل محدودیتهای منابع محیطی، درآمد پایین و محدودیت فرصت های شغلی، دچار چالش هایی در بحث معیشت شده اند. لذا محصولات چوبی و غیرچوبی جنگل ضمن به وجود آوردن فرصتی برای خود مصرفی، منبعی برای درآمدزایی در بین ساکنان محلی شده است. در همین راستا تحقیق حاضر به دنبال شناخت نوع و میزان بهره برداری از محصولات جنگلی و همچنین رابطه آن بر معیشت جوامع محلی در جنگل های جاجی آریوب از استان پکتیای کشور افغانستان صورت گرفته است. مواد و روش ها: تحقیق حاضر از نوع کاربردی بوده که به صورت پیمایشی در جنگل های جاجی آریوب استان پکتیا در کشور افغانستان انجام شد. 1404 نفر از سرپرستان خانوار در 14 روستا جامعه ی آماری این تحقیق را تشکیل داده که 303 نفر از آنان بر اساس جدول کرجسی مورگان انتخاب شدند. ابزار اصلی تحقیق پرسشنامة محقق ساخته ای بود که 20 گویه مربوط به نوع استفاده از محصولات جنگلی در پنج بخش مصارف سوختی با 4 گویه، مصارف ساخت و ساز با 3 گویه، مصارف خوراکی و تغذیه ای با 7 گویه، مصارف دارویی با 2 گویه و مصارف تفریحی و تفرجی با 4 گویه بود. سطح معیشت جوامع محلی در سه بعد اشتغال و درآمد با 12 گویه، تغذیه و بهداشت با 5 گویه و حمایتی و مسکن با 6 گویه، مورد بررسی قرار گرفت. به منظور تعیین روایی محتوایی پرسشنامه از نظرات تخصصی کارشناسان و جهت برآورد پایایی آن نیز از مقادیر محاسبه شده ی ضریب آلفای کرونباخ بهره گرفته شد. پس از جمع آوری اطلاعات، تجزیه و تحلیل با استفاده از نرم افزار SPSS21 در دو بخش آمار توصیفی و استنباطی انجام شد. نتایج: یافته ها نشان داد، مصارف سوختی با میانگین 94/3 و مصارف تفریحی و تفرجی با میانگین 57/2 از 5، به ترتیب بیشترین و کمترین میزان استفاده را در بین جوامع محلی جنگل نشین داشته است. معیشت خانوارهای روستایی در ابعاد سه گانه تغذیه و بهداشت، حمایتی و مسکن، اشتغال و درآمد در حد متوسط (حدود 3 از 5) به استفاده از فرآورده های چوبی و غیرچوبی جنگل وابسته است. نتایج حاکی از آن است که، بین میزان استفاده از منابع جنگلی با معیشت کلی جوامع محلی در سطح 99 درصد اطمینان همبستگی مثبت و معنی دار وجود دارد. همچنین نتایج نشان داد، بین متغیرهای سن پاسخگویان و تعداد اعضای خانوار با میزان استفاده آن ها از محصولات جنگلی به ترتیب با ضرایب همبستگی 163/0 و 148/0، در سطح 99 درصد اطمینان رابطه ی مثبت و معنی داری و با سطح تحصیلات رابطه منفی و معنی دار وجود دارد. نتیجه گیری: جوامع محلی ساکن در داخل یا حاشیه جنگل محدوده شهرستان جاجی آریوب استان پکتیا افغانستان با توجه به محدویتهای محیطی (شرایط سخت عرصه ای)، ویژگیهای فردی (سن، عائله مندی، سواد، سبک زندگی)، فقدان امکانات رفاهی (سوخت فسیلی، مصالح ساختمانی)، کمبود فرصتهای شغلی و درآمد وابستگی نسبتا زیادی به منابع جنگلی (فرآورده های چوبی و غیرچوبی) جهت رفع معیشتهای تغذیه ای و بهداشتی، حمایتی و مسکن، و اشتغال و درآمد دارند. لذا معیشت کلی مردم محلی تا حدود زیادی به بهره برداری از منابع و محصولات جنگل گره خورده است. جهت کاهش وابستگی معیشت جوامع محلی به منابع جنگلی و حفظ پایداری جنگلهای با ارزش شهرستان جاجی آریوب، لازم است ارگانهای مسئول استانی و کشوری با همکاری سازمانهای بین المللی برنامه های توسعه عمرانی و اجرای جنگلداری مشارکتی را جهت تامین انرژی های نو (خورشیدی، بادی و فسیلی)، آموزش و توانمند سازی مردم محلی در بهبود کسب و کار و تنوع اشتغال، تولیدات و درآمد، توسعه بازارهای محلی و منطقه ای برنامه ریزی و اجرا نمایند.

سابقه و هدف: امروزه نانوذرات و نانو الیاف سلولزی (CNF) جایگاه گسترده ای در صنایع غذایی بویژه صنعت بسته بندی پیدا کرده اند. حضور این مواد در ساختار ماده بسته بندی می تواند نقش مفیدی در بهبود ویژگی های مکانیکی، بازدارندگی و حرارتی ماده بسته بندی ایفاء کند. نانو الیاف سلولزی به دلیل دسترس پذیری بالا، قیمت مناسب، تجدیدپذیری، سطح ویژه زیاد و ویژگی های مکانیکی مناسب به عنوان تقویت کننده در نانو چندسازه ها، مورد توجه زیادی قرار گرفته است. هدف از این مطالعه، ارزیابی برخی خواص مکانیکی، فیزیکی همچنین ریخت شناسی نانو چندسازه ها تشکیل شده از نانو الیاف سلولزی (CNF) و پلی اتیلن سبکLDPE) ) می باشد. در تحقیق حاضر، از انیدرید مالئیک استیرن (SMA) به عنوان جفت کننده جهت ازدیاد برهم کنش بین اجزاء استفاده شد. مواد و روش ها: نمونه های نانو چندسازه ها با مقادیر مختلف نانو الیاف سلولزی (0، 3، 5 و 10 درصد وزنی)، با روش خشک کردن انجمادی ژل نانو الیاف سلولزی و اختلاط مذاب نانو الیاف سلولزی خشک شده با LDPE با استفاده از مخلوط کن داخلی و سپس با روش قالب گیری فشاری تهیه شدند. نمونه ها از طریق آزمون های جذب آب، طیف سنجی مادون قرمز (FTIR)، آزمون مکانیکی (شامل مدول الاستیسیته، کرنش تا نقطه شکست و استحکام کششی) و میکروسکوپ نیروی اتمی (AFM) مورد سنجش قرار گرفتند. همچنین برای تشخیص نحوه پراکنش نانو الیاف سلولزی در ماتریس پلیمری از میکروسکوپ الکترونی روبشی (SEM) استفاده گردید. یافته ها: ریزنگاره های AFM، اندازه نانو الیاف سلولزی در مقیاس نانو را تایید نمود و میانگین قطر نانو الیاف سلولزی 10± 35 نانومتر به دست آمد. تصاویر میکروسکوپ الکترونی روبشی تهیه شده از سطح شکست فیلم ها، تأیید کننده پراکندگی مطلوب و یکنواخت نانو الیاف سلولزی بود. نتایج آزمون های مکانیکی حاکی از آن است که وجود نانو الیاف سلولزی در ماتریس پلیمری موجب افزایش استحکام کششی و مدول الاستیسیته نانو چندسازه ها نسبت به LDPEخالص می شود. در این رابطه نانو چندسازه تهیه شده از 10درصد وزنی نانو الیاف سلولزی، دارای بیشترین استحکام کششی و مدول الاستیسیته بودند. همچنین نتایج نشان داد، مقدار کرنش تا نقطه شکست نانوچندسازه ها با افزودن نانو الیاف سلولزی به درون ماتریس پلیمری کاهش یافت. بررسی تأثیر نانو الیاف سلولزی بر میزان جذب رطوبت در فیلم های مورد بررسی نشان داد، با افزایش مقدار نانو الیاف سلولزی از صفر تا 10 درصد جذب آب از 46/0 به 90/0 درصد افزایش یافت. نتیجه گیری: همه نتایج به دست آمده در این پژوهش اثر مناسب نانو الیاف سلولزی بر برهم کنش قوی با پلی اتیلن را نشان داد که موجب افزایش خواص مکانیکی نانو چندسازه ها شد. البته مدول الاستیسیته فیلم های نانو چندسازه ها، افزایش چشمگیری داشت. همچنین درصد وزنی نانو الیاف سلولزی موثرترین پارامتر روی استحکام کششی و مدول الاستیسیته نمونه های نانو چندسازه ها می باشد. با افزودن نانو الیاف سلولزی درصد جذب آب نانو چندسازه ها افزایش یافت.

سابقه و هدف: ویژگی های کمی و کیفی جنگل می تواند اطلاعات ارزشمندی در مورد تأثیر جنگل بر محیط زیست فراهم کند. کسب اطلاعات دقیق از عرصه های جنگلی با آماربرداری یا نمونه برداری میسر می شود. با وجود مطلوب بودن آماربرداری کامل لیکن به دلیل صرفه جویی در بحث هزینه و زمان در بسیاری موارد روش های نمونه برداری ارجح است. یکی از روش های نمونه برداری روش چنددرختی است. در مطالعه حاضر عملکرد روش نمونه برداری 3 تا 10 درختی در برآورد مشخصه های تعداد درختان در هکتار، سطح مقطع برابر سینه و تاج پوشش بررسی و نتایج آن با آماربرداری صددرصد مقایسه شد. مواد و روش ها: بدین منظور 30 قطعه نمونه یک هکتاری از جنگل های سامان عرفی اولادقباد در غرب استان لرستان انتخاب و اطلاعات مربوط به تمامی درختان درون این قطعات نمونه ثبت شد. بدین منظور مشخصه های درختان هر قطعه نمونه شامل نوع گونه و تاج پوشش هر درخت (بدین منظور دو قطر کوچک و بزرگ تاج اندازه گیری شد) اندازه گیری و ثبت شد. در گام بعد با استفاده از شبیه سازی موقعیت درختان در محیط سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) اقدام به نمونه برداری با استفاده از روش چند درختی درون قطعات یک هکتاری گردید و زمان اجرای هر روش نیز به صورت مجزا یادداشت شد. به منظور بررسی الگوی مکانی درختان بلوط ایرانی نیز از تابع تک متغیره آماره اٌرینگ (O-ring) استفاده شد. یافته ها: نتایج مقایسه مشخصه های تعداد درختان در هکتار و تاج پوشش بین روش های مختلف چنددرختی تفاوت معنی داری با آماربرداری صددرصد نشان نداد. همچنین نتایج مقایسه میانگین سه مشخصه تعداد درختان در هکتار، سطح مقطع برابرسینه و تاج پوشش هر درخت در روش های مختلف چنددرختی با آماربرداری صددرصد نزدیکترین برآورد را به ترتیب روش های نه درختی، چهار درختی و پنج درختی نشان دادند. نتایج بررسی الگوی پراکنش گونه ها در منطقه نشان داد الگوی مکانی درختان به دلیل ایجاد جست گروه و پاجوش و تراکم بیشتر گونه های شاخه زاد نسبت به گونه های دانه زاد خوشه ای است. برای بررسی اشتباه نمونه برداری نیز بیشترین دقت برای مشخصه های مذکور به ترتیب برای روش های سه (27/9)، چهار (65/3) و هفت درختی (67/2) بدست آمد. در نهایت با استفاده از شاخص E%2×T سه مشخصه آزمون شد. نتایج نشان داد به ترتیب روش های سه، چهار و شش درختی با مقادیر (45/14139)، (16/2393) و (87/1678) برای نمونه برداری در جنگل های منطقه مناسب است. نتیجه گیری: همچنین با توجه به مشخصه های سطح مقطع برابرسینه روش چهار درختی با توجه به اینکه کمترین فاصله را با میانگین واقعی جامعه دارد و با توجه به شاخص E%2×T نیز دارای کمترین مقدار (16/2393) است به عنوان روش مناسب نمونه برداری برای جنگل های سامان عرفی اولادقباد پیشنهاد می شود.

سابقه و هدف: یکی از پسماند های مهم در صنعت خمیر و کاغذ، وجود لجن فعال است. در مجتمع صنایع چوب و کاغذ مازندران روزانه حدود 14 تن لجن فعال تولید می شود که آلودگی زیست محیطی زیادی را به دنبال دارد. بنابراین لزوم استفاده از این ماده در صنایع مختلف کاغذسازی بسیار ضروری است. یکی از روش های حذف آلودگی زیست محیطی و فلزات سنگین، تیمار شیمیایی با فورفورال است. این تحقیق با هدف تیمار شیمیایی لجن فعال کارخانه کاغذسازی با فورفورال و تاثیر آن بر ویژگی های فیزیکی و مقاومتی خمیرکاغذ بازیافتی انجام شد. مواد و روش ها: برای تهیه نمونه های آزمونی، لجن فعال با نسبت های 0، 10، 15 و 20 درصد با خمیر روزنامه باطله اختلاط و پالایش گردیدند. به همین منظور، ابتدا لجن فعال به مدت 30 دقیقه در فورفورال 3 درصد پیش تیمار و سپس در حمام بن ماری با دمای 100 درجه سانتی گراد و زمان 90 دقیقه تیمار شدند، و مجددا نمونه ها با نسبت های یاد شده با خمیر روزنامه باطله بر اساس استاندارد تاپی تهیه شدند. در نهایت جذب آب و خواص مکانیکی آن ها به خصوص مقاومت های کششی، پارگی، حلقه شدن، ترکیدن و تاه شدن اندازه گیری شدند. یافته ها: نتایج تجزیه و تحلیل آماری نشان داد که لجن فعال تاثیر معنی داری بر ویژگی های مقاومتی و جذب آب نمونه ها داشته است. اختلاف معنی دار در مقاومت به پارگی و جذب آب بین نمونه های تیمار شده و تیمار نشده مشاهده شده است. نتایج نشان داد که با افزایش لجن فعال تیمار نشده در نمونه ها ویژگی های مقاومتی کاهش و جذب آب افزایش یافت. با تیمار شیمیایی لجن فعال با فورفورال، افزایش در ویژگی های مقاومتی و کاهش در مقدار جذب آب مشاهده گردید. نتایج FT-IR نشان داد که تیمار فورفورال باعث تقویت و فعال شدن گروه های عاملی موجود در سطح الیاف لجن فعال شده است. همچنین تخریب نمونه های تیمار شده با فورفورال نسبت به نمونه های لجن فعال تیمار نشده و نمونه های ساخته شده از خمیر روزنامه باطله با سرعت کندتری صورت پذیرفت، به طوری-که نمونه های تیمار شده در طی زمان 120 روز به مقدار 26 درصد تخریب داشته است. نمونه های ساخته شده از خمیر روزنامه باطله و نمونه های لجن تیمار نشده در طی زمان 120 روز حدود 83 و 75 درصد کاهش وزن نشان داده است. نتیجه گیری: با توجه به نتایج به دست آمده، درصد اختلاط 5 درصد لجن تیمار شده با فورفورال از نظر ویژگی های مقاومتی و جذب آب مناسب تر بوده است. استفاده از لجن فعال در درصدهای بالاتر برای محصول ساخته شده به دلیل کاهش ویژگی های مقاومتی و افزایش مقدار جذب آب مناسب توصیه نمی شود.

سابقه و هدف: آگاهی از موقعیت مکانی تیپ های جنگلی، اطلاعات ارزشمندی را برای برنامه ریزی و مدیریت پایدار جنگل ها فراهم می کند. استفاده از فناوری سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی در تهیة این قبیل اطلاعات به ویژه در مناطق کوهستانی و صعب العبور، مورد توجه بسیاری از محققان و مجریان طرح های جنگلداری است. به همین منظور تحقیق حاضر با هدف بررسی قابلیت داده های ماهواره های لندست8 و سنتینل2 در تهیة نقشة تیپ جنگل های هیرکانی در حوضة آبخیز کجور انجام شد. مواد و روش ها: پس از بررسی کیفیت داده ها، به منظور استخراج هر چه بهتر اطلاعات پردازش هایی مانند تهیة شاخص های گیاهی، تبدیل تسلدکپ، تحلیل مؤلفه های اصلی و ادغام بر روی تصاویر ماهواره ای صورت گرفت. به منظور تهیة نقشة واقعیت زمینی از اطلاعات موجود (شهریور 1392 و اردیبهشت 1393) و همچنین برداشت های میدانی انجام شده در شهریور 1397 (در مجموع 60 قطعه نمونه)، استفاده گردید. تعیین تیپ تمامی قطعه نمونه ها براساس روش گرجی بحری انجام شد. در ادامه پس از بررسی میزان تفکیک پذیری تیپ ها و تعیین تعداد طبقات (راش خالص، راش آمیخته، راش-ممرز، ممرز آمیخته، لور خالص و لور-اوری)، نقشه های تیپ جنگل با استفاده از داده های ماهواره ای و به کارگیری الگوریتم های ماشین بردار پشتیبان، جنگل تصادفی، شبکة عصبی مصنوعی و حداکثر تشابه تهیه شد. به-منظور ارزیابی دقیق تر عملکرد روش های طبقه بندی از دو دسته نمونة تعلیمی با تعداد پیکسل های متفاوت برای آموزش در الگوریتم های طبقه بندی استفاده شد. یافته ها: نتایج این تحقیق نشان داد که داده های ماهوارة سنتینل2 از قابلیت بیشتری در مقایسه با داده های ماهوارة لندست8 برای تهیة نقشة تیپ جنگل برخوردار هستند، به ویژه وقتی که تعداد تیپ ها زیاد باشد. از سوی دیگر یافته های این تحقیق نشان داد با به کارگیری روش ادغام مناسب برای داده های هر یک از ماهواره ها، می توان نقشة تیپ جنگل دقیق تری تولید کرد. ارزیابی عملکرد الگوریتم های مختلف طبقه بندی نیز نشان داد که میزان نمونه های تعلیمی در نتایج تأثیر دارد، به طوری که با استفاده از نمونه های تعلیمی کمتر، روش-های ماشین بردار پشتیبان و حداکثر تشابه در بیشتر حالت ها بهترین عملکرد را ارائه کردند، اما با افزایش 100 درصدی تعداد نمونه های تعلیمی، بهترین نتایج در تمامی حالت ها با استفاده از روش جنگل تصادفی حاصل گردید. نتیجه گیری: بر اساس یافته های این پژوهش و با توجه به نتایج با ثبات تر روش های ماشین بردار پشتیبان و جنگل تصادفی در حالت-های مختلف طبقه بندی، الگوریتم های مذکور برای تهیة نقشة تیپ قابلیت بالاتری نسبت به دو روش دیگر دارند. با توجه به صحت طبقه-بندی ها، می توان بیان داشت که داده های ماهواره های لندست8 و سنتینل2 از قابلیت متوسطی (صحت کلی حدود 75% در طبقه بندی با چهار تیپ) برای تهیة نقشة تیپ جنگل های هیرکانی برخوردار هستند. برای ارزیابی دقیق تر این داده ها، پیشنهاد می شود تحقیقات تکمیلی در سایر رویشگاه های جنگل های هیرکانی ضمن در نظر گرفتن ویژگی های فنولوژیکی و شرایط توپوگرافی منطقه انجام شود.

سابقه و هدف: یکی از چالش های تجارت الوار چوبی، تقلب در نوع چوب است که به دلیل سخت یا غیرممکن بودن تمایز چوب ها – به ویژه چوب های وارداتی-در بعد ماکروسکوپی به وفور رخ می دهد. نگرانی دیگری که در مورد بازار چوب های زینتی و لوکس در ایران وجود دارد، فروش چوب های خوش رنگ و نگار ولی حفاظت شدهء داخلی (برای مثال پسته وحشی) به عنوان چوب های استواییِ وارداتی است. هدف این پژوهش، شناسایی علمی گونه های مختلف چوب های پهن برگِ زینتی در بازار چوب ایران و تطبیق آنها با نام تجاری بود. مواد و روش ها: 39 قطعه چوب پهن برگ به همراه فهرستی از نام های تجاری و یا علمی آن ها از اداره بندر و دریانوردی استان گیلان و چند چوب فروشی و کارگاه منبت و معرق در تهران و کرج تهیه شدند. در مرحله نخست، نام علمی متناظر با نام تجاریِ فروخته شده، یافت شد. سپس، سطح مقطع نمونه ها اسکن و اسلایدهای میکروسکوپی از آن ها تهیه و عکس برداری شدند. پس از استخراج ویژگی های آناتومی چوب، جنس یا گونه نمونه ها براساس فهرست ویژگی های میکروسکوپی برای شناسایی پهن برگان شناسایی و با ادعای فروشنده مطابقت داده شد. یافته ها: براساس نتایج به دست آمده، 80 درصد نمونه ها با نام درست خرید و فروش و در صنعت استفاده می شدند. پهن برگان غیربومی موجود در بازار، بیشتر از چوب های استوایی بوده و با توجه به این که تعداد قابل توجهی از چوب های مورد بررسی، ویژگی های بارز مشابهی (چینش پارانشیم های محوری، حضور پارانشیم نواری، بلور و ساختار مطبق) داشتند، تفکیک آنها به سختی انجام می پذیرفت. چوب های شناخته شده و معروف استوایی مانند «اوکومه»، «رزوود»، «وِنگه»، «پادوک» و «ساپِلی»، با نام درستی تجارت می شدند. در بین منابع تهیه چوب نیز، قریب به اتفاق چوب های موجود در عمده فروشی ها به درستی نامگذاری شده بودند ولی در خرده فروشی ها و کارگاه های کوچک چوب، تعداد اشتباه افزایش می یافت. درمیان چوب های گردآوری شده، بیشترین مغایرت در مورد چوب «تیک (ساج)» و چوب موسوم به «فوفل» دیده شد. با توجه به اینکه تیک، یکی از معدود گونه های استوایی در بازار چوب ایران است که مرز حلقه رویش مشخص داشته و شناسایی آن نسبتاً به سادگی انجام می گیرد، ممکن است تیک نامیده شدن برخی چوب ها، نه از روی ناآگاهی بلکه سودجویی فروشنده ها باشد. فوفل نیز درواقع، نام اشتباهی است که بر «رزوود هندی» گذاشته شده و به دلیل محبوبیت این چوب، تقلب هایی نیز در مورد آن انجام می شود. نتیجه گیری: در مجموع می توان نتیجه گرفت که به دلیل شباهت ویژگی ها، تمایز چوب های زینتی رایج در بازار ایران، در بعد ماکروسکوپی و تنها با تکیه بر بافت و رنگ چوب غیرممکن و در بعد میکروسکوپی نیز به سختی و تنها با اعمال دقت زیاد امکان پذیر است. علیرغم این گزاره، چوب های وارداتی پهن برگ در بازار ایران – به ویژه در عمده فروشی ها-با نام های تجاری انگلیسی آن ها تطابق داشته و بازار چوب ایران از نظر صحت و صداقت در خرید و فروش نسبتاً قابل اطمینان است. بااین حال، به دلیل وجود تناقض هایی در مورد برخی چوب های تزئینی محبوب، اطلاع رسانی و آموزش درست از ضروریات بوده و خرید و فروش چوب های وارداتی بهتر است با شناسنامه و یا رجوع به متخصصان علم چوب شناسی صورت پذیرد.

سابقه و هدف: ویژگی های آب دوستی چوب یکی از عوامل محدودکننده برای کاربرد چوب در برخی مصارف به ویژه در فضای باز است. برای حفاظت چوب در مقابل جذب رطوبت از روش های پوشش دهی، اشباع با مواد شیمیایی آب گریز مختلف و یا روش های اصلاحی می توان استفاده کرد. در این تحقیق، تاثیر اصلاح شیمیایی چوب با استفاده از جایگزینی گروه های هیدروکسیل با گروه های عاملی حلقوی (گروه فتالات) و زنجیر خطی کوتاه (گروه استیل) بر خواص آب گریزی آن بررسی شد. مواد و روش ها: از قسمت برون چوب دو گونه صنوبر دلتوئیدس (Populous deltoides ) و نوئل ( Picea abies)، نمونه-هایی با قطر 48 میلی متر و ضخامت 5 میلی متر تهیه شد. قبل از عملیات اصلاح، نمونه ها با استفاده از حلال ترکیبی استون و اتانول ( 2: 1حجم/حجم) به مدت 8 ساعت عصاره گیری شدند. فرایند اشباع با محلول انیدریداستیک و انیدریدفتالیک به روش خلاء و فشار در دمای 120 درجه سانتیگراد برای مدت زمان های 1، 2، 4 و 24 ساعت انجام شد. بعد از فرایند اصلاح، ابتدا نمونه ها به مدت 48 ساعت با استن و سپس به مدت 48 ساعت با آب مقطر آبشویی شدند. پس از عملیات آبشویی، نمونه ها در آون در دمایC ° 2± 103 به مدت 24 ساعت خشک و توزین شدند. مقدار افزایش وزن (WPG)، ویژگی های فیزیکی چوب های اصلاح شده شامل رطوبت تعادل کاهش یافته (EMCR)، کارایی ضد رطوبت (MEE) و تر شوندگی با آزمون دینامیک زاویه تماس قطره آب به روش Sessile Drop اندازه گیری شد و با استفاده از آزمون طیف سنجی تبدیل فوریه مادون قرمز تجهیز شده با بازتابش کلی کاهش یافته ( ATR-FTIR) تغییرات شیمیایی ایجاد شده بررسی شد. یافته ها: بر اساس مطالعات ATR-FTIR، پیک مشاهده شده در عدد موجی cm-1 1732-1746 مربوط به ارتعاش کششی گروه کربونیل (C=O) تشکیل اتصالات استری در نمونه های اصلاح شده با هر دو نوع انیدرید را تایید می کند. نتایج نشان داد که اصلاح هر دو گونه چوبی با انیدریداستیک در مقایسه با انیدریدفتالیک در مدت زمان مشابه واکنش منجر به WPG و کارائی ضد رطوبت بیشتر می شود و الگوی تغییرات آن ها با مدت زمان واکنش متأثر از گونه بود. دستیابی به WPG کمتر در فرایند اصلاح با فتالات می-تواند ناشی از بزرگ تر بودن گروه عاملی فتالات در مقایسه با گروه عاملی استیل و بالطبع غیرقطبی تر بودن آن و نیز هیدرولیز پیوند استر حاصل از واکنش انیدریدفتالیک با گروه هیدروکسیل چوب در اثر آبشویی باشد. با این وجود، در WPG تقریبا برابر، تفاوتی بین کارائی ضدرطوبت چوب های اصلاح شده با دو نوع انیدرید مشاهده نشد. در فرایند استیلاسیون، چوب نوئل در مقایسه با چوب صنوبر بهتر اصلاح شد ولی در فرایند اصلاح با فتالات، تفاوتی بین دو گونه چوبی مشاهده نشد. نتایج آزمون ترشوندگی نشان داد که مقدار زاویه تماس در چوب نوئل پس از اصلاح با هر دو نوع انیدرید، افزایش یافت. در حالی که در چوب صنوبر، فقط نمونه اصلاح شده با انیدریدفتالیک با WPG زیاد، زاویه تماس بیشتری در مقایسه با نمونه شاهد داشت. نتایج همچنین نشان داد که در مقایسه با فرایند استیلاسیون، مقدار WPG چوب اصلاح شده با انیدریدفتالیک کم تر تحت تاثیر مدت زمان واکنش بود. این مسئله می تواند ناشی از واکنش پذیری کم تر گروه فتالیک با چوب در مقایسه با گروه استیل باشد. نتیجه گیری: تفاوتی بین کارائی ضدرطوبت چوب اصلاح شده با انیدرید زنجیر خطی کوتاه (انیدریداستیک) در مقایسه با انیدرید حلقوی (انیدریدفتالیک) در WPG مشابه وجود نداشت که بیانگر عدم تاثیرگذاری نوع انیدرید بر این ویژگی فیزیکی چوب است. همچنین، مقدار ترشوندگی سطح این نوع چوب های اصلاح شده علاوه بر مقدار جایگزینی گروه های هیدروکسیل می تواند تابعی از عوامل دیگر مانند کیفیت و نفوذپذیری سطح باشد.