توانمند سازی کودکان استثنایی
سال:1399 | دوره:11 | شماره:2 |تعداد مقالات:6

هدف از پژوهش حاضر، بررسی نقش واسطه ای عملکرد خانواده در رابطه بین سبک زندگی و هوش معنوی با بهزیستی روانی در مادران کودکان ناشنوا بود. این مطالعه همبستگی از نوع تحلیل مسیر بود. جامعه آماری را کلیه مادران کودکان ناشنوا شهر بجنورد در سال 1398 تشکیل دادند که به روش نمونه گیری هدفمند تعداد 89 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار سنجش شامل پرسشنامه های سبک زندگی (LSQ)، هوش معنوی (SIQ)، بهزیستی روانی (PWBQ) و عملکرد خانواده (FADQ) بود. ارزیابی مدل پیشنهادی با استفاده از روش تحلیل مسیر انجام گرفت. نتایج پژوهش نشان داد رابطه بین هوش معنوی با بهزیستی روانی؛ بین عملکرد خانواده با بهزیستی روانی، بین سبک زندگی با عملکرد خانواده و بین هوش معنوی با عملکرد خانواده رابطه معنادار وجود داشت (01/0p<)؛ اما بین سبک زندگی با بهزیستی روانی رابطه معنادار نشد (05/0p>). همچنین، مسیرهای غیرمستقیم سبک زندگی با بهزیستی روانی با نقش واسطه عملکرد خانواده و نیز رابطه هوش معنوی با بهزیستی روانی با نقش واسطه ای عملکرد خانواده معنادار شدند (01/0p<). بر اساس نتایج این پژوهش، الگوی پیشنهادی از برازش مطلوبی برخوردار بود و گام مهمی در جهت شناخت عوامل موثر بر بهزیستی روانی مادران کودکان ناشنوا محسوب می شود.

هدف از پژوهش حاضر، مقایسه استرس، اضطراب، افسردگی و کیفیت خواب مادران کودکان مبتلا به اختلالات طیف اتیسم، کم توجهی-بیش فعالی و آهسته گام بود. روش این پژوهش توصیفی از نوع علی-مقایسه ای بود. جامعه آماری مادران دارای فرزند مبتلا به اختلالات اتیسم، بیش فعال و آهسته گام ساکن در شهر اراک بود. به روش نمونه گیری هدفمند 20 نفر از مادران دارای فرزند مبتلا به اختلال اتیسم، 32 نفر از مادران دارای فرزند مبتلا به بیش فعالی و 32 نفر از مادران دارای فرزند مبتلا به آهسته گامی انتخاب شدند که مقیاس های افسردگی، اضطراب و استرس (DASS-42) و کیفیت خواب (PSQI) را تکمیل کردند. برای تحلیل داده ها از روش تحلیل واریانس تک متغیره و آزمون توکی استفاده شد. یافته ها حاکی از آن بودند که بین سه گروه نمونه در میزان تجربه استرس تفاوتی وجود نداشت؛ ولی در میزان تجربه اضطراب، افسردگی و کیفیت خواب تفاوت معنادار (001/0) وجود داشت. از یافته های فوق می توان برداشت کرد که تولد کودکان مبتلا به اختلالات عصبی تحولی از عوامل اصلی ایجاد مشکلات روان شناختی و تجربه اضطراب، استرس، افسردگی و کاهش کیفیت خواب در مادران آن ها است. برای کمک به آن ها پیشنهاد می شود جلسات گروه درمانی جهت آموزش مهارت های کنار آمدن با شرایط استرس زای حاکم، تخلیه هیجان و مانند این ها در نظر گرفته شود.

هدف از پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی والدگری مبتنی بر مهارت های سازمان دهی بر مهارت های سازمان دهی و عملکرد تحصیلی دانش آموزان با اختلال کم توجهی/ بیش فعالی بود. این مطالعه از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون و گروه کنترل و پیگیری بود. جامعه آماری را کلیه کودکان 10-8 سال با اختلال کم توجهی/ بیش فعالی تشکیل دادند که در سال 98-1397در مدارس عادی شهر اصفهان مشغول به تحصیل بودند. در این پژوهش 30 کودک پسر (15 نفر گروه کنترل و 15 نفر گروه آزمایش) بودند که بر اساس نظر روان پزشک کودکان و چهارمین ویرایش مقیاس سوانسون-نولان و پلهام (SNAP-IV)، اختلال کم توجهی/ بیش فعالی تشخیص داده شدند. گروه آزمایش 11 جلسه آموزش والدگری مبتنی بر مهارت های سازمان دهی دریافت کردند. در سه مرحله پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری، مقیاس مهارت های سازمان دهی (COSS-P) و مقیاس درجه بندی عملکرد تحصیلی (APRS) بر روی آن ها اجرا شد. داده ها با استفاده از تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر و با استفاده از نرم افزار 23SPSS-مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که والدگری مبتنی بر مهارت های سازمان دهی بر مهارت های سازمان دهی و عملکرد تحصیلی در مرحله پس آزمون تاثیر معناداری داشته است و این تاثیر در مرحله پیگیری نیز باقی مانده است (05/0P≤ ). این مطالعه با آموزش والدگری مبتنی بر مهارت های سازمان دهی به عنوان یک مداخله، نتایج امیدوارکننده ای بر بهبود مهارت های سازمان دهی و عملکرد تحصیلی کودکان با اختلال کم توجهی/ بیش فعالی ارایه می دهد؛ همچنین نشان می دهد که مهارت های سازمان دهی و عملکرد تحصیلی با والدگری مبتنی بر مهارت های سازمان دهی قابل انعطاف هستند.

هدف از پژوهش حاضر، اثربخشی آموزش مثبت اندیشی به شیوه گروهی بر سازگاری اجتماعی و کاهش حساسیت بین فردی دانش آموزان دارای اختلال ریاضی بود. این مطالعه نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانش آموزان 15-13 سال مبتلا به اختلال ریاضی مراجعه کننده به مراکز آموزشی و بالینی شهر کرج در سال تحصیلی 98-1397 بود. از بین جامعه آماری 30 دانش آموز به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و در ادامه هریک از آن ها به روش تصادفی در دو گروه آزمایش (15 نفر) و کنترل (15 نفر) جایگزین شدند. ابزار پژوهش شامل آزمون ریاضی کی مت (KMDT)، مقیاس های سازگاری اجتماعی کالیفرنیا (CSAS)، حساسیت بین فردی (IPSM) و آموزش مثبت اندیشی بود. آموزش مثبت اندیشی به صورت 10 جلسه 75 دقیقه ای به گروه آزمایش ارایه شد؛ اما گروه کنترل آموزشی دریافت نکرد. داده های پژوهش با استفاده از روش تحلیل کوواریانس چندمتغیره مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. نتایج تجزیه وتحلیل یافته های پژوهش در پس آزمون، نشان داد که آموزش مثبت اندیشی در بهبود سازگاری اجتماعی و کاهش حساسیت بین فردی گروه آزمایش موثر بوده است (005/0P<). با توجه به نتایج به دست آمده از این پژوهش، پیشنهاد می شود که آموزش مثبت اندیشی به عنوان یکی از روش های موثر در بهبود سازگاری اجتماعی و کاهش حساسیت بین فردی دانش آموزان با اختلال ریاضی در نظر گرفته شود.

هدف از پژوهش حاضر، تاثیر آموزش شناخت احساس ها و هیجان های چهره ای بر تنظیم شناختی هیجان، مهارت های اجتماعی و نشانه های مرضی در کودکان با اختلال نافرمانی مقابله ای بود. روش این مطالعه نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری کلیه کودکان مبتلا به اختلال نافرمانی مقابله ای در مراکز ناتوانی های یادگیری ویژه در سال 1398 در شهر کرج بود. نمونه پژوهش شامل30 کودک دختر مبتلا به اختلال نافرمانی مقابله ای که با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شده و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (15 نفر) و گروه کنترل (15 نفر) قرار گرفتند. گروه آزمایش (کودکان مبتلا به اختلال نافرمانی مقابله ای) در برنامه آموزش مهارت های اجتماعی-هیجان، طی هشت جلسه 60 دقیقه ای، هفته ای یک بار شرکت کردند و گروه کنترل یک هفته بعد این برنامه را دریافت کردند. ابزار این مطالعه، پرسشنامه های تنظیم شناختی هیجانی گرانسفکی و همکاران (CERQ)، مهارت های اجتماعی ماتسون (MESSY) وعلایم مرضی کودکان اسپیرافکین و گادو (CSI-4) بود. داده های پژوهش با استفاده از روش تحلیل کوواریانس چندمتغیری با نرم افزار SPSS تحلیل شد. نتایج نشان داد که آموزش شناخت احساس ها و هیجان های چهره ای موجب کاهش هیجانات منفی (05/0(p < و افزایش هیجانات مثبت (05/0>P) در کودکان با اختلال نافرمانی مقابله ای شده است. همچنین، یافته ها نشان داد که آموزش شناخت احساس ها و هیجان های چهره ای موجب کاهش نشانه های مرضی (05/0>P) در کودکان با اختلال نافرمانی مقابله ای شده است و بین گروه آزمایش و کنترل تفاوت معناداری از لحاظ متغیرهای مذکور وجود دارد. بر اساس یافته ها می توان نتیجه گرفت که با آموزش در شناخت احساس ها و هیجان های چهره ای می توان جهت بهبود مهارت های اجتماعی و کاهش نشانه های مرضی کودکان با اختلال نافرمانی مقابله ای بهره برد.

هدف از پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی رفتاردرمانی دیالکتیک بر انعطاف پذیری روان شناختی و اجتناب شناختی دانش آموزان دختر دارای اضطراب امتحانبود. این مطالعه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه گواه و دوره پیگیری دو ماهه بود. جامعه آماری پژوهش شامل دانش آموزان دختر دوره دوم متوسطه دارای اضطراب امتحان شهر شهرکرد در سال تحصیلی 98-1397 بود. در این پژوهش تعداد 30 دانش آموز دختر دارای اضطراب امتحان با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب و با گمارش تصادفی در گروه های آزمایش و گواه گمارده شدند (هر گروه 15 دانش آموز). گروه آزمایش مداخله رفتاردرمانی دیالکتیک (لینهان، 2008) را طی دو ماه و نیم و در 10 جلسه 75 دقیقه ای دریافت نمودند. پرسشنامه های مورد استفاده در این پژوهش، شامل پرسشنامه های اضطراب امتحان ساراسون (QSTA)، انعطاف پذیری روان شناختی (CFI) و اجتناب شناختی (CAQ) بود. داده های حاصل از پژوهش به شیوه تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر با استفاده از نرم افزار آماری 23-SPSSمورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که رفتاردرمانی دیالکتیک بر انعطاف پذیری روان شناختی (001/0p<) و اجتناب شناختی(001/0p<) دانش آموزان دختر دارای اضطراب امتحانتاثیر معنادار دارد. بر اساس یافته های پژوهش حاضر، می توان چنین نتیجه گرفت که رفتاردرمانی دیالکتیک با بهره گیری از تکنیک های تحمل پریشانی، پذیرش و خودنظم جویی هیجانی می تواند به عنوان یک درمان کارآمد جهت بهبود انعطاف پذیری روان شناختی و کاهش اجتناب شناختی دانش آموزان دارای اضطراب امتحان مورد استفاده گیرد.