مجله علمی کشاورزی
سال:1379 | دوره:23 | شماره:2 |تعداد مقالات:8

نخستین گام در تحلیل منطقه ای سیلاب تعیین حوضه هایی است که از لحاظ هیدرولوژیک همگن باشند. روشهای متعددی برای آزمون همگنی حوضه های آبخیز ارایه شده است که عموما مبتنی بر دو یا چند ویژگی آنها می باشد. هدف از تحقیق حاضر تعیین حوضه های آبخیز همگن جهت تحلیل منطقه ای سیلاب در حوضه آبخیز زاینده رود می باشد. بدین منظور، از آزمون کلاستر در فضای اقلیدسی خصوصیات فیزیکی، اقلیمی و هیدرولوژیک حوضه های آبخیز استفاده شده است. همچنین از روش منحنی های اندرو جهت توسعه نتایج استفاده شده است. منطقه مورد مطالعه شامل سه حوضه آبخیز گاوخونی، کاشان و کارون شمالی می باشد که در مجاورت یکدیگر قرار دارند. تعداد 25 ایستگاه هیدرومتری واقع در این منطقه که در مجموع دارای 584 ایستگاه- سال داده می باشند، مورد بررسی قرار گرفته است. در هر یک از روشهای مورد استفاده، ایستگاه های پرت از سایرین جدا و نتایج بدست آمده از روشهای مختلف با یکدیگر مقایسه شده و نهایتا حوضه های همگن تعیین گردیده است.

در این تحقیق با استفاده از محیط اختصاصی King-B از خاکهای زراعی مناطق مختلف خوزستان شامل شهرهای دزفول، شوشتر، شوش، ملاثانی، حمیدیه و سوسنگرد تعداد یکصد و بیست جدایه از پسودوموناسهای فلورسنت جدا گردید که سه عدد از آنها در بررسی های آزمایشگاهی خواص آنتاگونیستی خوبی علیه قارچهای نشان Fusarium oxysporum, Rhizoctonia solani, Phthium ultimum, Sclerotinia sclerotiorum دادند. این سه جدایه با روشهای متداول در باکتریولوژی شناسایی شده و با اندکی اختلاف به گونه تعلق روی Pseudomonas fluorescens داشتند. هر سه استرین تاثیر معنی داری کاهش درصد مرگ و میر گیاهچه ها در مقایسه با شاهد از خود نشان دادند اما اثر استرین 24 نسبت به استرین های 30 و 42 چشمگیرتر بود. هر سه استرین روی محیط PDA (حاوی 5% گلوکز) تولید نوعی متابولیت نمودند که توانست کشت در غیاب باکتری ها از رشد قارچ عامل بیماری ممانعت کند. اگرچه ماهیت این متابولیت روشن نشد اما به نظر می رسد که نوعی آنتی بیوتیک باشد. هیچکدام استرین ها روی محیط PDA از (حاوی 5% گلوکز) که حاوی غلظتهای مختلف کشت کلرید آهن بود تولید سیدروفور نکردند. در یک آزمایش مقدماتی که در شرایط مزرعه انجام گرفت هر سه استرین تاثیر معنی داری روی رشد بوته ها و میزان محصول غده های سیب زمینی در مقایسه با گیاهان شاهد از خود نشان دادند.

امکان حمایت مورچه Crematogaster antaris (Forel) از شپشک آرد آلود جنوب Nipaecoccus viridis (Homoptera Pseudococcidae) در مقابل دو گونه زنبور پارازیتوئید Anagyrus dactylopii (How.) (Hym. : Encyritidae) و A. agraensis (Sara) در یک باغ مرکبات و آزمایشگاه مورد بررسی قرار گرفت. دو گروه 5 تایی از درختان لیموترش آلوده به شپشک آرد آلود بطوری انتخاب گردیدند که بر روی یک گروه فعالیت مورچه مشاهده می شد و در گروه دیگر فاقد مورچه بودند. برای جلوگیری از ورود مورچه بر روی درختان فاقد مورچه از گونی آغشته به محلول 5% از پودر و تابل کارباریل 85% بدور تنه استفاده شد. نمونه برداری در دو فصل بهار و پاییز انجام و در هر نمونه برداری پنج شاخه آلوده از هر درخت انتخاب شد. در آزمایشگاه شپشکها تشریح و درصد پارازیتیسم محاسبه و مقایسه گردید. شپشک آرد آلود و زنبورهای پارازیتوئید در شرایط آزمایشگاه بر روی کدو حلوایی و سیب زمینی پرورش داده شدند و مورچه های مورد نیاز از روی درختان مرکبات جمع آوری گردیدند. یازده تیمار که هر کدام شامل صفر، یک، دو، سه ... ده مورچه، 20 شپشک و سه جفت زنبور نر و ماده بود مورد استفاده قرار گرفت. پس از 24 ساعت زنبورها خارج و درصد پارازیتیسم محاسبه شد. در باغ مرکبات درصد پارازیتیسم درختان مورچه دار کمتر از درختان بدون مورچه بود. در شرایط آزمایشگاه با افزایش تعداد مورچه درصد پارازیتیسم روند کاهشی داشت. برحسب گونه پارازیتوئید مورد، آزمایش تعداد 1-4 مورچه با شاهد بدون مورچه فرقی نداشتند. بنابراین چنین نتیجه می شود که مورچه C. antaris Forel شپشک آرد آلود را در مقابل زنبورهای پارازیتوئید محافظت می کند. بهمین جهت در مواقعی که جمعیت مورچه ها بر روی درختان مرکبات زیاد است با جلوگیری از فعالیت مورچه ها بر روی درختان مرکبات می توان به کنترل بیولوژیکی با زنبورهای پارازیتویید کمک نمود.

کفشدوزک Stethorus gilvifrons از شکارگران مهم کنه های تارتن می باشد. با استفاده از دیسکهای برگی و قفس تاشیرو در شرایط آزمایشگاهی (حرارت 26±1 درجه سانتیگراد، رطوبت نسبی 60±5% و L:D 16:9 ساعت) رفتارهای تغذیه ای و کاوشگری کفشدوزک، نظیر میانگین و کل تغذیه هر کدام از مراحل رشدی فعال، نحوه تغذیه، مدت زمان تغذیه از مراحل رشدی طعمه و تقسیم زمان در دسترس توسط کفشدوزک مورد مطالعه قرار گرفت. تاثیر عواملی نظیر تراکم طعمه، جنسیت شکارچی، مرحله رشدی و گونه طعمه و دما بر میانگین تغذیه روزانه کفشدوزک بالغ بررسی شد. تمام آزمایشها در قالب طرح کاملا تصادفی انجام گرفت و نتایج حاصل با استفاده از جدول تجزیه واریانس و آزمون دانکن ارزیابی شد.درصد وقت صرف شده توسط کفشدوزک برای اعمال حیاتی مختلف نظیر جستجوی طعمه، تغذیه از آن و استراحت به ترتیب 29.3%، 37.1% و 28.8% بود. مدت زمان تغذیه از کنه بالغ بیشتر از سایر مراحل بوده و کفشدوزک معمولا مراحل متحرک طعمه (کنه بالغ و پروتونمف) را بر مراحل ساکن آن (تخم) ترجیح می دهد اما بین مراحل متحرک ترجیحی قایل نیست. کفشدوزک ماده جفتگیری کرده از میزان تغذیه بیشتری نسبت به نر و ماده باکره برخوردار می باشد.از بین سه گونه طعمه Eutetranychus orientalis, Oligonychus sacchari) (Tetranychus turkestani, کمترین میزان تغذیه مربوط به کنه T.turkestani و بیشترین آن از کنه O.sacchari می باشد.

اثر چهار درجه حرارت ثابت (20، 25، 30 و 35 درجه سانتیگراد) روی رشد، مرگ و میر، طول عمر، باروری و نسبت جنسی Encarsia inaron (Walker) در آزمایشگاه مورد بررسی قرار گرفت. رشد پیش از بلوغ دامنه ای از 31.1 روز در 20 درجه سانتیگراد تا 14.2 روز در 30 درجه سانتیگراد داشت. میزان مرگ و میر در مرحله تخم تا بالغ دامنه ای از 4% در 30 درجه سانتیگراد تا 19% در 35 درجه سانتیگراد داشت. در 20، 25، 30 و 35 درجه سانتیگراد طول عمر پارازیتوئیدهای نر به ترتیب 22، 11.3، 4.2 و1.6  روز و ماده 30، 17.1، 6.5 و 3.1 روز به دست آمد. پارازیتوئیدهای ماده بیشترین میزان تخم (166 عدد) را در 20 درجه سانتیگراد و کمترین (9 عدد) را در 35 درجه سانتیگراد گذاشتند. در 20 درجه سانتیگراد نسبت جنسی ماده ها بیشتر بود (81%) که این نسبت با افزایش درجه حرارت کاهشی یافت.

آنزیم ریبوئوکلئاز قلیایی یکی از آنزیمهای مهمی است که در واکنش های بیوشیمیایی داخل سلولی نقش مهمی می دارد. این آنزیم حالت چند شکلی دارد و به وسیله دو آلل با غالبیت نسبی کنترل می شود و در نتیجه سه ژنوتیپ AB, BB, AA در آن وجود دارد.در این تحقیق پلی مرفیسم ریبونوکلئاز قلیایی و فعالیت آن در گلوبولهای سفید و همچنین ترکیبات نهایی حاصل از تجزیه اسیدهای توکلئیک: آلانتوئین و اسید اوریک و همچنین درصد پروتئین و درصد فسفر در سرم خون 48 راس گاوهای بالغ نژاد فریزیان تعیین شده است. نتایج به دست آمده نشان می دهند که اختلاف معنی داری (P<0.05) بین ژنوتیپهای مختلف ریبونوکلئاز قلیایی نسبت به فعالیت آن آنزیم در گلوبولهای سفید خون گاو وجود دارد.بالاترین فعالیت آنزیم در ژنوتیپ BB پایین ترین فعالیت آن در ژنوتیپ AA می باشد، در صورتی که ژنوتیپ AB حالت متوسط را نشان داد. همچنین رابطه معنی داری (P<0.05) بین سطح فعالیت آنزیم و نتایج نهایی ناشی از تجزیه اسیدهای نوکلئک که به صورت آلانتوئین و اسید اوریک می باشد مشاهده گردید. بالاترین میزان این ترکیبات در ژنوتیپ BB است.