علوم و مهندسی آبیاری
سال:1396 | دوره:40 | شماره:ویژه نامه 1/1 |تعداد مقالات:22

یکی از مهمترین اطلاعات در بهره برداری مطلوب از منابع آب، اطلاعات مربوط به پیش بینی آبدهی در آینده است. دراستفاده از اطلاعات پیش بینی جریان در نظر گرفتن عدم قطعیت های موجود از اهمیت به سزایی برخوردار است.پیش بینی گروهی جریان یکی از روشهایی است که عدم قطعیت پیش بینی به دلیل عدم اطلاعات دقیق پدیده های هواشناسی را پوشش می دهد. هدف از این تحقیق تولید و ارزیابی پیش بینی گروهی جریان ماهانه برای حوضه آبریز رود زرد در ایران می باشد.برای تولید پیش بینی گروهی از دو مدل استفاده شد: توسعه یک مدل بارش رواناب به روش تانک مدل (CRFM) و تلفیقمدل CRFM با سیستم استنتاج فازی تطبیقی و توسعه مدل هیبرید. در ادامه روش اصلاح اریبی واقعه ای روی پیش بینی های گروهی اعمال و نتایج هر سه پیش بینی مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد دقت مدل شبیه سازی جریان رودخانه تاثیر قابل توجهی در کیفیت نتایج پیش بینی گروهی دارد به گونه ای که امتیاز احتمالاتی رتبه ای در مدل هیبرید که دقت بالاتری نسبت به مدل CRFM داراست از 0.56 به 0.38 کاهش یافته و ماه های با پیش بینی مناسب (امتیاز مهارت مثبت) از82 به 115 ماه و در صورت اعمال اصلاح اریبی به 119 ماه از کل 182 ماه دوره شبیه افزایش می یابد.

هدف این تحقیق ارائه و توسعه روابطی برای محاسبه ضرایب مقاومت جریان در آبراهه های با بستر سنگریزه ای می باشد. بدین منظور، آزمایش هایی در یک فلوم با قابلیت شیب پذیری، با طول 8 متر و عرض 0.25 متر انجام گرفت. چهار شیب مختلف بستر (4، 6، 8 و 10 در هزار)، دو نوع ذرات سنگریزه ای به شکل تیز گوشه و طبیعی، سه نوع اندازه متوسط ذرات (65.3، 46.6 و 38 میلی متر) و چهار دبی جریان (0.01، 0.017، 0.024 و 0.031 متر مکعب در ثانیه) به عنوان متغیرهای مورد استفاده تحقیق حاضر بودند. با استفاده از تعریف های جدید برای متغیرهای بی بعد در شکل معادله های بی بعد هندسه هیدرولیک، روابط مقاومت جریان جدیدی برای ذرات طبیعی و تیز گوشه توسعه داده شد. همچنین روابطی برای ضریب زبری مانینگ در هر دو نوع سنگریزه طبیعی و تیز گوشه ارائه شد. علاوه بر آن نتایج نشان داد که معادله های توسعه یافته بر اساس پارامترهای بی بعد هندسه هیدرولیک، بهترین روش برای ارتباط سرعت به دبی جریان در رودخانه های کوهستانی می باشد.

امواج عمود بر جریان در اثر قرار گرفتن موانعی مثل پایه های پل، اسکله و... در مسیر جریان به وجود می آید، بدین صورت که پشت موانع گردابه ایجادشده و در اثر منطبق شدن فرکانس این گردابه ها با یکی از فرکانس های طبیعی نوسان آب، امواج عمود بر مسیر جریان تشکیل می شود. به منظور بررسی اثر پایه ها بر امواج، آزمایش هایی انجام گرفت. کلیه آزمایش های در یک فلوم با عرض 0.72 متر و ارتفاع جداره 0.6 متر به طول 6 متر صورت گرفت. از تعدادی پایه مکعبی چوبی به عنوان موانع در مسیر جریان استفاده شد. دبی جریان در همه آزمایش ها ثابت و برابر با 20 لیتر بر ثانیه و رژیم جریان زیربحرانی بود. در کلیه آرایش ها با کاهش ارتفاع موانع مستغرق و افزایش نسبت استغراق آن ها، دامنه موج نوع یک و نوع دو به تدریج کاهش یافت تا موج به طور کامل محو گردد. به طور مثال در آزمایش شماره یک در استغراق 21 درصد هیچ گونه موجی مشاهده نشد. همچنین حداکثر دامنه در حالت آزاد بیشتر از مقدار آن در حالت مستغرق مشاهده شد. به طور مثال در آزمایش شماره یک دامنه موج نوع یک، 4.3 میلی متر بود که با مستغرق کردن موانع این دامنه کاهش یافت تا دیگر هیچ گونه موجی دیده نشود. درنهایت رابطه ای برای تخمین دامنه امواج عمود بر جریان در حالت مستغرق ارائه گردید.

افزایش مصرف آب ناشی از افزایش جمعیت باعث کاهش کیفی و کمی آب های قابل استحصال شده است. مدیریت منابع آب به ویژه آب های زیرزمینی، در مناطق خشک و نیمه خشک از اهمیت خاصی برخوردار است. شهرستان جیرفت یکی از مناطق مهم کشاورزی در کشور به شمار می آید که در سال های اخیر به دلیل بهره برداری بی رویه از منابع آب زیرزمینی با افت شدید سطح این آب ها مواجه بوده است. لذا در این مطالعه به منظور بررسی چگونگی بهره برداری از منابع آب زیرزمینی در شهرستان جیرفت و امکان تغذیه آن ها به وسیله نزولات جوی در سال های آینده، به پیش بینی سطح این آب ها و میزان بارندگی طی سال های 96-1393پرداخته شده است. بدین منظور از مدل شبکه عصبی مصنوعی استفاده شد.نتایج نشان داد که اگر روند کنونی بهره برداری از این آب ها ادامه یابد، سطح آب های زیرزمینی این شهرستان طی چهار سال و نیم آینده، حدود 6.68 متر کاهش می یابد و نزولات جوی نمی تواند به افزایش سطح این آب ها کمک نماید. لذا راهکارهایی همانند بالا بردن بهره وری آب در بخش کشاورزی و استفاده از روش های نوین آبیاری به منظور کاهش مصرف آب و در نتیجه جلوگیری از بهره برداری بیشتر، می تواند در پیشگیری از کاهش سطح این آب ها مورد استفاده قرار گیرد.

وزش باد باعث جابجایی دما و رطوبت گردیده و میزان تبخیر را افزایش می دهد. روش های زمین آماری با توجه به دقت بالا و توانمندی هایی همچون کاهش نمونه برداری، می توانند به عنوان یک راهکار مناسب برایمشخص نمودن وضعیت مکانی سرعت باد در منطقه مورد استفاده قرار گیرند. در پژوهش حاضر، اولا مقایسه وارزیابی روش های درون یابی زمین آماری در تخمین سرعت باد و سپس کلاسه بندی مناطق مختلف استان خوزستان با توجه به سرعت باد، از طریق روش تجزیه خوشه ای صورت گرفت. بدین منظور از روش مجذور فاصله اقلیدسی برای محاسبه درجه همانندی ایستگاه ها، و از روش وارد برای ادغام ایستگاه ها استفاده گردید. نتایج نشان داد که نواحی جنوبی استان دارای حداکثر مقادیر سرعت باد در ماه های سرد سال (نوامبر، دسامبر، ژانویه و فوریه) می باشند و همچنین در تمامی ماه های سال نواحی شمالی استان از سرعت باد کمتری نسبت به سایر نواحی برخوردار هستند. ضمنا نه نقشه سرعت باد بر اساس کلاسه بندی خوشه ای برای منطقه تهیه گردید.نتایج این پژوهش می تواند به منظور مکان یابی محل اجرای سیستم های آبیاری بارانی مورد استفاده قرار گیرد.

یکی از روش های سرعت بخشیدن به روند نشست تحکیمی، احداث زهکش های قائم می باشد. در این تحقیق معادله سه بعدی سرعت زمانی تحکیم در مختصات استوانه ای و شرایط مرزی مشخص استخراج شد، سپس اقدام به حل تحلیلی معادله یاد شده گردید. پس از حل معادله، تحلیل نتایج با استفاده از نرمافزار متلب انجام شد و تغییرات درصد نشست متوسط نسبت به زمان بررسی شد و با نتایج حاصل از آزمایش تحکیم و روش یک بعدی ترزاقی مقایسه شد. مقادیر استفاده شده برای شعاع زهکش قائم در این مدل، به ترتیب برابر با 0.5، 1، 1.5 و 2 سانتی متر در نظر گرفته شد. برای کنترل نتایج تحلیلی، با ناچیز در نظر گرفتن شعاع زهکش قائم در خاک همسان گرد، نتایج حاصل از تحلیل معادلات، منطبق بر حل معمول ترزاقی شد. نتایج نشان داد که، بیش ترین اختلاف زمانی در نشست تحکیمی 100درصد، بین روش ترزاقی و روش زهکشی شعاعی- عمودی، مربوط به بارگذاری 40 کیلوگرم در شعاع زهکش 2 سانتی متر می باشد و مقدار آن در حدود شش ساعت است، کم ترین اختلاف زمانی در نشست تحکیمی 100 درصد، بین روش ترزاقی و روش زهکشی شعاعی- عمودی، مربوط به بارگذاری 5 کیلوگرم در شعاع زهکش 0.5 سانتی متر می باشد و مقدار آن در حدود یک ساعت است. از طرفی در مقایسه با روش های عددی مشخص گردید که روش های تحلیلی با داشتن دقت بالاتر درجه مشخصی از تحکیم را زمان کمتری پیش بینی می نماید.

از آنجایی که زمان شروع آبیاری، نقش تعیین کننده ای در سود خالص کشاورز پنبه کار دارد، این پژوهش طی سال های 1386 تا 1389 در ایستگاه تحقیقات پنبه هاشم آباد گرگان با رقم گلستان و شش تیمار شروع آبیاری: یک هفته قبل از غنچه دهی، از ابتدای مرحله غنچه دهی، از شروع گلدهی، یک هفته پس از شروع گلدهی، دو هفته پس از شروع گلدهی و سه هفته پس از شروع گلدهی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. کاشت بذر با ردیف کار پشت تراکتوری و مقدار آب آبیاری بر اساس کمبود رطوبت خاک محاسبه گردید. سایر عملیات زراعی شامل وجین، تنک، مبارزه با آفات زیر نظر کارشناسان مربوطه انجام شد.در هر تیمار سه بوته بصورت تصادفی انتخاب و اندازه گیری اجزای عملکرد در آنها انجام شد. نتایج نشان داد که اثر تیمارهای زمان شروع آبیاری بر روی عملکرد، زودرسی محصول، وزن قوزه و درصد کیل الیاف در سطح یک درصد معنی دار بود. به طور که با تاخیر در شروع آبیاری، صفات مذکور کاهش پیدا کردند. بیشترین عملکرد وش در تیمارهای شروع آبیاری در ابتدای مرحله غنچه دهی و شروع آبیاری یک هفته قبل از غنچه دهی به ترتیب با مقادیر 3951 و 3594 کیلوگرم در هکتار بود. اما از نظر کارآیی مصرف آب، توصیه می شود عملیات آبیاری یک هفته پس از گلدهی شروع شود.

به منظور بررسی اثر آب آبیاری و کود پتاسیم بر عملکرد و اجزای عملکرد سورگوم علوفه ای، پژوهشی در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی استان سمنان (شاهرود) در سال 1393 انجام شد. فاکتورهای این پژوهش شامل آب آبیاری در سه سطح (50، 75 و 100 درصد نیاز آبی)، کود پتاسیم در سه سطح (صفر، 50 و 100 درصد نیاز کودی) و ارقام سورگوم علوفه ای (پگاه، کرج و اسپیدفید) بودند. آب آبیاری با استفاده از داده های هواشناسی منطقه به روش پنمن– مانتیث محاسبه و با روش آبیاری قطره ای (T- tape) در اختیار گیاه قرار گرفت.نتایج تجزیه واریانس داده های پژوهش نشان داد که اثر عوامل آب آبیاری، کود پتاسیم و رقم بر عملکرد علوفه، وزن خشک اندام های هوایی، ارتفاع گیاه، تعداد برگ هر بوته، وزن خشک برگ، سطح برگ و وزن خشک ساقه معنی دار است. حداکثر عملکرد علوفه از سطح آب و کود 100 درصد به دست آمد. سطح آب 75 درصد بهره وری مصرف آب بیشتری نسبت به دیگر سطوح آب داشت. تیمار W75K100Vp به عنوان تیمار برتر انتخاب شد. برای تعیین توابع تولید محصول- آب- کود پتاسیم از معادله های ریاضی خطی ساده، خطی لگاریتمی، درجه دوم و نمایی (متعالی) استفاده شد.معادله درجه دوم به عنوان معادله برتر انتخاب شد. برای بررسی اثر جداگانه و توام آب آبیاری و کود پتاسیم بر عملکرد علوفه، شاخص های تولید نهایی (MP) و نرخ جایگزینی فنی (MRTS) برای آب آبیاری و کود پتاسیم محاسبه شد. متوسط شاخص تولید نهایی عملکرد علوفه نسبت به عمق آب آبیاری (MPI) برابر با 1.52 تن بر سانتی متر، شاخص تولید نهایی کود پتاسیم (MPK) برابر با 0.076 تن بر کیلوگرم در هکتار بدست آمد. نرخ جایگزینی فنی کود پتاسیم به جای آب آبیاری (MRTS) برای عملکرد علوفه 0.05 کیلوگرم تعیین شد. متوسط ارزش ریالی تولید علوفه نسبت به عمق آب آبیاری برابر 3040000 و ارزش تولید نهایی کاربرد کود پتاسیم 152000 ریال به دست آمد.

به منظور بررسی اثر کاربرد روش های مختلف مدیریت زراعی و آبیاری با آب شور بر تبخیر - تعرق و کارآیی مصرف آب ذرت آزمایشی به صورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی اجرا گردید. این پژوهش در مزرعه کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز از اواسط اسفندماه 1393 تا اواخر خردادماه 1394انجام شد. مدیریت های زراعی مختلف شامل بدون استفاده از بقایای گیاهی، استفاده از بقایای گیاهی در سطح خاک به عنوان خاک پوش و اختلاط بقایای گیاهی با لایه سطحی خاک تا عمق 30 سانتی متر و شوری آب آبیاری شامل شوری آب رودخانه کارون (2 دسی زیمنس بر متر)، شوری 4.5 و 7 دسی زیمنس بر متر بود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تاثیر تنش شوری، مدیریت زراعی و اثر متقابل آنها بر تبخیر- تعرق، عملکرد دانه و کارآیی مصرف آب معنی دار شد. حداقل تبخیر- تعرق (387.5 میلی متر) و کارآیی مصرف آب (0.68 کیلوگرم بر مترمکعب) در شوری 7 دسی زیمنس بر متر به دست آمد. مدیریت استفاده از بقایا به صورت خاک پوش بیشترین تاثیر را در کاهش تبخیر- تعرق، 9 درصد و افزایش عملکرد، 10 درصد داشت و لذا بیشترین کارآیی مصرف آب، 1.10 کیلوگرم بر مترمکعب، نیز در این مدیریت به دست آمد. بیشترین تاثیر ناشی از کاربرد بقایا به صورت خاک پوش و اختلاط در افزایش عملکرد دانه، به ترتیب 19 و 9 درصد و کارآیی مصرف آب، به ترتیب 27.6 و 10.6 درصد نسبت به عدم استفاده از بقایا در شوری 4.5 دسی زیمنس بر متر مشاهده گردید. لذا استفاده از بقایای گیاهی خصوصا به صورت خاک پوش را می توان راهکاری موثر برای کاهش خسارت های آبیاری با آب شور پیشنهاد نمود.

یکی از روش های حفاظت از پایه های پل در برابر آبشستگی استفاده از صفحات مستغرق می باشد.این صفحات با تغییر در رژیم حرکت بار بستر این امکان را فراهم می سازند می سازند تا محل رسوب گذاری و فرسایش قابل کنترل باشد. در این تحقیق، با استفاده از مدل فیزیکی، تاثیر استفاده از صفحات مستغرق با شکل های مختلف تخت، انحنادار و زاویه دار در تعدادتعداد (دو و شش صفحه) و آرایش های قرارگیری متفاوت (قرار گرفته با فاصله D و نیز قرار گرفته کنار پایه به صورت متقارن نسبت به خط جریان) در کنترل آبشستگی موضعی پایه استوانه ای تحت زاویه حمله 20 درجه مورد بررسی قرار گرفته است. بدین منظور پایه استوانه ای پل به قطر 2.54 سانتی متر در کانال مستطیلی آزمایشگاه به طول 10 متر و عرض 30 سانتی متر در شرایط آب زلال با u* / u*c =0.92 مدل سازی شد. در این آزمایش ها از صفحاتی با طول برابر قطر پایه و ارتفاع روی بستر صفر استفاده شده است. بر اساس نتایج این تحقیق در شرایط کاربرد شش صفحه مستغرق با حالت های مختلف قرارگیری آن ها، کاهش عمق آبشستگی تا 93 درصد حاصل شد. بیشترین مقدار کاهش عمق آبشستگی نسبت به پایه بدون محافظ مربوط به صفحات انحنادار چیده شده در اطراف پایه بود.

در سال های اخیر آلودگی فلزی در محیط زیست آبی به علت سمیت، فراوانی و پایداری در محیط، توجه جهان را به خود جلب کرده است. این تحقیق به منظور تعیین غلظت، منشا و سمیت فلزات سنگین) کروم ((Cr، مس)، (Cu روی (Zn)، سرب ((Pb، نیکل (Ni)، آرسنیک ((As، منگنز، (Mn) و آهن (Fe)) در رسوبات بستر رودخانه بهمنشیر انجام شده است. در این مطالعه تعداد14 نمونه رسوب سطحی از عمق 0تا10 سانتی متری رسوبات کف بستر با نمونه گیر گرب برداشته شد. جهت تعیین غلظت فلزات سنگین از دستگاه ICP-OES استفاده شد. پارامترهای فیزیکی شیمیایی رسوبات (اسیدینگی (pH) و مواد آلی) توسط روش های استاندارد اندازه گیری شد. به منظور ارزیابی آلودگی رسوبات به فلزات سنگین شاخص های ضریب غنی شدگی، خطر بوم شناختی، و پتانسیل سمناکی حاد محاسبه شد. نتایج، آلودگی متوسط رسوبات به فلزات نیکل و کروم، و سطح خطر کم رسوبات را نشان داد. تحلیل های آماری انجام شده نشان می دهد که فلزات مس، روی، سرب و کروم دارای منشا انسانی، آرسنیک ناشی از منابع زمین زاد، و نیکل دارای هردو منشا انسانی و زمین زاد است.

تالاب ها به عنوان اکوسیستم های غنی و حاصل خیز می توانند در برنامه های راهبردی اقتصادی-اجتماعی و مهم تر از آن زیست محیطی، نقشی تعیین کننده داشته باشند.این تحقیق در سال 1394 با هدف بررسی مخاطرات زیست محیطی خشک شدن مخازن چهارم و پنجم تالاب هورالعظیم به منظور توسعه میدان نفتی آزادگان با استفاده از مدل های تصمیم گیری چند معیاره تاپسیس به انجام رسید. تالاب هورالعظیم در منطقه مرزی مشترک ایران و عراق در جنوب غربی ایران و در شهرستاندشت آزادگان از استان خوزستان واقع شده است. در این تحقیق ابتدا برای شناسایی ریسک های موجود در منطقه از روش دلفی استفاده شد. در نهایت 25 عامل ریسک در سه گروه ریسک های فیزیکی_ شیمیایی، بیولوژیکی و اقتصادی_ اجتماعی_ فرهنگی مشخص گردید. برای تجزیه و تحلیل و اولویت بندی ریسک های شناسایی شده از روش تاپسیس استفاده شد. به کمک روش تاپسیس مخاطرات بر اساس سه شاخص (شدت اثر، احتمال وقوع و حساسیت محیط پذیرنده) اولویت بندی شدند که در نتیجه ایجاد کانون گرد و غبار با وزن 0.828477 و نشت لوله های انتقال نفت با وزن 0.82658 به عنوان مهم ترین مخاطره ها و کاهش دامپروری در منطقه با وزن 0.089965 کم اهمیت ترین مخاطره شناسایی شدند. در نهایت راهکارهای مدیریتی جهت کنترل و کاهش ریسک ها ارائه شد.

در سال های اخیر به منظور حل مشکلات بخش کشاورزی راه کارهایی ارائه شده است. از جمله آن ها استفاده از مدل های شبیه ساز رشد گیاهی به منظور مدیریت آب در این بخش بود که با استفاده از این مدل ها تا حدودی می توان مشکلات آب را بهبود بخشید. مزیت اصلی استفاده از مدل ها توانایی تعیین برنامه آبیاری بهینه از نظر اقتصادی است. مدل SWAP از جمله مدل هایی می باشد که در تحقیقات گسترده ای در سطح جهان و در طیف وسیعی از گیاهان نتایج مطلوبی از خود نشان داده است. هم چنین در این پژوهش با استفاده از اطلاعات دو دوره کشت در منطقه باجگاه استان فارس عملکرد این مدل در زمینه شبیه سازی رشد گیاه کلزا مورد بررسی قرار گرفت و مقدار رطوبت خاک، تبخیر و تعرق، ماده خشک و عملکرد دانه مورد واسنجی و ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که مدل در بخش عملکرد در دو مرحله واسنجی و ارزیابی به ترتیب دارای میانگین خطای نرمال شده 8.0 و 14.2 و در بخش شبیه سازی ماده خشک دارای میانگین خطای نرمال شده 3.9 در مرحله واسنجی و 10.8 در مرحله ارزیابی است.

ایران در مناطق خشک و نیمه خشک جهان واقع شده و بنابراین پایش خشکسالی در آن دارای اهمیت ویژه ای است. ارزیابی خشکسالی بر مبنای شاخص های خشکسالی همانند شاخص شناسایی خشکسالی (RDI) امری مرسوم است. بر اساس تعریف، شاخص شناسایی خشکسالی از برازش توزیع لاگ نرمال به مقادیر نسبت بارندگی بر تبخیر-تعرق پتانسیل محاسبه شده توسط روش ترنت وایت برآورد می شود. در این تحقیق، تاثیر تغییر تابع توزیع و روش برآورد تبخیر-تعرق پتانسیل در تعیین شاخص شناسایی خشکسالی در ایران مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور، از داده های 30 ایستگاه سینوپتیک در دوره زمانی 1339 تا 1393 استفاده شد. مقدار تبخیر-تعرق پتانسیل با استفاده از روش پنمن مانتیث فائو به عنوان روش استاندارد محاسبه شد. علاوه بر روش استاندارد، 20 روش مختلف برای برآورد مقدار تبخیر-تعرق مورد استفاده قرار گرفت.روش برتر برآورد تبخیر-تعرق با استفاده از آماره ریشه میانگین مربعات خطا تعیین شد. سپس، با استفاده از مقادیر مختلف تبخیر-تعرق و برازش توابع توزیع احتمالاتی متفاوت، مقدار شاخص شناسایی خشکسالی محاسبه شد. بر اساس نتایج به دست آمده، تغییر تابع توزیع احتمال و روش محاسبه تبخیر- تعرق می تواند در تعیین شاخص شناسایی خشکسالی موثر باشد. همچنین، نتایج مقایسه مقادیر شاخص شناسایی خشکسالی محاسبه شده بر اساس برازش مناسب ترین تابع توزیع احتمال به مقادیر نسبت بارندگی بر تبخیر-تعرق پتانسیل که با استفاده از دو روش برتر و روش استاندارد برآورد شد، نشان داد که در صورت وجود داده های کافی بهتر است از روش پنمن مانتیث فائو برای محاسبه شاخص شناسایی خشکسالی در 90 درصد ایستگاه های موردمطالعه استفاده نمود.

شکست امواج در ناحیه نزدیک ساحل و سپس بالاروی آن، عامل عمده فرسایش و تخریب سواحل بوده و خسارت های جانی و مالی بسیاری را به بار می آورد. مبنای رویکردهای اخیر حفاظت ساحل برقراری تعادل اکولوژیکی و زیست محیطی سواحل می باشد. از جمله روش های نوین مقابله با تخریب ناشی از امواجی مانند سونامی، احداث جنگل های ساحلی می باشد که از آن به کمربند سبز یاد شده است.مقابله پوشش های درختی برای کاهش تخریب اراضی ساحلی بر اساس افزایش مقاومت در مقابل جریان استوار می باشد. از این رو مطالعه حاضر با هدف بررسی اثر جنگل ساحلی بر تغییرات نیروی مخرب و عمق آب گرفتگی ناشی از امواج شکسته شده انجام گرفته است.به همین منظور آزمایش ها برای 25 ارتفاع موج ورودی به مدل ساحلی با شیب 9 درصد در دو حالت با و بدون حضور جنگل، تعبیه شده در فلومی به طول 8.3 متر، عرض 0.8 متر، ارتفاع 0.5 متر و مجهز به سیستم اندازه گیری نیرو انجام شد. نتایج نشان داد که وجود جنگل ساحلی به طور متوسط نیروی مخرب و عمق آب گرفتگی بیشینه را به ترتیب 74و 40 درصد کاهش می دهد.

حوضچه های آرامش با جت های افقی مستغرق نوع جدیدی از سازه های استهلاک انرژی می باشند که با هدایت جریان فوق بحرانیخروجی از جت ها به پایاب و ایجاد پرش هیدرولیکی مستغرق سبب اتلاف انرژی می شوند. مزیت این سازه از بین بردن اثر سرعت زیاد جریان نزدیک بستر و فشار منفی در کف می باشد. در این مطالعه خصوصیات پرش هیدرولیکی برای جت های افقی مستغرق با پرش هیدرولیکی کلاسیک مقایسه شد و همچنین روابطی برای خصوصیات پرش هیدرولیکی و میزان استهلاک انرژی در جت های افقی مستغرق ارائه شد.آزمایش ها در فلومی به طول 15 متر و عرض 80 سانتی متر با مدل جت پنج تایی در دولایه و از جنس پلی وینیل کلراید فشرده و در محدوده اعداد فرود 1.5 تا 5 صورت گرفت. نتایج نشان داد که میزان استهلاک انرژی برای جت های افقی مستغرق حدودا به میزان 25 درصد بیشتر از مقدار نظیر آن در پرش کلاسیک می باشد. طول پرش هیدرولیکی و طول غلتاب برای جت های افقی مستغرق بیشتر از پرش کلاسیک می باشد ولی در اعداد فرود بیشتر از چهار، طول غلتاب تشکیل شده بعد از جت های افقی مستغرق کمتر از مقدار آن در حالت پرش هیدرولیکی کلاسیک است و با افزایش عدد فرود این مقدار اختلاف نیز افزایش می یابد.

به منظور بررسی اثر سطوح مختلف تنش آبی و نیتروژن بر تجمع ماده خشک در گیاه ذرت رقم سینگل کراس 704 (KSC704)، آزمایشی به صورت کرت های یک بار خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در مرکز تحقیقات کشاورزی شهرستان نیشابور در سال 1393 اجرا گردید. تیمارهای اصلی شامل دو سطح تنش آبی 80 و 60 درصد در هر یک از مراحل سه گانه رشد رویشی (80 IR و 60 IR)، گل دهی (80 IG و 60 IG) و پر شدن دانه (80 IP و 60 IP) بود که هر یک در دو سطح تیمار فرعی نیتروژن شامل سطح 100 (100 N) و 50 درصد (50 N) اعمال گردید. بیشترین مقدار ماده خشک در تیمار شاهد (بدون تنش) و برابر با 22.8 تن در هکتار تولید گردید، تنش های آبی و نیتروژن اعمالی در مراحل مختلف رشد، باعث کاهش ماده خشک نهایی گردید و کمترین مقدار ماده خشک در تنش های اعمالی در مرحله رویشی (50 N 60 IR) و برابر با 13.2 تن در هکتار به دست آمد، بیشترین مقدار کارایی مصرف آب نیز در تیمار شاهد و برابر با 1.77 کیلوگرم بر متر مکعب اندازه گیری شد. تجزیه و تحلیل آماری نتایج نشان داد که تاثیر تنش های آبی و نیتروژن و اثر متقابل آنها در سطح یک درصد بر ماده خشک و کارایی مصرف آب معنی دار بوده است. طبق نتایج به دست آمده، توصیه می گردد به منظور دست یابی به حداکثر کارایی مصرف آب، مصرف آب و نیتروژن به صورت کامل انجام پذیرد.

در این مقاله به بررسی اثر قطر لوله پرستون در تخمین تنش برشی جداره لایه مرزی تحت اثر گرادیان فشار صفر پرداخته شده است. برای این منظور از چهار لوله پرستون با قطرهای خارجی 3.2، 3.9، 4.7، 6.3 میلی متر که متناظر با پارامتر نسبی قطر لوله پرستون به ضخامت لایه مرزی (Dp/d) معادل با 0.039، 0.047، 0.057، 0.076 می باشد، استفاده شده است. اندازه گیری اختلاف فشار نقطه استاتیک و کل در لوله پرستون توسط ترانسدیوسر فشار تفاضلی با دقت 0.2 درصد مقیاس اصلی صورت گرفته است. نتایج حاصل از اندازه گیری تنش برشی در محدوده عدد رینولدز 104×6.4 الی 104×39.87با استفاده از معادله های واسنجی پتل و بچرت نشان دادند که قطر لوله پرستون در تخمین تنش برشی تاثیر به سزایی دارد و هر دو روش واسنجی پتل و بچرت به قطر لوله پرستون حساس می باشند. حداکثر میزان اختلاف در اندازه گیری تنش برشی به دست آمده از قطرهای مختلف با استفاده از معادله های واسنجی پتل حدود 9 درصد می باشد. این درحالی است که میزان اختلاف مقادیر نظیر توسط معادله واسنجی بچرت تا حدود 14 درصد از خود افزایش نشان می دهد.مقایسه نتایج حاصل از روش های واسنجی پتل و بچرت نشان داد که به هنگام استفاده از قطر لوله پرستون معادل 3.9 میلی متر میزان اختلاف نتایج این دو روش از کمترین اختلاف ممکن برخوردارند.

یکی از شاخص های مورد استفاده در مباحث عملکرد گیاه و آب، بهره وری از آب است که به صورت نسبت عملکرد محصول به مقدار آب مصرفی تعریف می شود. آب مصرفی شامل بارش، آبیاری یا آبیاری به علاوه بارش می باشد. بهره وری از آب مصرفی، بیانگر میزان تولید به ازای واحد نهاده است. با توجه به دوره آماری شش ساله و بر اساس اطلاعات موجود، بهره وری آب برای محصول گندم در هر سال زراعی محاسبه و در نهایت میانگین بهره وری آن به عنوان بهره وری شبکه معرفی گردید. در این پژوهش شبکه های اوان، دز، شاوور، مارون، فجر و جایزان، گتوند، کرخه، رامشیر و شادگان مورد بررسی قرار گرفت. با توجه به عملکرد و حجم آب آبیاری مصرف شده، بهره وری شبکه ها به دست آمد. بیش ترین بهره وری ها مربوط به شبکه های اوان، گتوند و شادگان به ترتیب با 1.03، 0.98 و 0.85 کیلوگرم بر متر مکعب بود. پایین ترین بهره وری مربوط به شبکه رامشیر با متوسط بهره وری 0.44 کیلوگرم بر مترمکعب بود. با توجه به تجزیه و تحلیل رابطه عملکرد محصول و آب آبیاری به نظر رسید تا زمانی که نیاز آبی گندم تامین شود عملکرد و در نتیجه بهره وری افزایش پیدا می کند، ولی از زمانی که حجم آب آبیاری از نیاز مصرف گندم بالاتر رود عملکرد ثابت و در بعضی مواقع کاهش پیدا می کند و در نتیجه بهره وری کاهش پیدا می کند.

صفحات مثلثی متصل به ساحل، روشی جدید برای کنترل فرسایش وکمک به حفظ سواحل در رودخانه های پیچان رودی هستند. این سازه ها در معرض فرسایش ناشی از تمرکز جریان در قسمت دماغه خود می باشند.به همین دلیل باید با روش هایی مانع از تخریب این سازه و صدمه های مالی و جانی جبران ناپذیرشد. یکی از این روش ها استفاده از شکاف است. در تحقیق حاضر ابتدا از سری صفحات مثلثیکه یک شکاف مستطیلی به موازات وتر، با سطح بازشدگی 10 درصد مساحت کل صفحه و با نسبت4= a/b) a و b به ترتیب طول و عرض شکاف) در موقعیت نزدیک به بستر در آن ها ایجادشده، استفاده شد. زاویهصفحاتنسبتبهساحلبالادست 30 درجه بود. آزمایش ها تحت فواصل کارگذاری متفاوت، 4، 6 و 8برابرطولموثر، با شرایط هیدرولیکی متفاوت (اعداد فرود 0.287، 0.304، 0.322) و آب زلال انجام شد. در تمامی آزمایش ها عمق جریان ثابت و برابر 14 سانتی متر بوده است. سپس نتایج به دست آمده با حالت بدون شکاف مقایسه گردید. نتایج نشان داد که شکاف باعث کاهش اعماق آبشستگی حول دماغه صفحات می شود. درصد کاهش متوسط اعماق آبشستگی حول دماغه صفحات در فواصل 4، 6 و 8 برابر طول موثر به ترتیب9 درصد، 17 درصد و 18 درصد به دست آمد. صفحاتمثلثی، باعثانحرافجریانازقوسبیرونی به طرفمرکز کانال شدند و تشکیل خط القعر دادند. شکاف باعث کاهش حداکثر عمق آبشستگی خط القعر شد، به طور میانگین، درصد کاهش حداکثر عمق آبشستگی خط القعر در فواصل4، 6 و 8 برابر طول موثر به ترتیب 6/22 درصد، 46 درصد و 30درصد بود. طولموثراولیهیک پنجم عرض فلوم بود. باشروعآزمایشوفرسایشاطرافسازه ها، طولموثراولیهافزایشیافت، همچنین شکاف باعث کاهش تغییرات طول موثر صفحات شد. به طور میانگین درصد کاهش متوسط تغییرات طول موثر در فواصل Le 4، Le 6 و Le 8به ترتیب 15.5 درصد، 137 درصد و 15.7 درصد بود.