علوم و مهندسی آبیاری
سال:1397 | دوره:41 | شماره:1 |تعداد مقالات:17

آبشستگی صورت گرفته در اطراف تکیهگاهها و پایهها پدیدهای است که منجر به تخریب تعداد زیادی از پلها گردیده است. در این تحقیق برای شبیهسازی حداکثر عمق چاله آبشستگی اطراف تکیه­ گاه پل از الگوریتم درختی M5 استفاده شده است. از مزایای این الگوریتم دقت بالا، سادگی و قابل فهم بودن آن است. برای ساخت و آموزش مدل از اطلاعات آزمایشگاهی منابع معتبر استفاده شد. پارامترهای مورد استفاده برای برآورد عمق آبشستگی اطراف تکیهگاه شامل فاکتور شکل و طول تکیهگاه، عمق و سرعت جریان و اندازه متوسط رسوبات بستر بوده است که به­ صورت عدد فرود ذره، ضریب شکل تکیهگاه، ضریب عمق– طول تکیهگاه و ضریب شدت جریان به مدل درختی معرفی شدند. در مدل ساخته شده توسط الگوریتم M5 و پس از عملیات هرس کردن، ضریب عمق– طول تکیهگاه و ضریب شدت جریان بیشترین کاربرد را در ساختار درختی داشته و باعث تقسیم فضای مسأله به سه زیردامنه متمایز و ارائه رابطه رگرسیونی برای هر زیردامنه گشته است. برای بررسی کارآیی مدل درختی از تحلیل­ های آماری متفاوت و مقایسه آن با معادلات ارائه شده توسط محققین مختلف استفاده شد. نتیجه این مقایسه نشاندهنده کارآیی بالای الگوریتم M5 در محاسبه عمق آبشستگی میباشد. برای بررسی اهمیت هر کدام از پارامترهای ورودی بر میزان آبشستگی از تحلیل حساسیت استفاده گردید. بر این اساس ضریب عمق– طول تکیهگاه بیشترین تأثیر را بر میزان آبشستگی داشته و حذف این پارامتر از مدل درختی باعث افزایش مجموع مربعات خطا از 37/4 به 41/19 گشته است.

محدودیتمنابعآب و انرژی، عملکردپایینبهره­ برداریازشبکه­ هایآبیاری، افزایشجمعیتونیازروزافزونبهاینمنابعحیاتی، لزومبرنامه­ ریزیمناسببه منظوراستفادهبهینهازمنابعآبرانمایانمی سازد. الگوی کشت نقش اساسی در طراحیشبکه­ های آبیاری دارد. مطالعه حاضر با هدف تعیین اولویت­ بندی کشت محصولات عمده زراعی (گندم، ذرت، یونجه و جو) در آبیاری بارانی با توجه به هزینه­ های انرژی و آب در دو حالت یارانه­ ای و غیر یارانه ای با استفاده از مدل تاکسنومی عددی انجام شد. در این راستا از اطلاعات و داده­ های تفصیلی سیستم های آبیاری بارانی و عملکرد محصولات تحت کشت این سیستم­ ها در سال 1390 در دشت قزوین استفاده شد. طبق نتایج به دست آمده، گندم و یونجه به ترتیب برای کشت های پاییزه و بهاره دارای بالاترین نسبت درآمد به هزینه بود. اما بر اساس نتایج مدل، گندم و ذرت در هر دو حالت یارانه­ ای و غیر یارانه ای، به ترتیب برای کشت های پاییزه و بهاره در اولویت هستند.

برنامه ریزی بهینه آبیاری از مولفه های اصلی ارتقای کارایی مصرف آب و عملکرد محصول است. مدل هایی مثل آکواکراپ که اثرات مقادیر آب بر روی عملکرد محصول را شبیه سازی می کنند، ابزارهای مفیدی در بهینه سازی مصرف آب در مزرعه می باشند. برای بررسی این ویژگی، آزمایشی با 5 تیمار آبیاری به ترتیب با عمق آبیاری برابر 100، 85، 70، 55 درصد تبخیر-تعرق حاصل از لایسیمتر و بدون آبیاری در قالب طرح بلوک-های کامل تصادفی در شهرکرد اعمال شد. به منظور ارزیابی تنش آبی در گندم، دوران رشد آن به شش دوره جوانه زنی، پنجه زنی، ساقه دهی، گلدهی، شیری و خمیری و رسیدن گیاه تقسیم شد. مقدار RMSEn در شبیه سازی عملکرد دانه کمتر از10 % یعنی در واسنجی 2/6 و 7/7 و اعتباریابی در جوانه زنی، پنجه دهی، رشد شیری-خمیری و رسیدگی به ترتیب 1/2، 9/4، 7/9 و 8/9 درصد محاسبه شد که نشان دهنده ایده آل بودن مدل سازی می باشد. نهایتاً مدل به عنوان ابزاری قدرتمند در مدیریت بهینه آبیاری توصیه می شود.

آب به عنوان یک نهاده با ارزش، می بایست مورد استفاده بهینه قرار گیرد. مدیریت صحیح و بهینه آب، نیاز به تخصیص بهینه و اولویت بندی آن بین بخش ها، مناطق و مصارف مختلف دارد. هدف این تحقیق، ارائه الگویی برای بهینه کردن تخصیص و مصارف آب در دشت دز با استفاده از مدل WEAPاست. برای این منظور اطلاعات سامانه های آب حوضه آبریز دز طی سال های آبی 88-87 تا 93-92 جمع آوری و مدل مفهومی حوضه تعریف گردید. سپس سیاست های بهره برداری از منابع آب تحت سناریو های مختلف مدل WEAPاجرا گردید. در این تحقیق دو سناریو مورد ارزیابی قرار گرفت که شامل سناریو های تغییر الگوی کشت و تغییر درصد کشت آبی و دیم بود که دو سناریو با سناریو مرجع مقایسه گردید. در سناریوهای مطرح شده تابع هدف؛ بهینه سازی سود به هزینه مبنا قرار گرفت. نتایج نشان داد اجرای سناریو تغییر الگوی کشت، مقدار درصد عدم تأمین نیاز محصولات، 15 درصد کاهش یافت. . در سناریو تغییر درصد کشت آبی و دیم آب مصرفی، 48 درصد کاهش یافت.

تحقیق حاضر برای بررسی مدل آکوکراپ جهت پیش بینی عملکرد و ماده خشک کلزا در قزوین، به مدت دو سال اجرا گردید. طرح آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. سه سطح آبیاری نرمال، قطع آبیاری در مرحله ساقه رفتن و قطع آبیاری در مرحله گل دهی به عنوان تیمار اصلی و سطح 0، 40، 80، 120 و 160 کیلوگرم در هکتار کود نیتروژن به عنوان عامل فرعی انتخاب شدند. برای مقایسه مقادیر شبیه سازی و اندازه گیری شده عملکرد و بیوماس از شاخص های آماری شامل ضریب تعیین (R2) و خطای نرمال شده (NRMSE) استفاده شد. بر اساس نتایج، خطای نرمال شده پیش بینی عملکرد دانه در مرحله واسنجی و ارزیابی به ترتیب، 95/8 و 78/11 درصد و برای بیوماس به ترتیب، 87/12 و 08/12 درصد محاسبه گردید. همچنین، مقدار ضریب تعیین در مراحل واسنجی و ارزیابی برای عملکرد کلزا توسط مدل به ترتیب، 89/0 و 87/0 و برای بیوماس به ترتیب، 79/0 و 84/0 به دست آمد. نتایج نشان داد که این مدل در پیش بینی عملکرد دانه و بیوماس کلزا، دارای دقت مناسب می باشد و در تعیین استراتژی های بهینه سازی برای بهبود بهره وری آب و مصرف کود نیتروژن در کشت کلزا در استان قزوین مورد قابل استفاده است.

یکی از راه های بهبود مدیریت مصرف آب آبیاری استفاده از روش آبیاری قطره ای نواری در صیفی جات است. از این رو مطالعه حاضر با هدف بررسی سطوح مختلف نیاز خالص آبی به روش قطره ای بر عملکرد هندوانه و مقایسه آن با آبیاری جویچه ای، در سال های زراعی 1389و 1390 در منطقه خوزستان انجام شد. در این مطالعه سطوح مختلف 50، 75، 100 و 125درصد تأمین نیاز آبی به روش قطره ای (T50، T75، T100، T125) و آبیاری جویچه ای با تامین 100 درصد نیاز آبی (F100) روی دو رقم هندوانه به صورت کرت های یک بار خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار مقایسه شدند. نتایج نشان داد که تیمار T125با 5/52 تن در هکتار بیشترین و تیمار T50 با 5/42 تن در هکتار کمترین عملکرد را داشت. بهره وری مصرف آب (WP) در روش و سطوح آبیاری قطره ای اختلاف معنی داری در سطح 1% نشان داد. به طوری که WP در تیمارهایT50 و T75با مقادیر به ترتیب 1/17 و 7/13 بالاتر از تیمارهای T100 و T125با مقادیر 7/10 و 3/9 کیلوگرم بر مترمکعببود. حال آنکه اختلاف معنی داری بین عملکرد و WP دو رقم مشاهده نشد. نتایج کلی این مطالعه نشان داد که آبیاری قطره ای با تامین 125درصد نیاز آبی برای کشت هندوانه در شرایط بدون محدودیت آب و 75 درصد نیاز آبی در شرایط محدودیت آب برای اراضی با بافت نیمه سنگین و شرایط اقلیمی مشابه با محل انجام این تحقیق قابل توصیه است.

در این مقاله بررسی اثر میزان اختلاط هوای ورودی به مغزه ی جت قائم برخوردی بر الگوی آبشستگی در حوضچه استغراق ارائه شده است. در این مطالعه ی آزمایشگاهی، الگوهای مختلف ورود هوا به ازای عمق های مختلف پایاب در مقابل شرایط بدون هوای ورودی به جت مورد مقایسه قرار گرفت. طرح آزمایش-ها بگونه ای تدوین گردید که درصد غلظت هوای ورودی به جت مقادیر صفر، 5، 10، 15 و 20 درصد را تجربه نماید. نتایج نشان داد که درصد غلظت هوا در میزان ابعاد حفره آبشستگی تأثیر به سزایی دارد و ورود هوا منجر به کاهش میزان فرسایش در کف حوضچه ی استغراق خواهد شد. نتایج حاکی از آن بود که با افزایش درصد غلظت هوای وارده به جت، میزان حداکثر عمق و طول نسبی سطح فرسایش یافته در کف بستر حوضچه ی استغراق کاهش می یابند. این میزان تغییرات در ابعاد حفره ی ایجاد شده در کف حوضچه ابتدا بدون تأثیر و با گذر عدد فرود جت از حد بحرانی خود شروع به فرسایش بستر می نماید. نتایج نشان داد که علاوه بر عدد فرود جت، میزان هوای ورودی به جت نیز از یک حد آستانه بر خوردار است و با کم شدن از حد مرزی پنج درصد در افزایش تنش برشی مازاد وارده بر کف حوضچه بی تأثیر خواهد بود.

بهره برداریازمنابعآبوخاکباکیفیتکممی تواندبهعنوانیکگزینهمناسببرایتولیددرکشورهایدرحالتوسعهموردنظرقرارگیرد به همین منظور در این تحقیق اثر سطوح مختلف شوری (2، 5 و 8 دسی زیمنس بر متر)، سطوح مختلف آب آبیاری(120، 100، 75 و50 درصد نیاز آبی گیاه) و چین برداشت بر برخی پارامترهای کمی و کیفی گیاه سورگوم علوفه ای در منطقه سیستان مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش در قالب طرح فاکتوریل اسپلیت پلات در زمان با 12 تیمار و سه تکرار در سه مرحله چین برداشت انجام گرفت. نتایج نشان داد با افزایش شوری و کاهش عمق آب آبیاری عملکرد و کارایی علوفه تر و خشک کاهش یافت اما از این نظر بین تیمار آبیاری کامل و تیمار 75 درصد نیاز آبی گیاه تفاوت معنی دار مشاهده نشد. هم چنین بین تیمارهای آب با شوری دو و پنج دسی زیمنس بر متر تفاوت معنی داری از نظر تولید علوفه مشاهده نشد. نتایج مربوط به اثر چین برداشت نشان داد مقدار عملکرد علوفه تر و خشک در چین دوم بهتر از چین اول و سوم بود. با افزایش شوری و کاهش عمق آب آبیاری مقدار غلظت دیواره سلولی عاری از سلولز(ADF) گیاه کاهش و مقدار غلظت دیواره سلولی همی سلولز (NDF) و کل مواد مغذی قابل هضم(TDN) افزایش یافت. بنابراین با توجه به نتایج به دست آمده و با توجه به کمبود آب در منطقه می توان آبیاری این گیاه را با 75 درصد نیاز آبی گیاه و با شوری پنج دسی زیمنس بر متر انجام داد بدون آن که تأثیر معنی دار در میزان علوفه تولید شده داشته باشد و از آب ذخیره شده در جای دیگر استفاده نمود. هم چنین بهترین برداشت علوفه از نظر کیفیت جهت مصرف دام برداشت دوم بود.

شکست خاک ریزهایی که برای حفاظت از سیل در اطراف شبکه های آبیاری و زهکشی احداث می شوند، بر اثر عبور جریان سیل از روی آن ها می تواند خسارات مالی، جانی و زیست محیطی را به همراه داشته باشد. بنابراین ضروری است فرآیند شکست و عوامل مؤثر بر آن مطالعه شود. از این رو در این تحقیق از چهار نمونه خاک غیرچسبنده با اندازه متوسط 44/0، 7/0، 7/1 و 4/2 میلی متر برای احداث خاکریز استفاده گردید. مشخصات هندسی خاک ریز شامل طول کف 35/1 متر، ارتفاع 25/0 متر، طول تاج 1/0 متر، شیب بدنه 5/1: 2 و عرض 35/0 متر است. دبی ورودی به فلوم فرعی ثابت و برابر با 4/1 لیتر بر ثانیه در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد در نمونه های خاک با اندازه ی متوسط 44/0 و 7/0 میلی متر تغییرات عرضی شکاف ایجاد شده به صورت پلکانی بوده و در نمونه های با اندازه متوسط 7/1 و 4/2 میلی متر از ابتدا فرسایش عرضی شدید تر است. از طرفی میزان دبی عبوری از شکاف به دلیل تغییرات غیر یکنواخت تراز سطح آب پشت خاک ریز به صورت نوسانی تغییر نموده و زمانی که دبی عبوری از شکاف به حداکثر مقدار خود برسد، زمان شکست تعریف می گردد. نتایج نشان داد با افزایش اندازه متوسط ذرات از 44/0 به 7/1 میلی متر مقدار حداکثر دبی خروجی 12 درصد افزایش می یابد و در نمونه های 3 و 4 علی رغم افزایش اندازه متوسط ذرات از 7/1 به 4/2 میلی متر، مقدار حداکثر دبی شکاف تقریباً برابر است. به طور کلی با افزایش اندازه متوسط ذرات و زاویه اصطکاک داخلی نمونه ها، زمان شکست کاهش می یابد و دبی حداکثر عبوری از شکاف تغییر چندانی نمی کند. علاوه بر این پارامترهای بی بعد حاکم بر تحقیق استخراج گردید و به تفصیل مورد بحث قرار گرفت.

در این مطالعه، مشخصات خشکسالی ایستگاه های تبریز، بندرانزلی و زاهدان طی دوره ی آماری از سال آبی 31-1330 تا 91-1390 با استفاده از شاخص خشکسالی مؤثر (EDI) مورد بررسی قرار گرفت. در این مطالعه شاخص بارش مؤثر روزانه، با محاسبه ی شاخص های دیگر از قبیل میانگین بارش مؤثر روزانه (MEP) برای هر روز سال، مقدار تفاضل بارش مؤثر روزانه از میانگین بارش مؤثر (DEP)، مقادیر استاندارد شده-ی DEP (که با SEP نشان داده می شود) و بارندگی مورد نیاز برای برگشت به شرایط نرمال (که با PRN نمایش داده می شود)، به دست آمد و در نهایت شاخص خشکسالی مؤثر (EDI) برای ایستگاه مورد مطالعه در کل دوره ی آماری به دست آمد. همچنین نمودار سری زمانی مربوط به پارامترهای محاسبه شده نیز رسم گردید. طبق نتایج به دست آمده معلوم شد که سال های آبی 87-1386، 87-1386 و 81-1380 به-ترتیب برای ایستگاه های تبریز، بندر انزلی و زاهدان خشک ترین سال آبی در طول دوره ی آماری 60 ساله می باشد. براساس تعداد روزهایی که در هر ایستگاه خشکسالی رخ داده است، می توان نتیجه گرفت که ایستگاه های بندرانزلی، تبریز و زاهدان به ترتیب با 2407، 1517 و 1338روز خشک از کل دوره ی آماری به-ترتیب تعداد در رتبه های اول تا سوم جای گرفته اند.

وقوعآبشستگیدراطراف پایه هایپلیکیازعمده تریندلایلتخریبپلهااست. این پدیده عموماً در آبراهه های مستقیم مورد بررسی قرار گرفته است و کمتر به مطالعه پایه پل در محل تلاقی رودخانه ها پرداخته شده است. به همین دلیل در این تحقیق با استفاده از مدل عددی SSIIM1 ابتدا الگوی جریان و رسوب گذاری در یک تلاقی 60 درجه شبیه سازی ومدل با داده های اندازه گیری صحت سنجی شد. سپس به بررسی تأثیر وجود پایه پل با شعاع نسبی (r/w؛ r=شعاع پایه، w=عرض کانال اصلی) 05/0، 1/0، 15/0 و 2/0 در محدوده تلاقی بر الگوی فرسایش و رسوبگذاری پرداخته شد. نتایج نشان داد تطابق خوبی بین سرعت های افقی محاسبه شده توسط مدل عددی با داده های آزمایشگاهی وجود دارد. همچنین مدل توانایی نسبتاً خوبی، را در پیش بینی موقعیت و مقدار حداکثر عمق فرسایش دارد (خطایی کمتر از 10 درصد) ولی ارتفاع رسوب گذاری را بیشتر از مقدار آزمایشگاهی برآورد می کند. علاوه بر این نتایج نشان داد که وقتی پایه پل کوچک است (1/0 و 05/0=r/w) به دلیل کاهش اختلاف سطح آب بالادست و پایین دست کانال اصلی نسبت به حالت بدون پایه، وجود پایه پل باعث کاهش عمق آبشستگی در محدوده تلاقی می گردد. این کاهش برایشعاع های نسبی 05/0 و 1/0 به ترتیب 38 و 6 درصد به دست آمد. در حالی که وقتی شعاع پایه پل بزرگ است (15/0 و 2/0=r/w) کاهش عرض موثر عبور جریان باعث تشدید آبشستگی در محدوده تلاقی و اطراف پایه می گردد. این افزایش برای شعاع های نسبی 15/0 و 2/0 به ترتیب 17 و 68 درصد به دست آمد.

امروزه در بسیاری از کشورهای جهان، به ویژه در مناطقی که با کمبود آب های سطحی مواجه هستند، بهره برداری از منابع آب زیرزمینی بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته است. بهره برداری بی رویه از این منابع، بدون بهره گیری از مطالعات منابع آب زیرزمینی می تواند مشکلات و پیامدهای جبران ناپذیری را به بار آورد. مدیریت صحیح این منابع با شناخت کامل و آگاهی از این منابع امکان پذیر است. در این تحقیق از مدل ماشین بردار پشتیبان (SVM) برای پیش بینی ماهانه سطح آب زیرزمینی دشتبرازجان در استان بوشهر در یک دوره 12 ساله (1392-1381) استفاده شد. به منظور بهبود نتایج این مدل، ابتدا داده های ورودی با استفاده از تبدیل موجک به زیر سیگنال هایی تبدیل شدند. سپس زیرسیگنال های مزبور، به عنوان ورودی به مدل SVMبه عنوان مدل ترکیبی ماشین بردار پشتیبان-موجک (WSVM) استفاده شدند. برای پیش بینی سطح آب زیرزمینی از پنج حلقه چاه مشاهده ای به همراه متغیرهای سطح آب زیرزمینی، بارش، تبخیر و دما، استفاده شد. نتایج نشان داد مدل ترکیبی WSVMدارای عملکرد بهتری نسبت به مدل SVM می باشد. به-طوری که عملکرد مدل ترکیبی در شبیه سازی ماهانه سطح آب زیرزمینی 8 درصد نسبت به مدل SVM بهتر بود. این روش ایده ای جدید برای افزایش دقت مدل ها و کاربرد آن ها در مسائل هیدروژئولوژی می باشد. در پایان سطح آب زیرزمینی برای یک سال آینده با مدل ترکیبی برآورد گردید.

استفاده از یکسری افزودنی ها به خاک های گچی می تواند سبب افزایش مقاومت فشاری و فرسایشی و مناسب شدن آن ها برای اجرای پروژههای عمرانی در شبکه های آبیاری گردد. در این مقاله، با افزودن پنج سطح سیمان (5، 8، 10، 12 و 15 درصد نسبت به خاک خشک)، سه سطح میکروسیلیس (0، 5 و 10 درصد نسبت به سیمان) به خاک منطقه و عمل آوری نمونه ها در دو دمای (27 و 40 درجه سانتی گراد )، مقاومت فشاری آن ها بررسی و با نرم افزار آماری SAS تجزیه و تحلیل گردید. در این تحقیق بهترین ترکیب با در نظر گرفتن حداقل مواد افزودنی به خاک منطقه، برای رسیدن به مقاومت فشاری بالا با افزودن 10% سیمان و 10% میکروسیلیس تشخیص داده شد. در همین راستا به منظور بررسی توان فرسایشی، این نمونه تحت تأثیر جت آب صفحه ای در چهار زاویه (درجه90، 60، 30، 0 Ө =)، پنج سرعت (متر بر ثانیه 64/8 و 8، 6، 4، 2 V =) و سه زمان (ساعت 12، 8، 4 T =) قرار گرفت و بیشترین افت وزنی فرسایشی (dw) در حد فاصل سرعت 4 تا 8 متر بر ثانیه و زمان 8 ساعت به بعد و در حالت افقی (0 Ө =) مشاهده گردید.

هدررفت عناصر غذایی و کاهش حاصل خیزی خاک از مهم ترین اثرات تخریب خاک است. بنابراین نیاز است که عوامل مؤثر بر آن در حوضه های مختلف مورد بررسی قرار گیرد. حوضه آبخیز کاکاشرف در استان لرستان از جمله حوضه هایی است که در معرض تخریب قرار دارد. لذا در این حوضه، تأثیر نوع کاربری اراضی (مرتع، جنگل و زراعت) و طبقات شیب (10، 20 و 30 درصد) بر هدررفت فسفر و پتاسیم در رواناب تولید شده، بررسی شد. در این تحقیق با استفاده از دستگاه شبیه ساز باران، از شش زیر حوضه، تعداد 93 واقعه باران با شدت 36 میلی متر در ساعت و با تداوم 30 دقیقه ایجاد و میزان تلفات عناصر فسفر و پتاسیم ناشی از هر بارش در سه کاربری و سه سطح شیب اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که میانگین هدررفت فسفر در رواناب در سه کاربری جنگل، مرتع و زراعت به ترتیب 22/0، 26/0 و 21/0 میلی گرم بر کیلوگرم خاک و در سه شیب 10، 20 و 30 درصد 22/0، 21/0 و 25/0 میلی گرم برکیلوگرم بود. همچنین میانگین هدررفت پتاسیم در کاربری جنگل، مرتع و زراعت به ترتیب 38/18، 32/22 و 71/18 میلی گرم برکیلوگرم و در سه شیب 10، 20 و 30 درصد به ترتیب 74/20، 71/18 و 96/19 میلی گرم بر کیلوگرم برآورد گردید. تجزیه واریانس اثر کاربری بر هدررفت فسفر و پتاسیم نشان داد که هدررفت فسفر در رواناب در شیب های 10، 20 و 30 درصد و هدررفت پتاسیم در رواناب در شیب 30 درصد معنی دار نبود. ولی اثر کاربری بر مقدار هدررفت پتاسیم در شیب 10درصد در سطح پنج درصد و در شیب 20 درصد در سطح یک درصد معنی دار بود. همچنین اثر شیب بر هدررفت فسفر در کاربری جنگل در سطح یک درصد و زراعت در سطح پنج درصد معنی دار ولی در کاربری مرتع معنی دار نشد. اثر شیب بر هدررفت پتاسیم در کاربری های مرتع و جنگل معنی دار نبود و تنها در کاربری زراعت معنی دار شد. با افزایش شیب غلظت هدرفت فسفر روند افزایشی و غلظت هدررفت پتاسیم روند کاهشی نشان داد.

باد به عنوان پدیده ای طبیعی، نقش به سزایی در بسیاری از فرایندهای هیدرولوژیکی ایفا می کند. کمیتی تحت عنوان شاخص بادپناهی قادر به بررسی تأثیر باد در حوزه های مختلف هیدرولوژی می باشد. محاسبه شاخص بادپناهی در نقاط جغرافیایی مختلف، مستلزم تعیین طول مؤثر در محدوده مورد مطالعه می باشد. تعیین روش انتخاب طول مؤثر در مطالعات قبلی، بسته به نوع کاربرد شاخص بادپناهی، هر یک با محدودیتی مواجه است. به عنوان نمونه، در مناطق برفی که از روشی تحت عنوان همبستگی برای انتخاب طول مؤثر استفاده می گردد، لزوما نیاز به داشتن عمق برف در نقاط مورد مطالعه می باشد. همچنین، روشی موسوم به شیب میانگین بادپناهی، برای انتخاب طول مؤثر در شرایط غیر برفی با این محدودیت که، نقاط مورد مطالعه، لزوما در شرایط با بادپناهی قرار داشته باشند، مواجه است. در تحقیق حاضر، به منظور محاسبه شاخص بادپناهی در نقاط مختلف واقع بر سطوح افقی، نظیر دریاچه سد مخزنی دز، نسبت به ارائه روشی متفاوت و متناسب با نوع کاربرد شاخص بادپناهی، برای تعیین طول مؤثر اقدام گردیده است. برای این منظور، از روشی تحت عنوان تفاضل طول های حداکثر متوالی، اقدام به انتخاب طول مؤثر بادپناهی گردید. لذا نتیجه تحقیق ضمن تاکید بر ضرورت متناسب بودن روش انتخاب طول مؤثر با نوع کاربرد شاخص بادپناهی، شامل معرفی روشی جدید برای انتخاب طول مؤثر در شرایطی نظیر دریاچه سد مخزنی می-باشد. طول مؤثر در محدوده دریاچه مورد مطالعه، برابر با 1000 متر به دست آمد.