پدافند غیر عامل
سال:1401 | دوره:13 | شماره:1 (پیاپی 49) |تعداد مقالات:7

از سال 1973 سامانه دیوار برشی فولادی به عنوان یک سامانه باربر جانبی مورد نظر محققان و طراحان سازه قرار گرفته است. این سامانه باربر جانبی در مقابل تهدیدات عملکرد مناسبی از خود نشان داده است. با توجه به اصل هزینه-فایده در پدافند غیرعامل نتایج یک تحقیق روی رفتار دیوارهای برشی نشان می دهد که سامانه دیوار برشی فولادی حدود 50 درصد در مصرف فولاد نسبت به سامانه قاب خمشی صرفه جویی به همراه خواهد داشت. از آنجایی که هدف پدافند غیرعامل کاهش آسیب پذیری دارایی در مقابل تهدیدات طبیعی و انسان ساخت است، سامانه دیوار برشی فولادی به عنوان یک سامانه باربر جانبی علاوه بر سبک بودن نسبت به دیوارهای برشی بتنی از سختی و شکل پذیری بالایی برخوردار بوده و علاوه بر کاهش اثرات تهدید طبیعی زلزله، در مقابل تهدیدات انسان ساخت از قبیل بمب و موشک و اثرات آن یعنی موج انفجار نیز به صورت موثر عمل خواهد کرد. با وجود کارآیی بالا هنوز این سامانه به صورت چشمگیر در ایران مورد استفاده قرار نگرفته است. در این مقاله، پاسخ های گوناگون سامانه دیوار برشی فولادی لاغر بدون سخت کننده در برابر بار های جانبی را بررسی نموده و تاثیر سه پارامتر اصلی این سامانه را مورد مطالعه قرار گرفته است. این سه پارامتر عبارتند از: نوع اتصال تیر به ستون، سختی تیر و ستون (سختی نقاط مرزی قاب) و نسبت سطح لاغری ورق (نسبت فاصله خط مرکزی ستون به ضخامت ورق).

در حوادث رایانه ای، منافع استراتژی مهاجم (مدافع)، بستگی زیادی به عملکرد مدافع (مهاجم) دارد. بنابراین اثر بخشی سازوکار مدیریت بحران، به رفتارهای استراتژیک مدافع و مهاجم متکی است که به کارگیری یک ابزار موثر، بر پایه فناوری اطلاعات، در این امر، می تواند در افزایش راندمان این اثربخشی، چشمگیر باشد. حملات محروم سازی سرویس بر اساس کاهش پهنای باند، یک تهدید دایمی امنیت شبکه می باشند. روش های پیشنهادی به دلیل فقدان رویکردهای کمی در مدل سازی استراتژی های دفاعی در برابر این حملات، نمی توانند این مشکل را به صورت کارآمد برطرف کنند. نظریه بازی می تواند چارچوب کمی را برای مدل سازی چنین حملاتی فراهم می کند. یک مدل مبتنی بر تیوری بازی می تواند به عنوان یک سامانه پشتیبانی تصمیم برای مدافع عمل کند و قابلیت های آن را برای اتخاذ بهترین تصمیم ها برای حفظ سطح بهینه امنیت شبکه در برابر چنین حملاتی افزایش دهد. در این مقاله، یک مدل پیشنهادی برای واکنش به حملات محروم سازی سرویس، بر پایه نظریه بازی ها، به عنوان یک بازی بین مهاجم و مدافع ارایه می شود. همچنین شبکه مدل شده و بازده محاسبه می شود و بازی به تعادل نش همگرا می شود. بهترین اقدام از استراتژی نش استنباط می شود. نتایج به دست آمده با شبیه سازی و محاسبات عددی به نفع سازوکار دفاعی نظری بازی پیشنهادی است و از شایستگی استفاده از نظریه بازی برای دفاع در برابر حملات محروم سازی سرویس برای تقویت امنیت شبکه حمایت می کند.

در این مطالعه، نفوذ پرتابه جنبشی با دماغه دوپله در اهداف بتنی با در نظر گرفتن تاثیر سرعت بر پدیده اصطکاک میان پرتابه و هدف بررسی شده است. جهت محاسبه عمق نفوذ، از روش های حل عددی و حل المان محدود شده استفاده شده است. در روش حل عددی با انتگرال گیری از تنش در سطح دماغه و محاسبه نیروی وارد بر دماغه پرتابه در حال نفوذ، عمق نفوذ پرتابه با استفاده از قانون دوم نیوتن و استفاده از روش های عددی حل معادلات دیفرانسیل حاصل محاسبه شده است. در روش المان محدود از مدل ساختاری Concrete Damaged Plasticity جهت مدل کردن رفتار بتن و در هر دو روش المان محدود و روش حل عددی از مدل کاهش نمایی استاتیکی-دینامیکی جهت مدل کردن نیروی اصطکاک وارد بر پرتابه استفاده شده است. جهت مقایسه بازدهی مدل عمق نفوذ استفاده شده در مطالعه، عمق نفوذ چند نوع دماغه اجایو با کالیبرهای مختلف با استفاده از مدل مذکور در ضرایب اصطکاک ثابت و نمایی محاسبه و با داده های آزمایشگاهی موجود مقایسه شده است. عمق نفوذ محاسبه شده با استفاده از ضریب اصطکاک نمایی تطابق بهتری نسبت به حالت استفاده از ضرایب اصطکاک ثابت در یک طیف گسترده سرعت دارد. در این مطالعه همچنین، عمق نفوذ دماغه های بهینه سازی شده در مطالعات پیشین و دماغه اجایو با کالیبر شعاع سر 3 با عمق نفوذ دماغه دوپله با استفاده از حل المان محدود مقایسه گشته است. در نظر گرفتن تاثیر سرعت بر ضریب اصطکاک میان پرتابه و هدف، باعث افزایش قابل توجه دقت محاسبات سرعت در پژوهش حاضر شده است.

در چند دهه اخیر سازه ها به لحاظ پدافندی در مواجهه با بلایای طبیعی و مصنوعی، از اهمیت ویژه ای برخوردار بوده اند. لذا نیاز به ساخت سازه هایی با استحکام بالا از دغدغه های مهندسان در این حوزه بوده است. بتن به عنوان یکی از مصالح اصلی مصرفی در سازه های بتنی، دارای نقش موثری در بهبود و ارتقای استحکام سازه ها است. مقاومت بتن در برابر ضربات وزنه افتان به عنوان یکی از خواص مکانیکی بتن شناخته می شود. در این پژوهش آزمایشگاهی، یک طرح اختلاط از بتن معمولی با عیار سیمان 450 کیلوگرم بر متر مکعب ساخته شد، یک طرح اختلاط نیز از بتن قلیافعال بر پایه سرباره کوره آهن گدازی ساخته شد تا میزان مقاومت ضربه ای بتن از نوع وزنه افتان تحت دمای محیط و حرارت 500 درجه سلسیوس، در سن عمل آوری 90 روزه مورد مقایسه و ارزیابی قرار گیرد. در ادامه، آزمون های طیف سنجی پراش اشعه ایکس (XRD) و تصاویر میکروسکوپ الکترونی روبشی (SEM) به منظور بررسی بیشتر و راستی آزمایی نتایج آزمون مقاومت ضربه ای، در سن عمل آوری 90 روزه در دمای محیط و تحت حرارت 500 درجه سلسیوس بر روی نمونه ها انجام گرفت. در بخش نتایج، میزان انرژی جذب شده در آزمون ضربه ای وزنه افتان در دمای محیط، برای بتن معمولی به مقدار 24/244 ژول و برای بتن قلیافعال به مقدار 89/223 ژول کسب گردید، که این مقادیر تحت اعمال حرارت بالا در بتن، به ترتیب به مقدار 9/90 و 72/72 درصد افت را از خود نشان داد. میزان شاخص انعطاف پذیری در این آزمون تحت دمای محیط، برای بتن معمولی به مقدار 33/2 ژول و برای بتن قلیافعال به مقدار 58/1 ژول کسب گردید، که تحت حرارت بالا در بتن، به ترتیب به مقدار 75/28 درصد بهبود و 49/9 درصد افت را نشان داد. نتایج حاصل از آزمون های XRD و SEM ضمن هماهنگی با یکدیگر، در همپوشانی با نتایج حاصل از آزمون مقاومت ضربه ای قرار داشت.

اگروتروریسم در حوزه منابع طبیعی عمدتا شامل استفاده از عوامل بیولوژیک مختلف از جمله قارچ، باکتری، ویروس و انواع حشرات، توسط گروه های تروریستی به منظور از بین بردن درختان جنگلی و منابع طبیعی، ایجاد ترس، زیان های اقتصادی و کاهش ثبات (سیاسی-اجتماعی) می باشد. با اجرای سیاست های موفقیت آمیز مبارزه با تروریسم و ایجاد محدودیت در فعالیت های سازمان های تروریستی، حملات اگروتروریستی گسترش یافته است. افزایش چنین تهدیداتی رابطه مستقیم با پیشرفت روش های مهندسی ژنتیک و علوم زیستی دارد که متخاصمین از آن در جهت سوء استفاده می نمایند. در چنین شرایطی موسسات تحقیقاتی، کشاورزی و منابع طبیعی در موقعیتی منحصر به فرد برای کمک به سازمان های اطلاعاتی و نظامی قرار دارند که می توانند از طریق شناسایی تهدیدها، با استفاده از بیوتکنولوژی کشاورزی و ایمونولوژی گیاهی، گیاهان مقاوم و یا روش هایی در جهت تقویت ایمنی محصولات در برابر عوامل بیماری زای موجود و نوظهور ارایه نمایند. هدف از پژوهش حاضر این است که نشان دهد چگونه می توان از پدافند غیرعامل به عنوان شاخصی برای تاکید بر افزایش توان پیشگیری، تشخیص و کشف، واکنش و بازیابی منابع طبیعی در برابر اقدامات اگروتروریستی استفاده نمود. این پژوهش توصیفی، تحلیلی و از نظر نوع، کاربردی بوده است و جامعه نمونه بر اساس فرمول کوکران شامل 108 نفر از اساتید و دانشجویان حوزه منابع طبیعی بوده است. بعد از جمع آوری اطلاعات، پرسشنامه ای متشکل از 11 سوال در رابطه با متغیرهای پژوهش تهیه گردید. نتایج تحقیق حاضر نشان داد که پدافند غیرعامل با تامین و راه اندازی آزمایشگاه مرکزی، بررسی و نظارت دقیق ورود منابع ژنتیکی گیاهی و جانوری در مرزهای کشور، رصد دوره ای و منظم از مناطق مختلف و ایجاد بانک های اطلاعاتی می تواند با تشخیص به موقع تهدید، به سرعت مانع از گسترش خسارت و نابودی در عرصه های منابع طبیعی شود.

یافتن اصول پدافند غیرعامل از منظر آیات و روایات جهت مقابله با بحران های معیشتی یک ضرورت برای فرد و جامعه است. بحران های اقتصادی توسط عوامل انسانی (مثل جنگ، تحریم و محاصره اقتصادی) و یا عوامل طبیعی (مثل قحطی، زلزله، سیل و خشکسالی) به وجود می آیند. پژوهش حاضر درصدد کشف راه های مصونیت در برابر تهدیدات، آسیب ها و هجمه های اقتصادی بوده و با بررسی آیات قرآن کریم و تحلیل قرآنی روایی مولفه های استخراج شده، کوشیده است تا راهکارهای عملیاتی جهت مصون ماندن و دفاع مقابل هجمه های معیشتی را در دو حوزه بازدارنده های بینشی و بازدارنده های رفتاری ارایه و تبیین نماید. با توجه به پژوهش های علمی صورت گرفته در زمینه پدافند اقتصادی غیرعامل، رسالت دیگر این نوشتار مقایسه نتایج آن تحقیقات با راهکارهای قرآنی روایی کشف شده می باشد. اولویت دهی به عوامل بازدارنده در برابر تهدیدات معیشتی با توجه به وزن آیات مربوطه و ارایه آن در قالب جدول و نمودار، از دستاوردهای این مقاله می باشد.

کاهش آسیب پذیری کاربری های شهری جهت تقلیل میزان خسارات، از مهم ترین اهدافی است که امروزه برنامه ریزان و مدیران شهری درصدد اجرای آن می باشند که این مهم با بهره گیری از رویکردهای جدید مدیریت بحران از قبیل پدافند غیرعامل، قابل دستیابی می باشد و می تواند در ایجاد محیط ایمن در شهرها موثر واقع شود. نقشه خطر سیل شهری ابزار جدیدی است که می تواند در تعیین مکان های توسعه استفاده شود تا از ریسک پذیری مردم و خسارت کاربری ها بکاهد. این نقشه ها وضعیت مناطق مسکونی و دیگر کاربری ها را نسبت به سیل نشان می دهند و بیان می کنند که در قسمت هایی که آسیب پذیری درجه بالایی دارد، باید عملیات کنترل سیلاب و سامانه های هشدار دهنده سیلاب در نظر گرفته شوند. در این تحقیق، سطوح سیل گیر در دوره بازگشت های 2، 5، 25، 50، 100 200 و 500 ساله در بازه ای به طول 8/5 کیلومتر از بستر رودخانه دز در محدوده مرکزی شهرستان دزفول با استفاده از مدل HEC-RAS و نرم افزار ArcGIS تهیه گردید به این منظور از نقشه های رقومی با دقت 10 متر، آمار دبی ایستگاه هیدرومتری سد تنظیمی دزفول و ویژگی های مورفولوژی رودخانه، در محدوده مطالعاتی استفاده شد. از آنجا که حریم رودخانه دز، پهنه سیل گیر سیلاب با دوره بازگشت 25 ساله است، نتایج نشان داد که بیشترین عمق و سرعت آب در زمان سیلاب با دوره بازگشت 25 سال به ترتیبm 47/19 وm/s 43/7 می باشد از طرفی به ازای دوره بازگشت های 2، 5، 25، 50، 100، 200 و 500 ساله، به ترتیب 6/65، 3/106، 1/154، 1/168، 6/180، 4/192 و 208 هکتار زیر پوشش سیل قرار می گیرد که با توجه به وجود مناطق مسکونی و کاربری های تفرجگاهی در حاشیه رودخانه، لازم است در قسمت هایی که آسیب پذیری بیشتری پیش بینی می شود، برای عملیات کنترل سیلاب و سامانه های هشدار دهنده سیل اقدام گردد و به منظور رفع تصرف های غیر قانونی که در بستر و حریم رودخانه دز صورت گرفته است، اقدام لازم به عمل آید.