چکیده فارسی:یکی از شبهات مطرح در تفسیر آیه «لا اکراه فی الدین»، مساله تعارض جهاد ابتدایی در اسلام با این آیه است. مراد از آیه لا اکراه، نفی حقیقی هر امر مکروه در دین خدا، نفی هر گونه اکراه درونی در پذیرش دین الهی یا غیر الهی و نهی از اکراه بیرونی در قلمرو دین الهی است و هیچ یک از این حالات مغایر با اراده و اکراه الهی بر حاکمیت دین خود نیست. مفسرین جهت حل شبهه فوق راهکارهای متعددی را ارائه نموده اند که لزوم حمل آیات مطلق جهاد بر آیات مقید، بهترین آن است. از این رو هیچ یک از آیاتی که در آن به قتال با کافران و مشرکان دستور داده شده است، فرمان مطلق نیست و مقید به قیودی مانند: تعدی، قتال، ظلم، آزار و اذیت، اخراج مسلمین، پیمان شکنی، فتنه گری، طعنه زدن به دین خدا و خیانت کافرین و مشرکین است.
چکیده عربی:من الشبهات التی تثار فی ما یخص تفسیر الآیة الشریفة «لا إکراه فی الدین»، هی قضیة تعارض الجهاد الابتدائی فی الإسلام مع ما جاء فی هذه الآیة. إن المراد من آیة «لا إکراه» النفی الحقیقی لأی أمر مکروه فی دین الله، و نفی أی نوع من الإکراه الباطنی فی قبول أی دین إلهی أو غیر إلهی، و نفی الإکراه الخارجی فی ما یخص الدین الإلهی. و أیة واحدة من هذه الحالات لا تغایر الإرادة والإکراه الإلهی علی سیادة دینه. و قد طرح المفسرون عدة اتجاهات لحل الشبهة المذکورة، و أفضلها هو ما یدعو إلی حمل الآیات المطلقة للجهاد علی الآیات المقیدة له. و انطلاقا من ذلک فإن أیا من الآیات التی جاء فیها أمر بقتال الکفار والمشرکین لیس الأمر مطلقا فیها و إنما هو مقید بقیود مثل: التعدی، القتال، الظلم، الإیذاء، إخراج المسلمین، نقض العهود، إثارة الفتنة، الإساءة إلی دین الله، و حالات الخیانة التی یقوم بها الکفار والمشرکون.