مجله دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران
سال:1379 | دوره:13 | شماره:2 (مسلسل 24) |تعداد مقالات:9

آماس حاد اصلی ترین علت دردهای پس از درمان ریشه است و داروهای ضدالتهابی غیر استروییدی (NSAIDs) سبب کاهش این آماس می شوند. هدف از این مطالعه بررسی هیستوپاتولوژیک تجویز سیستمیک ایبوپروفن بر روند آماس حاد بافت پری آپیکال به دنبال درمان ریشه در گربه بود.در این مطالعه از 56 دندان کانین 14 گربه استفاده شد که نمونه های به سه گروه آزمایش، کنترل مثبت و کنترل منفی تقسیم شدند. در گروه آزمایش از 24 دندان 6 گربه استفاده شد که حیوانات از 36 ساعت قبل از درمان ریشه، بروفن را به صورت خوراکی دریافت کرده بودند. گروه کنترل مثبت نیز شامل 24 دندان از 6 گربه با دندانهای درمان ریشه شده، بدون دریافت دارو بود. گروه کنترل منفی شامل 8 دندان از 2 گربه با دندانهای دست نخوره بود. حیوانات در فواصل زمانی 6، 12و 24 ساعت وایتال پرفیوژن شدند و پس از انجام مراحل دکلسیفیکاسیون و رنگ آمیزی، مقاطع هیستولوژیک 6 میکرونی آماده شد. ناحیه پری آپیکال نمونه ها از نظر شدت ارتشاح سلول های آماسی، ادم، وازودیلاتاسیون و میزان گسترش آماس در بافت اطراف مورد بررسی قرار گرفت. نمونه کنترل منفی جهت مقایسه بافت پری آپیکال دست نخورده مورد بررسی قرار گرفت. اطلاعات به دست آمده با استفاده از آزمون غیر پارامتری Mann Whitney تجزیه و تحلیل و نتایج زیر حاصل شد:در نمونه های 6 ساعته بین گروه آزمایش و کنترل مثبت از نظ‍ر کاهش شدم ادم، ارتشاح سلول های آماسی و دیلاتاسیون عروقی تفاوت معنی دار بود. در نمونه های 12 ساعته تفاوت متغیرها بین دو گروه آزمایش و کنترل مثبت معنی دار نبود؛ هر چند که دارو موجب کاهش آماس شده بود. در نمونه های 24 ساعته نیز در گروه آزمایش تغییرات عروقی و گسترش آماس در بافت اطراف به طور معنی داری کاهش یافته بود. طبق نتایج حاصل از این مطالعه تغییرات عروقی و ادم و گسترش آماس در فضاهای اطراف بدون توجه به زمان با تجویز دارو کاهش قبل توجهی داشت.

سندرم های تلاسمی شایعترین اختلال تک ژنی شناخته شده می باشد. نوع هموزیگوت آن (تالاسمی ماژور) شدیدترین شکل کم خونی همولیتیک شناخته شده در ایران است. با در نظر گرفتن شیوع بیماری در کشور لازم است که این بیماری از جهات مختلف دانداپزشکی مورد بررسی کامل قرار گیرد. هدف از این مطالعه بررسی تغییرات فکی، صورتی در بیماران تالاسمیک مراجعه کننده به بیمارستان حضرت علی اصغر (ع) می باشد. این بررسی به صورت مقطعی (Cross Sectional) و به مدت سه ماه بر روی 98 بیمار مبتلا به تلاسمی که ماهانه خون دریافت می کردند، انجام شد. معاینه و تکمیل پرسشنامه این بیماران در فاصله بین آزمایش و تزریق خون انجام گرفت. در این بررسی شیوع دیپ بایت 48% و کلاس 52.2% II بود. اگر قبل از یک سالگی درمان انتقال خون شروع شود و میانگین هموگلوبین در حد مطلوب باشد، تغییرات فکی، صورتی متوقف و یا بسیار اندک خواهد شد.

در طول سه دهه اخیر روش المان محدود در تحقیقات دندانپزشکی بخصوص در رشته هایی مانند ارتدنسی، ایمپلینت، پروتز پارسیل، ترمیمی و پروتز ثابت جایگاه ویژه ای یافته است. هدف از این مطالعه بررسی توزیع تنش برشی (Shear Stress) روکش سرامومتال دندان سانترال بالا که با تراشهای مختلف شولدر بول، چمفر، شولدر و شولدر 135 درجه طراحی شده بودند، به روش المان محدود بود. به همین منظور چهار مدل روکش دندان سانترال بالا طراحی گردید. مدل ها به 51 المان به نحوی تقسیم شدند که61 گره را تشکیل دادند. نیروی 200 نیوتن با دو راستای 45 و 20 درجه نسبت به محور طولی دندان اعمال گردید و از نرم افزار Supper Sap جهت تحلیل تنش استفاده گردید. نتایج به دست آمده نشان داد که در هر چهار تراش، المان های پرسنلی ناحیه طوق تنش بیشتری را در مقایسه با لبه انسیزالی و قسمت میانی روکش تحمل می کنند؛ همچنین تنش برشی در بیشتر المان های پرسنلی ناحیه لینگوال از المان های باکالی بیشتر است. با بررسی یافته ها می توان نتیجه گرفت که توزیع تنش در تراش شولدر 135 درجه، بخصوص در ناحیه طوق، مناسبتر از سایر تراشها است.

نتایج مطالعات قبلی نشان داده است که فرول و طول آن در مقاومت دندانهای روت کانال شده اثر دارد؛ اما در این مطالعات به ضخامت نسج باقیمانده اشاره نشده است. هدف از این تحقیق مقایسه توزیع تنش در دندانهای روت کانال شده با نسوج باقیمانده متفاوت در تاج است. جهت بررسی توزیع تنش، دو مدل از دندان سانترال بالا بازسازی شد. در یک مدل نسبت ضخامت نسج باقیمانده در تاج به ارتفاع آن 1/1 و در مدل دیگر این نسبت 2/1 در نظر گرفته شد. مدل ها به 619 المان تقسیم شدند. نیروی 135 نیوتن با زاویه 135 درجه بر مدل های دندانی اعمال گردید. برای بررسی تنش از نرم افزار Nissa II استفاده شد. نتایج نشان داد که حداکثر تنش Vonmises در سمت باکال بین یک سوم میانی و اکلوزالی پست وارد گردید. مقدار این تنش در نسج باقیمانده تاجی در مدلی با نسبت ضخامت/ارتفاع = 1/1 (9.38 مگاپاسکال) بیشتر از مدل دیگر با نسبت ضخامت/ارتفاع = (6.99 مگاپاسکال) بود. این مطالعه با توجه به اعمال بار استاتیک نشان می دهد که حفظ هر چه بیشتر ارتفاع نسج تاجی (علی رغم کمتر شدن ضخامت آن) در کاهش تنش های وارده نقش بسزایی دارند.

این بررسی به منظور ارزیابی کلینیکی ترمیم استخوان و نسج نرم در کاربرد استئوژن (OSTEO GEN) و مقایسه آن با فلپ کورتاژ در ضایعات داخل استخوانی (Intrabony) پریودنتال انجام گرفت. در این بررسی 36 ضایعه در 16 بیمار و در گروه آزمایش (22 ضایعه) و شاهد (14 ضایعه) تحت درمان قرار گرفتند. جذب تدریجی و آرام، سازگاری نسجی بسیار خوب، عدم Exfoliation ماده پیوندی و نیز عدم تحلیل ریشه دندانهای مجاور ناحیه ایمپلنت در طول ترمیم تایید گردید. میانگین عمق اولیه ضایعات در گروه آزمایش و شاهد به ترتیب 3.16 و 2.73 میلی متر بود که پس از 6 ماه میانگین پرشدن ضایعه استخوانی به ترتیب 2.18 و 0.46 میلی متر (68.97% و 16.84%) به دست آمد. تغییرات لبه استخوان در گروه آزمایش و شاهد به ترتیب شامل 0.09 میلی متر (2.84%) Apposition استخوان و 0.32 میلی متر (11.72%) تحلیل استخوان بود. عمق پاکت اولیه به ترتیب در گروه آزمایش و شاهد 7.68 و 6.61 میلی متر بود که پس از 6 ماه متعاقب جراحی Re – entry میزان بازیافت چسبندگی به ترتیب 3.48 و 2.81 میلی متر (61.19% و 51.28%) به دست آمد. تغییر مکان لبه لثه به میزان 1.22 و 0.58 میلی متر (15.8% و 8.77%) به ترتیب برای گروه آزمایش و شاهد به دست آمد. یافته های فوق نشان دهنده برتری قابل توجه کاربرد استیوژن نسبت به فلپ کورتاژ می باشد.

مینای دندان محصول نهایی فرایند آملوژنز می باشد که در طی سه مرحله مرتبط با یکدیگر تشکیل می گردد. زمانی که وقایع پیچیده سلولی و فیریکوشیمیایی ساخته شدن مینا تحت تاثیر عوامل موضعی یا سیستمیک قرار گیرد، عمل سلول های میناساز به طور دایم یا موقت دچار اختلال می شود و در نتیجه مینا از نظر کمی و کیفی دچار نقص خواهد شد؛ این نقایص می تواند از تغییر رنگ مختصر مینا تا فقدان کامل آن متفاوت باشد. در این تحقیق که با هدف بررسی شیوع و مقایسه علل تغییر رنگهای سیستمیک در کودکان 7 تا 12 ساله شهر اصفهان (<0.2-0.3 PPMF¯) انجام شده است، 1637 دانش آموز با استفاده از شاخص Development Defects of EnameI (DDE) مورد معاینه قرار گرفتند. طبق نتایج به دست آمده از این تحقیق 27% کودکان دارای نقص در یک دندان یا بیشتر بودند و دندانهای سانترال فک بالا و پس از آن مولرهای اول بیش از همه مبتلا بودند. سطح باکال بیش از سطح لینگوال و دندانهای فک بالا بیش از فک پایین دچار نقص شده بودند. شیوع هیپوپلازی در دندانهای مولر اول بیش از همه بود و خطوط و لکه های منتشر با حدود نامشخص در دندانهای پرمولر و کانین شیوع بیشتری داشتند.

تکامل جنینی بسیاری از ارگان ها مستلزم میان کنش های متعدد سلول ها و بافتها با یکدیگر و نیز محیط خارج سلولی می باشد و در این میان، روند تکامل دندان، سیستم بیولوژیک مناسب و جالبی را فراهم ساخته است که در آن امکان بررسی میان کنش های اپی تلیالی – مزانشیمی دو طرفه و نیز بررسی دخالت میان کنش سلول ها با ماتریکس خارج سلولی وجود دارد. با به دست آوردن الگوی توزیع مولکول های مختلف در ماتریکس خارج سلولی می توان نقش بالقوه آنها را در هر مرحله تکاملی ارزیابی کرد و جهت تشخیص و پیش آگهی بیماریها در شرایط پاتولوژیک مورد استفاده قرار دارد. گلیکوزآمینوگلیکان ها از جمله اجزای عمده ماتریکس خارج سلولی هستند که در روند مورفوژنز و تمایز طبیعی سلول ها و بافتها مطرح می باشند؛ بنابراین در این مطالعه تعدادی از این مولکول ها جهت ردیابی در پالپ دندان انتخاب شدند. مطالعه بر روی موش Balb-c از روز دوازدهم جنینی تا 9 روز پس از تولد با رنگ آمیزیهای هیستوشیمیایی خاص گلیکوزآمینوگلیکان ها صورت گرفت و با استفاده از آزمون غیر پارامتری کروسکال – والیس و آزمون دو طرفته Mann-Whitney مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. در طی روند تکامل پالپ بین گروههای مورد مطالعه از نظر بروز اسید هیالورونیک، کندروایتین سولفات، گلیکوزآمینوگلیکان های اسیدی و سولفاته اختلاف معنی داری وجود داشت. نتایج نشان داد که تغییر گلیکوزگلیکان های پالپ در تمایز قسمتهای محیطی آن به ادنتوبلاست ها حایز اهمیت است؛ به عبارت دیگر، سنتز و ترشح اجزای ماتریکس خارج در وقایع مورفوژنی اهمیت دارد و از الگوی زمانی – مکانی خاصی تبعیت می کند؛ به همین دلیل پیشنهاد می شود در مطالعات بعدی با تغییر این ترکیبات در پالپ، تمایز بیشتر ادنتوبلاست ها در ضایعات عاج مورد توجه قرار گیرد.

یک دندان ثنایای میانی بعد از یک دوره 8 روزه که در محیط خارج آلوئولی نگهداری شده بود، جایگزین گردید. پس از تمیز شدن کامل سطح ریشه، دندان برای 20 دقیقه در ژل فلوراید غوطه ور شد و سپس کانال دندان تمیز و قبل از جایگزینی به وسیله گوتاپرکا پر شد. دندان به وسیله سیم و کامپوزیت به مدت 6 هفته اسپلینت گردید. بیمار برای مدت 3 سال بعد از جایگزینی تحت نظر بود و از دندان وی رادیوگرافی های دوره ای تهیه شد. تنها میزان جزیی از تحلیل سطحی خارجی در ناحیه پری آپیکال در رادیوگرافی که بلافاصله قبل از برداشت اسپلینت تهیه شده بود، مشاهده گردید و میزان تحلیل جایگزینی بعدی در حد قابل قبولی بود؛ بنابراین یک دوره خارج آلوئولی طولانی، حتی در شرایط خشک نیز نمی تواند علت موجهی برای جایگزین نکردن دندان باشد. دندانهایی که بعد از یک مدت خارج الوئولی طولانی (حتی چند روز) جایگزین می شوند، می توانند برای مدت زیادی فانکشن داشته باشند و بنابراین درمان پروتزی را به تعویق اندازند؛ به علاوه باید در نظر داشت که این روش به عنوان یک درمان موقت تلقی می شود و جهت پیشگیری از مشکلات آتی ناشی از محدودیت استفاده از پروتز در سنین پایین و اثرات روانی ناشی از فقدان زیبایی پیشنهاد می گردد.

طی 20 سال اخیر تلاشهای گسترده ای در زمینه پیش بینی بروز پوسیدگی در کودکان به عمل آمده است که منجر به ارایه روشی جدید با عنوانCaries Risk Assessment (CRA)  شده است. این روش طی مراحل سه گانه زیر صورت می گیرد:1- تعیین و ارزیابی ریسک فاکتورهای پوسیدگی2- تعیین گروههای در معرض خطر بالای پوسیدگی (High Risk)، افراد دارای استعداد متوسط (Moderate Risk) و افراد مقاوم در برابر پوسیدگی (Low Risk)3- ارایه برنامه های پیشگیری مناسب جهت گروه های سه گانه فوق با توجه به عوامل خطرزانظر به اهمیت حفظ سلامت دندانها در کودکان، این روش بویژه در کودکان پیش دبستانی که در معرض خطر بالای پوسیدگی می باشند، از اهمیت خاصی برخوردار می باشد. پس از شناسایی افراد High Risk، برنامه های پیشگیری برای آنها تنظیم می شود که ضمن صرفه جویی در هزینه ها موجب کاهش شدید پوسیدگی می گردد.