مجله دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران
سال:1379 | دوره:13 | شماره:4-3 (مسلسل 25) |تعداد مقالات:12

تغییر رنگ کامپوزیت رزین ها که در اثر تغییرات شیمیایی در رزین و یا در اثر جذب آب و مواد رنگی رخ می دهد، می تواند در دراز مدت منجر به شکست درمان شود. هدف از این مطالعه بررسی ثبات رنگ کامپوزیتIDM  خود سخت و نورسخت (IS) و (IL) در شرایط استاندارد Aging است. نمونه هایی از کامپوزیت های خودسخت و نورسخت IDM و کامپوزیت (DL) Definite و (DS) Degufill از شرکت دگوسا تهیه و به سه گروه کنترل (الف) و آزمایش (ب و ج) تقسیم شدند. تمام نمونه ها مطابق دستورالعمل استاندارد تهیه و آزمایش شدند. ابتدا رنگ همه نمونه ها توسط دستگاه اسپکتروفتومتر Data Flash مشخص شد؛ سپس گروه کنترل یک هفته در دمای37 درجه سانتی گراد و در محیط تاریک نگهداری شد. گروه «ب» پس از پوشیده شدن با آلومینیوم فویل، 24 ساعت در دمای37 درجه سانتی گراد و رطوبت 100% در دستگاه زنوتست و بعد 6 روز در تاریکی و دمای 37 درجه سانتی گراد نگه داشته شد و گروه «ج» به مدت 24 ساعت در دمای37 درجه سانتی گراد و در رطوبت 100% تحت نور لامپ زنون، در دستگاه زنوتست قرار گرفت و سپس 6 روز در محیط تاریک و 37 درجه سانتی گراد نگهداری شد؛ سپس رنگ نمونه ها مجددا اندازه گیری شد. تغییرات مربوط به رنگ با استفاده از سیستم CIE L*a* b* در مقیاسهای ΔE، ΔL، Δa، و Δb بررسی گردید. بیشترین تغییر رنگ مربوط به کامپوزیت IL بود (52/19 = DE). IL با DL و IS اختلاف قابل ملاحظه ای داشت. میزان تغییر رنگ کامپوزیت IS در شرایط «الف، ب و ج» قابل ملاحظه نبود.

شکلهای قوس فکی (مربعی، مثلثی و بیضوی) نقش مهمی را در الگوی توزیع تنش در اطراف ایمپلنت های دندانی ایفا می کنند. هدف از این مطالعه ارزیابی نقش اشکال مختلف قوس فکی و میزان تحلیل استخوان (نرمال، متوسط، شدید) در توزیع تنش اطراف ایمپلنت دندانی با درنظر گرفتن جهات مختلف نیروی واردشده، بود. سه مدل قوس فکی مربعی، مثلثی و بیضوی در سه حالت مختلف تحلیل استخوان طراحی شد. مدل ها به المان های شش وجهی تقسیم شدند؛ به نحوی که 5500 گره را تشکیل دادند. نیروی 143 نیوتن با دو زاویه عمود و مایل به آخرین فیکسچر، 8 و 16 میلی متر خلفی تر از آن روی کانتی لور اعمال شد. در این مطالعه جهت تجزیه و تحلیل توزیع تنش از نرم افزار Sap90 استفاده شد و 54 حالت مختلف مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که با تغییر دیستالی نیرو در قوس مربعی و بیضوی با استخوان نرمال، تمرکز تنش از ساپورت به سمت فیکسچرها انتقال می یابد. تمرکز تنش در قوس مثلثی با استخوان نرمال در اطراف فیکسچر مشاهده شد. میزان تنش در این قوس بیش از حد فیزیولوژیک بود؛ در نتیجه توصیه می شود از کاربرد کانتی لور در قوسهای مثلثی خودداری شود.

هدف از این مطالعه ارزیابی میزان فلوراید آزادشده از سه نوع ترکیب گلاس آینومر ترمیمی حاوی فلوراید پس از قرارگیری در محلولهای حاوی فلوراید می باشد. در این مطالعه میزان آزادسازی اولیه فلوراید و آزادسازی متعاقب ری فلورایداسیون (محلول 2% NaF اسیدی و خنثی) 3 نوع ماده ترمیمی گلاس آینومر معمولی، گلاس آینومر تغییریافته با رزین و کامپومر مورد بررسی قرار گرفت. 20 دیسک از هر ترکیب با ارتفاع 2 میلی متر و قطر 6 میلی متر تهیه شد و در ظروف جداگانه در 2 cc محلول بزاق مصنوعی قرار گرفت. میزان فلوراید آزادشده در دو دوره 28 روزه (در روزهای اول، سوم، هفتم، چهاردهم و بیست وهشتم) اندازه گیری شد؛ هر دوره اندازه گیری یون فلوراید آزادشده در محلول بزاق مصنوعی توسط پتانسیومتری و الکترود اختصاصی و تحلیل آماری با استفاده از آنالیز واریانس و t-test انجام شد. میزان آزادسازی فلوراید در تمام نمونه ها در روزهای اول و سوم به نحو بارزی بیشتر از دیگر دوره های اندازه گیری بود و سپس فلوراید آزاد شده به میزان قابل توجهی کاهش می یافت. گلاس آینومر معمولی دارای بیشترین میزان آزادسازی فلوراید بود و در مرحله بعد به ترتیب نمونه های گلاس آینومر تغییریافته با رزین و کامپومر قرار داشتند. در دوره دوم آزمایش نمونه های هر دسته به دو گروه 10عددی تقسیم شدند؛ در این مرحله هر گروه 10 عددی به طور جداگانه در محلول NaF خنثی یا اسیدی قرار گرفت. تمام گروهها توانایی ری فلوریداسیون نمونه ها و بازجذب فلوراید را از خود نشان دادند؛ نمونه هایی که در محلول NaF اسیدی قرار گرفته بودند، خاصیت بازجذب بیشتری نسبت به NaF خنثی داشتند. نتایج نشان داد که سمان های گلاس آینومر می توانند به عنوان سیستم قابل شارژ با آزادسازی آهسته فلوراید عمل نمایند و بخصوص در کودکان با فعالیت پوسیدگی بالا، ترمیم با سمان های گلاس آینومر و استفاده از ترکیبات موضعی NaF به عنوان یک روش پیشگیری قابل توصیه می باشد.

در این پژوهش، موقعیت استخوان لامی در سه گروه بیمار با تیپ های اسکلتال کلاس I،II و III البته با مشکل فک پایین با هم مقایسه شدند. نمونه ها شامل رادیوگرافی های سفالومتری لترال مربوط به 77 بیمار بود که 26 عدد در گروه کلاس I (14 دختر و 12 پسر)، 25 عدد در گروه کلاس II (13 دختر و 12 پسر) و 26 عدد در گروه کلاس III، ( 13پسر و 13 دختر) قرار گرفتند. تعداد 13 متغیر برای ارزیابی موقعیت استخوان لامی نسبت به جمجمه و همچنین مهره های گردنی انتخاب شد و بر روی Tracing تمامی بیماران اندازه گیری و ثبت گردید؛ سپس میانگین این متغیرها در سه گروه بطور کلی، در دو جنس بطور کلی، در هر گروه بین دو جنس و در هر جنس بین سه گروه مورد مقایسه قرار گرفت و این چنین نتیجه گیری شد که استخوان مذکور در گروه کلاس III، موقعیت قدامی تری نسبت به دو گروه دیگر دارد؛ همچنین در گروه کلاس II، این استخوان نسبت به دو گروه دیگر در موقعیت فوقانی تری قرار دارد. نتایج این مطالعه نشان داد که رشد و نمو استخوان فک پایین می تواند از ساختمانهای اطراف (مثل عضلات متصل به آن) تاثیر پذیرد؛ و این احتمال وجود دارد که با تغییر در تعادل این ساختمانها بتوان در میزان و جهت رشد آن مداخله نمود.

یکی از اهداف جراحی پری رادیکولار ایجاد سیل مناسب در آپکس ریشه می باشد. این عمل به وسیله قطع انتهای ریشه و تهیه حفره کلاس I و پرکردن آن با یک ماده سازگار با بافتها انجام می شود. از مواد متفاوتی جهت پرکردن حفره در انتهای ریشه استفاده می شود؛ یکی از این مواد آمالگام می باشد. هدف از این مطالعه بررسی میزان ایجاد ترک به دنبال پرکردن حفره انتهای ریشه با دو نوع آمالگام می باشد. به این منظور 34 دندان تک ریشه ای آماده و به دو گروه مساوی تقسیم شدند. بعد از تمیزکردن کانال و پرکردن آن به روش متراکم جانبی، حدود 3 میلی متر از انتهای ریشه ها قطع شد؛ سپس در انتهای ریشه ها به وسیله آنگل و فرز روند، حفره هایی به عمق حدود 3 میلی متر ایجاد شد. حفره ها در گروه اول با آمالگام سینالوی (Cinalloy) و در گروه دوم با آمالگام لوکسالوی (Luxalloy) پر شدند؛ سپس سطوح قطع شده انتهای ریشه ها بعد از تهیه حفره و بعد از پرکردن با استریو میکروسکوپ با بزرگنمایی 50 برابر جهت وجود هر گونه ترک یا تغییراتی در سطح قطع شده انتهای ریشه، مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که ترکهای ایجاد شده بعد از پرکردن حفره های انتهای ریشه با آمالگام سینالوی یا لوکسالوی قابل ملاحظه نمی باشند و همچنین با در نظر گرفتن شرایط آزمایش به نظر می رسد آمالگام سینالوی جهت پرکردن حفره انتهای ریشه مناسب باشد.

امروزه استفاده از ایمپلنت های تایتانیوم جایگاه خاص خود را در حیطه دندانپزشکی به دست آورده است؛ به گونه ای که بیشتر دانشکده های دندانپزشکی معتبر دنیا دارای بخش ویژه ایمپلنت هستند. هدف از این مطالعه ارزیابی میزان موفقیت ایمپلنت های به کار رفته در بخش ایمپلنت دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران در فواصل زمانی سال 73 تا 78 می باشد. در این مطالعه 389 ایمپلنت مربوط به 120 بیمار مورد بررسی قرار گرفت. بر این اساس پس از بازنگری پرونده بیماران درمان شده در بخش ایمپلنت که به مدت پنج سال تحت درمان بوده اند و درج کلیه اطلاعات مندرج در پرونده بیماران و جداول مربوط به آنها و نیز بررسی موارد ابهام، اطلاعات به دست آمده تجزیه و تحلیل گردید. نتایج نشان داد که درصد موفقیت پنج ساله این ایمپلنت ها برای سیستم برانمارک 94% در سیستم %95 ITI و در سیستم %97.75 IMZ بوده است. احتمال دارد درصد بالای موفقیت این گروه به دلیل کوتاهتر بودن مدت زمان استفاده از ایمپلنت ها باشد. این تحقیق نشان داد که دقت بیشتر در انتخاب بیمار و طرح درمان، رعایت دقیق اصول جراحی و پروتزی از این تعداد معدود شکست نیز می کاهد و درصد موفقیت را بالا می برد.

تحقیقات نشان داده است که آلیاژهای نابل جهت مقابله با سیکل های حرارتی در حین پخت پرسلن به کلار فلزی نیاز دارند. کلار فلزی زیبایی قابل قبولی ندارد. از آنجا که آلیاژهای بیس متال از خواص فیزیکی بهتری برخوردار هستند، لذا به نظر می رسد کلار در طراحی فریم ورک آنها ضرورتی نداشته باشد. هدف از این مطالعه ارزیابی اثر کلار در تغییر شکل مارژین روکش های ساخته شده از آلیاژ بیس متال می باشد؛ به همین منظور 20 کوپینگ (Coping) از آلیاژ بیس متال ساخته شد و به دو گروه دارای کلار و بدون کلار تقسیم شدند. به دنبال آماده سازی سطح فلز، پرسلن بر روی نمونه ها پخته شد. Marginal Gap توسط میکروسکوپ الکترونی در سه مرحله قبل و بعد از دگاز و نیز بعد از گلیز اندازه گیری شد. میانگین Marginal Gap درگروه بدون کلار به ترتیب 21.4±13.4، 21.4±14.9، 21.9±11.9 میکرون و در گروه با کلار 24.7±11.4، 24±11.5، 26.6±11.7 میکرون بود. آنالیز واریانس دوطرفه هیچ اختلاف معنی داری در مقدار عددی بین دو گروه با و بدون کلار و در بین مراحل مختلف ساخت روکش نشان نداد. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد آلیاژ بیس متال در طی مراحل ساخت دچار تغییر شکل در مارژین نمی شود و وجود کلار در میزان بازشدگی مارژین تاثیری ندارد.

روش بازسازی توسط هدایت بافتی یا (GTR) Guided Tissue regeneration جدیدترین و رایجترین روش درمان ضایعات درجه II فورکا می باشد‍؛ اما به علت گران بودن غشا، کاربرد آن محدودیت دارد. از طرفی روش قرار دادن فلپ در موقعیت تاجی یا Coronally Position Flap (CPF) نیز با هدف دور ساختن سلول های اپی تلیالی از ناحیه جراحی همان هدف را دنبال می کند. این مطالعه به منظور مقایسه درمان ضایعات درجه II فورکا با استفاده از دو روش GTR (همراه با غشای قابل جذب کلاژن Biomend) و CPF (همراه با اسید سیتریک) بر روی 9 بیمار انجام شد. ضایعات دو طرفه بودند که به طور تصادفی در یکی از دو گروه فوق قرار گرفتند. اندازه گیریهای پایه و شش ماه بعد از عمل بر اساس متغیرهای ذیل برای هر بیمار ثبت می شد. آزمون آماری مورد نظر t paired بود. شش ماه بعد از عمل به ترتیب در گروههای GTR و CPF کاهش عمق پاکت 55/1 و 88/1 میلی متر، کاهش عمق افقی فورکا در حالت بسته 33/3 و 66/2 میلی متر، کاهش عمق افقی فورکا در حالت باز 55/1 و 11/2 میلی متر، کاهش ارتفاع یا عمق عمودی فورکا 33/0 و 11/1 میلی متر، کاهش عرض فورکا به طور مساوی در هر دو روش 22/0 میلی متر، میزان پرشدن فورکا توسط استخوان (Bone Fill) 33% و 51% و چسبندگی نوین 77/0 و 67/1 میلی متر محاسبه شد. تحلیل لثه در گروه GTR مشاهده نشد ولی در گروه CPF 11/0 میلی متر بود. کاهش عرض لثه چسبنده نیز 34/0 و 78/0 میلی متر بود؛ بدین ترتیب مقایسه سایر متغیرها (روز صفر و 180) در هر گروه به تنهایی حاکی از موثر بودن روشهای مذکور جهت بازسازی فورکا بود‍؛ همچنین تجزیه و تحلیل آماری نتایج شش ماهه دو گروه با هم (به جز در مورد متغیر عمق افقی فورکا در حالت بسته که به نفع گروه CPF بود)، تفاوت معنی دار نداشت؛ بنابراین با توجه به این نتایج شاید بتوان روش CPF را که مستلزم صرف هزینه کمتر و عدم وابستگی به موارد خاصی مثل غشا می باشد، به عنوان جایگزینی مناسب برای روش GTR قلمداد کرد.

استئوماتیت آفتی راجعه عبارت است از بروز زخمهای عودکننده در مخاط دهان بیمارانی که هیچ گونه علایمی از بیماریهای دیگر ندارند. نقش سیستم ایمنی و بخصوص سیستم ایمنی هومورال در ایمونوپاتوژنز آفت، مورد توجه محققین بوده است؛ این مطالعه در زمینه ایمونولوژی این بیماری با روشی دیگر و حجم نمونه ای بیشتر از سایر تحقیقات انجام شده است. هدف از این مطالعه (مورد– شاهدی) بررسی مقادیر ایمونوگلوبولین های M,G,A و اجزای C3 و C4 کمپلمان و ارتباط بین تغییر فاکتورهای فوق در پاتوژنز آفت راجعه دهان می باشد که با استفاده از تکنیک Single Radial Immuno Diffusion در 50 بیمار مبتلا به آفت راجعه از نوع مینور مورد بررسی قرار گرفت و نتایج حاصل با گروه شاهد شامل 50 فرد سالم که از لحاظ سن و جنس با گروه بیمار کاملا مشابه بودند، مقایسه شد. نتایج این مقایسه نشانگر موارد زیر بود:1- میزان بالاتر مقادیر IgA و IgM سرم خون بیماران مبتلا به آفت؛ در حالی که میزان IgG در دو گروه مشابه بود.2- میزان پایین تر مقادیر C3 کمپلمان سرم بیماران مبتلا به آفت؛ در حالی که در میزان C4 تفاوتی مشاهده نشد.3- میزان شاخصهای مورد مطالعه در زنان و مردان تفاوت معنی داری نداشت.با توجه به نتایج به دست آمده، به نظر می رسد واکنش ایمنی هومورال نقش مهمی در بروز زخمهای آفتی و به عبارت دیگر در ایمونوپاتوژنز بیماری آفت داشته باشد که البته این واکنش احتمالا متعاقب واکنش ایمنی سلولی به وقوع می پیوندد.

با توجه به ویژگیهای منحصر به فرد زخمها در ناحیه صورت در این مقاله سعی شده که ضمن بررسی مختصات کلی زخمها و صدمات وارده بر نسج نرم، درمان زخمها و ارگانها و قسمتهای مختلف آناتومیک فک و صورت جداگانه توضیح داده شود. در پایان نتیجه یک مطالعه در خصوص بستن زود هنگام زخمهای انفجاری (Evulsive) ناشی از پرتابه های شتابدار بر روی 28 بیمار اعم از بازشدگی و عفونت زخمها به عنوان دو عارضه مهم پس از درمان زخمها مورد بررسی قرار گرفته است. نوع اعمال انجام شده و ضایعات ایجاد شده نیز به تفکیک بیان شده است. میانه سنی بیماران 18 سال بود و 7-15 روز پس از عمل جراحی یکسان، استاندارد زخمهای انفجاری مورد پیگیری قرار گرفتند. همه زخمها طی 24-48 ساعت پس از وقوع تحت عمل قرار گرفتند. در 24 بیمار زخمها به طور اولیه ترمیم و بهبود پیدا کردند. در 4 مورد عفونت باکتریال و بازشدگی زخم اتفاق افتاد. این مطالعه نشان داد که با بستن زود هنگام زخمهای صورت به دلیل خونرسانی کافی این ناحیه میزان عفونت و بازشدگی زخمها به حداقل می رسد.

شاغلین حرفه دندانپزشکی در تماس مداوم با وسایل مختلف در اندازه های متفاوت، تیز، داغ، محرک، دوار می باشند. فرز گیت گلیدن (Gate Glidden) که برای آماده سازی داخل کانال یا تخلیه گوتای داخل کانال به کار می رود، از جمله این وسایل است. در این مقاله شکسته شدن بسیار نادر یک نمونه آن و باقی ماندن Shaft آن در ساعد دندانپزشک و عدم تشخیص به موقع آن گزارش می گردد.

پیوند مغز استخوان یک درمان مطرح برای بیماران مبتلا به بیماریهایی که مغز استخوان را به صورت مستقیم یا غیرمستقیم تحت تاثیر قرار داده اند، می باشد. به دلیل سرکوب ایمنی ایجادشده در این نوع درمان، هر نوع مشکلی که در دهان این بیماران به وجود آید، می تواند تهدیدکننده حیات آنها باشد؛ طول مدت بستری شدن در بیمارستان را افزایش دهد و باعث ناراحتی بیمار و بالارفتن هزینه ها شود. حفره دهان محل تجمع میکروارگانیسم هاست که با کاهش تعداد این عوامل از طریق مراقبت مطلوب در بیمار با ایمنی سرکوب شده، احتمال عفونتهای سیستمیک تهدیدکننده حیات با منشا دهانی کاهش می یابد و موفقیت پیوند به حداکثر می رسد. دندانپزشک کودکان از طریق پیشگیری و درمان مشکلات حاد دهانی که اغلب در کودکان مبتلا به این بیماری مشاهده می شود، می تواند نقش مهم و منحصر به فردی در تیم پیوند مغز استخوان داشته باشد.