سلامت و بهداشت اردبیل
سال:1396 | دوره:8 | شماره:2 (ویژه نامه) |تعداد مقالات:10

زمینه و هدف: پساب شستشوی معکوس صافیهای شنی تند به طور معمول 5-2 درصد از کل آب تصفیه شده را تشکیل میدهد و دارای کدورت بالایی است بنابر این تصفیه پساب شستشوی معکوس این فیلترها ضروری میباشد. در این تحقیق حذف کدورت از پساب فرآیند صاف سازی تصفیه خانه آب تهران پارس به وسیله سیستم جریان پیوسته انعقاد الکتریکی- شناورسازی الکتریکی بررسی شد.روش کار: این مطالعه از نوع مطالعه کاربردی میباشد که در مقیاس آزمایشگاهی و به صورت پیوسته انجام شد. در این مطالعه از یک مخزن انعقاد الکتریکی با ابعاد 17×18×24 سانتیمتر از جنس پلکسی گلاس به حجم 7.35 لیتر استفاده گردید. داخل مخزن از چهار تیغه آلومینیوم یا آهن (با ابعاد غیر مفید 22 سانتیمتر 15× سانتیمتر 0.1× سانتیمتر) به عنوان کاتد و آند استفاده شد که هر تیغه تا ارتفاع 16 سانتیمتری خود در مخزن انعقاد الکتریکی و در محلول غوطه ور گردید. در این تحقیق تعداد 126 نمونه با کدورت های 320، 350 و NTU 400 از پساب شستشوی معکوس فیلتر شنی تند برداشت شد و راندمان حذف با مقدار شدت جریان های (4.16، 5.83، 7.5، 10، 11.66 و 13.33) میلی آمپر بر سانتی متر مربع در زمان ماندهای 10، 20 و 30 دقیقه مورد آزمایش قرار گرفت. در این تحقیق فضای بین الکترودها 1.5 سانتی متر و pH در 8.2 تثبیت شد. داده ها با نرم افزار اکسل آنالیز شدند.یافته ها: pH بهینه فرایند 8.2 تعیین شد. مقدار دانسیته جریان و زمان ماند بهینه برای هر دو الکترود آهن و آلومنیوم یکسان بود و به ترتیب 13.33 میلی آمپر بر سانتی متر مربع و 30 دقیقه تعیین شد که بالاترین کارایی حذف در این شرایط بهینه برای الکترود آلومنیوم و آهن به ترتیب برابر با 95.12 و 87.40 درصد بود.نتیجه گیری: با توجه به نتایج آزمایش ها، انعقاد الکتریکی- شناورسازی الکتریکی در حذف کدورت کارایی مناسبی دارد. همچنین میتوان گفت کارایی الکترود آلومینیم در حذف کدورت از محلول بیشتر از کارایی الکترود آهن می باشد.

زمینه و هدف: یکی از مهم ترین مشکلات زیست محیطی در سراسر دنیا آلودگی خاکهای مناطق صنعتی و به ویژه زمین های کشاورزی به فلزات سنگین می باشد. استفاده از کرم های خاکی در پالایش زیستی خاک، باعث کاهش غلظت آلاینده ها از طریق مکانیسم تجمع زیستی در بدن کرم خاکی می شود.روش کار: تحقیق حاضر از نوع مطالعه تجربی میباشد که بر روی خاک های آلوده به کروم و کادمیوم انجام شد. غلظت آلودگی اولیه کروم و کادمیوم در خاک مورد مطالعه در دو غلظت وزنی 0.04 mg/g و 0.08 mg/g همراه با شاهد مورد بررسی قرار گرفت. ماده آلی (کود حیوانی) به میزان 5 و 9 درصد وزنی نسبت به خاک اضافه گردید. تعداد 30 عدد کرم به نمونه های 500 گرمی خاک آلوده اضافه گردید. غلظت کروم و کادمیوم در 108 نمونه خاک و بدن کرم ها با استفاده از دستگاه طیف سنجی پلاسمای جفت شده القایی (ICP) در دو مقطع زمانی 21 و 42 روز اندازه گیری شد و داده های بدست آمده با استفاده آزمون آماری آنالیز واریانس دو طرفه در سطح اطمینان 95 درصد مورد آنالیز قرار گرفت.یافته ها: بر اساس نتایج بدست آمده از این مطالعه مشخص شد که با افزایش ماده آلی از 5% به 9% وزنی در خاک آلوده به فلز کروم، در غلظت اولیه mg/g 0.06 راندمان حذف 5% کاهش یافته است. در غلظت 0.1 mg/g نیز راندمان 20% کاهش دارد که احتمالا به دلیل گرایش بالای کرم های خاکی به مصرف ماده آلی نسبت به مصرف خاک آلوده به فلز بوده است. همچنین با افزایش ماده آلی از 5% به 9% وزنی در خاک آلوده به کادمیوم، در غلظت 0.04 mg/g راندمان حذف 5.5 درصد کاهش و در غلظت 0.08 mg/g راندمان حذف 5.12 درصد افزایش یافت.نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد که با توجه به افزایش مرگ و میر کرم ها در خاک حاوی کروم با غلظت 0.06 mg/g، استفاده از این روش به منظور زیست پالایی خاک از کروم توصیه نمیشود و در مورد کادمیوم نیاز به بررسی بیشتری دارد، همچنین میتوان گفت ماده آلی تاثیری در زیست پالایی نداشته است.

زمینه و هدف: فلزات کادمیوم و سرب از آلاینده های معمول زیست محیطی بوده و در محصولات آرایشی مختلف بکار میروند. لذا هدف از این تحقیق، اندازه گیری غلظت کادمیوم و سرب در 2 محصول آرایشی رژلب و رنگ مو می باشد.روش کار: این مطالعه از نوع توصیفی بوده که برای انجام آن، از 6 مارک مختلف رژلب و 4 مارک مختلف رنگ مو با بیشترین میزان فروش در بازارهای شهر کرمانشاه 300 نمونه تهیه گردید. پس از آماده سازی نمونه ها با روش استاندارد اسید نیتریک، میزان سرب آنها با استفاده از دستگاه جذب اتمی اندازه گیری و نتایج بر حسب mg/kg وزن خشک نمونه گزارش گردید.یافته ها: میزان فلز سرب در محصولات آرایشی مورد مطالعه بیشتر از فلز کادمیوم بود. محدوده غلظت سرب و کادمیوم در رژ لب به ترتیب بین 211.71-429.19 mg/kg و 25.11-68.25 mg/kg بود. همچنین محدوده غلظت سرب و کادمیوم در رنگ مو به ترتیب بین 57.69-76.42 mg/kg و 7.91-14.58 mg/kg بدست آمد. بیشترین غلظت سرب و کادمیوم مربوط به رژ لب آمریکایی بود و کمترین غلظت آن به ترتیب مربوط به رنگ موی ایرانی و ایتالیایی بدست آمد. غلظت کادمیوم و سرب در مارک های مختلف رژ لب و رنگ مو اختلاف معنی داری داشت (p<0.001).نتیجه گیری: غلظت کادمیوم در محصولات آرایشی مورد بررسی بیشتر از میزان توصیه شده بود با توجه خطرات این فلزات روی سلامت انسان، انجام مداخلات جامع جهت افزایش سطح آگاهی جامعه از خطرات پنهان ناشی از مواد آرایشی و ارتقاء سلامت جامعه و اقدامات نظارتی و قانونی ضروری است.

زمینه و هدف: دستیابی به راههایی برای ارتقاء کیفیت خدمات پرستاری همواره مورد توجه مدیران پرستاری بوده است. قانون ارتقای بهره وری نیروهای بالینی نظام سلامت برای ساماندهی مشکلات پرستاران و ارائه خدمات بهتر به بیماران وضع شده است. هدف مطالعه حاضر بررسی وضعیت اجرای قانون ارتقاء بهره وری کارکنان بالینی نظام سلامت می باشد.روش کار: جامعه پژوهش مدیران و کارکنان بالینی بیمارستانهای دانشگاه علوم پزشکی اردبیل بود. نمونه گیری به دو روش سرشماری برای مدیران و مسوولان (n=52) و تصادفی ساده برای نیروهای بالینی (n=300) صورت گرفت. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه های محقق ساخته بود. روایی ابزارها از طریق روایی صوری و محتوا و بررسی پایایی آنها از طریق آزمون- بازآزمون انجام گرفت. برای تحلیل داده ها از آمار توصیفی و ضریب همبستگی اسپیرمن و آزمون های من ویتنی و کروسکال- والیس استفاده شد.یافته ها: میانگین نمره نگرش در بین مدیران و مسوولین بخشها و نیز کارکنان بالینی بیمارستانها به ترتیب 3.27±0.70 و 3.35±0.64 بود. در میان عوامل تاثیرگذار بر نگرش، از نظر مدیران و مسوولین بهبود شرایط کاری (3.48±1.00) و از نظر کارکنان بالینی افزایش کیفیت خدمات (3.45±0.87) مهمترین عامل در ایجاد نگرش مثبت بود. از نظر اکثریت پرسنل و مدیران مهمترین نقطه ضعف در اجرای قانون ارتقاء بهره وری کارکنان بالینی کمبود نیرو عنوان شد. بین سن، جنس، وضعیت تاهل، سابقه شغلی، تحصیلات و نوع استخدام کارکنان بالینی با نمره نگرش و رضایت از اجرای قانون ارتقاء بهره وری ارتباط آماری معنادار وجود داشت (p<0.05).نتیجه گیری: اجرای قانون ارتقاء بهره وری برای اکثریت جامعه کارکنان بالینی امتیاز مثبت به دنبال داشته و می تواند در صورت اصلاح نظامهای استخدام و جذب، بهبود شرایط کاری طبق نیاز و اجرای برنامه های تشویقی بسیاری از دغدغه های آنان را برطرف کرده و در جهت افزایش بهره وری نیروی پرستاری و در نتیجه ارتقا نظام سلامت موثر باشد.

زمینه و هدف: این مطالعه با توجه به افزایش نگرانی در مورد مصرف مواد غذایی آلوده به فلزات سنگین انجام گرفت. عوارض سلامتی ناشی از جذب رژیمی فلزات سنگین نیز بخوبی شناخته شده است. فلزات، یکی از عواملی هستند که در مراحل مختلف تولید پنیر میتوانند وارد این ماده غذایی شوند. هدف از پژوهش حاضر برآورد میزان ورود هفتگی فلزات سنگین (سرب، کادمیوم، کروم، مس، آهن، قلع، روی و نیکل) از طریق مصرف پنیر در ایران به منظور برآورد سهم این ماده غذایی در میزان دریافتی فلزات از طریق رژیم غذایی ایرانیان میباشد.روش کار: این مطالعه توصیفی بر روی 54 نمونه پنیر پر مصرف که کارخانه های تولیدکننده آنها در سراسر کشور پراکنده بود، انجام گرفت. پس از آماده سازی، میزان فلزات سنگین سرب، کادمیوم، کروم، مس، آهن، قلع، روی و نیکل نمونه های پنیر، توسط دستگاه ICP-OES اندازه گیری شد و میزان دریافت هفتگی این فلزات از طریق مصرف پنیر برآورد گردید. سپس نسبت آن با میزان دریافت قابل تحمل هفتگی موقتی بصورت درصد بیان گردید.یافته ها: بالاترین غلظت فلز (میکروگرم بر گرم وزن تر) مربوط به روی (5.10) و کمترین آن مربوط به کادمیوم (0.005) میباشد. بالاترین میزان ورود هفتگی برای فلز روی (464.1 میکروگرم) و کمترین میزان ورود هفتگی (0.45 میکروگرم) برای فلز کادمیوم محاسبه گردید. تمام برآوردهای میزان دریافت فلزات (از طریق مصرف پنیر) برای تمامی فلزات مورد مطالعه به جز نیکل (1.19٪) کمتر از یک درصد حداکثر میزان قابل تحمل هفتگی موقتی بود.نتیجه گیری: نتایج این تحقیق نشان داد ماده غذایی پنیر در ایران سهم چشمگیری در میزان حداکثر قابل تحمل هفتگی فلزات ندارد. اما بایستی در نظر داشت که پنیر، تنها منبع ورود فلزات سنگین به بدن انسان نمیباشد. با این حال میزان سرب نمونه های پنیر از حد مجاز توصیه شده کدکس برای فلز سرب در فرآورده های لبنی (0.02 mg/kg) بالاتر بود. برای فهم بهتر و مدیریت بهینه و جلوگیری ازآلودگی بیشتر، مطالعه منشاء فلز سرب در پنیرهای تولیدی کشور توصیه می گردد.

زمینه و هدف: لیشمانیوز جلدی یک معضل بهداشت عمومی در بسیاری از مناطق گرمسیری کشور به شمار می رود که به دلیل ایجاد ضایعات بر روی بدن بیماران از اهمیت بالایی برخوردار است. این مطالعه با هدف تعیین تاثیر آموزش مبتنی بر مدل بزنف در مورد کنترل لیشمانیوز جلدی در دانش آموزان بخش مرکزی واقع در استان قم طی سال 1393 صورت گرفت.روش کار: این مطالعه نیمه تجربی شاهد دار بر روی 192 نفر از دانش آموزان دوره راهنمایی ساکن مناطق آندمیک سالک در استان قم بر اساس مدل بزنف انجام گرفت. اطلاعات مورد نیاز توسط پرسشنامه محقق ساخته که روایی و پایایی آن تائید شد، در دو نوبت قبل و 2 ماه بعد از مداخله آموزشی جمع آوری و توسط نرم افزار SPSS با آزمون های کای دو و تی و با استفاده از مدل های تعمیم یافته خطی (GLM) با بکارگیری تحلیل اندازه های تکراری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: نمرات سازه های آگاهی، نگرش، عوامل قادر کننده، قصد رفتاری و رفتار سالم در گروه مورد، بعد از مداخله، تفاوت معنیداری را نسبت به گروه شاهد نشان داد (p<0.001) میانگین نمرات در سازه نرم های انتزاعی بعد از آموزش افزایش یافت، اما به لحاظ آماری معنی دار نبود (p<0.05 سطح معنی دار در نظر گرفته شد).نتیجه گیری: اقدامات آموزشی قبل، حین و بعد از اجرای در مورد روش های کنترل ناقل میتواند تاثیر بسزایی در موفقیت برنامه های پیشگیری و کنترل سالک داشته باشد و در این راستا استفاده از مدل بزنف توانست در اتخاذ رفتارهای پیشگیرانه در کنترل سالک موثر باشد.

زمینه و هدف: فلزات سنگین موجود در خاکهای سطحی شهرها ناشی از منابع مختلف (مانند ترافیک، انتشارات صنعتی، فرسایش ناشی از ساختمان ها و...) میتواند از طریق تنفسی و پوست در بدن انسان تجمع یافته و برای سلامتی خطرساز باشد، بنابراین هدف از این مطالعه بررسی وضعیت آلودگی فلزات سنگین و ارزیابی کیفیت خاکهای شهری در شهر زاهدان بود.روش کار: در این مطالعه که یک مطالعه توصیفی- مقطعی بود، غلظت فلزات سنگین در خاکهای سطحی شهر زاهدان در اوایل پائیز سال 1392 مورد بررسی گرفت. در این مطالعه، نمونه ها با جاروکردن سطح زمین در مناطق مختلف (پنج منطقه) برداشت شدند. برای نمونه برداری در هر نقطه محل نمونه برداری، 5 نمونه به صورت تصادفی برداشت می شد و سپس با هم مخلوط میشد تا یک نمونه کاملا مخلوط بدست آید که در مجموع 50 نمونه مخلوط از تمام مناطق برداشت شد. نمونه ها پس از انتقال به آزمایشگاه در معرض هوا خشک شدند و پس از هضم شدن با مخلوط اسیدی، غلظت فلزات کادمیم، کروم، مس، نیکل، سرب و روی با دستگاه ICP اندازه گیری شد.یافته ها: نتایج آنالیز نمونه ها نشان داد درکلیه مناطق مورد مطالعه این تحقیق شامل پارک شهری، مناطق تجاری، مناطق پر ترافیک، مناطق مسکونی و شهرک صنعتی، مقدار غلظت فلزات کادمیم، کروم، مس، نیکل، سرب و روی به ترتیب 0.1±0.06، 37.53±6.96، 29.68±10.25، 51.09±8.53، 28.37±6.52 و 184.30±25.94 میلی گرم در کیلوگرم خاک بود. در تمام مناطق شهر زاهدان (بجز مناطق مسکونی) غلظت متوسط فلزات کادمیم، کروم، مس، نیکل، سرب و روی از مقدار غلظت زمینه (حاشیه شهر) بیشتر بود.نتیجه گیری: این مطالعه نشان داد که کاربری زمین تاثیر به سزایی در افزایش غلظت فلزات سنگین در خاک سطحی شهر زاهدان دارد. بیشترین غلظت فلزات در مناطق تجاری و مناطق پرترافیک بدست آمد که تردد وسایل نقلیه بالاتری در مناطق فوق وجود داشت، بنابراین کاهش ترافیک و بهبود سیستم حمل و نقل عمومی در مناطق مذکور میتواند منجر به بهبود کیفیت خاک در این مناطق شود.

زمینه و هدف: تنش و شرایط دشوار در برخی از مشاغل از جمله پرستاری، روابط خانوادگی و زناشویی را به شدت مختل میکند. بر این اساس، پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش سرسختی روان شناختی، صبر و خوشبینی اسلامی در پیشبینی رضامندی زناشویی پرستاران زن انجام گرفت.روش کار: این پژوهش مطالعه ای توصیفی- مقطعی بود. جامعه آماری این پژوهش کلیه پرستاران زن متاهل بیمارستانهای دولتی شهر اردبیل در سال 1393 بودند که از این میان تعداد 144 پرستار زن، به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه های استاندارد استفاده شد. داده های جمع آوری شده با استفاده از شاخص های آمار توصیفی (میانگین و انحراف معیار) و آمار استنباطی شامل ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه بر روی spss -17 تجزیه و تحلیل شد.یافته ها: نتایج این پژوهش نشان داد که سرسختی روان شناختی (r=0.49)، خوش بینی اسلامی (r=0.43) و صبر (r=0.41) با رضامندی زناشویی رابطه مثبت معناداری دارند. نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه نیز نشان داد که 34.6 درصد رضامندی زناشویی پرستاران بر اساس سرسختی روان شناختی، خوش بینی اسلامی و صبر تبیین می شود (p<0.001).نتیجه گیری: با توجه به یافته های پژوهش حاضر، می توان از طریق آموزش و تقویت سرسختی روان شناختی، خوش بینی و صبر، از تعارضات موجود در زندگی زناشویی پرستاران متاهل جلوگیری نموده و با اتخاذ این رویکردهای روانشناختی توسط آنها، از دخالت دادن تنش های شغلی به روابط خانوادگی و زناشویی پرهیز نمایند.

زمینه و هدف: برای بهبود ظاهری محصولات قندی، مانند قند کله ای، شکر پنیر و نبات سنتی در فرایند تولید از مواد سفیدکننده ای بنام بلانکیت استفاده می شود. استفاده بیش از حد استاندارد این ماده عوارض خطرناکی را بدنبال دارد. هدف از این تحقیق تعیین میزان باقیمانده انیدرید سولفور بعنوان شاخص وجود بلانکیت در قند کله ای، شکرپنیر و نبات سنتی در استان اردبیل و مقایسه آن با حداکثر مقدار قابل قبول بود.روش کار: در این بررسی توصیفی تحلیلی- مقطعی به طور تصادفی 88 نمونه از محصولات شکری (48 نمونه قند کله ای، 11 نمونه شکرپنیر و 29 نمونه نبات سنتی) توزیع شده در سطح استان اردبیل جهت آزمایش میزان باقیمانده انیدرید سولفور بعنوان شاخص وجود بلانکیت برای نمونه انتخاب شدند. میزان بلانکیت باقیمانده نمونه ها با استفاده از روش یدومتری مورد سنجش قرار گرفتند و با استاندارد تحقیقات صنعتی ایران ppm 10 مقایسه شدند. داده ها با استفاده از آزمون های آماری توصیفی و ANOVA مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.یافته ها: نتایج نشان داد که میزان باقیمانده بلانکیت در بیش از یک سوم محصولات قندی بالاتر از حد استاندارد تحقیقات صنعتی ایران (بیشتر از ppm 10) بودند (قند کله ای 33.3٪ و شکر پنیر 34.6٪). میزان بلانکیت باقیمانده در کل نمونه های نبات سنتی در حد استاندارد بودند (زیر ppm 10). در کل استان میانگین میزان باقیمانده بلانکیت در قند کله ای از نظر آماری بیشتر از شکرپنیر و نبات سنتی بوده، در صورتی که در نمونه شکرپنیر در شهر اردبیل بیشتر از نبات سنتی و قند کله ای بود (p=0.013).نتیجه گیری: نتایج نشان می دهد که میزان بلانکیت باقیمانده در نبات سنتی در مقایسه با قند کله ای و شکرپنیر و نیز در مقایسه با استاندارد ملی ایران پائین بوده، بنابراین می توان گفت که نبات سنتی از لحاظ بلانکیت، برای مصرف در مقایسه با دو محصول دیگر مناسب تر است.

زمینه و هدف: انواع روش های طبیعی پیشگیری از بارداری که در آن ها دارو یا تجهیزات به کار گرفته نمی شود، توسط زوج ها مورد استفاده قرار می گیرند. ناآگاهی یا اطلاعات نادرست زوجین، از کارآیی روش های طبیعی و میزان شکست آنها منجر به بروز حاملگی ناخواسته و تبعات ناشی از آن، از جمله افزایش سقط جنین و مرگ مادران باردار می گردد. این مطالعه با هدف بهبود آگاهی، نگرش و عملکرد زنان استفاده کننده از روش های طبیعی پیشگیری از بارداری تحت پوشش مراکز بهداشتی درمانی شهرستان البرز استان قزوین انجام شد.روش کار: این مطالعه به صورت مداخله ای بر روی 147 زن شوهردار 49-15 ساله ای که حداقل از 3 ماه قبل از شروع پرسشگری، از روش طبیعی برای پیشگیری از بارداری استفاده کرده و منتظر فرزند نبودند، انجام شد. از روش نمونه گیری تصادفی سیستماتیک و پرسشنامه محقق ساخته، قبل و 6-4 ماه بعد از مداخله (آموزش با استفاده از بحث گروهی ارائه گردید) استفاده شد. آگاهی، نگرش و عملکرد این گروه در استفاده از روش های پیشگیری از بارداری (قبل و بعد از مداخله) با استفاده از نرم افزار آماری spss -16 مورد مقایسه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: پس از آموزش، نسبت زنان آگاه در مورد روش های پیشگیری از بارداری افزایش یافت، نگرش و عملکرد واحدهای پژوهش نیز بهبود یافت (p<0.001). این مداخله تفاوت قابل ملاحظه ای در درصد زنان آگاه از روش قرص های پیشگیری از بارداری ایجاد نکرد.نتیجه گیری: یافته های مطالعه حاکی از آن است که آموزش به شیوه بحث گروهی در افزایش درصد زنان آگاه و موافق در خصوص روش های مطمئن پیشگیری از بارداری موثر می باشد. همچنین درصد زنان با عملکرد مناسب، پس از آموزش افزایش یافت.