سلامت و بهداشت اردبیل
سال:1395 | دوره:7 | شماره:3 |تعداد مقالات:10

زمینه و هدف: آلودگی محیط با نفت و مشتقات آن تهدیدی جدی برای سلامت انسان و محیط زیست می باشد، لذا تصفیه این مواد اهمیت بالایی دارد. جهت دستیابی به کارایی بالای تصفیه زیستی، جداسازی باکتری های کارامد و همچنین شناخت شرایط بهینه مصرف این ترکیبات توسط میکروارگانیسم ها مهم می باشد. هدف از مطالعه حاضر جداسازی و شناسایی باکتری های تجزیه کننده نفت خام از رسوبات آلوده به نفت منطقه اروندکنار، تعیین شرایط بهینه و نیز ارزیابی توان سویه انتخاب شده در تجزیه ترکیبات مختلف تشکیل دهنده نفت خام بود.روش کار: رسوبات سطحی منطقه اروندکنار نمونه برداری و پس از غنی سازی باکتری های تجزیه کننده نفت خام در محیط پایه معدنی، سویه های جداسازی شده شناسایی گردیدند. به منظور دستیابی به بهترین شرایط تجزیه زیستی نفت خام توسط سویه خالص شده، غلظت منبع نیتروژن و فسفر بهینه شدند. توانایی سویه خالص شده در تجزیه ترکیبات مختلف نفت خام توسط روش وزن سنجی انجام شد. همچنین با استفاده از هگزادکان، دی بنزوتیوفن، نفتالین، فنانترن و پیرن توان سویه خالص شده در تجزیه این مواد با استفاده از دستگاه کروماتوگرافی گازی سنجیده شد.یافته ها: از میان سویه های خالص شده، سویه BN2 بهترین عملکرد را در تجزیه زیستی نفت خام دارا بود و به میزان 0.99 به گونه Pseudomonas aeruginosa شباهت نشان داد. سویه BN2 در غلظت 0.25 گرم در لیتر کلرید آمونیم و 0.024 گرم در لیتر فسفات پتاسیم بهترین عملکرد را نشان داد و بالغ بر 80 درصد نفت خام را در طی 5 روز تجزیه کرد. وزن سنجی اجرای مختلف نفت خام نشان داد سویه جدا سازی شده قابلیت تجزیه زیستی هیدروکربن های اشباع، آروماتیک، رزینی و آسفالتن را دارا است. همچنین از میان ترکیبات مختلف استفاده شده بیشترین درصد حذف مربوط به نفتالین بود.نتیجه گیری: باکتری های رسوبات سطحی منطقه اروندکنار دارای توان بالایی در تجزیه نفت خام می باشند. با توجه به قابلیت بالای سویه BN2 در تجزیه اجزای مختلف تشکیل دهنده نفت خام، نتایج این مطالعه می تواند در بیورمدیشن خاک های آلوده به ترکیبات نفتی در منطقه اروندکنار استفاده شود.

زمینه و هدف: آنتی بیوتیک ها معمولا از لحاظ تجزیه بیولوژیکی پایدار و فعال هستند، بنابراین آنها علاوه بر ایجاد پتانسیل اثرات منفی بر محیط و ارگانیسم ها، باعث مقاومت دارویی در انسان می شوند. این تحقیق با هدف ارزیابی کارایی فرآیند الکتروفنتون بمنظور حذف آموکسی سیلین از پساب دست ساز با استفاده از الکترود آهن در شرایط مختلف راهبری انجام گرفت.روش کار: مطالعه حاضر از نوع تجربی بوده و سلولی از جنس پلکسی گلاس با حجم 1.95 لیتر با دو الکترود آهن با ابعاد 0.1×3×10 سانتی متر (طول × عرض × ضخامت) استفاده گردید. آزمایش ها با شرایط مختلفی از 3 pH تا 9، شدت جریان 16.6 تا 50mA.cm-2، 0.08 H2O2 تا 0.33 مول و غلظت آموکسی سیلین 30 (AMX) تا 120 میلیگرم بر لیتر در زمانهای واکنش 10 تا 120 دقیقه انجام گرفت. سنجش نمونه های AMX و آهن کل، به ترتیب با استفاده از طیف سنج نوری مستقیم (294 نانومتر) و فنانترولین (510 نانومتر) انجام گرفت.یافته ها: بالاترین سطح راندمان در pH اولیه 3، الکترولیت 2.5 g/l، شدت جریان 50 mA.cm-2، 0.16 H2O2 مول، غلظت ورودی 30 mg/l با زمان ماند 120 دقیقه، در حدود 94 درصد بدست آمد. بیشترین مقدار آهن خروجی در پساب فرایند 10.9 mg/l برای زمان واکنش 80 دقیقه، شدت جریان 41.6 mA.cm-2، 3 pH، مقدار 0.16 مول پراکسید هیدروژن و غلظت آموکسی سیلین 80 mg/l ثبت گردید.نتیجه گیری: الکتروفنتون راندمان قابل قبولی در حذف AMX با بکارگیری الکترود آهن از پساب دست ساز در مقیاس آزمایشگاهی در شرایط مربوط به این مطالعه نشان داد. در عین حال راندمان برای غلظت های بالاتر از 50 غیرقابل قبول بود. با این وجود پساب های صنعتی غلظت خیلی کمتری از مطالعه فوق دارند.

زمینه و هدف: خودکارآمدی یکی از عوامل موثر بر فعالیت بدنی می باشد. پژوهش حاضر با رویکرد کیفی به شناسایی تعیین کننده های خودکارآمدی خانواده برای فعالیت بدنی پرداخته است.روش کار: پژوهش حاضر به روش کیفی است و رویکرد آنالیز محتوی انجام گردید. برای جمع آوری اطلاعات از ابزار مصاحبه نیمه ساختاریافته استفاده گردید. با استفاده از شیوه نمونه گیری هدفمند تعداد 20 نفر بعنوان مشارکت کننده در این مطالعه وارد شدند. برای تحلیل داده ها از روش تحلیل مقایسه ای مداوم استفاده گردید.یافته ها: داده های بدست آمده در 4 طبقه مفهومی شامل شرایط محیط، نقش والدین، فعالیت های رقابت کننده، و آمادگی برای فعالیت یدنی قرار گرفتند. درونمایه اصلی پژوهش «اولویت ندادن خانواده ها به فعالیت بدنی منظم در زندگی روزمره» بود که از متن داده ها استخراج گردید.نتیجه گیری: با توجه به درونمایه اصلی و طبقاتی که از متن دادها استخراج گردیده است، فعالیت بدنی از اولویت مناسبی برای خانواده ها برخوردار نیست. لذا ارزش گذاری فعالیت بدنی برای خانواده ها و توسعه سبک زندگی فعال برای آنان مورد توصیه پژوهشگران می باشد.

زمینه و هدف: سرطان پوست شایعترین نوع سرطان در جهان می باشد و دوران کودکی و نوجوانی یک زمان مهم و ویژه برای پیشگیری از سرطان پوست در آینده است. هدف از این مطالعه بررسی تاثیر مداخله آموزشی بر رفتارهای پیشگیری کننده از سرطان پوست در دانش آموزان دختر دبیرستانی شهرستان مهرستان بر مبنای مدل بزنف بود.روش کار: این مطالعه نیمه تجربی بر روی 240 دانش آموز دختر از 4 دبیرستان دخترانه در دو گروه مورد 120 و کنترل 120 نفر انجام شد. پرسشنامه مشتمل بر سازه های مدل بزنف در دو مرحله توسط هر دو گروه مورد و کنترل، قبل و 2 ماه بعد از اجرای مداخله آموزشی تکمیل شد. داده ها توسط نرم افزار آماری spss و آزمونهای آماری آنالیز واریانس، تی مستقل و زوجی، کای اسکوئر، ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.یافته ها: نمرات سازه های مدل بزنف در گروه مورد بعد از مداخله تفاوت معنی داری را نسبت به گروه شاهد نشان داد (p<0.001). فاکتورهای قادر کننده با تاثیر 0.432 بین سازه های الگوی بزنف، قوی ترین پیش بینی کننده رفتار محافظت کننده در برابر نور خورشید بود.نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد برنامه آموزش مبتنی بر مدل بزنف در ارتقاء رفتارهای پیشگیرانه از سرطان پوست، در دانش آموزان موثر بوده است.

زمینه و هدف: اضافه وزن و چاقی نه تنها از نظر سلامت جسمانی، بلکه از لحاظ روانی، اقتصادی، اجتماعی و صرف هزینه های پزشکی اهمیت دارد. بنابراین تحقیق حاضر به هدف بررسی اثر انواع بازخورد ترکیب بدن بر فعالیت بدنی، درصد چربی و عزت نفس دختران جوان در سال 1392 انجام شد.روش کار: نمونه مورد بررسی 42 دانشجوی داوطلب رشته تربیت بدنی دانشگاه الزهرا (س) بودند که به طور تصادفی به سه گروه بازخورد واقعی، مثبت و منفی تقسیم شده و در یک طرح تحقیق پیش آزمون - پس آزمون گروه های تصادفی شرکت کردند. در پیش آزمون و پس آزمون درصد چربی بدن با دستگاه سنجش ترکیب بدن و سطح فعالیت بدنی و عزت نفس با استفاده از پرسشنامه های معتبر اندازه گیری شد. درصد چربی شرکت کننده ها هفته ای یک بار به مدت سه هفته اندازه گیری و به گروه بازخورد مثبت و منفی، به ترتیب 10 درصد کمتر و بیشتر از میزان درصد چربی واقعی گفته شد، اما به گروه واقعی، مقدار واقعی درصد چربی گزارش شد. از آزمون آماری تحلیل واریانس و کوواریانس ترکیبی جهت تجزیه و تحلیل استفاده شد.یافته ها: نتایج در سطح معنی داری p<0.05 نشان داد که بازخورد مثبت باعث افزایش معنی دار درصد چربی شد. همچنین انواع بازخورد اثر معنی داری بر سطح فعالیت بدنی و عزت نفس نداشت.نتیجه گیری: بازخورد مثبت در مورد ترکیب بدن می تواند باعث افزایش درصد چربی بدن دختران جوان شود که این افزایش می تواند به دلیل اثرات انگیزشی بازخورد مثبت باشد.

زمینه و هدف: کم خونی ناشی از کمبود آهن یک مساله جدی و مهم بهداشتی درمانی است که بر روی رشد روانی و جسمی، رفتار و توانایی انجام کار تاثیر می گذارد. یکی از گروه هایی که بیشتر در معرض کم خونی فقر آهن قرار دارند دختران نوجوان هستند. هدف از مطالعه حاضر تعیین تاثیر برنامه آموزش بهداشت طبق الگوی پرسید (Precede) بر آگاهی، نگرش و ایجاد عملکرد تغذیه ای مرتبط با کم خونی فقر آهن می باشد.روش کار: پژوهش مداخله نیمه تجربی حاضر که بر روی 120 نفر از دانش آموزان (60 نفر شاهد و 60 نفر مورد) که بصورت تصادفی چند مرحله ای انتخاب شده بودند در سال 1393-1392 انجام شد. مداخله در سه جلسه 60 دقیقه ای برگزار شد و سه ماه بعد مداخله آموزشی توزیع و تکمیل پرسشنامه ها صورت گرفت. ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه ای خود ساخته بر اساس اجزای مدل پرسید بود. به منظور دستیابی به نتایج از نرم افزار spss-18 و آزمون های آماری تی مستقل، تی زوجی و مک نمار استفاده شد.یافته ها: پس از مداخله آموزشی نمره میانگین آگاهی، نگرش (عوامل مستعد کننده)، تشکیل کلاس های آموزشی، شرکت در کلاس های آموزشی و استفاده از منابع آموزشی (عوامل قادر کننده)، تشویق معلمان و والدین و همسالان (عوامل تقویت کننده) و عملکرد در گروه مورد نسبت به شاهد افزایش معناداری یافت.نتیجه گیری: مطالعه حاضر بیانگر تاثیر مثبت مداخله آموزشی بر اساس الگوی پرسید و اجزای اصلی مدل (عوامل مستعدکننده، عوامل قادرکننده و عوامل تقویت کننده) در بهبود عملکرد پیشگیری کننده کمخونی فقر آهن در جامعه مورد مطالعه بود.

زمینه و هدف: با توجه به اهمیت تصفیه فاضلاب و کاربرد روش های ارزان قیمت و موثر به منظور تصفیه از جمله جذب سطحی، شناخت جاذب های معدنی و بررسی روش های ساخت جاذب های جدید ضروری می باشد. از جمله جاذب های رایج کائولین و زئولیت می باشند که برای حذف بسیاری از آلاینده ها کاربرد دارند. در این تحقیق سنتز زئولیت با استفاده از کائولین ایرانی توسط روش هیدورترمال در دمای 850oC بمدت 2 ساعت مورد بررسی قرار گرفت.روش کار: در مطالعه حاضر، خواص فیزیکی کائولین توسط آزمایشات مختلف مانند PSA و خواص شیمیایی کائولین توسط آزمایشات SEM، XRD و FTIR تعیین و سنتز زئولیت با استفاده از کائولین ایرانی، توسط روش هیدروترمال در محلول NaOH (1.5 مول) در دمای 850 درجه سانتی گراد در زمان 2 ساعت مورد بررسی قرار گرفت.یافته ها: نتایج آزمایشات نشان داد که دانسیته ذرات کائولین 2.608 gr/Cm3 سایز ذرات در محدوده 0.37 تا 52.76 میکرومتر، مساحت سطح ویژه (BET) معادل 9.170±0.0748 m2/g و میزان pHpzc آن 8.5 می باشد. آزمون SEM ذرات کائولین، شکل ورقه ورقه آن را تایید و در آزمون XRD حضور ساختار بلوری کوارتز به عنوان فاز اصلی نشان داده شد. گروه های عاملی AL و Si نیز در آزمون FTIR قابل مشاهده بود. آزمون SEM در زئولیت سنتز شده حضور سطوح برآمده و شکل نامنظم را تایید کرد. آزمون XRD ساختار بلورهای کوارتز و در نهایت آزمون FTIR حضور گروه های عاملی SiO2 و AL3+ و Si-AL را تایید کرد.نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد که کاربرد روش هیدورترمال با استفاده از فرایند کلسینه کردن و کاربرد هیدورکسیدسدیم، به منظور تولید جاذب زئولیت از کائولین روشی مناسب و ارزان قمیت بوده و زئولیت تولیدی از این روش بیشترین شباهت را از لحاظ ساختاری با زئولیت کلینوپتی لولایت دارد.

زمینه و هدف: تخلیه پساب های حاوی رنگ زاها به منابع آبی به دلیل ویژگی های سرطان زایی، جهش زایی و ماهیت سمی در آب می تواند آثار زیانباری بر سلامت انسان و محیط زیست بگذارد. مطالعه حاضر، با هدف بررسی کارایی نانوذرات مغناطیسی فریت کبالت و فریت کبالت اصلاح شده بر رنگبری رنگزای دایرکت قرمز 23 از محلول های آبی انجام پذیرفت.روش کار: این تحقیق، یک مطالعه کاربردی - توسعه ای است که طی آن نانوذرات مغناطیسی فریت کبالت و فریت کبالت اصلاح شده سنتز گردید. از رنگزای دایرکت قرمز 23 به عنوان مدل جهت بررسی قابلیت رنگبری جاذب استفاده گردید. تاثیر متغیرهای موثر بر فرایند جذب مانند غلظت اولیه رنگزا (200-50 میلی گرم در لیتر)، مقدار جاذب (0.1-0.4 گرم در لیتر)، pH (2-10) و اثر نمک های معدنی (سدیم کلراید، سدیم سولفات، سدیم بیکربنات و سدیم کربنات) نیز بررسی شد. جهت ارزیابی داده ها از مدل های ایزوترمی لانگمویر، فرندلیچ و تمپکین استفاده گردید.یافته ها: حداکثر راندمان رنگبری توسط نانوذرات مغناطیسی فریت کبالت و فریت کبالت اصلاح شده به ترتیب 14.45 و 81 درصد بدست آمد. حداکثر ظرفیت جذب برای دایرکت قرمز 23 بر روی نانوذرات مغناطیسی فریت کبالت اصلاح شده معادل 188.6792 میلی گرم در گرم بدست آمد. همچنین جذب رنگزا روی جاذب اصلاح شده از ایزوترم لانگمویر پیروی می کند.نتیجه گیری: با توجه به نتایج بدست آمده به نظر می رسد که نانوذرات مغناطیسی فریت کبالت اصلاح شده می تواند به عنوان جاذبی مناسب جهت رنگبری رنگزای دایرکت قرمز 23 از پساب های رنگی مورد استفاده قرار گیرد.

زمینه و هدف: بیماری قلبی عروقی از جمله بیماری هایی است که منجر به افزایش مرگ و میر، عدم اتکاء به خود، و افزایش افسردگی در افراد مبتلا می شود. یکی از روش های موثر برای کاهش افسردگی به خصوص در بیماری های عروق کرونر، توان بخشی است. در این پژوهش، تاثیر برنامه توان بخشی قلبی بر میزان کاهش افسردگی بیماران پس از آنژیوپلاستی عروق کرونر بررسی گردید.روش کار: پژوهش حاضر به صورت طرح کازآزمایی بالینی در سال 92 اجرا شده است. در این پژوهش صد بیمار که به صورت تدریجی و با استفاده از نمونه گیری غیراحتمالی و در دسترس برای آنژیوپلاستی مراجعه نموده بودند، انتخاب شدند. اطلاعات با استفاده از پرسشنامه بررسی اطلاعات دموگرافیک و پرسشنامه افسردگی بک دو، دو هفته و ده هفته بعد از آنژیوپلاستی در گروه کنترل و دو هفته بعد از آنژیوپلاستی و بعد از بازتوانی هشت هفته ای در گروه آزمون جمع آوری گردید. داده ها توسط نرم افزار SPSS-18 توسط شاخص های آمار مرکزی و نیز توزیع فروانی و همچنین توسط آزمون های T مستقل، T زوجی و نیز کای اسکوئر در سطح معنی داری p<0.05 تجزیه و تحلیل شد.یافته ها: از مجموع صد بیمار مورد بررسی، میانگین سنی بیماران در گروه آزمون 57.46±8.06 سال و در گروه کنترل 60.64±10.62 سال، شصت درصد بیماران مرد و مابقی خانم بودند. تحلیل داده ها نشان داد در گروه آزمون، مابین نمره افسردگی در قبل و بعد از بازتوانی رابطه معناداری وجود داشت (p<0.001) ولی در گروه کنترل نمره های افسردگی هفته دوم و دهم بعد از عمل آنژیوپلاستی قابل توجه و معنادار نبود (p<0.054). اختلاف نمرات افسردگی کسب شده در گروه مورد و شاهد نشان از وجود اختلاف معنادار در دو گروه بود (p<0.001).نتیجه گیری: نتایج این پژوهش نشان داد که برنامه توان بخشی قلبی میتواند در کاهش افسردگی بیماران آنژیوپلاستی عروق کرونر اثرگذار باشد.

زمینه و هدف: قضاوت در موقعیت های خطیر بالینی، تصمیمی گیری برای حفظ حیات در مشکلات پیچیده و تفکر در مواقع بحرانی نیاز به تفکر انتقادی در حوزه سلامت را الزامی می نماید. یک چارچوب استاندارد از سواد اطلاعاتی می تواند زیرساخت و بنیان مناسبی را برای تفکر انتقادی و یادگیری مستقل فراهم آورد که باعث ایجاد تعادل بین ظرفیت و توانائی های کنجکاوی، خلاقیت و قضاوت در دانشجویان خواهد شد. در این پژوهش به اندازه گیری استانداردهای سواد اطلاعاتی، مهارت های تفکر انتقادی و همچنین بررسی ارتباط بین این استانداردها و مهارت ها در بین دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی اردبیل در رشته ها و سال های مختلف تحصیلی پرداخته شد.روش کار: این بررسی بر روی نمونه ای 400 نفری از 13 رشته مختلف و از ورودی های مختلف با استفاده از دو آزمون استاندارد CCTST- form B و پرسشنامه سنجش سواد اطلاعاتی انجام گرفت.یافته ها: نتایج نشان داد که دانشجویان در همه پنج استاندارد سواد اطلاعاتی و پنج مهارت تفکر انتقادی از توانایی و مهارت لازم برخوردار نبودند و نمره کسب شده توسط دانشجویان در این متغیرها با حد مطلوب فاصله زیادی داشت. نمره کل سواد اطلاعاتی دانشجویان 45.43 از 87 (%52.22) و نمره کل تفکر انتقادی 11.73 از 34 (%34.5) بود. همچنین مشخص شد بین سواد اطلاعاتی و تفکر انتقادی همبستگی و ارتباط مثبت و معنی دار وجود دارد (r=0.468، p<0.005).نتیجه گیری: نمرات ضعیف دانشجویان در مهارت های تفکر انتقادی و استانداردهای سواد اطلاعاتی، تغییر ضعیف این مهارت ها در طول دوران تحصیل و اهمیت این دو مساله در امر تصمیم گیری بالینی و ارتقاء سطح مهارت های بالینی لزوم توجه بیشتر به این مساله در حوزه سلامت و ایجاد تغییرات و گنجاندن فعالیت هایی برای ارتقاء آنها در برنامه های آموزشی وزارت بهداشت را ضروری می نماید.