روشها و مدلهای روان شناختی
سال:1392 | دوره:3 | شماره:12 |تعداد مقالات:7

پژوهش حاضر به منظور اثربخشی گروه درمانی شناختی رفتاری بر بهبود فرایند خانواده در خانواده های دارای افراد معتاد شهر بیرجند انجام گرفت. این پژوهش از نوع نیمه آزمایشی و از طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل انجام گرفت. گروه نمونه شامل 30 خانواده بود که از بین خانواده های دارای افراد معتاد مراجعه کننده به مراکز ترک اعتیاد شهر بیرجند، به صورت نمونه گیری در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه 15 تایی (آزمایش و کنترل) قرار داده شدند. ابزار این پژوهش پرسشنامه فرایند خانواده بود. برای تجزیه تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار spss نسخه 18 از روش آزمون آماری تحلیل کواریانس و آزمون اماری تی (t) مستقل استفاده شد. یافته ها نشان داد که بین میانگین نمرات افتراقی دو گروه تفاوت معنی داری وجود دارد. همچنین در نتایج تحلیل کواریانس، اثر معنی داری بین آزمودنی های F= 3.27، F= 11.45 دو گروه وجود داشت که حاکی از اثربخشی روش گروه درمانی شناختی رفتاری بر بهبود فرایند خانواده در خانواده های افراد معتاد است. می توان به این نتایج کاربردی رسید که در صورت ارتقای کیفیت فرایند خانواده از طریق برنامه آموزش خانواده، می توان ارتقای سطح کیفیت خانواده ها و مقدمات کنترل و پیشگیری گرایش افراد به سمت مواد مخدر را مهیا کرد.

به منظور بررسی ویژگی های روانسنجی پرسشنامه دوسوگرایی نگرش نسبت به جنس مخالف (ASI)، 400 دانشجو (291 دختر و 109 پسر) از میان دانشجویان منطقه یک دانشگاه آزاد اسلامی به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده در این مطالعه، پرسشنامه دوسوگرایی نگرش نسبت به جنس مخالف(ASI)  بوده است. داده ها از راه تحلیل عامل به شیوه مولفه های اصلی و ضریب آلفای کرونباخ و ضریب اعتبار بازآزمایی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج حاصل از تحلیل عامل از وضعیت ساختار دو عاملی حمایت کرده و پس از انجام اعتبار همگرا، ضرایب آلفا، بررسی ها نشان می دهد که پرسشنامه دوسوگرایی نگرش نسبت به جنس مخالف از پایایی و اعتبار مطلوبی جهت انجام پژوهش های روانشناختی برخوردار است و از آن می توان در پژوهش ها، به خصوص پژوهش های متکی به جنسیت استفاده نمود.

هدف پژوهش بررسی اثربخشی مداخله شناختی رفتاری مدیریت استرس بر کیفیت زندگی و راهبردهای مقابله ای در زنان مبتلا به سرطان پستان بود. روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون - پس آزمون، گروه گواه و پیگیری بود. از بین بیماران دچار سرطان پستان مراجعه کننده به مراکز آنکولوژی که واجد شرایط ورود به پژوهش بودند، 30 نفر انتخاب و در دو گروه 15 نفری آزمایش و گواه جایگزین شدند. گروه آزمایش 10 جلسه 90 دقیقه ای طی 10 هفته در درمان مدیریت استرس شناختی رفتاری شرکت داشتند و در گروه گواه مداخلات روانشناختی صورت نگرفت. ابزارهای پژوهش شامل ویراست سوم پرسشنامه کیفیت زندگی سازمان پژوهش های اروپایی (آرنسون، 1987) و همچنین پرسشنامه راهبردهای مقابله ای لازاروس و فولکمن بود. نتایج حاکی از بهبودی و تفاوت معنی دار گروه آزمایش در تمامی ابعاد مقیاس های کیفیت زندگی و راهبردهای مقابله در مقایسه با گروه گواه بود. پیگیری بعد از 2 ماه، نتایج به دست آمده در دو گروه را تایید کرد. در پایان نتیجه گیری می شود که مداخله شناختی رفتاری مدیریت استرس باعث بهبود کیفیت زندگی و راهبردهای مقابله ای بیماران دچار سرطان پستان می شود.

این مطالعه با هدف ارزیابی اثرات مستقیم و غیرمستقیم استانداردهای زناشویی از طریق مقابله زوجی بر رضایت زناشویی زوج ها انجام شد. نمونه مورد مطالعه شامل 150 زوج ساکن شهر اهواز بود که به روش تصادفی چندمرحله ای انتخاب شدند و پرسشنامه استانداردهای رابطه خاص، پرسشنامه رضایت زناشویی انریچ و پرسشنامه مقابله زوجی را تکمیل کردند. برای تحلیل داده ها از روش الگویابی معادلات ساختاری و برای بررسی اثرات غیرمستقیم از آزمون بوت استراپ استفاده گردید. مدل ارزیابی شده از شاخص های برازندگی خوبی برخوردار بود. نتایج تحلیل نشان داد که استانداردهای زناشویی فقط برای شوهران به طور مستقیم بر رضایت زناشویی آن ها تاثیر دارد. علاوه بر آن، نتایج پژوهش نشان داد که استانداردهای زناشویی شوهران و زنان، به صورت واسطه ای و از طریق مقابله زوجی خود و همسرشان بر رضایت زناشویی آن ها اثر دارد.

هدف مطالعه حاضر بررسی ویژگی های روان سنجی مقیاس اضطراب اجتماعی برای نوجوانان (SAS-A) در جامعه ایرانی بود. بدین منظور 403 نوجوان 12 تا 17 ساله (215 دختر، 178 پسر) از نواحی چهارگانه آموزش و پرورش شیراز به شیوه نمونه گیری خوشه ای انتخاب گردیدند. جهت بررسی ویژگی های روان سنجی مقیاس SAS-A در مرحله نخست زیرمقیاس ها ترجمه شدند، سپس تغییرات فرهنگی لازم در آن ها داده شد و برای استفاده آماده گردید. دانش آموزان مقیاس اضطراب اجتماعی برای نوجوانان (SAS-A)، مقیاس تجدیدنظر شده اضطراب آشکار کودکان (RCMAS) و پرسشنامه افسردگی کودکان (CDI) تکمیل کردند. نتایج به دست آمده از تحلیل عاملی، ساختار سه عاملی ارائه شده توسط نویسندگان اصلی (ترس از ارزیابی منفی (FNE)، اجتناب اجتماعی و اندوه در موقعیت های جدید (SAD-New)، اجتناب اجتماعی و اندوه عمومی(SAD-General)  را مورد تایید قرار داد. شواهدی نیز برای روایی همگرایی و افتراقی به دست آمد. قابلیت اعتماد مقیاس نیز با استفاده از روش های دوباره سنجی و ضریب آلفا مورد بررسی قرار گرفت و ضرایب رضایت بخشی به دست آمد. در تمام موارد نتایج حاکی از روایی و پایایی رضایت بخش مقیاس SAS-A برای استفاده در ایران بود.

هدف از پژوهش حاضر، بررسی ویژگی های روان سنجی پرسشنامه سبک پردازش هویت بود. بدین منظور تعداد 539 نفر از دانش آموزان دبیرستانی شهر شیراز به شیوه نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. از این تعداد 253 دختر و 286 پسر در پژوهش شرکت داشتند. برای بررسی ویژگی های روان سنجی پرسشنامه سبک پردازش هویت از پرسشنامه وایت و همکاران (ISI-6G) استفاده شد. جهت بررسی روایی پرسشنامه از دو شیوه تحلیل عاملی و روایی همگرا استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد که پرسشنامه از سه عامل سبک پردازش هویت اطلاعاتی، سبک هنجاری و سبک سردرگم - اجتنابی تشکیل شده که دارای روایی مطلوبی است. همچنین برای تعیین پایایی پرسشنامه از روش همسانی درونی (آلفای کرونباخ) استفاده شد.

هدف مطالعه حاضر بررسی ویزگی های روان سنجی پرسشنامه رشد پس از سانحه شامل ضریب آلفای کرونباخ، پایایی به روش بازآزمایی، روایی همگرا و تحلیل عوامل روی نمونه ای از دانشجویان بود. در این مطالعه نمونه ای با حجم 201 نفر از دانشجویان دانشگاه شیراز که یک حادثه استرس زا در طی 5 سال گذشته را گزارش کرده بودند، به صورت در دسترس گزینش شد و پرسشنامه های رشد پس از سانحه، مقیاس عاطفه مثبت و منفی، جهت گیری زندگی و فهرست وقایع زندگی را تکمیل کردند. تحلیل عامل به روش تحلیل مولفه های اصلی و تحلیل واریماکس اجرا شد. نتایج نشان داد که ضریب آلفای کرونباخ برای کل مقیاس در حد مطلوب بود (a= 0.92). همبستگی سه مقیاس پیش بین با نمره کلی پرسشنامه رشد پس از سانحه مثبت و معنی دار بود (P<0.001). تحلیل عامل چهار عامل را آشکار کرد. این عوامل عبارت از احساس قدرت درونی، تغییر در اهداف و اولویت ها، احساس نزدیکی و صمیمیت با دیگران و تلاش برای حفظ روابط با دیگران می باشد. با توجه به نتایج می توان گفت که اعتبار حاصل از بازآزمایی و همسانی درونی و همچنین روایی آزمون در نمونه ایرانی در حد مطلوب است؛ اما عوامل زیربنایی رشد پس از سانحه در ایران متفاوت بود.