مدیریت ارتقای سلامت
سال:1401 | دوره:11 | شماره:5 |تعداد مقالات:8

مقدمه: امروزه نوآوری پایدار به عنوان راهی برای کسب مزیت رقابتی و حل مسائل اجتماعی و زیست محیطی شناخته می شود. پژوهش حاضر با هدف طراحی الگوی نوآوری پایدار در بیمارستان های دولتی شهر تهران با روش نظریه داده بنیاد انجام شد. روش کار: مطالعه حاضر از نوع کیفی است که با روش نظریه داده بنیاد انجام شد. خبرگان بیمارستان های دولتی شهر تهران (پزشکان، مدیران بیمارستان، معاونین توسعه و پشتیبانی و معاونین اداری) به عنوان جامعه این پژوهش در نظر گرفته شد. برای انتخاب نمونه از ترکیب روش هدفمند و گلوله برفی استفاده شد. روش جمع آوری داده ها مصاحبه های نیمه ساختار یافته با 11 تن از خبرگان آشنا به بحث نوآوری پایداری بود. روایی ابزارها با روش حسابرسی بیرونی (external audits) و پایایی با آزمون هولستی (Holesti Test) انجام شد و داده ها از طریق کدگذاری باز، محوری و انتخابی تحلیل گردید. یافته ها: الگوی نوآوری پایدار در بیمارستان ها در 6 مقوله اصلی، 25 مقوله فرعی و 84 مفهوم تدوین شد. مقوله فرعی شامل: شرایط علی بعنوان پایداری سیاسی، پایداری اقتصادی، پایداری قوانین و پایداری فرهنگی، شرایط زمینه ای شامل پویایی محیط داخلی، پویایی کارکنان، پویایی بینش و آگاهی و پویایی زیرساختی، شرایط مداخله گر شامل شرایط محیط کلان، شرایط و قابلیت سازمان و شرایط زیرساختی، پدیده محوری شامل پایش و مدیریت زیست محیطی، پایش و مدیریت اجتماعی، پایش و مدیریت اقتصادی، راهبردها شامل سلامت محوری، خدمات باکیفیت و به روز، همگام شدن با انقلاب صنعتی چهارم، توجه به طراحی و معماری، آمادگی برای بحران، زیست تقلید و مدیریت آلودگی و پیامدها شامل پیامدهای مشهود جامعه، پیامدهای نامشهود جامعه، پیامدهای مشهود بیمارستان و پیامدهای نامشهود بیمارستان طبقه بندی شدند. نتیجه گیری: الگوی نهایی بیانگر این است که از 6 مقوله اصلی و 25 مقوله فرعی می تواند نوآوری پایدار در بیمارستان های دولتی را فراهم سازد. پیشنهاد می شود مسئولین بیمارستان ها با در نظر گرفتن الگوی طراحی شده، بستر مناسب برای توسعه نوآوری پایدار در بیمارستان ها را فراهم کنند.

مقدمه: پاسخ های نشخواری یکی از مشخصه های مهم شناختی در افراد مبتلا به افسردگی است و سبب مختل کردن تفکر، حل مساله و روابط اجتماعی است. پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی "درمان راه حل محور کوتاه مدت" و "درمان مبتنی بر شفقت" بر "پاسخ های نشخواری"زوجین مبتلا به افسردگی انجام شد. روش کار: روش پژوهش حاضر نیمه تجربی با طرح پیش آزمون، پس آزمون با گروه کنترل اجرا شد. جامعه آماری شامل کلیه زوجین مبتلا به افسردگی مراجعه کننده به مرکز جامع سلامت مهرگان جوان شهر مشهد، بخش سعدآباد در سال 1397 بودند که تعداد آن ها 150زوج بود. با توجه به ملاک های ورود تعداد 45 زوج به عنوان نمونه انتخاب شد. روش نمونه گیری به صورت هدفمند بود. پس از انتخاب افراد نمونه به روش تصادفی ساده به روش قرعه کشی در گروه های مداخله اول "درمان راه حل محور کوتاه مدت"(15زوج)، گروه مداخله دوم"درمان مبتنی بر شفقت" (15زوج) و گروه کنترل(15زوج) قرار گرفتند. ابزار گردآوری اطلاعات شامل پرسشنامه جمعیت شناختی، "مقیاس پاسخ های نشخواری" (Ruminative Responses Scale) بود. روایی محتوا و روایی صوری به روش کیفی و پایایی به روش همسانی درونی با محاسبه ضریب آلفا کرونباخ اندازه گیری شد. برای گروه مداخله اول 6 جلسه، هر جلسه بین 30/1 تا 2 ساعت و برای گروه مداخله دوم 8 جلسه 30/1 تا 2 ساعته برگزار شد. داده ها در نرم افزار آماری اس پی اس اس نسخه 24 تحلیل شد. یافته ها: در مرحله پس آزمون و پیگیری "درمان راه حل محور کوتاه مدت" بر کاهش متغیر بیان افکار (001/0>P، 58/91=F)، در فکر فرو رفتن (001/0>P، 70/62=F)، افسردگی (001/0>P، 19/104=F) و پاسخ های نشخواری (001/0>P، 07/93=F)، تاثیر معناداری داشت. علاوه بر این، "درمان مبتنی بر شفقت" بر کاهش متغیر بیان افکار (001/0>P، 22/71=F)، در فکر فرو رفتن (001/0>P، 39/50=F)، افسردگی (001/0>P، 87/93=F) و پاسخ های نشخواری (001/0>P، 54/41=F)، در مرحله پس آزمون و پیگیری تاثیر معناداری داشت. نتایج آزمون تعقیبی در مقایسه 2 گروه "درمان راه حل محور کوتاه مدت" و گروه"درمان مبتنی بر شفقت" نشان داد که در مرحله پس آزمون بین 2 گروه تفاوت معناداری در کاهش متغیر در فکر فرو رفتن وجود دارد (003/0>P). همچنین بین 2 گروه درمان در کاهش نمره متغیرهای بیان افکار، افسردگی و پاسخ های نشخواری در مرحله پس آزمون و پیگیری تفاوت معناداری وجود ندارد. نتیجه گیری: "درمان راه حل محور کوتاه مدت" و "درمان مبتنی بر شفقت" بر بیان کردن افکار، در فکر فرو رفتن و افسردگی و همچنین نمره کل مقیاس پاسخ های نشخواری زوجین مبتلا به افسردگی موثر است. پیشنهاد می شود که از روش های درمان فوق برای کاهش و یا از بین بردن پاسخ های نشخواری زوجین مبتلا به افسردگی استفاده شود.

مقدمه: زنان مبتلا به سرطان پستان، دارای مشکلاتی در تحمل پریشانی و عملکرد جنسی هستند. لذا هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی "آموزش آرام سازی پیشرونده" بر تحمل پریشانی و عملکرد جنسی زنان با سابقه ماستکتومی بود. روش کار: پژوهش حاضر از نوع نیمه تجربی از نوع پیش آزمون، پس آزمون با گروه کنترل و پیگیری یک ماهه بود. جامعه آماری این پژوهش شامل تمامی زنان مبتلا به سرطان پستان با سابقه ماستکتومی شهر بابل در سال 1400 بود. نمونه ها از یک کلینیک فوق تخصصی رادیوانکولوژی شهر بابل به تعداد 36 تن با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند و به روش در دسترس انتخاب شدند. نمونه ها با استفاده از شیوه تصادفی ساده از نوع قرعه کشی در گروه، "آموزش آرام سازی پیشرونده" (18تن) و گروه کنترل (18تن) گمارده شدند. ابزارهای گردآوری داده ها، شامل اطلاعات جمعیت شناختی، "مقیاس تحمل پریشانی" (Distress Tolerance Scale) و "شاخص عملکرد جنسی زنان" (Female Sexual Function Index) بود. روایی ابزارها سنجیده نشده و به پژوهش های پیشین اکتفا شد؛ ولی پایایی به روش همسانی درونی با محاسبه ضریب آلفا کرونباخ سنجیده شد. "آموزش آرام سازی پیشرونده" طی 10 جلسه 90 دقیقه ای (در طول 5/1 ماه)، برای گروه مداخله اجرا گردید. داده ها در نرم افزار آماری اس پس اس اس نسخه 21 تحلیل گردید. یافته ها: "آموزش آرام سازی پیشرونده" بر عملکرد جنسی و تحمل پریشانی زنان با سابقه ماستکتومی موثر بود (01/0>P). نتیجه گیری: "آموزش آرام سازی پیشرونده" بر عملکرد جنسی و تحمل پریشانی زنان با سابقه ماستکتومی موثر بود. لذا با بهره گیری از مداخله فوق می توان، در جهت کاهش مشکلات روانشناختی زنان با سابقه ماستکتومی، بهره جست.

مقدمه: تجربه شغلی از ویژگی ها و توانمندی های مختلف منابع انسانی سازمان ها می باشند که تاثیر فراوانی بر عملکرد کلی سازمان و دستیابی به اهداف سازمانی دارد. هدف از پژوهش حاضر، ترجمه و روانسنجی "پرسشنامه تجربه شغلی" در سازمان های ورزشی می باشد. روش کار: روش پژوهش حاضر، روش شناسی می باشد. جامعه آماری پژوهش را کارکنان و مدیران وزارت ورزش و جوانان کشور تشکیل می دادند. 380 تن به روش غیرتصادفی و در دسترس وارد پژوهش شدند. ابزار پژوهش، پرسشنامه جمعیت شناختی و "پرسشنامه تجربه شغلی" (Work Experience Questionnaires) می باشد. ابتدا نسخه اصلی "پرسشنامه تجربه شغلی" به فارسی ترجمه شد. نسخه نهایی ترجمه شده از فارسی به انگلیسی مورد بازنگری، اصلاح و جمع بندی قرار گرفت. روایی صوری توسط30 تن از مدرسین رشته مدیریت ورزشی در دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز و دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان و همچنین، مدیران فدراسیون های همگانی هندبال، بسکتبال و والیبال انجام شد. روایی سازه به روش تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی توسط 384 تن از کارکنان و مدیران وزارت ورزش و جوانان کشور اندازه گیری شد. پایایی به 2 روش همسانی درونی با محاسبه ضریب آلفاکرونباخ و پایایی ترکیبی با نمونه فوق اندازه گیری شد. داده ها با نرم افزارهای آماری اس پی اس اس نسخه 24 و لیزرل نسخه 5/8 تحلیل شد. یافته ها: روایی صوری تمام عبارت های نسخه نهایی پرسشنامه، از نظر متخصصان تاثیر بیشتر از 5/1 داشته و مورد تایید قرار گرفت. نتایج روایی سازه به روش تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی وجود 10 مولفه را نشان داد. نتایج به دست آمده نشان داد بارهای عاملی برای هر 10 عامل بزرگتر از 40/0 بوده که در کل 953/73 درصد از واریانس کل را تبیین می کند که نشان دهنده توان پیشگویی الگو است. نتایج ضرایب آلفای کرونباخ و پایایی مرکب، به ترتیب بیشتر از 80/0 و 96/0 به دست آمد. نتیجه گیری: "پرسشنامه تجربه شغلی" دارای روایی و پایایی در جامعه ایرانی می باشد. پیشنهاد می گردد پژوهشگران در حوزه منابع انسانی و همچنین تربیت بدنی از این پرسشنامه، به عنوان ابزاری روا و پایا استفاده نمایند.

مقدمه: الگوی ارتباط والد-فرزند یکی از اجزای ضروری رشد فرزندان است و اغلب با مهم ترین موفقیت های آن ها مانند توانایی های اجتماعی و شناختی مرتبط است. هدف پژوهش حاضر پیش بینی خودپنداره دختران نوجوان بر اساس الگوی ارتباط والد-فرزند و خودشناسی انسجامی والدین آن ها می باشد. روش کار: پژوهش حاضر از نوع توصیفی-همبستگی است. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان دختر مقطع متوسطه اول شهر تهران در سال تحصیلی 1400-1399 بودند. از بین آن ها 460 دختر نوجوان به همراه یکی از والدینشان به عنوان یک واحد نمونه با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی چندمرحله ای و با توجه به معیار های ورود و خروج انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها شامل پرسشنامه جمعیت شناختی، "پرسشنامه خودپنداره" (Self-Concept Questionnaire)، "پرسشنامه الگوی ارتباط والد-فرزند" (Parent Child Communication Pattern Questionnaire) و "مقیاس خودشناسی انسجامی" (Integrative Self-Knowledge Scale) بود. روایی ابزارها با استفاده از روایی محتوا به روش کیفی و پایایی به روش همسانی درونی با محاسبه ضریب آلفا کرونباخ اندازه گیری شد. لینک پاسخگویی به پرسشنامه ها به صورت آنلاین و در سایت اینترنتی در اختیار دانش آموزان و والدین آن ها قرار گرفت. داده های پژوهش از طریق آنلاین در لینک طراحی شده پاسخگویی به پرسشنامه ها جمع آوری شدند. برای تحلیل داده ها از الگوی معادلات ساختاری و نرم افزارهای اس پی اس اس نسخه 24 و آموس نسخه 24 و روش برآورد بیشینه احتمال استفاده شد. یافته ها: الگوی ارتباط والد-فرزند، خودپنداره دختران نوجوان را به صورت منفی پیش بینی کرد (β, =-0/141, P<0/05). خودشناسی انسجامی والدین، خودپنداره دختران نوجوان را به صورت مثبت پیش بینی نمود (β, =0/548, P<0/01). الگوی ارتباط والد-فرزند، خودپنداره دختران نوجوان را به واسطه خودشناسی انسجامی والدین به صورت منفی پیش بینی کرد (β, =-0/052, P<0/05). نتیجه گیری: خودپنداره دختران نوجوان بر اساس الگوی ارتباط والد-فرزند و خودشناسی انسجامی والدین آن ها پیش بینی می شود. برگزاری کارگاه های آموزشی برای خانواده ها جهت ارتقای الگوی ارتباط والد-فرزند و خودشناسی انسجامی والدین پیشنهاد می شود.

مقدمه: مدیریت سلامت در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 با نیازهای بنیادین روانشناختی وسرسختی سلامت ارتباط دارد. این مطالعه با هدف تعیین اثربخشی "رفتار درمانی جدلی" بر نیاز های بنیادین روانشناختی و سرسختی سلامت بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 انجام شده است. روش کار: مطالعه حاضر با روش نیمه تجربی با طرح پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری 4 ماه با یک گروه مداخله و یک گروه کنترل انجام شد. جامعه آماری این پژوهش، شامل بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 مراجعه کننده به بیمارستان شهدای نی ریز در استان فارس در سال 1400 بودند. تعداد 40 تن بیمار مبتلا به دیابت نوع 2 به شیوه هدفمند انتخاب و سپس به روش تصادفی ساده از نوع قرعه کشی در 2 گروه 20 تن مداخله و کنترل قرار گرفتند. جمع آوری داده ها با استفاده از پرسشنامه جمعیت شناختی، "مقیاس نیاز های بنیادین روانشناختی"، (Basic Psychological Needs Scale) و "سیاهه اصلاح شده سرسختی سلامت-24" (24-Revised Health Hardiness Inventory) انجام شد. روایی محتوا به روش کیفی و پاپایی به روش همسانی درونی با محاسبه ضریب الفا کرونباخ اندازه گیری شد. پس از اجرای پیش آزمون، گروه مداخله 12 جلسه 90 دقیقه ای (هفته ای 2 جلسه) تحت "رفتار درمانی جدلی" قرار گرفت و گروه کنترل در لیست انتظار برای مداخله قرار داشت. ابزارها توسط 2 گروه در 3 نوبت پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری تکمیل گردید. در نرم افزار آماری اس پی اس اس نسخه 23 تحلیل شد. یافته ها: بین گروه ها از نظر سن، جنسیت، تحصیلات، اشتغال و تاهل تفاوت معناداری وجود نداشت (05/0P) در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 شد. "رفتار درمانی جدلی" 28 درصد از تفاوت در نمره نیازهای بنیادین روانشناختی و 56 درصد از سرسختی سلامت را تبیین می کند. نتیجه گیری: "رفتار درمانی جدلی" منجر به افزایش نیاز های بنیادین روانشناختی و سرسختی سلامت می گردد. بکارگیری این درمان باعث سلامت جسمی و روانشناختی بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 می گردد. پیشنهاد می شود که از این مداخله جهت توانمندسازی بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 استفاده شود.

مقدمه: توسعه یافتگی نظام های سلامت بهبود کارکردها، بهره وری، کارایی، اثر بخشی و برخورداری جوامع از خدمات سلامت را به همراه دارد و عدم توسعه یافتگی منجر به ضعف در کارکردهای نظام های سلامت خواهد شد. مطالعه حاضر با هدف طراحی الگوی توسعه یافتگی نظام سلامت ایران با رویکرد نظریه داده بنیاد انجام شد. روش کار: پژوهش کیفی حاضر، به روش نظریه داده بنیاد انجام شد. جامعه پژوهش، شامل مدیران ارشد وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، مدرسین دانشگاه های علوم پزشکی و خبرگان حوزه مدیریت بهداشت و درمان بودند. تعداد نمونه با استفاده از اصل اشباع نظری 11 تن بود که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند به روش گلوله برفی انتخاب شدند. جمع آوری داده ها با مصاحبه نیمه ساختار یافته انجام شد. برای سنجش روایی یافته ها از چهارمعیار، شامل اعتبارپذیری، تعمیم پذیری، اطمینان پذیری و تاییدپذیری و برای سنجش پایایی مصاحبه ها از روش بازآزمون و روش توافق درون موضوعی استفاده شد. برای سنجش پایایی مصاحبه ها از روش پایایی بازآزمون، و روش توافق درون موضوعی، استفاده شد. تحلیل داده ها، با روش کدگذاری سه گانه باز، محوری و انتخابی انجام شد. یافته ها: 6 کد انتخابی تحت عنوان مولفه های (شرایط علی، شرایط زمینه ای، شرایط مداخله گر، پدیده محوری، راهبردها و پیامدها) و 14 کد محوری و 40 کد باز شناسایی شد. نتیجه گیری: مولفه های شرایط علی شامل 4 کد محوری، مولفه های شرایط زمینه ای شامل 2 کد محوری، مولفه های شرایط مداخله گر شامل 2 کد محوری، مولفه های پدیده محوری شامل 1کد محوری، مولفه های راهبردها شامل 2 کد محوری و مولفه های پیامدها شامل 3 کد محوری، می باشند. به مدیران نظام سلامت پیشنهاد می گردد برنامه راهبردی و منسجمی در جهت توسعه یافتگی شامل تدوین اهداف و راهبردها در راستای برنامه های توسعه ملی چهار ساله کشور تدوین نمایند.

مقدمه: رفتارهای تهدیدکننده سلامت از جمله مصرف مواد افیونی یکی از مهم ترین چالش های بهداشتی روانی-اجتماعی هستند. یکی از درمان های روانشناختی که امروزه مورد توجه است، "روان درمانی مثبت نگر" می باشد. مطالعه حاضر با هدف تعیین اثربخشی "روان درمانی مثبت نگر" بر استعداد مصرف مواد و دشواری در تنظیم هیجان بیماران مبتلا به مواد افیونی انجام شد. روش کار: پژوهش حاضر نیمه تجربی با پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری 2 ماه با گروه کنترل بود. جامعه پژوهش شامل تمامی افراد مبتلا به سوء مصرف مواد مخدر مراجعه کننده به مراکز ترک اعتیاد شهر رشت در سال 1400 بود. 30 تن به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب و در 2 گروه مداخله و کنترل (هر گروه 15 تن) قرار گرفتند. جمع آوری داده ها با استفاده از پرسشنامه جمعیت شناختی، "مقیاس استعداد اعتیاد" (Addiction Potential Scale) و "مقیاس دشواری تنظیم هیجان" (Difficulties in Emotion Regulation Scale) انجام شد. روایی ابزارها به روش روایی محتوا به روش کیفی و پایایی به روش همسانی درونی با محاسبه ضریب آلفاکرونباخ سنجیده شد. مداخله" روان درمانی مثبت نگر" طی 8 جلسه 90 دقیقه ای به صورت هفته ای یک بار در مورد گروه مداخله اجرا شد. داده های جمع آوری شده در نرم افزار آماری اس پی اس اس نسخه 23 تحلیل شد. یافته ها: نتایج تحلیل واریانس اندازه گیری مکرر نشان داد که بین گروه های مداخله و کنترل در متغیر استعداد مصرف مواد (001/0=P، 32/25=F) و دشواری در تنظیم هیجان (001/0=P، 157/32=F) تفاوت معنادار وجود دارد و مداخله اثربخش بوده است. در مجموع "روان درمانی مثبت نگر" 5/40 درصد از تغییرات نمره استعداد مصرف مواد و 5/54 درصد از تغییرات نمره دشواری در تنظیم هیجان را تبیین می کند. نتیجه گیری: "روان درمانی مثبت نگر" بر استعداد مصرف مواد و دشواری در تنظیم هیجان بیماران مبتلا به مواد افیونی موثر است. پیشنهاد می شود درمانگران حوزه اعتیاد از روش فوق به عنوان روش درمانی کاربردی و موثر برای بهبود رفتارهای اعتیادآور و پیشگیری از عود بیماران مبتلا به مواد مخدر استفاده نمایند.