مجله علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد
سال:1401 | دوره:30 | شماره:6 |تعداد مقالات:8

مقدمه: سندرم تخمدان پلی کیستیک یکی از علل شایع ناباروری در میان زنان محسوب می شود که اتیولوژی پیچیده ای داشته و تاکنون عوامل مختلف ژنتیکی و محیطی در بیماری زایی آن گزارش شده اند. شیوع این سندرم در بین زنان در ایران، 7/1 تا 14/6 درصد گزارش شده است و از نشانه های آن می توان به اختلالات قاعدگی، ناباروری، کیست های تخمدانی، آکنه، مقاومت به انسولین و چاقی اشاره کرد. این مطالعه به منظور گردآوری و دسته بندی تغییرات اپی ژنتیکی در سندرم تخمدان پلی کیستیک انجام شد. نتیجه گیری: تغییرات اپی ژنتیکی در این سندرم می توانند در دو سطح رخ دهند که شامل سطح هسته ای و سطح میتوکندری است. سطح هسته، خود شامل چهار گروه است. نخست تغییر در الگوی متیلاسیون DNA که می تواند ژن های دخیل در کنترل مسیرهای پیام رسانی، آپوپتوز و اتوفاژی، تولید هورمون ها، فسفوریلاسیون اکسیداتیو، متابولیسم سلول، تخمک گذاری، رگ زایی فولیکول ها، التهاب و سیستم ایمنی را درگیر کند. دسته دوم تغییرات microRNAs است که افزایش و یا کاهش آن ها در بافت هایی نظیر چربی، سرم و فولیکول گزارش شده اند. دسته سوم تغییرات هیستون ها نظیر تغییر الگوی استیلاسیون و متیلاسیون بوده و دسته چهارم تغییر در بازآرایی کروماتین است که منجر به تغییرات ساختمانی می شود. در سطح میتوکندری ژن های هسته ای دخیل در عملکرد میتوکندری و نیز ژنوم خود این اندامک می توانند متحمل تغییر شوند. با آن که در سال های اخیر مطالعات متنوعی در زمینه یافتن اپی موتاسیون ها در سندرم تخمدان پلی کیستیک انجام شده است اما در زمینه ساز وکار و تعدیل این تغییرات نیاز به بررسی های گسترده تری وجود دارد تا بستر مناسبی برای طراحی اپی داروها فراهم شود.

مقدمه: تغذیه انحصاری با شیر مادر در طی ماه های ابتدایی زندگی دارای فوایدی برای مادر و کودک می باشد و توصیه شده است که در 6 ماه اول زندگی، کودکان باید فقط از شیر مادر تغذیه شوند. لذا مطالعه حاضر با هدف تعیین میزان تغذیه انحصاری با شیر مادر تا 6 ماهگی و برخی عوامل موثر بر آن در استان فارس انجام شد. روش بررسی: این مطالعه به روش مقطعی و بر روی 1681 کودک با سن بین 6 تا 9 ماه انجام شد. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسش نامه بود که علاوه بر پرسش های دموگرافیک، شامل سوالاتی درباره تغذیه با شیر مادر و برخی متغیرهای پیش گویی کننده بود. اطلاعات با مراجعه به درب منازل و از طریق مصاحبه حضوری با مادران جمع آوری و وارد نرم افزارversion 16 SPSS شد و نهایتا با استفاده از آزمون های توصیفی و تحلیلی (آزمون کای اسکویر) بررسی گردید. نتایج: حدود 57% کودکان در طی 6 ماه اول زندگی انحصارا توسط شیر مادر تغذیه شده بودند. دلیل اصلی عدم تغذیه از شیر مادر، ناکافی بودن شیر مادر گزارش شد. متغیر های محل سکونت، شغل مادر، تحصیلات پدر، نوع زایمان و محل زایمان به شکل معنی داری بر میزان تغذیه انحصاری کودک موثر بودند (P<0/05). نتیجه گیری: میزان تغذیه انحصاری با شیر مادر در استان فارس نسبت به برخی از مطالعات دیگر که در ایران و جهان انجام شده در وضعیت بهتری قرار دارد و هدف سازمان جهانی بهداشت تا سال 2025 محقق شده است. دلیل اصلی عدم تغذیه از شیر مادر، ناکافی بودن شیر مادر گزارش شده بود که انجام بررسی هایی در این خصوص و ارایه راهکار های مفید ضروری به نظر می رسد.

مقدمه: باتوجه به تاثیرات گسترده و اثرات جبران ناپذیری که کرونا بر سلامتی، اقتصاد و جامعه داشته است وظیفه بازاریابان است تا با بازاریابی موثر از کرونا پیشگیری کند و رفتارهای پیشگیرانه را رواج دهند. هدف این پژوهش ارایه مدل عوامل بازاریابی موثر بر پیشگیری از کرونا است. روش بررسی: پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر ماهیت و روش توصیفی-پیمایشی و از نوع مقطعی است. جامعه این پژوهش کاربران رسانه های اجتماعی است حجم نمونه 177 نفر انتخاب شد. ابزار جمع آوری داده ها پرسش نامه بود. در این پژوهش، روایی محتوا و روایی سازه مورد سنجش و بررسی قرار گرفته و پایایی پرسش نامه از طریق محاسبه ضرایب بارهای عاملی آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی به دست آمده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از مدل سازی معادلات ساختاری و از نرم افزار SPSS version 16 و Smart Pls2. 0 استفاده شده است. نتایج: نتایج نشان می دهد تبلیغات (2/731= t و ضریب مسیر 0/236)، محصول (4/458=t و ضریب مسیر 0/473) و توزیع (3/050=t و ضریب مسیر 0/320) بر تغییر رفتار تاثیری مثبت و معنادار دارد و تبلیغات بر آگاهی از کرونا (6/658=t و ضریب مسیر 0/674) و آگاهی از کرونا بر تغییر رفتار (2/522=t و ضریب مسیر 0/215) تاثیری مثبت و معنادار دارد، هم چنین تغییر رفتار هم بر رفتارهای پیشگیرانه (5/104=t و ضریب مسیر 0/716) تاثیری مثبت و معنادار دارد. اما تاثیر قیمت بر تغییر (1/664=t و ضریب مسیر 0/196-) رفتار تایید نشد. نتیجه گیری: رسانه های اجتماعی و آمیخته بازاریابی به عنوان عامل موثر بر تغییر رفتار و رفتارهای پیشگیرانه در کرونا است که باید مورد توجه مسیولین و مقامات بهداشتی قرار بگیرد تا با استفاده مناسب از رسانه های اجتماعی و آمیخته بازاریابی بتوان رفتارهای پیشگیرانه کرونا را در کشور رواج داد.

مقدمه: کلاژن دارای کاربردهای فراوانی در زمینه داروسازی و پزشکی، تهیه محصولات بهداشتی و آرایشی و صنایع غذایی می باشد و در سال های اخیر توجه زیادی به جداسازی کلاژن از موجودات دریایی شده است، که علت آن عدم محدودیت استفاده از این نوع کلاژن در رژیم غذایی، عدم انتقال و کاهش خطر ابتلا به بیماری های مسری و محدودیت های شرعی می باشد. هم چنین کلاژن ماهی، به لحاظ حلالیت فوق العاده زیاد آن در اسید رقیق در مقیاسه با کلاژن پستانداران و ماکیان منحصر به فرد است. هدف از این مطالعه بررسی جداسازی و ارزیابی کلاژن از پوست ماهی (Thunnus tonggol) به عنوان یک ماده بیولوژیک برای مهندسی بافت پزشکی بود. روش بررسی: کلاژن با استفاده از اسید استیک از پوست ماهی جداسازی و با استفاده از روش های SDS-PAGE (Sodium dodecyl sulfate polyacrylamide-gel electrophoresis)، FTIR (Fourier transform infrared spectroscopy)، اسپکتروفوتومتر UV و HPLC (High performance liquid chromatography)، نوع و میزان اسیدهای آمینه آن بررسی شد. در پایان رشد و سازگاری سلول های فیبروبلاست انسانی بر روی کلاژن جداسازی شده مورد بررسی قرار گرفت. نتایج: کلاژن پوست ماهی، کلاژن نوع I است. تجزیه و تحلیل FTIR وجود آرایش مارپیچی کلاژن را نشان داد و اسپکتروفتومتری UV نشان داد که کلاژن در 235 نانومتر جذب دارد. میزان کلاژن استخراج شده از پوست ماهی هوور17/3 درصد بود. در تجزیه و تحلیل اسیدآمینه کلاژن استخراج شده از پوست ماهی هوور، اسید آمینه گلایسین به عنوان اسید آمینه غالب بود. رشد و تکثیر سلول های فیبروبلاست انسانی بر روی کلاژن استخراج شده از پوست ماهی هوور مناسب بود. نتیجه گیری: نتایج نشان داد کلاژن ماهی می تواند یک منبع ارزان و در دسترس قابل استفاده در مهندسی بافت های پزشکی باشد.

مقدمه: دیابت بارداری (GDM) می تواند بر شاخص های رشد نوزادان تاثیرگذار باشد. مطالعه حاضر با هدف بررسی و مقایسه روند رشد شیرخواران زیر 2 سال مادران مبتلا به GDM و سالم در شهرستان رفسنجان انجام شد. روش بررسی: این مطالعه به صورت مقطعی روی 208 شیرخوار زیر 2 سال مادران سالم (104 شیرخوار) و مبتلا به دیابت بارداری (104 شیرخوار) در سال 1396 اجرا شد. شاخص های وزن، قد و دورسر در بدو تولد، 6، 12 و 18 ماهگی اندازه گیری گردید. گلوکز سرم ناشتا بالای mg/dl 126پس از 8 ساعت ناشتایی به عنوان GDM درنظر گرفته شد. آنالیز اطلاعات با استفاده از نرم افزار SPSS version 16 و آزمون های t مستقل، کای دو و آنالیز واریانس اندازه های مکرر انجام گردید. سطح معنی داری در آزمون ها 0/05 در نظر گرفته شد. نتایج: میانگین سن مادران دیابتی 5/3 ±,31/8 و مادران سالم 5/5 ±,29/2 سال بود. زایمان سزارین در 73/1 درصد مادران مبتلا به GDM و 57/7 درصد مادران سالم گزارش شد (P=0. 020). تغییرات شاخص های وزن، قد و دورسر در دو گروه در زمان های بدو تولد، 6 ماه، 12 ماه و 18 ماه بعد از تولد روند افزایشی داشت که در شیرخواران مادران مبتلا به GDM بیشتر بود (P<0. 001). نتیجه گیری: روند تغییرات شاخص های وزن، قد و دور سر شیرخواران متولد شده از مادران مبتلا به GDM بیشتر بود.

مقدمه: درمان زودهنگام آنومالی های دندانی و ضایعات دهانی-دندانی می تواند از ناهنجاری های فک و صورت و عوارض دیگر جلوگیری کند، از آنجایی که در اکثر موارد این ضایعات بدون علامت هستند؛ اغلب به صورت تصادفی در تصاویر مختلف رادیوگرافی کشف می شوند، از این رو مطالعه حاضر با هدف بررسی فراوانی یافته های تصادفی در رادیوگرافی پانورامیک مراجعین به بخش رادیولوژی فک و صورت دانشکده دندانپزشکی یزد انجام شد. روش بررسی: در این مطالعه توصیفی-مقطعی، 1949 کلیشه رادیوگرافی پانورامیک مراجعین به بخش رادیولوژی فک و صورت دانشکده دندانپزشکی یزد در سال 1398 به صورت سرشماری بررسی شدند. سن، جنسیت، نوع ضایعه/آنومالی، سمت و فک درگیر در فرم اطلاعاتی مطالعه ثبت گردید. تجزیه و تحلیل داده ها توسط نرم افزار آماریversion 16 SPSS و آزمون آماری مجذورکای انجام شد. نتایج: در مجموع 2915 ضایعه/ آنومالی تشخیص داده شد. فراوانی این ضایعات/ آنومالی ها تعداد در مردان (57/5 درصد)، افراد میانسال (48/6 درصد)، فک پایین (69/3 درصد) و سمت چپ فکین (76/8 درصد) بیشتر بود. تفاوت آماری معنی داری در وجود ضایعه/ آنومالی برحسب سن، جنسیت، سمت و فک درگیر مشاهده شد (0/0001>P). نتیجه گیری: با توجه به فراوانی یافته های تصادفی در کلیشه های رادیوگرافی پانورامیک به نظر می رسد این رادیوگرافی برای کشف بسیاری از ضایعات و آنومالی های دندانی در معاینه اولیه بیماران مفید می باشد. توصیه می گردد دندانپزشکان به جز موارد شکایت بیمار، کلیشه ها را با دقت بیشتری بررسی نمایند.

مقدمه: هایپرگلیسمی با افزایش آسیب های سلولی ناشی از فشار اکسایشی در پانکراس همراه است. تاثیر تمرین ورزشی درفازهای مختلف شبانه روزی بر محافظت پانکراس از استرس اکسایشی در شرایط دیابت ناشناخته است. هدف از پژوهش حاضر تاثیر هشت هفته تمرین استقامتی در دو فاز روشنایی و تاریکی بر شاخص استرس اکسایشی پانکراس موش های دیابتی بود. روش بررسی: در این مطالعه، تعداد 18 سر موش Naval Medical Research Institute با میانگین وزن 26±,22/3 گرم انتخاب و پس از القای دیابت از طریق غذای پرچرب و تزریق استرپتوزوتوسین (20 میلی گرم برکیلوگرم)، تصادفی در 6 گروه کنترل سالم فاز روشنایی و تاریکی، کنترل دیابتی فاز روشنایی و تاریکی، تمرین استقامتی دیابتی فاز روشنایی و تاریکی قرار گرفتند. پروتکل تمرین استقامتی (Vmax50-60%)، 5 روز در هفته به مدت 8 هفته بود. پس از بی هوشی، خون نمونه ها جمع آوری و بافت پانکراس برداشته شد. مقاومت انسولینی، شاخص استرس اکسایشی و میزان بیان پروتیینBrain and Muscle ARNT-Like1 در پانکراس اندازه گیری شد. آنالیز آماری با نرم افزارversion 16 SPSS در سطح معنی داری 0/05 انجام شد. نتایج: 8 هفته تمرین استقامتی موجب کاهش معنی دار مقاومت انسولینی (0/005=p)، استرس اکسایشی (0/05˂, p) و افزایش معنی دار بیان Bmal1 (0/009= p) در موش های مبتلا به دیابت شد. میانگین متغیرهای مورد بررسی در دو فاز روشنایی و تاریکی با یکدیگر اختلاف معنی دار داشتند (0/05˂, p). نتیجه گیری: تمرین استقامتی با افزایش عملکرد آنتی اکسیدانی و بیان پروتیین های تنظیم شبانه روزی سبب بهبود حساسیت انسولینی و آسیب اکسیدان دردیابت می شود. فعالیت در فاز تاریکی سبب افزایش بیشتر متابولیسم سلول شده و انجام این نوع تمرین ها در فاز تاریکی به عنوان یک استراتژی درمانی جدید به این بیماران می تواند مورد نظر باشد.

مقدمه: خودارزیابی یکی از روش های ارزشیابی مهارت های عملی کسب شده توسط دانشجو می باشد و تکمیل کننده دیگر ارزشیابی های انجام شده توسط سیستم آموزشی است. هدف از مطالعه حاضر، بررسی سطح مهارت های عملی دانشجویان سال آخر سه دانشکده دندانپزشکی در پروتز های دندانی به روش خودارزیابی بود. روش بررسی: در این مطالعه توصیفی-مقطعی، سطح مهارت های عملی 127 نفر از دانشجویان سال آخر سه دانشکده دندانپزشکی شهر های یزد، اصفهان و کاشان در سال 1400 توسط پرسش نامه محقق ساخته مورد بررسی قرار گرفت. روایی پرسش نامه از طریق روایی محتوا و پایایی آن از طریق آزمون آلفای کرونباخ (0/8 (r= تایید گردید. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزارآماری SPSS. version 16 و آزمون های آماری تی تست، کای اسکور، آنووا و ناپارامتری در سطح معناداری 0/05 استفاده گردید. نتایج: میانگین سنی دانشجویان 1/74 ±,25/15 سال بود. نمره مهارت های عملی 11/78 ±,115/51 از 175 به دست آمد که در سطح متوسط بود. میانگین نمره مهارت های عملی بر حسب سن، جنس، تاهل، رتبه کنکور، دانشگاه، سهمیه ورودی و میزان اضطراب حین اعمال پروتزی اختلاف معناداری نداشت (0/05