مطالعات مدیریت کسب و کار هوشمند
سال:1400 | دوره:9 | شماره:37 |تعداد مقالات:10

برنامه ریزی راهبردی نقش کلیدی در موفقیت آتی سازمانها دارد. فناوری اطلاعات به عنوان یک حوزه نوظهور در سازمانهای ایرانی، برای موفقیت نیازمند برنامه ریزی راهبردی است. در این تحقیق پس از مرور نظام مند روش های تدوین برنامه راهبردی فناوری اطلاعات و ارایه سیر تکوین این روش ها، یک روش بومی برای تدوین برنامه راهبردی فناوری اطلاعات شرکتهای توزیع برق ارایه شده است. این روش یک فراترکیب کمی-کیفی است. طی این تحقیق که شامل 5 فاز است، شناخت سازمان براساس معماری اطلاعاتی فرآیندها انجام می شود و سپس براساس چشم انداز همسویی کسب و کار و فناوری اطلاعات، دستیابی به وضعیت بهینه در به روش های کتابخانه زیرساخت فناوری اطلاعات به عنوان یکی از روش های همسویی کسب و کار و فناوری اطلاعات با رویکرد حاکمیت فناوری اطلاعات، دنبال می شود. با تطبیق فرآیندهای کسب و کار توزیع برق و فرآیندهای کتابخانه زیرساخت فناوری اطلاعات، وضعیت موجود و وضعیت مطلوب در هر فرآیند براساس نظرات خبرگان کسب و کار تعیین شد. بر این اساس فرآیندهای مدیریت تداوم خدمت، مدیریت کاتالوگ خدمت و مدیریت سبد خدمت دارای بیشترین فاصله از وضعیت مطلوب بودند و برای سایر فرآیندها نیز همین تحلیل فاصله انجام شد. براساس تحلیل فاصله، راهبردهای متناسب به ازای هر یک از فرآیندهای کتابخانه زیرساخت فناوری اطلاعات براساس به روش ها ارایه شد.

خطاناپذیرسازی رویکردی است که هدف اصلی آن غیرممکن ساختن اشتباهات است. این تکنیک می تواند با ایجاد تغییراتی در فرایند، و یا فرهنگ سازی مناسب فرصت رویدادن اشتباهات را حذف کرده و با ارسال پیام مناسب، جلوی انجام اشتباه را بگیرد. استفاده از ابزارها یا فناوری های نوین برای ارتقاء سطح کیفیت مورد انتظار مشتری در صورت استفاده از خطاناپذیرسازی وفاداری مشتریان را به شدت افزایش خواهد داد. خطاناپذیرسازی گرچه دهه های مختلفی است که در تولید مورد استفاده قرار می گیرد، اما در خدمات و نیز فناوری اطلاعات و به ویژه در سامانه های اطلاعاتی سابقه اندکی دارد. در این پژوهش برپایه پژوهش های پیشین ابعاد اصلی راهکارهای خطاناپذیرسازی دسته بندی شده و سپس با استفاده از پرسشنامه به جمع آوری نظرات خبرگان در مورد اولویت بندی راهکارهای خطاناپذیرسازی پرداخته شده است. همچنین براساس تکنیک گروه های اسمی معیارهای نهایی را انتخاب کرده و سپس عواملی که نقش موثردر خطاناپذیرسازی سیستم های اطلاعاتی دارند را بر پایه روش وزن دهی بهترین-بدترین یا BWM اولویت بندی می گردد. نتایج این پژوهش نشان داد طرحریزی مناسب برنامه های مدیریت کیفیت، کارکنان ماهر، تسهیلات و تجهیزات پیشرفته، قابلیت طراحی و در نهایت استفاده از کنترل کننده های مناسب به عنوان مهمترین عوامل خطاناپذیرسازی سامانه های اطلاعاتی می توانند به عنوان اولویت اصلی مدیران سازمان های خدمت محور مورد توجه قرار گیرند. همچنین، ارایه پیش فرض های مناسب برای اقلام اطلاعاتی و ساختارهای بهبود داده شده مدل داده می تواند رویکردهای فناورانه و نوآورانه را در سامانه های اطلاعاتی تقویت کند.

با همه گیر شدن بیماری کووید-19، قرنطینه شدن مردم و فاصله گذاری اجتماعی، افراد بیش از پیش نظرات خود درباره ویروس کرونا را در شبکه های اجتماعی مانند توییتر منتشر می کنند. با این حال، هنوز مطالعه ای برای تحلیل نظرات برخط افراد به منظور درک احساسات آن ها در مورد همه گیری کووید-19 در ایران گزارش نشده است. در این پژوهش به تحلیل احساسات موجود در نظرات مردم ایران در شبکه اجتماعی توییتر در طول بحران کرونا پرداخته می شود. برای این منظور یک مدل شبکه عصبی عمیق ارایه می شود. با توجه به این که داده های برچسب گذاری شده از توییت های مرتبط با کرونا در دسترس نیست، مدل پیشنهادی ابتدا روی مجموعه داده Sentiment140 دانشگاه استنفورد شامل یک میلیون و ششصدهزار توییت آموزش داده شده، سپس برای طبقه بندی دوکلاسه ی احساسات موجود در توییت های جمع آوری شده مرتبط با کرونا در ایران استفاده می شود. نتایج نشان می دهد درصد توییت ها دارای احساسات منفی نسبت به توییت های مثبت به شکل معنی داری بیشتر است. همچنین، تغییر احساسات منفی افراد در ماه های مختلف متناسب با تغییر در آمار بیماران می باشد.

تحول دیجیتال تجمیع و یکپارچگی فناوری های دیجیتال در تمامی نواحی یک سازمان است و تغییرات اساسی در تمام ابعاد آن ایجاد می کند. تحقیق حاضر، با هدف ارایه مدل ارزیابی بلوغ تحول دیجیتال در سازمان های صنعتی، از روش تحقیق آمیخته علم طراحی استفاده می کند. در گام کیفی به منظور گرداوری داده ها، ابتدا با استفاده از رویکرد مرور سیستماتیک ادبیات، مقالات مرتبط، در بازه زمانی 2015 تا 2021 مورد مطالعه قرار گرفت و 49 مقاله انتخاب شد. همزمان مصاحبه با خبرگان صورت پذیرفت. سپس با استفاده از نظریه داده بنیاد و نرم افزار MAXQDA10، مراحل کد گذاری محوری و نظری انجام شد و داده ها در 4 بعد و 12 مقوله دسته بندی شدند. جهت طراحی مدل پارادایمی عوامل علی، زمینه ای، مداخله گر، راهبردی و پیامدی شناسایی شدند. در بخش کمی، داده ها از طریق پرسشنامه جمع آوری شدند ومدل با استفاده از تکنیک مدل یابی معادلات ساختاری و نرم افزارSmart-PLS آزمون شد. جهت کاربردی کردن تحقیق، مدل ارزیابی بلوغ قابلیت تحول دیجیتال مطابق استاندارد 15504 در شش سطح فقدان، آغاز شده، اجراشده، مدیریت شده، برپا شده و بهینه شده طراحی شد و پرسشنامه ای مطابق آن شامل چهل و هشت سوال محقق ساخته طراحی گردید. مدل ارایه شده در یک سازمان صنعتی حوزه الکترونیک مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان داد، در سازمان تحول آغاز شده است و در سطح بلوغ دوم قرار دارد، کانون توجه سازمان، جنبه فناورانه تحول است و ضروری است وجوه مدیریتی و سازمانی نیز متناسب با آن ها توسعه یابد.

بحران جهانی ناشی از گسترش ویروس کرونا، سناریوهای مدیریتی جدیدی را در بخشهای مختلف اقتصادی و اجتماعی ایجاد کرده است. در این زمینه، علم و فناوری نقش اساسی در حل مسیله و رفع چالشهای مرتبط، ازجمله افزایش میزان مصرف آب دارد. در این پژوهش با معرفی کنتورهای آب هوشمند و بررسی میزان اثربخشی آنها در فرایند قرایت از راه دور و کاهش میزان مصرف آب مشترکین، به دنبال استفاده از مزایای راهکارهای فناوری اطلاعات در صنعت آب، به منظور کاهش و یا حذف مخاطرات ناشی از بحران های پیش رو هستیم. برای این منظور و برای اولین بار در سطح کشور، با بهره گیری از داده های حاصل از پروژه های پایلوت اجرا شده و با استفاده از روش های آمار استنباطی و آزمون مقایسه زوجی، به بررسی تغییرات مصرف آب مشترکین خانگی، قبل و بعد از نصب کنتورهای آب هوشمند و همچنین در دوران شیوع ویروس در کشور می پردازیم که براساس آن به تاثیر مثبت استقرار این گونه تجهیزات اندازه گیری هوشمند در مواجه با بحران کم آبی ناشی از استقرار ویروس مذکور صحه گذاشته شده است.

اخبارها و شایعات مربوط به شیوع ویروس کرونا در رسانه های اجتماعی تاثیرات قابل توجهی بر مردم می گذارد. هدف این پژوهش بررسی اثرات روانی بحران موجود بر جامعه و تاثیر آن بر کسب وکار و زندگی روزمره مردم است که بدین منظور موضوعات مورد بحث مردم در مورد ویروس کرونا در رسانه های اجتماعی از ابتدای شیوع کرونا تا پایان فصل بهار سال 1399 بررسی و خوشه بندی شده و سپس با نظرات مردم در ماه های آذر و دی سال 1399 مقایسه شدند. داده های پژوهش از نظرات مردم در پست های مربوط به اخبار کرونا از صفحه های خبری فارسی اینستاگرام جمع آوری و با استفاده از روش متن کاوی و خوشه بندی کا-میانگین تحلیل شدند. بر اساس نتایج پژوهش موضوعات بحث شهروندان از ابتدای شیوع کرونا تا پایان فصل بهار به 10 خوشه تقسیم-بندی شدند که عبارتند از: کمبود تجهیزات بهداشتی، عدم توجه به قرنطینه، اخبار و شایعات، وضعیت روحی، اطلاع رسانی نشانه ها، پیشگیری، کنترل و درمان، اقدامات دولتی و مردمی، عدم رعایت بهداشت فردی، میزان مرگ در مبتلایان و نحوه دفن، تعطیلی فعالیتهای آموزشی و مشکلات اقتصادی. سپس با موضوعات در دو ماه آذر و دی مقایسه شدند که برخی موضوعات نظیر دسترسی به واکسن، محدودیت های ساعتی تردد و ویروس جهش یافته به نگرانی های مردم افزوده شده است و برخی از آنها نیز با تدابیر دولت مرتفع شدند.

پژوهش حاضر ضمن شناسایی مهمترین شاخص های کلیدی موثر بر صنعت بانکداری، به دنبال ترسیم وضعیت بانکداری ایران در آینده می باشد. در این پژوهش از برنامه ریزی مبتنی بر سناریو و ماتریس تاثیر متقاطع استفاده شده است. در میان تمامی عوامل شناسایی شده، 29 عامل کلیدی موثر بر آینده این صنعت از طریق تحلیل سلسه مراتبی فازی انتخاب و سپس با تحلیل ماتریس تاثیر متقاطع ماهیت و نحوه اثرگذاری هریک از این عوامل بر صنعت بانکداری مشخص و در ادامه از روش تحلیل بالانس اثرات متقابل برای سناریونویسی استفاده شد. براین اساس از میان کل سناریوی های ترکیبی، سناریوهای محتمل قوی با استفاده از خوشه بندی کی مودز در 5 دسته کلی خوشه بندی شدند. در پایان نیز 4 سناریو شامل خوشبینانه برای بانک، تحول صنعت بانکی، شرایط تورمی و تحریم شناسایی شدند. بر این اساس امکان برنامه ریزی راهبردی و عملیاتی برای بانک کشاورزی مبتنی بر تحلیل عدم قطعیت های پیش روی برای هریک از سناریوها مهیا شد.

داده های شبکه های اجتماعی یکی از موثرترین و دقیق ترین شاخص های احساسات عمومی است، بطوریکه تجزیه و تحلیل این اطلاعات می تواند نتایج جالبی از احساسات کاربران نسبت به هر شخصیت، موضوع، محصول و خدمات را برای محققین نمایان سازد. در این پژوهش، ضمن بررسی نظرات کاربران در شبکه اجتماعی توییتر در مورد ویژگی های مختلف دو محصول رقیب تلفن همراه در بازار یعنی Iphone X شرکت اپل و Galaxy S9 شرکت سامسونگ، احساسات آنان را براساس جنسیت مصرف کنندگان این دو محصول مورد بررسی قرار می دهیم. این بررسی با استفاده از روش مبتنی بر رابطه در مرحله استخراج ویژگی و رویکرد مبتنی بر لغت نامه احساسی در مرحله تعیین قطبیت نظرات انجام می گیرد. نتایج این تحقیق بیان می دارد که محبوبیت ویژگی های مختلف محصول بین کاربران مرد و زن متفاوت بوده و براساس این نتایج، صاحبان کسب و کار می توانند اقدام به تولید محصولاتی با تمرکز بر جنسیت افراد کرده و یا به طراحی برنامه های هوشمند تبلیغاتی با توجه به علایق آنان بپردازند. این اقدامات در نهایت به افزایش سوددهی کسب و کار و رضایت مندی مشتریان منجر می گردد.

امروزه شاهد تاثیر زیاد شبکه های اجتماعی بر خرید بسیاری از محصولات در صنایع گوناگون هستیم. یکی از صنایعی که در سال های اخیر تحت تاثیر شبکه های اجتماعی قرار گرفته است، صنعت پوشاک می باشد. از این رو، این پژوهش به دنبال شناسایی عوامل موثر بر خرید پوشاک در شبکه های اجتماعی و تدوین مدل رفتار خرید مصرف کننده در شبکه های اجتماعی برای صنعت پوشاک است. در انجام این تحقیق از روش ترکیبی استفاده شده است. در بخش کیفی ازطریق مصاحبه با مدیران شرکتهای فروش پوشاک در شبکه های اجتماعی متونی تهیه و کدگذاری گردید، 46 مفهوم شناسایی شد که در چهار مقوله اصلی و 16 مقوله فرعی دسته بندی و در قالب مدل اولیه ارایه شدند. سپس در بخش کمی، بر اساس مدل اولیه، پرسشنامه ای تدوین و در اختیار 385 نفر از خریداران پوشاک در شبکه های قرار گرفت و مدل نهایی رفتار خرید مصرف کننده برای خرید پوشاک از طریق شبکه های اجتماعی ارایه گردید. نتایج بدست آمده نشان داد که عوامل فردی، عوامل مربوط به شرکت و عوامل اجتماعی و فرهنگی به طور مستقیم و همچنین با نقش میانجی اعتماد، تاثیر معنی داری بر تصمیم مصرف کننده به خرید پوشاک و به دنبال آن تاثیر معناداری بر وفاداری، خرید مجدد و توصیه خرید به دیگران از طریق شبکه های اجتماعی دارند.

امروزه بیت کوین یکی از مهمترین رمزارزهایی است که بیشترین حجم مبادلات در بازار رمزارزها و بین کسب وکارها را به خود اختصاص داده است. ویژگی امکان پرداخت های آنلاین بین افراد و کسب وکارها بطور مستقیم و بدون مراجعه به موسسه مالی باعث شده قیمت این رمزارز برای کسب و-کارها و معامله گران حایز اهمیت و مبنای تصمیم گیری باشد. بنابراین مسیله قابلیت پیش بینی قیمت آن موضوع مهمی است که حجم جستجو می تواند بر آن اثرگذار باشد. هدف از این تحقیق، مطالعه و بررسی رابطه حجم جستجوهای اینترنتی و تاثیر آن بر قیمت این رمزارز است. همچنین، یکی دیگر از اهداف مقاله حاضر، معرفی گوگل ترندز به عنوان ابزار دسترسی به داده های بزرگ جهت انجام پژوهش ها در حوزه کسب و کار است. داده های لازم از گوگل ترندز در بازه زمانی سال 2016 تا 2021 است استخراج شد. حجم داده ها 5742 بوده و از کل جامعه آماری استفاده شده است. روش تحقیق، توصیفی-اکتشافی است که با هدف تبیین ارتباط بین «شاخص حجم جستجوی گوگل» و «قیمت بیت-کوین» انجام گرفته است. داده ها با استفاده از آزمون همبستگی اسپیرمن تجزیه و تحلیل گردید. یافته ها حاکی از ارتباط قوی و بسیار قوی بین شاخص های مورد بررسی است که تبیین شده است.