دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت
سال:1398 | دوره:8 | شماره:29 |تعداد مقالات:15

امروزه اطلاعات نقش مؤثری در تصمیم گیری های اقتصادی دارد و بدون شک، کیفیت این قبیل اطلاعات، مبتنی بر صحت و دقت در تهیه آن است. در این بین سود یکی از مهم ترین اطلاعاتی می باشد که توسط شرکت ها اعلام می گردد. پژوهش حاضر در جهت بررسی رابطه مدیریت سود واقعی با مدیریت سود مبنی بر اقلام تعهدی با استفاده از رویکرد سیستم معادلات بازگشتی در بورس اوراق بهادار تهران انجام پذیرفته شده است. براین اساس 79 شرکت در بین بازه 6 ساله 1388 لغایت 1393 (474 مشاهده سال-شرکت) انتخاب شده است. لازم به ذکر است که برای جمع آوری بعضی از داده های پژوهش به اطلاعات سال های 1387 و 1394 نیاز بوده است. نتایج این پژوهش بیان کننده وجود رابطه معکوس بین مدیریت سود واقعی با مدیریت مبنی بر اقلام تعهدی است. بدین معنای که هرگاه مدیران میزان مدیریت سود مبتنی بر اقلام تعهدی افزایش (کاهش) دهند، دستکاری فعالیت های واقعی به طور غیرمنتظره ای کاهش (افزایش) خواهد یافت که نتیجه پژوهش حاضر در راستای تحقیق ژانگ (2012) و ژی و همکاران (2017) می باشد.

نوشتار حاضر درصدد است تا به ارائه مدلی جهت تبیین فرآیند شکل گیری هویت حرفه ای حسابرسان داخلی در ایران بپردازد. به منظور دستیابی به توصیفی عمیق و غنی از تجارب، نگرش و ادراک شرکت کنندگان نسبت به این فرآیند، از روش پژوهش کیفی و به طور خاص از راهبرد نظریه داده بنیاد اشتراوس و کوربین استفاده شد. برای این منظور با کمک روش نمونه گیری نظری و هدفمند با 14 نفر از افراد متخصص و صاحب نظر درزمینه حسابرسی داخلی به عنوان مطلعان کلیدی پژوهش، مصاحبه شد و نهایتاً داده های گردآوری شده در قالب 13 مقوله محوری و یک مقوله هسته، کدگذاری و تحلیل شدند. یافته های پژوهش از وجود تصویر درک شده منفی و کلیشه ای از حسابرسان داخلی در سازمان حکایت دارد که این امر متأثر از برخی شرایط علی بوده و حسابرسان داخلی در مواجهه با این پدیده اقدام به اتخاذ دو راهبرد یعنی مقابله دفاعی و مقابله سازگارانه و انفعالی می نمایند. عدم وجود حمایت های قانونی کافی از حسابرسان داخلی، ضعف فرهنگ کنترل و نظارت در جامعه و مسائل مرتبط با ساختار اقتصادی کشور ازجمله عوامل زمینه ای مؤثر بر مقوله اصلی و راهبردها می باشند. همچنین ضعف نظام راهبری شرکتی و ضعف سیستم کنترل داخلی در سازمان ها شرایط مداخله گری می باشند که تصویر غلط موجود از حسابرسان داخلی در سازمان را تشدید می کنند. علاوه بر این مقوله اصلی پژوهش، متناسب با راهبرد اتخاذشده از سوی حسابرسان داخلی پیامدهای مثبت و منفی برای آنان به همراه خواهد داشت.

اخلاق نقش بسیار مهمی در جامعه ایفا می کند. بسیاری از مدل های اقتصادی فرض می کنند که اشخاص به لحاظ اقتصادی در شرایط منطقی قرار داشته و موقعیت هایی که فرد در آن ممکن است از منافع اقتصادی شخصی به نفع عموم صرف نظر نماید را نادیده می گیرند. این پژوهش مدل تعامل استراتژیک بین حسابرسان و مدیریت را تبیین نموده و به مدیر اجازه می دهد زمانی که نتایج اقتصادی غیر منطقی ناشی از رفتار اخلاقی در تضاد با منافع شخصی است را انتخاب نماید. یکی از فرض های این مدل این است که، درصد خاصی از مدیران خود را در استراتژی گزارشگری مالی متقلبانه درگیر نمی کنند چرا که انجام این کار را غیر اخلاقی می دانند. اگر رسوایی های اخیر حسابداری نشانگر بحران اخلاقی باشد، این مدل نوید آن را می دهد که افزایش درصد مدیران علاقه مند به اعمال اخلاقی منجر به کاهش گزارش های مالی متقلبانه می شود. مدل ارایه شده همچنین تاثیر افزایش پاداش برای ارتکاب تقلب (شامل گزینه های متعدد تصاحب سهام، ایجاد محدودیت در سهام و انگیزه های عملکردی مبتنی بر گزارشات حسابداری) و تاثیر افزایش مجازات برای کشف تقلب (مانند مجازات های سنگین در قانون ساربینز اکسلی) را نیز تبیین می نماید.

در این پژوهش، کنش کیفیت افشاء و فصلی بودن حسابرسی بر حق الزحمه حسابرسی به صورت تجربی تحلیل گردید. کیفیت افشاء با استفاده از امتیازهای امتیازهای تعلق گرفته به هر شرکت توسط سازمان بورس و اوراق بهادار، فصلی بودن حسابرسی با توجه به سال مالی شرکت ها و حق الزحمه حسابرسی با استفاده از لگاریتم طبیعی حق الزحمه پرداخت شده توسط شرکت بابت خدمات حسابرسی مستقل اندازه گیری شد. نمونه آماری پژوهش شامل تعداد 125 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در دوره زمانی سال های 1388 تا 1395 است. در این پژوهش از آمار توصیفی شامل جداول و نمودارها، شاخص های گرایش مرکزی، پراکندگی، توزیعی جهت توصیف نمونه موردبررسی و از روش رگرسیون مبتنی برداده های ترکیبی جهت تحلیل داده های مرتبط به جنبه های تحقیق استفاده شد. برای استخراج داده ها از نرم افزار اکسل و برای انجام آزمون های آماری از نرم افزار ایویوز استفاده گردید. و از آزمون چاو برای بررسی این که آیا داده های ترکیبی جهت برآورد تابع مورد نظر کارآمدتر خواهد بود یا نه، و برای بررسی معنی دار بودن مدل رگرسیون از آماره فیشر استفاده شده است. همچنین برای بررسی معنی دار بودن ضرایب متغیرهای توضیحی مدل رگرسیون از آماره تی استیودنت و از آزمون دوربین-واتسون برای بررسی عدم خودهمبستگی باقیمانده های مدل استفاده شده استنتایج نشان داد بین کیفیت افشاء و حق الزحمه حسابرسی رابطه معنی دار و منفی وجود دارد. همچنین، بین کیفیت افشاء و حق الزحمه حسابرسی در فصل شلوغ حسابرسی رابطه معنی دار و منفی وجود دارد. اما در فصول خلوت میان این دو متغیر ارتباط معنی داری مشاهده نشد.

نگرش های محافظه کارانه حسابرسان در ارائه نظر در راستای موضوع استقلال حسابرس می تواند نکته قابل تاملی در عملکرد حسابرسی باشد. عوامل متعددی بر صدور گزارش مقبول حسابرسان موثر است که از جمله عرضه اولیه سهام می باشد زیرا این تلاش بالقوه برای بازاریابی حسابرسی و به تصویر کشیدن مطلوبیت خدمات حسابرسی در جهت اهدافی همچون اعتباربخشی و اعتماد سازی برقرار است. در همین راستا، هدف این پژوهش تبیین تأثیر عرضه اولیه سهام بر اظهارنظر حسابرس و حق الزحمه حسابرسی است. به منظور نیل به این هدف 1408 سال-شرکت (128 شرکت برای یازده سال) مشاهده جمع آوری شده از گزارشات مالی سالیانه شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در طی دوره زمانی 1385 تا 1395 مورد آزمون قرار گرفته اند. یافته های پژوهش نشان می دهد که کیفیت حسابرسی در سال عرضه اولیه سهام افزایش می یابد و حق الزحمه حسابرسی در سال عرضه اولیه رابطه معنی دار و مثبتی با حق الزحمه حسابرسی سال پس از عرضه اولیه دارد. در حالی که، کیفیت حسابرسی در سال پس از عرضه اولیه سهام و دو سال پس عرضه اولیه سهام با کیفیت حسابرسی سال عرضه اولیه سهام تفاوت معناداری ندارد.

ابزارهای فناوری اطلاعات، بازوهای توانمند واحد حسابداری در جمع آوری، پردازش و گزارشگری اطلاعات هستند و این واحد را قادر می سازند تا مسئولیت های خود را با صحت بیشتر و کیفیت و سرعت بالاتر انجام دهد. یکی از پیش شرط های اصلی لازم برای استقرار سیستم های اطلاعاتی در واحد حسابداری، وجود فرایندهای منظم و ساختار یافته ای است که بستر مناسب را برای استقرار آن ها فراهم آورد. باید توجه داشت که صرف وجود ابزارهای پیشرفته ی فناوری اطلاعات، تضمین کننده ی بالا رفتن کیفیت عملکرد واحد حسابداری نیست، بلکه چگونگی استفاده از این ابزارها در عمل و میزان بهره-برداری از آن ها، عامل اصلی تعیین کننده ی بلوغ واحد حسابداری در این حوزه است. هدف اصلی پژوهش حاضر، تدوین مدل بلوغ فرایندپذیری و فناوری اطلاعات برای واحد حسابداری در شرکت های پذیرفته شده در بازار سرمایه ی ایران است. جامعه ی آماری پژوهش، شامل مدیران مالی، حسابرسان داخلی، تحلیلگران سیستم های مالی، شرکای موسسات حسابرسی، و مدیر عامل شرکت ها است که با روش گلوله برفی، 27 نمونه انتخاب شدند و با آن ها مصاحبه انجام شد. سپس داده های پژوهش با استفاده از روش تحلیل تِم، مورد تحلیل و بررسی قرار گرفتند. تِم های استخراج شده، در قالب مدل بلوغ CMMI، طبقه بندی شدند و مدل پژوهش تدوین گردید. به منظور اعتباربخشی به مدل نیز از روش های اجماع داده-ها، کنترل اعضا، و معیارهای مقبولیت کوربین و استراوس استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان دادند که بلوغ فرایندپذیری در واحد حسابداری دارای پنج سطح (1) فرایندهای غیررسمی، (2) توسعه رسمی سازی فرایندها، (3) یکپارچه سازی و خودکار کردن فرایندهای اصلی، (4) همراستا کردن فرایندها با استراتژی ها، مدیریت فرایندهای غیررسمی و استثناها، و (5) بهبود مستمر فرایندها (از خوب به عالی) است. بلوغ فناوری اطلاعات نیز طی دارای پنج سطح (1) نرم افزارهای حسابداری مالی یا دفترداری، (2) راه کارهای نرم افزاری مالی، اداری، و بازرگانی، (3) راه کارهای نرم افزاری یکپارچه (4) راه کارهای مبتنی بر نگرش ERP، و (5) راه کارهای نرم افزاری مبتنی بر هوش مصنوعی (AI) است.

تصمیم گیری برای قبول یا رد سفارشاتی که قیمت پیشنهادی آنها کمتر از قیمت فروش محصول و یا حتی کمتر از بهای تمام شده آن است از معضلاتی است که شرکت های تولیدی را با چالش بزرگی روبرو می سازد. تصور غالب این است که فروش محصول به قیمتی کمتر از بهای تمام شده، شرکت را با زیان مواجه می سازد، اما موضوع، جنبه های دیگری دارد که نباید از نظر پنهان بماند. این پژوهش به منظور بررسی تصمیم گیری در خصوص پذیرفتن و یا رد سفارشاتی که بهای پیشنهادی آنها کمتر از قیمت تمام شده است با کمک مدل های ABC و TOC انجام گرفته است. برای انجام پژوهش، شرکت تولید محصولات لبنی هموطن در سال 1395 انتخاب شده است. با محاسبه بهای تمام شده و حاشیه فروش خالص محصولات تولیدی شرکت مورد مطالعه به کمک مدل های TOC و ABC و مقایسه نتایج به دست آمده از طریق مدل آماری آزمون t زوجی دو جامعه وابسته این نتیجه حاصل شد که مدل TOC در کوتاه مدت و برای سفارشات خاص، نتایج مربوط تری ارائه می کند. همچنین نتایج این پژوهش حاکی از آن است که مدل های TOC و ABC در تصمیم گیری های فروش مکمل یکدیگر محسوب می شوند.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

شرایط مبهم و اشتباهات شناختی که در روان شناسی انسان ریشه دارد باعث می شود سرمایه گذاران اشتباهاتی در شکل دهی انتظارات خود داشته باشند و درنتیجه موجب می شود سرمایه گذاران رفتارهای ویژه ای در موقع تصمیمات سرمایه گذاری در بازارهای مالی از خود بروز دهند. هدف این پژوهش، مطالعه اینکه اقلام تعهدی چگونه بر ناهمگونی باورهای سرمایه گذاران اثرگذار بوده و تعامل این دو متغیر چگونه بر بازده سهام شرکت تأثیرگذاراست. این پژوهش ازنظر هدف، کاربردی و در زمره تحقیقات توصیفی-همبستگی به شمار می رود. داده های مربوط به 151 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران برای بازه زمانی 1395-1388 با استفاده از داده های ترکیبی و تجزیه وتحلیل رگرسیون خطی چند متغیره موردبررسی قرار گرفت. یافته های پژوهش حاکی از آن است که میزان اقلام تعهدی بر سطح ناهمگونی باورهای سرمایه گذاران اثر مثبت معناداری دارد و ناهمگونی باورهای سرمایه گذاران بر بازده سهام تأثیرگذار است، همچنین نتایج نشان می دهد ناهمگونی باورهای سرمایه گذاران بر رابطه بین اقلام تعهدی و بازده سهام تأثیرگذار است.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

اصولا مدیران دارای شهرت و شناخته شده بدنبال بهتر نمودن کارنامه عملیاتی خود و عملکرد مناسب می باشند و به منظور افزایش اعتماد و اعتبار بخشی بیشتر در بازار جهت انتخاب حسابرس با کیفیت تلاش بیشتری خواهند نمود، بطوریکه در جهت افزایش اعتبار نسبت به عملکرد خود به نوعی سهامداران را نسبت به انتخاب مناسب، جدای از صرفا وجود ارتباطات ترغیب می نمایند. بر این اساس، در پژوهش حاضر به بررسی تأثیر حسن شهرت اعضای هیئت مدیره بر انتخاب حسابرس با کیفیت (شواهدی از شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران) می پردازیم. بدین منظور ازجامعه آماری این پژوهش که شامل تمامی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سالهای 1390 تا 1394 می باشد، از طریق روش غربالگری تعداد 121 شرکت به عنوان نمونه آماری، انتخاب گردید. گفتنی است با طراحی مدلهای رگرسیونی چند متغیره به آزمون فرضیه های تدوین شده پرداخته شد. نتایج بررسیها نشان داد که حسن شهرت اعضای هیئت مدیره ی شرکتهای نمونه با انتخاب حسابرسان با کیفیت در سه حوزه تخصص حسابرس در صنعت، اندازه حسابرس و رتبه حسابرس (اعلام شده توسط جامعه حسابداران رسمی)، رابطه مثبت و معناداری دارد.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

در پژوهش حاضر به نقش حسابرسی صورتهای مالی در بهبود رتبه تجاری بنگاه اقتصادی در چارچوب نظریه قرارداد، با تاکید بر نقش تعدیل کننده سیاست پولی دولت پرداخته شده است. پرسش پژوهشی تحقیق حاضر این است که آبا حسابرسی صورتهای مالی (نوع حسابرس، کیفیت حسابرسی، اظهار نظر مقبول حسابرس)، بر رتبه تجاری بنگاه اقتصادی تاثیر دارد یا خیر. جامعه آماری در تحقیق حاضر شرکتهای فعال در بورس اوراق بهادار تهران در بازه زمانی 1388 الی 1395 می باشد. که با استفاده از روش حذف سیستماتیک تعداد 172 شرکت بعنوان نمونه از این جامعه آماری انتخاب شده است. به منظور آزمون فرضیه های تحقیق از مدل رگرسیون خطی چند گانه به شیوه حداقل مربعات تعمیم یافته و الگوی پانل استفاده شده است. نتیجه حاصل از آزمون فرضیه های تحقیق نشان میدهد که کیفیت حسابرس مستقل و کیفیت حسابرسی صورتهای مالی موجب ارتقای رتبه تجاری بنگاه اقتصادی می گردد اما اظهار نظر مقبول حسابرس تاثیری بر ارتباط میان کیفیت حسابرس و کیفیت حسابرسی با رتبه تجاری ندارد. یافته های بیشتر نشان می دهد که متغیرهای کنترلی اندازه شرکت، نسبت بدهی، جریان نقد عملیاتی˛ نرخ بازده دارای بر رتبه تجاری بنگاه اقتصادی تاثیر دارند.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.