پژوهش های راهبردی مسائل اجتماعی ایران (پژوهش های راهبردی امنیت و نظم اجتماعی)
سال:1400 | دوره:10 | شماره:1 |تعداد مقالات:6

بی وفایی و خیانت زناشویی، ازجمله مسائلی است که در دهه های اخیر در سینما به آن توجه و روایت های گوناگونی از آن بازنمایی شده است. در سینمای پس از انقلاب ایران، به طور مشهود از دهۀ 80، خیانت زناشویی به عنوان آسیبی اجتماعی، جای خود را در سینمای ایران باز کرد. هدف این پژوهش، کشف چگونگی بازنمایی خیانت در فیلم های دهۀ 80 و 90 سینمای ایران است. نمونه گیری به روش هدفمند انجام شد؛ به گونه ای که 14 فیلم از میان فیلم های این دو دهه با محور اصلی خیانت برگزیده شد. برای تحلیل داده ها، تکنیک تحلیل تماتیک به کار رفت. حاصل تحلیل داده ها، شکل گیری هشت تم اصلی بود که عبارت است از: برجسته سازی خیانت جنسی/ عاطفی، نارضایتی زناشویی، بستر اجتماعی آسیب زا، بی هنجاری شخصی، خیانت به مثابه انتقام، پذیرش ناگزیر، آشفتگی ناشی از خیانت و فرسایش ارتباطی خانواده. براساس تم نهایی پژوهش، خیانت زناشویی در سینمای ایران به صورت یک تعلیق در زندگی بازنمایی شده است؛ یعنی خیانت هم به عنوان نتیجه و هم علت یک زندگی معلق، آشفته و بی هنجار آمده است.

روند رو به رشد استعمال سیگار در میان دانشجویان دانشگاه ها با توجه به نقش اساسی دانشجویان در آیندۀ جامعه، نظر متخصصان حوزه های مختلف را جلب و توجه به مطالعات علمی دقیق و گستردۀ مرتبط با آن را ضروری کرده است. این مطالعه با هدف فهم نظام معنایی دانشجویان سیگاری غیربومی از تجربۀ مصرف سیگار در دانشگاه انجام شده است. رویکرد پژوهش، کیفی و روش انجام دادن آن، روش نظریۀ داده بنیاد است. نمونه گیری مبتنی بر نمونه گیری هدفمند و گلوله برفی با حداکثر تنوع است. با تعداد 27 دانشجو، مصاحبۀ نیمه ساختار یافته انجام شد. برای دستیابی به اعتمادپذیری، دو روش کنترل توسط اعضا و همتایان علمی به کار رفت. داده ها با استفاده از کدگذاری نظری، تجزیه وتحلیل و درنهایت، 7 مقولۀ اصلی ساخته شد. تجربه و تفسیر دانشجویان سیگاری غیربومی در قالب این مقولات توصیف پذیر است: منش و کنش مشترک، ضعف خدمات رفاهی دانشگاه، ناهنجاری های زندگی دانشجویی، فشار درسی، روابط مخاطره آمیز، ضعف مهارت ارتباطی والدین و حضور در محیط ناسالم.

هدف اصلی این پژوهش، سنجش سطح سازگاری روستاییان با تغییرات اقلیمی و رابطۀ آن با عوامل اجتماعی بود. جامعۀ آماری این پژوهش، 2877 نفر از روستاییان شهرستان بابلسر بودند که با استفاده از فرمول کوکران و نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای، 224 نفر به عنوان نمونۀ آماری انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسش نامۀ محقق ساخته بود. میزان پایایی پرسش های پرسش نامه (براساس آزمون کرونباخ)، بیشتر از 60 درصد گزارش شد و اعتبار صوری پرسش نامه را نیز متخصصان علوم کشاورزی در دانشگاه علوم کشاورزی و متخصصان علوم اجتماعی در دانشگاه مازندران تأیید کردند. نتایج تحلیل همبستگی پیرسون نشان داد مساحت زمین زراعی (20/0)، آگاهی از منابع اطلاعاتی (18/0)، اعتماد نهادی (17/0) و فشار هنجاری کارشناسان کشاورزی و نظرات افراد روستا (16/0) با سازگاری روستاییان با پیامدهای تغییرات اقلیمی، همبستگی مثبت و ضعیف داشت. علاوه بر این، نتایج نشان داد بین فشار هنجاری شورای روستا، سن و درآمد با سازگاری روستاییان با پیامدهای تغییرات اقلیمی، رابطۀ معنی دار وجود نداشت. در بخش پایانی و براساس یافته های پژوهش پیشنهاد شد با افزایش دانش و مهارت های کشاورزان دربارۀ تغییرات اقلیمی و آشناسازی آنها با راهبردهای سازگاری و برآوردهای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی پیامدهای تغییرات اقلیمی، میزان سازگاری روستاییان با آثار زیان بار تغییرات اقلیمی بهبود یابد.

پژوهش حاضر با هدف واکاوی فهم ادراک شدۀ زنان از آسیب های خانواده و با استفاده از روش کیفی انجام شده است؛ به این منظور، با 17زن 18 تا 65 سالۀ شهر فسا، که به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شده اند، مصاحبۀ نیمه ساختاریافته انجام شده است. براساس نتایج پژوهش، درمجموع، دو گونه «آسیب های محتوایی» و «آسیب های ساختاری»، دسته بندی و شناسایی شده است. آسیب های محتوایی، که بیشتر بر بعد روابط درونی خانواده و میان اعضا تأکید دارد، شامل سه مقولۀ اصلی «شکل گیری پیله های تنهایی و دنیای فردی شده»، «والدگری تعمیم یافته و فرزندمحوری فزاینده» و «اختلافات و ناسازگاری های مداوم و مزمن خانوادگی» است. علاوه بر این، گونۀ دوم، که بر جنبه های بیرونی خانواده اشاره دارد و با نام «آسیب های ساختاری» نام گذاری شده است، در قالب سه مقولۀ اصلی «تغییر ارزش ها و باورهای خانوادگی به مثابه تغییر و تحولات نهاد خانواده»، «تسری آسیب های اجتماعی به درون خانواده ها» و «چالش های مرتبط با رفاه اجتماعی» دسته بندی شده است. گفتنی است با توجه به کیفی بودن پژوهش، پژوهشگران، به هیچ وجه، قصد تعمیم یافته های پژوهش را ندارند.

هدف این پژوهش، واکاوی الگوی رهبری دانش مدار در شرکت های دانش بنیان اصفهان است. نوع پژوهش ازنظر هدف، کاربردی-توسعه ای و ازنظر ماهیت داده ها، کیفی-کمّی است. در مرحلۀ کیفی پژوهش براساس نظریۀ داده بنیاد با استفاده از مصاحبه های نیمه ساختاریافته به روش غیرتصادفی هدفمند در بین 17 نفر از مدیران شرکت های دانش بنیان و با معیار اشباع داده ها، ابعاد الگوی رهبری دانش مدار شناسایی شد. نتایج حاصل از بخش کیفی نشان می دهد ابعاد الگوی رهبری دانش مدار شامل عوامل علّی، پدیدۀ محوری، عوامل زمینه ای، عوامل مداخله گر، راهبردها و پیامدهاست. در بخش کمّی پژوهش با بررسی نمونۀ220 نفره از متخصصان شرکت های دانش بنیان به روش طبقه ای-تصادفی، نتایج بخش کیفی با استفاده از پرسش نامۀ محقق ساخته بررسی شد. روایی پرسش نامه با محاسبۀ نسبت و شاخص روایی محتوا تأیید و درنهایت، داده ها با مدل سازی معادلات ساختاری و با نرم افزار AMOS 22 تجزیه وتحلیل شد. نتایج حاصل از بخش کمّی پژوهش نشان می دهد الگوی طراحی شده، برازش مناسبی دارد.

هدف پژوهش حاضر، بررسی عوامل مؤثر بر خشونت سیاسی با تأکید بر شکاف قومی در استان آذربایجان غربی است. خشونت سیاسی، بیشتر به معنای اِعمال زور در روابط جمعی بین قومی است که با حوزۀ سیاست ارتباط دارد. خشونت، نوعی از قدرت است که هدف خاصی را تعقیب می کند و آن، مشخص کردن مرزها و جلوگیری از اِعمال یک قدرت دیگر است. در پژوهش حاضر، به طور عمده از نظریه های آکلائف، بارت و گالتونگ استفاده شده است. پژوهش حاضر، توصیفی از نوع پیمایشی است که به روش نمونه گیری خوشه ای و با پرسش نامۀ محقق ساخته روی 384 نفر از شهروندان ترک و کردزبان استان آذربایجان غربی در سال 1398 انجام شد. برای آزمون فرضیه های پژوهش از ضریب همبستگی پیرسون، تحلیل واریانس و رگرسیون چندگانه هم زمان از نرم افزار SPSS24 استفاده شد. پایایی پرسش نامه براساس آلفای کرونباخ (خشونت سیاسی 82/0، شکاف قومی 81/0، ضعف رعایت حقوق شهروندی 85/0، تبعیض 89/0، الگوی رأی دهی قومی 80/0، ضعف مدارای هویتی 71/0) سنجیده شد و برای روایی، روایی سازه و تکنیک تحلیل عاملی به کار رفت. تحلیل داده های این پیمایش نشان داد بین شکاف قومی و ابعاد آن (انکار هویت قومی، فاصلۀ قومی، مرزبندی قومیتی)، ضعف رعایت حقوق شهروندی، تبعیض، الگوی رأی دهی قومی و ضعف مدارای هویتی با خشونت سیاسی، رابطۀ مستقیم و معنادار وجود دارد. نتایج حاصل از رگرسیون هم زمان و تحلیل مسیر نشان داد متغیرهای شکاف قومی، الگوی رأی دهی قومی، ضعف رعایت حقوق شهروندی، تبعیض و درنهایت، ضعف مدارای هویتی بر خشونت سیاسی تأثیر دارد و به صورت واقعی و تعدیل یافته، 3/28 درصد از واریانس خشونت سیاسی با متغیرهای مستقل تبیین و پیش بینی می شود.