پژوهش های اقتصادی ایران
سال:1380 | دوره:3 | شماره:8 |تعداد مقالات:7

نرم افزارLimdep  یک برنامه رایانه ای برای تخمین و تحلیل مدل های رگرسیونی و نیز مدل های دارای متغیرهای وابسته کیفی و یا محدود شده است. تاکنون برنامه ای که نسبت به این برنامه تنوع بیشتری از لحاظ چهارچوب های مدلبندی، ابزارها و مشخصات تحلیل داده های مقطعی، سری زمانی وPanel را در تحلیل مدل های یاد شده حاصل نماید، ارایه نشده است. نویسنده این برنامه ویلیام اچ. گرین از اقتصاددانان برجسته دانشگاه نیویورک امریکا است. نسخه تحت ویندوز این برنامه متناسب با ویندوز95، 98وNT بوده و به لحاظ سیستم عملیاتی و تصویری خاص برنامه در محیط ویندوز جالب توجه می باشد. این برنامه با ویندوز سازگار نیست. افزون براین، این برنامه 16 مگا بایت حافظه احتیاج داشته و تقریبا 5 تا 6 مگا بایت از دیسک سخت رایانه را اشتغال می کند.

الگوی کلان یک تولید کننده و یک مصرف کننده کینز و الگوهای کلان بسط یافته یک تولید کننده و چند مصرف کننده کالدور، پاسینتی، کالکی و همچنین، الگوب چند تولید کننده و یک مصرف کننده لئونتیف دارای نارسایی هایی در بررسی همزمان مصرف، درآمد اولیه، ساختار تولید و اثرات زنجیره ای آنها بر توان اشتغال زایی بخش های مختلف اقتصادی است. برای رفع بعضی از این نارسایی ها، نظام شبه ماتریس حسابداری اجتماعی معرفی و میزان انعطاف پذیری آن در قلمرو بررسی همزمان مسائل اقتصادی – اجتماعی نسبت به الگوهای پیشین ارزیابی می شود. روش شناسی و چگونگی لحاظ کردن مصرف (درآمد) خانوارها در ارتباط با درآمد مختلط بر اساس منطق ماتریس حسابداری اجتماعی، تفکیک آن بر حسب جغرافیایی (شهری و روستایی)، تعامل همزمان مصرف، درآمد اولیه و ساختار تولید در قالب نظام شبه ماتریس حسابداری اجتماعی و در نهایت، محاسبه توان اشتغال زایی بخش ها و رده های مختلف شغلی محورهای اساسی مقاله حاضر را تشکیل می دهند. در این مقاله، مشاهده می شود که در مقایسه با رویکرد نظام حسابداری متعارف داده – ستانده لئونتیف، رویکرد نظام شبه ماتریس حسابداری اجتماعی بدون تفکیک جغرافیایی مصرف (درآمد) خانوارها می تواند تصویر واقع بینانه تری از توان اشتغال زایی بخش ها و رده های مختلف شغلی به دست دهد. با تفکیک جغرافیایی مصرف (درآمد) خانوارها نتایج به دست آمده به مراتب بهتر از دو رویکرد قبلی است. پایه های آماری مقاله حاضر را جدول داده – ستانده سال 1375، آمارهای تفصیلی نفوس و مسکن سال 1375 و بودجه خانوارهای شهری و روستایی همان سال تشکیل می دهد.

مالیات و عرضه نیروی کار، یکی از مهم ترین مباحث اقتصاد بخش عمومی به شمار می رود. مالیات بر درآمد از طریق تغییر در تخصیص زمان بین کار و فراغت روی عرضه نیروی کار وجود دارد، در این مقاله، با استفاده از مدل های آماری و بررسی مقطعی و طولی – مقطعی در میان استان های کشور تلاش کرده ایم که به بررسی تاثیر مالیات روی عرضه نیروی کار در بازارهای کار خاص بپردازیم. نتایج به دست آمده از بررسی بازارهای کارخاص بیانگر این است که مالیات از طریق تغییر در نرخ دستمزد خالص تاثیر مثبتی روی ساعات کاری می گذارد. به بیان دیگر، با افزایش مالیات (کاهش نرخ دستمزد خالص) ساعت کاری نیز کاهش پیدا می کند ولی درجه حساسیت گروه های درآمدی مورد نظر متفاوت است.کشش های به دست آمده برای گروه های درآمدی مورد نظر در بازار کار خاص برای نرخ دستمزد و درآمدهای متفرقه می تواند دستاوردهای زیادی برای اصلاحات در نظام مالیاتی و پژوهشی آینده به همراه داشته باشد. به بیان دیگر، با توجه به حساسیت ساعات کاری در بازارهای کار خاص نسبت به نرخ های مالیاتی این مساله، ضرورت کاهش نرخ های مالیاتی برای تخصیص موثرتر نیروی کار و افزایش درآمدهای مالیاتی را به خوبی نشان می دهد.

امروزه مخارج تحقیق و توسعه از اهمیت بسیاری در فرایند توسعه و پیشرفت جوامع مختلف برخوردار است. این پژوهش، میزان تاثیر مخارج یاد شده در نرخ رشد اقتصادی در مجموعه ای متنوع از کشورهای مختلف جهان را مورد بررسی قرار می دهد. این مطالعه، در دوره زمانی 91- 1995 برای گروه کشورهای با درآمد بالا و کشورهای با درآمد پایین تر انجام گرفته و بر اساس آمار و اطلاعات یکدست و معتبر بانک جهانی، میزان تاثیر مخارج تحقیق و توسعه، سرمایه گذاری و رشد نیروی کار بر نرخ رشد تولید ناخالص ملی کشورهای یاد شده برآورد شده است.

این مطالعه به آزمون فرضیه معروف مکمل بودن سرمایه – مهارت در اقتصاد ایران اختصاص دارد که بر اساس آن، سرمایه و نیروی کار ماهر مکمل هستند. در این مطالعه، نیروی کار ماهر به نیروی کاری گفته می شود که دارای تحصیلات عالی است. برای آزمون فرضیه مکمل بودن سرمایه – مهارت، توابع تقاضای نیروی کار دارای آموزش عالی در سطح چهار بخش کشاورزی، صنعت، خدمات عمومی – اجتماعی – شخصی و خانگی، و سایر خدمات برآورد شده است. بر اساس نتایج به دست آمده، نیروی کار ماهر و سرمایه در تمامی بخش های تولیدی و خدماتی مکمل هستند. بنابراین، به کارگیری سیاست هایی نظیر اعتبار مالیاتی سرمایه گذاری موجب کاهش هزینه استفاده از سرمایه و افزایش تقاضای نیروی کار ماهر می شود. در بخش های تولیدی، نیروی کار ماهر و غیر ماهر جانشین هستند و در بخش های خدماتی مکمل هستند. در بخش صنعت، نیروی کار ماهر با مواد خام صنعتی جانشین و با سوخت مکمل است.    

در این مطالعه، تلاش کرده ایم تا صنعت فولاد کشور را به عنوان یک صنعت کلیدی از دیدگاه اقتصادی و از نظر تقاضای محصولات آن مورد بررسی قرار داده و پاسخ مناسبی برای برخی سوالات فراروی بازار این گونه محصولات ارایه کنیم. بررسی وضعیت این صنعت در دوره مورد مطالعه نشان می دهد تولید داخلی فولاد از روند رو به رشد نسبتا قابل قبولی برخوردار بوده، ولی در گذشته، به دلیل عدم تکافوی این تولیدات، مازاد تقاضا از طریق واردات تامین شده است. با این حال، بر اساس اطلاعات موجود در سال های اخیر به دلیل گسترش ظرفیت و حجم تولید واحدهای تولیدکننده فولاد، واردات فراورده های فولادی کاهش یافته و نسبت خودکفایی در این صنعت افزایش یافته است. یافته های این پژوهش نشان می دهد بهترین الگو برای تبیین تابع تقاضای فولاد در کشور فرم لگاریتمی بوده و بر این اساس، تقاضا نسبت به تغییرات قیمت بی کشش و نسبت به تغییرات درآمد پرکشش است، لذا، پیش بینی می شود حجم تقاضای فولاد در سال های پایانی برنامه سوم توسعه و بعد از آن به حدود 10 میلیون تن برسد.