مجله طب نظامی
سال:1402 | دوره:25 | شماره:1 |تعداد مقالات:8

زمینه و هدف بیمارستان ها اغلب به عنوان خط مقدم در مقابله با حوادث هستند. ضرورت این مطالعه در شرایطی است که با توجه به روند فناوری و تهدیدات که در حوادث شیمیایی، زیستی، هسته ای و پرتوی (CBRN) قابل مشاهده است، اهداف جنگ های آینده و خطر همه گیری جامعه و تهدیدات پیچیده ای که در زمینه CBRN وجود دارد، اهمیت موضوع را دوچندان کرده است. منطقی ترین شیوه برخورد با یک خطر بالقوه داشتن آمادگی لازم برای مقابله با شرایط بحرانی است که این امر مستلزم داشتن الگوهای علمی است. لذا هدف این مطالعه، نگاهی به سطح آمادگی اورژانس ها در مقابله با حوادث CBRN و یک الگوی چند منظوره سازی اورژانس عمومی بیمارستان ها در شرایط CBRN است. روش ها: این مطالعه یک پژوهش مروری، از نوع روایی است. جامعه آماری شامل اسناد و مقالات در دسترس در مورد اورژانس CBRN در بازه زمانی ژانویه 2000 تا آوریل 2022 بود. روش نمونه گیری به صورت سرشماری با ابزار بررسی اسناد مرتبط با موضوع؛ اورژانس عمومی، تروما، شیمیایی، زیستی، هسته ای و پرتوی انجام شد. روایی مطالعه از طریق جستجو مقالات در پایگاه های معتبر علمی فارسی و انگلیسی شامل PubMed، Scopus، Magiran، IranMedex و Google Scholar انجام گرفت. همچنین جهت پایایی از مطالعه تطبیقی اسناد استفاده شد. روش جستجو با استفاده از کلید واژه های General Emergency، Trauma Emergency، Chemical Emergency Biological Emergency، Nuclear Emergency و Radiation Emergency و معادل فارسی آن ها بود. سپس با استفاده از چک لیست پریسما، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: پس از لحاظ کردن معیارهای ورود و خروج، در مجموع تعداد 22 مقاله مربوط به کشور های؛ ایران (10 مورد)، آمریکا (5 مورد)، کانادا (3 مورد)، بریتانیا (1 مورد)، بلژیک (1 مورد)، استرالیا (1 مورد) و هنگ کنگ (1 مورد) مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج پژوهش حاکی از این بود که مهمترین عامل موفقیت در برابر حوادث CBRN در اورژانس، پیش بینی و تدارک اقدامات لازم و آمادگی برای مواجهه با آن است. یافته های مطالعه حاضر با توجه به اسناد و مقالات و مقایسه بین آن ها (عوامل مشترک) و همچنین با استفاده از شاخص های سازمان های بین المللی در زمینه مدیریت بحران بیانگر آن بود که در مجموع شش محور در زمینه اورژانس CBRN شامل: 1) طراحی بخش فیزیکی اورژانس، 2) دارو و تجهیزات مورد نیاز، 3) کارکنان موردنیاز، 4) آموزش وتربیت کارکنان، 5) ساختار و تشکیلات، 6) فرآیندها و دستورالعمل، تقسیم و مورد بررسی قرار گرفت. نتیجه گیری: مطالعات صورت گرفته و تحلیل های انجام شده بر مبنای آن ها نشان داد که بسیاری از سازمان ها و کشورها از الگوی مشخصی برای مواجهه با حوادث CBRN استفاده نمی کنند. می توان گفت که بیشتر بیمارستان ها به جز بیمارستان هایی که دارای اورژانس اختصاصی برای یکی از عامل های CBRN هستند، برای مقابله با چنین حوادثی آمادگی لازم را ندارند. در این راستا تدوین مدل جامع مدیریت بحران های CBRN مشتمل بر ابعاد: منابع انسانی، ساختار و تشکیلات، فضای فیزیکی، دستورالعمل ها و فرایندها، و تجهیزات از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

هوش مصنوعی (Artificial Intelligence) مجموعه ای از فناوری های مختلف است که با کارکرد همزمان، ماشین ها را قادر می سازد تا مانند انسان تصمیم گیری کرده و از نظر عملکردی مشابه هوش انسان رفتار نمایند. توسعه روزافزون کاربرد هوش مصنوعی در شاخه های مختلف علوم پزشکی، داروسازی، ژنتیک و غیره، منجر به بهبود اثربخشی و کاهش خطاهای انسانی در تشخیص و درمان انواع بیماری ها و ارایه روش های نوین در راستای گسترش مرزهای دانش پزشکی گردیده است. در حوزه تروما نیز که همواره به عنوان عامل بسیار مهم مرگ و میر و از کار افتادگی در اکثر کشورهای جهان مطرح بوده است نیاز به بررسی و مطالعه ظرفیت ها و گسترش کاربرد هوش مصنوعی در مدیریت مصدومین ترومایی ضروری به نظر می رسد. در این مقاله با معرفی اجمالی مبانی هوش مصنوعی و توانمندی های آن، ظرفیت های این حوزه در مدیریت مصدومین ترومایی بررسی و در نهایت ویژگی های بهینه جهت طراحی و بکارگیری سیستم های بر پایه هوش مصنوعی ارایه گردیده است.

زمینه و هدف سندرم درد پتلوفمورال یک اختلال شایع اسکلتی-عضلانی با شیوع بالا در بین پرسنل نظامی است. تغییر الگوی حرکتی و اعمال بار می تواند افزایش نوسان پاسچر را در پی داشته باشد و منجر به توسعه سندرم درد پتلوفمورال در نظامیان شود. لذا هدف از مطالعه حاضر مقایسه زاویه والگوس زانو و اثر حمل کوله نظامی بر نوسان پاسچر در نظامیان با و بدون سندرم درد پتلوفمورال می باشد. روش ها: در این مطالعه مورد شاهدی، 21 پرسنل نظامی مبتلا به سندرم درد پتلوفمورال با روش نمونه گیری هدفمند و در دسترس و 21 پرسنل نظامی سالم به روش جور کردن با گروه مورد، به صورت داوطلبانه شرکت کردند. شاخص های نوسان پاسچر که شامل طول مسیر جابجایی، انحراف معیار نوسانات داخلی-خارجی، انحراف معیار نوسانات قدامی-خلفی بودند به وسیله دستگاه توزیع فشار زبریس در دو وضعیت با و بدون حمل کوله نظامی مورد بررسی قرار گرفتند. همچنین زاویه والگوس زانو در طی آزمون اسکات تک پا ارزیابی شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون تی مستقل و تی همبسته در سطح معناداری 0/05 با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 23 انجام شد. یافته ها: نتایج آزمون تی مستقل نشان داد که زاویه والگوس زانو، طول مسیر جابجایی، انحراف معیار نوسانات داخلی-خارجی، انحراف معیار نوسانات قدامی-خلفی، در هر دو وضعیت با و بدون حمل کوله نظامی در گروه مبتلا به سندرم درد پتلوفمورال به طور معناداری بیشتر از نظامیان سالم بود (0/05>P). مقایسه تغیرات متغیرهای مرکز فشار در طی آزمون تعادل ایستا و تعادل ایستا همراه با حمل کوله نظامی نیز بین دو وضعیت تغییرات معناداری وجود داشت (0/05>P). نتیجه گیری: با توجه به نتایج مطالعه حاضر، نظامیان مبتلا به سندرم درد پتلوفمورال که دارای افزایش زاویه والگوس زانو بودند نوسان پاسچر و تغییرات بیشتری در شاخص های نوسان پاسچر در مقایسه با نظامیان سالم داشتند که می تواند ناشی از تغییر استراتژی های کنترل پاسچر و تغییر الگوی حرکتی نظامیان مبتلا به سندرم درد پتلوفمورال باشد. توجه به این تغییرات در ارایه برنامه درمانی مناسب برای پیشگیری از آسیب دیدگی مجدد و تغییرات ثانویه در نظامیان مبتلا به سندرم درد پتلوفمورال ضروری می باشد.

زمینه و هدف شفافیت و اعتبار بالای آیین نامه می تواند سبب بهبود وحدت رویه شود. پژوهش حاضر با هدف تعیین اعتبار و بازنگری بخش بیماری های اعصاب و روان آیین نامه معافیت پزشکی مشمولان وظیفه عمومی در سال 1400-1399 انجام شد. روش ها: یک مطالعه کیفی با رویکرد تکنیک دلفی کلاسیک در سه مرحله انجام شد. مرحله اول شامل مصاحبه و بحث گروهی متمرکز برای استخراج ایرادات و ابهامات آیین نامه بود. در مرحله دوم روایی صوری و محتوایی آیین نامه اصلاح شده مورد سنجش قرار گرفت و در مرحله سوم نظرات متخصصین برای سنجش میزان توافق در مورد آیین نامه نهایی اخذ شد. جامعه پژوهش شامل روانپزشکان، افراد آگاه در حوزه آیین نامه های نظام وظیفه و پزشکان عمومی دارای سابقه حضور در کمیسیون های پزشکی بود. یافته ها: 32 متخصص حداقل در یکی از مراحل مطالعه شرکت نمودند. میانگین سن و سابقه حضور آن ها در کمیسیون های پزشکی به ترتیب برابر با 5/8±, 49/9 و 5/5±, 10/7 سال بود. در مرحله اول در مجموع تعداد 62 کد اولیه استخراج شد. در مرحله دوم آیین نامه اصلاح شده شامل 15 بند و 27 زیر مجموعه با محاسبه میزان شاخص روایی محتوا و نسبت روایی محتوا به ترتیب به میزان 84/87 و 61/1 روان سنجی شد. آیین نامه نهایی با 14 بند و 25 زیر مجموعه جهت سنجش توافق در اختیار صاحب نظران قرار گرفت و میانگین توافق برای بخش بیماری های اعصاب و روان آیین نامه معافیت پزشکی در مجموع برابر با 84/8 بود. نتیجه گیری: آیین نامه اصلاح شده می تواند به عنوان نسخه جایگزین آیین نامه موجود مورد بهره برداری قرار گیرد. بهره گیری از نظرات جمع کثیری از متخصصین در طی مراحل مختلف و با استفاده از رویکردهای متفاوت، اعتبار یافته ها را افزایش داده و نتایج قابل اتکایی فراهم نموده است.

زمینه و هدف آمادگی معنوی در رزم نیازمند هوش معنوی برای معنادادن به زندگی و تغییر نگرش به بحران ها به عنوان تجربه معنوی است. هدف مطالعه، بررسی تاثیر مشاوره معنوی مدل قلب سلیم بر هوش و تجربه معنوی فرماندهان نظامی بود. روش ها: روش پژوهش، از نوع کارآزمایی بالینی بود. جامعه پژوهش 98 نفر از فرماندهان نظامی ارتش بودند که به روش نمونه گیری در دسترس، با توجه به معیارهای ورود انتخاب شدند. با تخصیص تصادفی گروهی به دو گروه تقسیم شدند. مداخله گروه آزمون به مدت 51 هفته با آموزش چندرسانه ای مبتنی بر مدل و با هدف جلب اعتماد، دانش افزایی، توسعه ارتباطات و انگیزش، به وسیله نرم افزار آموزشی و پیگیری در شبکه مجازی، اجرا شد. قبل و بعد از مداخله، پرسشنامه های تجارب معنوی روزانه و هوش معنوی توسط نمونه ها تکمیل شدند. یافته ها: هوش معنوی فرماندهان دو گروه قبل از مداخله، تفاوت معنی داری نداشتند (مداخله 4/33 ±,65/39-کنترل 5/38 ±,65/15) (0/80 = P). بعد از مداخله، تفاوت معنی داری ایجاد شد (مداخله 2/97 ±,84/16-کنترل 5/82 ±,65/41) (0/001>P). تجربه معنوی فرماندهان دو گروه قبل از مداخله تفاوت معنی داری نداشتند (مداخله 2/13 ±,48/08-کنترل 2/36 ±,48/12) (0/92 = P). بعد از مداخله تفاوت معنی دار شد (مداخله 4/18 ±,67/96-کنترل 2/20 ±,48/37) (0/001>P). نتیجه گیری: با توجه به تاثیر مشاوره معنوی بر ارتقای هوش و تجربه معنوی فرماندهان نظامی، استفاده از مدل قلب سلیم برای آمادگی معنوی کارکنان نظامی توصیه می شود.

زمینه و هدف بیماران مبتلا به مرحله انتهایی بیماری کلیوی (ESRD) تقریبا 17 برابر بیشتر از جمعیت عمومی در معرض خطر افزایش شکستگی و اختلالات استخوانی قرار دارند. ارزیابی خطر شکستگی در بیماران مبتلا به ESRD می تواند اطلاعات مفیدی را در اختیار کادر درمان و پژوهشگران قرار دهد. الگوریتم ابزار ارزیابی خطر شکستگی (®, FRAX) به همراه سنجش جذب انرژی اشعه ایکس دوگانه (DXA) یا سنجش تراکم استخوان (BMD) استفاده می شود و می تواند میزان احتمال 10 ساله شکستگی لگن و شکستگی های مهم ناشی از پوکی استخوان (MOF) را در گروه خاصی از بیماران پیش بینی کند. روش ها: این مطالعه مقطعی برای ارزیابی خطر شکستگی در 107 بیمار تحت همودیالیز انجام شده است، که طی سال 1398 در هفته سه بار به مدت 4 ساعت در بیمارستان بقیه الله الاعظم (عج) همودیالیز شده اند. بیمارانی که سنجش تراکم استخوان انجام داده اند و برای آن ها پرسشنامه FRAX استاندارد شده سازمان بهداشت جهانی پرشده بود وارد مطالعه شدند. یافته ها: میانگین سنی شرکت کنندگان 14/18 ±,59/95 سال و 58/2% آن ها مرد بود. میانگین سطح کلسیم، فسفر، هورمون پاراتیرویید، آلبومین و ویتامین D به ترتیب 1/14 ±,8/40 میلی گرم بر دسی لیتر، 1/4 ±,4/9 میلی گرم بر دسی لیتر، 269/4 ±,297/66 پیکوگرم بر میلی لیتر، 0/49 ±,3/86 گرم بر دسی لیتر و 13/93 ±,22/15 نانومول بر لیتر تعیین شد. حداقل، میانگین و حداکثر مقادیر BMD به ترتیب 5/30-، 2/09 و 2/20 بوده است. نمرات FRAX برای شکستگی مفصل ران و برای MOFs با استفاده از BMD به ترتیب 5/01 و 8/81 بود، در حالی که بدون استفاده از BMD به ترتیب 2/23 و 5/82 تعیین شد. بدین ترتیب تفاوت آماری معناداری بین نمرات FRAX با و بدون استفاده از BMD مشاهده شد. همچنین، تفاوت آماری معناداری بین مقادیر خطر MOFs و مقادیر خطر شکستگی مفصل ران محاسبه شده با و بدون استفاده از BMD یافت شد. در مطالعه ما، سابقه شکستگی قبلی بیمار نمره بالاتر FRAX ران را در آینده پیش بینی می کند، اما سابقه شکستگی مفصل ران والدین هیچ تاثیری بر نمره FRAX مفصل ران نداشت. همچنین دریافتیم که افزایش در سطح PTH تاثیر افزایشی بر نمره FRAX مفصل ران داشته است. نتایج نشان داد که افزایش قد و BMD بیماران می تواند به طور قابل توجهی نمره FRAX مربوط به MOFs و ران را کاهش دهد، در حالی که این شاخص با افزایش سن بیماران و PTH افزایش می یابد. در مطالعه ما نیز بیماران لاغر و کوتاه قد مستعد شکستگی بیشتر در مفصل ران هستند. نتیجه گیری: یافته های این مطالعه نشان می دهد که FRAX plus BMD ممکن است ابزاری ارزشمند برای پزشکان این مرکز برای ارزیابی دقیق خطر شکستگی در بیماران ESRD باشد و نهایتا از هزینه های درمانی بکاهد. این مطالعه نفرولوژیست ها را ترغیب می کند که به اطلاعات الگوریتم توجه زیادی داشته باشند.

زمینه و هدف اکسیژن درمانی از موضوعات مهم درمان حمایتی در بیماران مبتلا به کووید-19 است. پژوهش حاضر با هدف تعیین تاثیر اکسیژن درمانی هدفمند بر پیامدهای بهبودی بیماران مبتلا به کووید-19 در یک بیمارستان منتخب نظامی تهران در سال 1400 انجام شد. روش ها: یک مطالعه کارآزمایی بالینی یک سو کور دارای گروه کنترل و مداخله بر روی بیماران مبتلا به کووید-19 بستری شده در بیمارستان بقیه الله الاعظم (عج) از 5 مهر تا 30 آبان 1400 انجام گرفت. روش نمونه گیری به صورت تصادفی ساده و حجم نمونه 40 نفر در هر دو گروه محاسبه گردید. جمع آوری داده ها بر اساس چک لیستی که شامل متغیرهای (تنگی نفس، تست احتباس تنفس، تست شش دقیقه راه رفتن، تست های آزمایشگاهی (Troponin، CDK، LDH)، درد قفسه سینه، شاخص های همودینامیک (فشارخون سیستولیک و دیاستولیک، ضربان قلب، تعداد تنفس) در بازه زمانی پذیرش، 24 ساعت بعد از بستری و زمان ترخیص اندازه گیری شد. تحلیل داده ها به روش قبل و بعد با استفاده از نرم افزار آماری SPSS نسخه 25 در سطح اطمینان 95 درصد مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج مطالعه حاضر نشان داد تفاوت معناداری بین پیامدهای تنگی نفس، فشارخون سیستولیک، درد قفسه سینه، تست شش دقیقه راه رفتن وجو دارد (0/05>P). همچنین بین گروه های مداخله و کنترل، در زمان پذیرش، تفاوت معناداری از نظر سطح سرمی LDH و CPK وجود نداشته است. اما تفاوت معناداری از نظر سطح سرمی Tropinin مشاهده گردید (0/05>P). نتیجه گیری: اکسیژن درمانی هدفمند به عنوان یک راهبرد حمایتی برای بهبود اکسیژن رسانی در بیماران مبتلا به کووید-19 و کاهش پیامدهای این بیماری موثر بوده است. با توجه به نیاز فعلی به درمان حمایتی اضافی برای بهبود اکسیژن رسانی، اکسیژن درمانی هدفمند به عنوان یک درمان حمایتی پزشکی جدید در بیماران مبتلا به کووید-19 توصیه می گردد.

زمینه و هدف آموزش پرستاران در مورد ارزش های معنوی به درک عمیق مشکلات و افزایش کیفیت مراقبت ها کمک می کند. با این حال، موضوع معنویت در برنامه های آموزش پرستاری لحاظ نشده است. هدف از انجام این پژوهش، تاثیر آموزش مراقبت معنوی بر همدلی و تعهد حرفه ای پرستاران بود. روش ها: این پژوهش پیش آزمون-پس آزمون بر روی 80 نفر از پرستاران بخش های بیمارستان پاستور بم انجام شد. برنامه آموزش مراقبت معنوی در گروه مداخله به صورت وبینار 2 جلسه ای برگزار گردید. ابزارهای مورد استفاده، پرسشنامه های استاندارد همدلی جفرسون و پرسشنامه تعهد حرفه ای کلایکمن بودند. یافته ها: نتایج مطالعه اختلاف معنی داری را بین میانگین نمرات تعهد حرفه ای قبل 0/32 ±,33/11 و بعد 0/28 ±,65/43 از مداخله و همچنین متغیر همدلی قبل 0/21 ±,53/41 و بعد 0/25 ±,78/83 از مداخله در گروه مداخله نشان داد (0/05>P). این اختلاف در نمرات متغیرهای مذکور قبل و بعد از مداخله در گروه کنترل مشاهده نشد. همچنین بین میانگین نمرات تعهد حرفه ای و نیز همدلی واحدهای مورد پژوهش قبل از مداخله به صورت معنی داری اختلاف وجود نداشته (0/05P) که حاکی از ارتقاء این نمرات به دلیل انجام مداخله می باشد. نتیجه گیری: با توجه به تاثیرگذاری آموزش مراقبت معنوی در جهت ارتقای تعهد حرفه ای و همدلی پرستاری، پیشنهاد می شود مراقبت معنوی در محتوای درسی پرستاران گنجانده شود.