مجله طب نظامی
سال:1401 | دوره:24 | شماره:6 |تعداد مقالات:7

ماهیت جنگ ها در طول زمان با پیشرفت فناوری نظامی و تسلیحات جنگی همواره در حال تغییر است که منجربه الگوی متنوعی از آسیب های بافتی شده است. پیشرفت در تجهیزات حفاظت فردی و زره بدن، انتقال سریع از میدان جنگ به مراکز درمانی، بهبود اقدامات احیا، کنترل خونریزی و مدیریت زخم به طور قابل توجهی به بقای مجروحین جنگی کمک کرده است. با این حال مصدومین متحمل آسیب های بافتی با درجات مختلف می شوند که به موجب آن تحت درمان های پیچیده و طولانی مدت قرار می گیرند. افزایش بروز آسیب های ناشی از ادوات انفجاری در جنگ های مدرن، درمان و بهبودی مصدومین را پیچیده تر کرده است که نیاز به شیوه های نوین درمانی مبتنی بر سلول های بنیادی را در طب نظامی برجسته می کند. سلول های بنیادی از منابع مختلفی مانند مغز استخوان، بافت چربی، عضله اسکلتی، پوست، بافت ژله وارتون و خون بندناف، جفت و مایع آمنیوتیک قابل حصول هستند و با قابلیت خودتجدیدشوندگی، تکثیر و تمایز به سلول های عملکردی بافت های مختلف، فعالیت های ضد التهابی، پاراکرینی و تعدیل کننده سیستم ایمنی، به عنوان یک رویکرد درمانی امیدبخش در رابطه با بسیاری از آسیب های میدان نبرد و عوارض ناشی از آن ها مورد توجه قرار گرفته اند. تحقیقات اخیر در این زمینه، توسعه روش هایی برای کاهش پیامدهای بحرانی در مواجهه با آسیب های ناشی از جنگ را نشان می دهد. در همین راستا، در این مطالعه علاوه بر تشریح مهمترین آسیب های بافتی در جنگ های مدرن، پیشرفت های اخیر استفاده از سلول های بنیادی برای بازسازی بافت های آسیب دیده بررسی شده است.

زمینه و هدف بکارگیری ماتریکس خارج سلولی (ECM) و داربست های زیستی به دلیل نتایج نویدبخش زمینه جدیدی در ترمیم جراحات بافتی غیرقابل بهبود ایجاد نموده اند. این مواد به جهت زیست سازگار بودن و عوامل محرک رشد یک محیط مناسب برای بقا، تکثیر و تمایز سلول ها فراهم نموده و ترمیم بافتی را تسریع می بخشند. در مطالعه حاضر اهمیت ECM در ترمیم و نوزایی بافت های صدمه دیده بویژه در رزم مورد بررسی قرار گرفت. روش ها: در مطالعه حاضر به منظور دست یابی به اطلاعات لازم از واژگان کلیدی ECM، جراحات جنگی، آسیب های بافتی (مانند پوستی، عضلانی، مغزی-نخاعی، ریوی، احشایی، کلیوی و استخوانی) و ترمیم ضایعات بافتی استفاده گردید. با استفاده از این کلمات در پایگاه های اطلاعاتی معتبر اسکوپوس، پاب مد، ساینس دایرکت، ایران داک، و گوگل اسکالر جستجوی مقالات در بازه زمانی 2022-2002 میلادی انجام شد. در نهایت، مهمترین یافته های این مقالات به صورت یک مقاله مروری روایتی گزارش شد. یافته ها: با توجه به نتایج مطالعات بررسی شده می توان گفت استفاده از ECM حاصل از بافت های مختلف به صورت پودرهای تهیه شده، هیدروژل ها و داربست های زیستی قادر است جراحات و مصدومیت های بافت های مختلف عصبی (مغز و نخاع)، احشایی (کبد و کلیه)، استخوانی، پوستی، عضلانی و ریوی که به دلایل مختلف بویژه در شرایط رزم دچار آسیب شده را ترمیم و بهبود بخشد. نتیجه گیری: استفاده از پتانسیل درمانی بسیار ارزشمند ECM، به عنوان یک روش درمانی مناسب و قابل دسترس برای ترمیم ضایعات و جراحات بافتی، می تواند مصدومیت ها و جراحات غیرقابل ترمیم بویژه در شرایط رزم را تا حدود زیادی بهبود داده و منجربه عملکرد مناسب و حتی طبیعی بافت ها گردد.

زمینه و هدف یکی از چالش های مهم در مورد تغذیه بیماران بستری در بخش مراقبت های ویژه، زمان شروع تغذیه گوارشی است. این مطالعه با هدف بررسی مقایسه ای پیامدهای تغذیه معده ای زودرس و دیررس در بیماران ترومایی تحت تهویه مکانیکی در بخش مراقبت های ویژه انجام شد. روش ها: این مطالعه کوهورت آینده نگر در زنجان، در سال 1399 انجام شد. 78 بیمار ترومایی تحت تهویه مکانیکی به صورت در دسترس انتخاب شدند. بیماران با توجه به زمان تغذیه در دو گروه تغذیه گوارشی زودرس و دیررس قرار گرفتند. در این بیماران متغیرهای پیامد، حجم باقیمانده معده (در طی پنج روز) پنومونی آسپیراسیون (روز اول، سوم و پنجم) و شاخص های تغذیه ای آزمایشگاهی (روزهای اول، سوم، پنجم و دهم) مورد ارزیابی قرار گرفت. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 22 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج آنالیز واریانس در اندازه گیری های مکرر نشان داد میزان حجم باقیمانده معده در گروه تغدیه زودرس (0) به طور معناداری پایین تر از گروه تغذیه دیررس (32/28±, 11/42) بود (0/001>P). میزان وقوع پنومونی با آزمون کوکران کیو در بین دو گروه اختلاف معنادار آماری نشان نداد (0/05

زمینه و هدف آسیب دیدگی های جسمانی بر بعد روانی افراد تاثیرگذار است. هدف ما از این مطالعه تعیین میزان تاثیر آسیب های جسمانی بر بعد روانی افراد است. روش ها: پژوهش حاضر، نوعی مطالعه توصیفی مقطعی هست که بر روی کارکنان راهور فراجا که بر اثر آسیب دیدگی به بیمارستان ولیعصر (عج) تهران در بازه زمانی فروردین 1395 تا آبان ماه 1400 مراجعه کرده اند صورت گرفته است. اطلاعات مورد نیاز با استفاده از مدارک پزشکی و پرونده های ثبت شده کارکنان آسیب دیده از پایگاه اطلاعاتی جمع آوری شده است. پس از کدگذاری داده ها، جهت تحلیل آماری از نرم افزار SPSS نسخه 26 استفاده گردید. یافته ها: از بین 120 فرد آسیب دیده بیشترین میانگین نمره ارزیابی شده توسط پرسشنامه GHQ را گروه آسیب دیده گوش حلق بینی (22 درصد)، اندام فوقانی (20 درصد)، چشم (19 درصد)، اندام تحتانی (17 درصد) و گوارش (14 درصد) کسب کرده اند که نشان می دهد در برخی از موارد (مقیاس جسمی، اضطراب و اختلال خواب، علایم کنش اجتماعی، علایم افسردگی) در معرض آسیب قرار دارند. گروه آسیب دیده اورولوژی (8 درصد) کمترین امتیاز را در بین گروه های مختلف کسب کرد که نشان دهنده آن است که از لحاظ سلامت روانی این گروه در وضعیت بسیار مطلوبی قرار دارد. نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد بیشترین نوع آسیب دیدگی جسمانی که بر روی بعد روانی افراد تاثیر گذاشته، آسیب دیدگی در گوش حلق بینی بوده و کمترین آسیب دیدگی مربوط به اورولوژی است.

زمینه و هدف ارزشیابی دقیق از عملکرد بیمارستان ها در مقابله با حوادث و بلایا می تواند نقش مهمی در ارتقای آمادگی بیمارستانی داشته باشد. مدل ارزشیابی مدیریت خطر حوادث و بلایا در سال 1398 با استفاده از مدل های بین المللی و نظر متخصصین داخلی تدوین و تایید گردید. این پژوهش با هدف اعتبارسنجی پرسشنامه ارزشیابی مدیریت خطر حوادث و بلایا در بیمارستان ها بر اساس استانداردها و سنجه های این مدل انجام گردید. روش ها: در این مطالعه اعتبارسنجی، پرسشنامه ای شامل 200 سنجه در 8 محور (مدیریت و رهبری، ارزیابی خطر، برنامه ریزی، پیشگیری و کاهش اثر، آمادگی، پاسخ، بازیابی و نتایج کلیدی عملکرد) بر اساس مدل ارزشیابی مدیریت خطر حوادث و بلایا طراحی گردید. برای سنجش روایی صوری و روایی محتوایی پرسشنامه از نظرات 22 نفر از متخصصین مدیریت خطر حوادث و بلایا استفاده شد. برای بررسی پایایی ابزار از روش آلفای کرونباخ و بررسی پایایی دو آزمونگر استفاده شد. تعداد 30 بیمارستان تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی تهران توسط دو ارزیاب به صورت جداگانه و مستقل بااستفاده از پرسشنامه ارزیابی شدند و سپس نتایج مقایسه و تحلیل گردید. یافته ها: بر اساس نتایج روایی محتوایی کمی و کیفی کلیه سنجه ها مورد تایید متخصصین قرار گرفت. نتایج، ضریب پایایی دو آزمونگر و آلفای کرونباخ عدد 0/99 به دست آمد که نشان داد تفاوت آماری زیادی بین نتایج دو آزمونگر وجود نداشته و پرسشنامه از پایایی خوبی برخوردار است. میانگین امتیاز کسب شده بیمارستان ها از پرسشنامه 36 درصد بود. بیشترین امتیاز مربوط به محورهای پیشگیری، کاهش اثر (51/22) و ارزیابی خطر (44/81)، و کمترین امتیاز مربوط به محورهای برنامه ریزی (24/75) و بازیابی (26/97) بود. نتیجه گیری: پرسشنامه طراحی شده از مدل ارزشیابی مدیریت خطر حوادث و بلایا از روایی و پایایی خوبی برخوردار است و می تواند به عنوان یک پرسشنامه معتبر برای ارزشیابی این محور در بیمارستان های کشور مورداستفاده قرار گیرد.

زمینه و هدف آمادگی کادر درمان یکی از عوامل تاثیرگذار بر ارایه صحیح درمان، مراقبت ها و کنترل مناسب، جهت مقابله با تهدیدات زیستی است. از آنجایی که آمادگی پرستاران تحت تاثیر متغیرهای دانش، نگرش، عملکرد و احساس خطر درک شده است، این مطالعه با هدف تعیین میزان دانش، نگرش، عملکرد و احساس خطر پرستاران بالینی نظامی در مواجهه با تهدیدات زیستی با تاکید خاص بر روی بیماری کووید-19 انجام شده است. روش ها: مطالعه حاضر، توصیفی-همبستگی از نوع مقطعی است که در سال 1400 با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی در 600 نفر از پرستاران بالینی نظامی در بیمارستان های منتخب آذربایجان شرقی انجام گرفت. روایی و پایایی پرسشنامه های آمادگی پرستاران به ترتیب با استفاده از محاسبه نسبت روایی محتوایی (0/94=CVR) و شاخص روایی محتوایی (0/83=CVI) ارزیابی گردید. اطلاعات حاصل شده از پرسشنامه ها وارد نرم افزار آماری SPSS گردید و تجزیه تحلیل داده ها در سطح معناداری 5 درصد انجام گرفت. یافته ها: آمادگی پرستاران بالینی نظامی در مواجهه با تهدیدات زیستی در طول همه گیری کووید-19 با متغیرهای مربوط به دانش، نگرش، عملکرد و احساس خطر درک شده، همبستگی معنی داری داشت (0/001>P). تحلیل رگرسیون تک متغیره نشان داد که پرستاران مرد سطح دانش و نگرش و احساس خطر درک شده ضعیف تری در خصوص بیماری کووید-19 داشتند. اما پرستاران زن دارای عملکرد بهتری نسبت به مردان بودند. در این پژوهش سابقه ابتلا به این بیماری (0/683=(P و شیفت کاری (0/877=P) ارتباط معناداری با عملکرد پرستاران در مواجهه با بیماری کووید-19 مشاهده نشد. نتیجه گیری: سطح دانش و عملکرد پرستاران بالینی مطلوب و میزان نگرش و احساس خطر درک شده آنان درسطح متوسط است. به نظر می رسد جهت تامین آمادگی کارکنان پرستاری در برابر تهدیدات زیستی مانند همه گیری کووید-19 و حفظ آن در سطح مطلوب انجام مداخلاتی همانند آموزش مداوم و حین خدمت ضروری است.

زمینه و هدف آبله میمون یک بیماری مشترک بین انسان و دام است که توسط خانواده پاکس ویریده ایجاد می شود. اخیرا موارد این بیماری در جهان رو به افزایش گزارش گردیده است. هدف از این مطالعه، مروری بر تاریخچه، اپیدمیولوژی، نحوه انتقال، علایم بالینی، تشخیص، درمان، واکسیناسیون و پیشگیری بیماری آبله میمون می باشد. روش ها: مطالعه حاضر یک مقاله مروری است که از طریق جستجو در پایگاه ها، بانک های اطلاعاتی و منابع معتبر علمی داخلی (پایگاه اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی [SID] و مگیران) و خارجی شامل: Web of Science, Pubmed, Science Direct, Scopus وGoogle Scholar به دست آمد و از کلمات کلیدی بیماری آبله میمون، ویروس آبله میمون، پاکس ویریده، طغیان آبله میمون، ویروس آبله استفاده شد. یافته ها: این بیماری بازظهور اغلب در مرکز و غرب آفریقا اندمیک می باشد، اما از ماه می 2022 اولین موارد انسانی آاوده به آبله میمونی در کشورهای غیراندمیک بیماری نیز گزارش گردید. طبق گزارش سازمان بهداشت جهانی، در طغیان اخیر ابتدا این بیماری در کشورهای پیشرفته بویژه کشورهای اروپایی و اغلب در مردان مشاهده شد. گسترش این بیماری به سایر کشورها باعث نگرانی از ایجاد همه گیری دیگری مشابه پاندمی کرونا گردیده است. آبله میمون در حال حاضر یک تهدید بزرگ برای بهداشت عمومی است، بنابراین نیازمند همکاری فوری بین بالین و علوم پایه جهت تحقیق و بررسی در زمینه منشا بیماری و زنجیره انتقال آن، تکنیک های تشخیص سریع، ارزیابی واکسن ها، درمان و اقدامات کنترلی می باشد. نتیجه گیری: تجارب حاصل از پاندمی های گذشته بویژه پاندمی کووید-19 از جمله فرصت هایی است که جامعه جهانی می تواند از آن جهت مقابله و کنترل بیماری های نوپدید و بازپدید ازجمله آبله میمون استفاده نماید.