نامه انجمن حشره شناسی ایران
سال:1401 | دوره:42 | شماره:1 |تعداد مقالات:7

گونۀ جدید زنبورگالزای بلوط با نام، Andricus pseudocecconii Melika, Tavakoli & Stone, sp. nov. (Hymenoptera: Cynipidae, Cynipini) توصیف شده است. توضیحات مربوط به شکل شناسی، تشخیص، زیست شناسی و میزبان مرتبط این گونه جدید ارایه شده است. موقعیت این تاکسون جدید توسط داده های ریخت شناسی و مولکولی مورد تایید قرار گرفته است.

شانزده رقم خرما از نظر حساسیت به کنه گرد و غبار خرما Oligonychus afrasiaticus در پژوهشکده خرما و میوه های گرمسیری بوشهر ارزیابی شدند. در هر رقم سه درخت خرمای آلوده شده به صورت طبیعی به O. afrasiaticus به طور تصادفی انتخاب شدند. در هر خوشه از هر درخت مورد نمونه برداری، چهار خوشه چه به طور تصادفی جمع آوری شدند و تعداد میوه های سالم و آلوده شمارش شد. صفات فیزیکوشیمیایی میوه این ارقام نیز در مرحله کیمری با روش های استاندارد اندازه گیری شد. تجزیه داده ها بر اساس طرح کاملا تصادفی انجام شد. نتایج نشان داد که بین این ارقام از نظر حساسیت به O. afrasiaticus تفاوت معنی داری وجود دارد. ارقام هلالی، مکتوب، برحی و دقلت نور نسبت به سایر ارقام نسبت به کنه خرما متحمل تر بودند. همچنین از نظر خصوصیات فیزیکوشیمیایی بین ارقام تفاوت معنی داری مشاهده شد. درصد آلودگی به کنه با وزن هسته، طول میوه و تعداد خوشه چه ها همبستگی مثبت و معنی دار داشت. محتوای تانن از 97/0 تا 13/8 درصد، مواد جامد محلول (TSS) از 00/10 تا 00/70 درصد بریکس و اسیدیته قابل تیتراسیون از 70/0 تا 50/1 درصد متغیر بود. همبستگی معنی داری بین ویژگی-های شیمیایی میوه خرما و آلودگی به کنه مشاهده نشد. از چنین اطلاعاتی می توان برای غربالگری ارقام نخل خرما برای صنایع فرآوری میوه خرما و برنامه های اصلاحی استفاده کرد.

هدف این مطالعه بررسی قارچ های بیماری زای حشرات مرتبط با مناطق مختلف اکولوژیکی از جمله جنگل ها، باغ ها، مزارع و خاک های مرتعی استان کرمانشاه بود. برای ارزیابی های مورفولوژیکی، مولکولی، شاخص تنوع و ارزیابی بیماری زایی قارچ های بیماری زای حشرات بومی، نمونه برداری از 41 منطقه مختلف انجام شد. با استفاده از روش طعمه گذاری با استفاده از لاروهای Ephestia kuehniella (Zeller)، 114 جدایه قارچ که 39 جدایه از جنگل ها، 38 جدایه از مزارع، 22 جدایه از مراتع و 15 جدایه از خاک های باغی بودند، بدست آمد. بر اساس ویژگی های مورفولوژیکی و مطالعه توالی های نسخه برداری شده داخلی (ITS) DNA ریبوزومی، قارچ های بدست آمده شامل گونه های Alternaria chlamydosporigen، Aspergillus nomius، Beauveria bassiana، B. pseudobassiana، B. brongniartium، Chaetomium elatum، Fusarium equiseti، F. oxysporum، Fusarium sp.، Meyerozyma guilliermondii، Paramyrothecium roridum، Penicillium sp.، Penicillium sizovae و P. solitum بودند. نتایج حاصله از این مطالعه نشان داد غنای گونه ای در خاک-های جنگل بلوط بیشتر از مناطق دیگر و خاک های زراعی، باغی و مرتعی به ترتیب در ردیف های بعدی قرار داشتند. علاوه بر این، خاک های جنگلی بلوط دارای مقادیر بالایی از شاخص های تنوع بودند، که شاخص سیمپسون 97/0، شاخص شانون 3. 30، شاخص تعادل 69/0 و فیشر آلفا 25. 8. شاخص دومینانس در مراتع نسبت به سایرین بیشتر بود. پس از سنجش اولیه، فعالیت حشره کشی سه جدایه منتخب از قارچ های بیمارگر شامل، Beauveria brongniartii، B. bassiana و B. pseudobassiana روی حشره بالغ سوسک لوبیا چشم بلبلی، Callosobruchus maculatus (F. ) (Coleoptera: Chrysomelidae) به عنوان میزبان جدید مورد آزمایش قرار گرفت. از نظر شاخص حشره کشی جدایه های مورد مطالعه همگی بیمارگری بالایی روی حشرات بالغ سوسک لوبیا نشان دادند. مرگ و میر حشرات مورد آزمایش وابسته به دوز بود. نتایج این مطالعه نشان داد کاربرد این قارچ های بومی به عنوان عوامل کنترل زیستی موثر برای برنامه های مدیریت آفات امیدوار کننده هستند.

ویژگی های زیستی به ویژه رفتار تخمریزی زنبورهای پارازیتویید یکی از مهم ترین عوامل تعیین کننده کارایی آنها در مدیریت جمعیت آفت میزبان می باشد. در این مطالعه الگوی تخمریزی وابسته به سن، نرخ پارازیتیسم، درصد تفریخ و نسبت جنسی زنبور پارازیتویید Trichogramma brassicae روی Ephestia kuehniella در شرایط آزمایشگاهی (1±25 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی %5±70 و دوره نوری 16: 8 ساعت (روشنایی: تاریکی)) بررسی شد. نتایج نشان داد زنبورهای T. brassicae در سنین جوانی (1 تا 4 روزه) در سراسر تریکوکارت حرکت می کنند و اغلب تخم های میزبان را که در مرکز تریکوکارت هستند پارازیته می کنند، اما در سنین بالاتر (روزهای 5 و 6) به صورت مستقیم روی تریکوکارت حرکت می کنند و تخم هایی را که در دسترس تر باشند پارازیته می کنند. بیشترین پارازیتیسم روزانه زنبور T. brassicae، 56/0±03/13و در اوایل عمر زنبور پارازیتویید مشاهده شد. با افزایش سن زنبور پارازیتویید، میزان پارازیتیسم روزانه کاهش یافت. درصد تفریخ تخم-های پارازیته شده تحت تأثیر سن زنبور پارازیتویید قرار گرفت و مقدار آن بین 82/0±07/95 درصد (روز اول تخمگذاری) تا 43/6±78/42 درصد (روز ششم تخمگذاری) متغیر بود. بیشترین مقدار نسبت جنسی در سه روز اول عمر زنبورهای ماده مشاهده شد و با افزایش سن زنبورهای ماده، نسبت ماده زایی به طور معنی داری کاهش یافت. در پرورش انبوه زنبور T. brassicaeروی E. kuehniella، زنبورهای پارازیتوییدها نباید بیش از سه روز در انسکتاریوم نگهداری شوند زیرا نسبت جنسی به سمت نرزایی رفته و نرخ پارازیتیسم به طور معنی داری پس از روز سوم عمر زنبور پارازیتویید کاهش یافت نتایج این تحقیق کارایی بالای زنبورهای پارازیتویید T. brassicae را نشان می دهد، بنابراین برای پرورش انبوه و استفاده در برنامه های کنترل بیولوژیک اشباعی پیشنهاد می شوند.

شب پره جوانه خوار بلوط Tortrix viridana, Linnaeus, 1758 (Lep. Tortricidae) یکی از آفات مهم گونه های مختلف جنس بلوط Quercus spp. می باشد. لاروهای این آفت از جوانه ها و برگ های درختان بلوط تغذیه می نمایند و باعث بی برگی کامل درختان مورد نظر می شوند. در این تحقیق تفاوت ژنتیکی پروانه جوانه خوار بلوط با استفاده از مارکرهای ISSR بر اساس میزبان های مختلف آن در جنگل های بلوط شمال غرب ایران مورد مطالعه قرار گرفت. 19 جمعیت شامل 171 فرد که از سه گونه بلوط شامل Quercus branti Lindl. 1840, Quercus infectoria Oliv. 1801 و Quercus libani Oliv. 1801 جمع آوری شده بودند، مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که جمعیت های جمع آوری شده از گونه بلوط Q. libani دارای بیشترین تنوع ژنتیکی بودند، در حالیکه جمعیت های جمع آوری شده از دو گونه دیگر بلوط Q. branti و Q, infectoriaتنوع ژنتیکی کمتری را دارا بودند. بررسی ساختار ژنتیکی جمعیت های جمع آوری شده نشان داد که از نظر جغرافیایی تنوع ژنتیکی در درون جمعیت ها (92 درصد) بسیار بیشتر از بین جمعیت ها (8 درصد) می باشد، در حالیکه بررسی اثر گونه های مختلف بلوط بر تنوع ژنتیکی آفت مورد نظر بر اساس روش تخمین بیزین نشان داد که جمعیت های جمع آوری شده از سه گونه میزان مختلف در سه کلاستر مشخص (بر اساس سه گونه میزبان بلوط مورد نظر) قرار گرفتند. این یافته ها نشان از تخصص میزبانی معنی دار جمعیت های جمع آوری شده داد و اینکه میزبان های مختلف آفت مذکور بیشتر از فواصل و موانع جغرافیایی تنوع ژنتیکی جمعیت های مورد مطالعه را تحت تاثیر قرار داده اند.

شرایط اکولوژیک مثل دسترسی به غذای کافی و مناسب از عواملی است که می تواند روی رفتار جانوران تاثیرگذار باشد. حشرات مختلفی در زمان گرسنگی سعی می کنند تا رفتارهای آمیزشی و طول مدت آمیزش را کاهش دهند. هدف از این مطالعه، بررسی اثر گرسنگی بر عملکرد آمیزشی کفشدوزک Hippodamia variegata بود. در این آزمایش، از نرها و ماده های 10 تا 15 روزه و باکره استفاده شد. در هر تکرار، یک نر و یک ماده به مدت 3 ساعت (از ساعت 12 الی 15) برای آمیزش در کنار هم قرار داده شدند و مدت زمان تاخیر در آمیزش و مدت زمان آمیزش ثبت شد. آزمایش ها در شرایط دمای 1 ± 25 درجه سلسیوس و رطوبت نسبی 5 ± 50 درصد انجام شد. نتایج نشان داد که طول مدت جفت گیری و مدت زمان تاخیر در آمیزش در گروه گرسنه و سیر تفاوت معنی داری ندارد، لذا این گونه قابلیت سازگاری، تجدید نسل و افزایش جمعیت در شرایط گرسنگی در محیط هایی با مقدار غذای متفاوت و حتی ناکافی را دارد و به نظر می رسد گونه بسیار مناسبی برای استفاده در مهار زیستی آفات باشد.

در بررسی­های فونستیک در سال 2011 در دامنه جنوبی رشته کوه­های زاگرس در ایران، یک نمونه ماده از گونه Amphipyra kautti Hacker, 2002 متعلق به خانواده Noctuidae و زیرخانواده Amphipyrinae از مناطق کوهستانی در استان کهگیلویه و بویراحمد جمع­ آوری و شناسایی شد. این گونه که برای اولین بار از ایران گزارش می­شود، همراه با با ویژگی­های افتراقی، تصویر الگوی بال و اندام تناسلی نمونه جمع­ آوری شده ارائه شده است. اطلاعات مربوط به یک گونه دیگر از همین جنس که در این مطالعه جمع­ آوری شده نیز ارائه شده است.