آموزش بهداشت و ارتقاء سلامت ایران
سال:1402 | دوره:11 | شماره:1 |تعداد مقالات:8

زمینه و هدف پاندمی کووید-19 نیاز به مداخلات خلاقانه جهت پیشگیری از بیماری های قلبی-عروقی را دوچندان کرد. لذا پژوهش حاضر با هدف تعیین تاثیر مداخله مبتنی بر توانمندسازی خانواده بر سبک زندگی پیشگیری کننده از عوامل خطر بیماری های قلبی عروقی در زنان میانسال انجام گرفت. مواد و روش ها در این مطالعه کارآزمایی بالینی از نوع تصادفی شده، 74 نفر از زنان میانسال تحت پوشش مراکز خدمات جامع سلامت جنوب شهر تهران به صورت در دسترس مبتنی بر معیارهای ورود به پژوهش انتخاب و به روش بلوک بندی تصادفی به دو گروه مداخله و کنترل تخصیص یافته و مورد بررسی قرار گرفتند. برنامه توانمندسازی خانواده محور مبتنی بر سبک زندگی پیشگیری کننده از عوامل خطر بیماری های قلبی عروقی برای گروه مداخله طی 6 جلسه و هر جلسه به مدت 30 دقیقه به صورت مجازی و از طریق اپلیکیشن واتساپ انجام شد. پس از 8 هفته پرسشنامه ها مجدد تکمیل و داده ها با استفاده از پرسشنامه های اطلاعات جمعیت شناختی، ارزیابی عادات غذایی (FFQ)، فعالیت فیزیکی (Baecke) و سلامت متابولیک جمع آوری و از روش های آمار توصیفی (جداول توزیع فراوانی-محاسبه شاخص های عددی) و آمار استنباطی (آزمون کای دو، تی مستقل، تی زوجی و فیشر) استفاده و در نرم افزار آماری SPSS نسخه 20 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها یافته های این مطالعه نشان داد از نظر متغیرهای جمعیت شناختی، عادات غذایی، فعالیت فیزیکی و سلامت متابولیک دو گروه مداخله و کنترل همگن بوده و اختلاف معناداری نداشتند (0/001P). نتیجه گیری توانمندسازی خانواده یکی از روش های موثر در پیشگیری عوامل خطر قابل تعدیل در بیماری های مزمن، بخصوص بیماری های قلبی عروقی می باشد. پاندمی کووید-19 فرصت مناسبی برای مشارکت خانواده ها در اجرای برنامه های فوق پدید آورد. برنامه هایی که بنیان خانواده را محور خود قرار می دهند، تاثیرات مثبتی در راستای آموزش به افراد به خصوص افراد مسن تر در خانواده، در ارتباط با تغییر رفتار بر جای می گذارند و میتوان از آن به عنوان روشی مطمین و موثر در جهت پیشگیری از بیماری های قلبی عروقی استفاده نمود.

زمینه و هدف یکی از شایع ترین مشکلات تغذیه ای در سراسر جهان کمبود ریز مغذی ها به خصوص آهن و ویتامین D می باشد. بر این اساس مطالعه حاضر با هدف تعیین اثربخشی مکمل یاری آهن و ویتامین D و ارزش تشخیص بالینی کم خونی فقر آهن در دختران دبیرستانی شهر گناباد انجام گردیده است. مواد و روش ها این مطالعه نیم تجربی از نوع قبل و بعد و بدون گروه کنترل می باشد که روی 158 دانش آموزان دختر شهر گناباد در سال 1395 انجام شده است. ابزار گردآوری داده در این مطالعه چک لیستی بود که شامل دو بخش بود. بخش اول شامل متغیر های جمعیت شناختی و بخش دوم شامل چک لیست معاینه دانش آموز توسط پزشک بود. تجزیه و تحلیل داده ها نیز از طریق آزمون کای دو و آزمون دقیق فیشر مورد بررسی قرار گرفت. سطح معنی داری داده ها در این مطالعه کمتر از 05/0 در نظر گرفته شد. یافته ها مصرف مکمل آهن به طور معنی داری باعث کاهش فقر آهن و کاهش آنمی فقر آهن در دانش آموزان دختر شده است (0/02=p). در این مطالعه مصرف مکمل ویتامین D توانست به طور معنی داری شیوع کمبود ویتامین D را در دانش آموزان کاهش دهد (0/04=p). همچنین نتایج نشان داد که معاینه بالینی دارای ارزش اخباری منفی می باشد به این معنی که بیشتر کسانی که در معاینه بالینی سالم تشخیصی داده شدند، بعد از انجام آزمایش خون هم مشخص شد که سالم هستند و کم خونی فقر آهن ندارند. نتیجه گیری استفاده منظم از مکمل های آهن و ویتامین D به طور موثری میتواند به پیشگیری از کم خونی و کمبود ویتامین D در دانش آموزان دختر کمک کند. همچنین با انجام معاینه بالینی و تشخیص افراد سالم، افراد نیاز به انجام آزمایش خون جهت تعیین وضعیت کم خونی فقر آهن ندارند و با انجام این معاینه از هدر رفتن منابع مالی می توان جلوگیری نمود.

زمینه وهدف پرستاران نقش بسیار حیاتی در مقابله با بحران کووید 19، ایفا می کنند، با توجه به این که بالا بودن دانش و توانمندی پرستاران در مقابله با این بحران موجب تسریع در روند بهبودی بیماران و ارتقاء سطح سلامت جامعه می شود. لذا مطالعه حاضر با هدف، تعیین اثر بخشی بسته آموزش مجازی در ارتقای توانمندی علمی پرستاران انجام شد. مواد و روش ها مطالعه شامل دوفاز توصیفی-مقطعی و نیمه تجربی بوده و جامعه شامل 256 پرستار بود که در بهار 1401 در یکی از بیمارستان های منتخب شهر تهران انجام شد. ابزار گرداوری داده ها، پرسشنامه اطلاعات جمعیت شناختی و آزمون چهار گزینه ای محقق ساخته بود. بسته آموزشی مجازی با اهداف آشنایی پرستاران با بیماری کووید 19، روش های پیشگیری، تشخیصی، درمانی و مراقبت های پرستاری و آموزش حین ترخیص در قالب فایل های آموزشی چند رسانه ای تهیه شد. 63 پرستاری که نمره آن ها پایین تر از میانگین جامعه بود، به روش تخصیص تصادفی بلوکی به دو گروه 32 نفری مداخله و 31 نفری کنترل تقسیم شدند. یک ماه پس از مداخله، پس آزمون به عمل آمد و داده ها با روش آمار توصیفی تحلیلی، با استفاده از نرم افزار spss نسخه 26 آنالیز شدند. یافته ها نمرات توانمندی پرستاران، درگروه آزمون قبل از مداخله 7. 96 (2/96) و بعد از مداخله 23/96 (1/28) بود و در گروه کنترل قبل از مداخله 8/96 (2/58) و بعد از مداخله 9/62 (2/47) بود که طبق نتایج نمرات هردو گروه قبل از مداخله با هم تفاوت معنادار آماری نداشت (169/=p) ولی بعد از مداخله، تفاوت معنا دار بود (001/. >p) و نمره پرستارانی که از بسته آموزش مجازی استفاده کرده اند، افزایش محسوسی داشت. نتیجه گیری آموزش مجازی روش مناسبی برای توانمند سازی علمی پرستاران در مقابله با بحران کووید19 است. مطالعه در راستای تامین نیاز مراکز درمانی و آموزشی برای ارتقاء دانش و توانمندی پرستاران در مقابله با بحران کووید 19 انجام شد. در این مطالعه ضمن تعیین سطح توانمندی علمی پرستاران، اثربخشی آموزش مجازی بر توانمند سازی پرستاران در این شرایط مورد بررسی و تایید قرار گرفت.

زمینه و هدف یکی از شیوه های موثر در درگیر کردن و مشارکت افراد در رفتارهای بهداشتی و سالم از جمله رفتار فعالیت فیزیکی، ارایه پیام های بهداشتی است. هدف از این مطالعه، مقایسه تاثیر دو نوع چارچوب پیام بهداشتی زیان محور و سودمحور بر میزان فعالیت فیزیکی زنان کارمند دانشگاه و موسسات آموزش عالی شهر اهواز بود. مواد و روش ها در این پژوهش مداخله ای سه گروهی، 105 نفر از کارمندان زن دانشگاه و موسسات آموزش عالی شهر اهواز به صورت نمونه گیری در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی به سه گروه دریافت کننده پیام های سودمحور، دریافت کننده پیام های زیان محور و گروه کنترل تقسیم شدند. ابزار گرداوری اطلاعات در این مطالعه پرسشنامه اطلاعات دموگرافیک و پرسشنامه بین المللی فعالیت فیزیکی (IPAQ) بود. اطلاعات در ابتدای مطالعه، سپس بلافاصله و دو ماه بعد از مداخله از سه گروه جمع آوری و با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 26 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها نتایج نشان دادکه میانگین سنی واحدهای مورد پژوهش5/3 ±,38/4 سال بود. میانگین نمره فعالیت فیزیکی قبل از مداخله در گروه پیام های سودمحور 3950/05±, 5436/66 و در گروه پیام های زیان محور 3922/25±, 5583/913 بود. دوماه پس از آموزش میانگین نمره فعالیت فیزیکی در هر دو گروه پیام های سود محور و زیان محور نسبت به گروه کنترل افزایش یافت ((0/004=P). 2 ماه بعد از آموزش میانگین نمره فعالیت فیزیکی در گروه پیام های سودمحور 4395/07±, 8338/63 و در گروه پیام های زیان محور 3909/48±, 6415/10 بود. همچنین مشخص شد که این افزایش در گروه پیام های سودمحور برای رفتار فعالیت فیزیکی به طور معنی داری بیشتر از گروه پیام های زیان محور بود (0/04=P). نتیجه گیری نتایج این مطالعه نشان داد طراحی و اجرای برنامه های آموزشی مبتنی بر چارچوب بندی پیام می تواند باعث بهبود و ارتقاء رفتار فعالیت فیزیکی در زنان کارمند گردد. همچنین پیام های سودمحور در رابطه با رفتار فعالیت فیزیکی موثرتر از پیام های زیان محور بودند.

زمینه و هدف فشار خون بالا به طور قابل توجهی خطر ابتلا به بیماری های قلبی، مغزی، کلیوی و سایر بیماری ها را افزایش می دهد. مطالعه حاضر با هدف بررسی تاثیر برنامه آموزشی مبتنی بر نظریه رفتار برنامه ریزی شده در خصوص دریافت نمک در افراد در معرض خطر پرفشاری خون شهر انار، رفسنجان انجام شد. مواد و روش ها مطالعه نیمه تجربی حاضر در میان 141 نفر (70 نفر گروه مداخله، 71 نفر گروه کنترل) با روش نمونه گیری تصادفی ساده انجام شد. داده ها بوسیله پرسشنامه مبتنی بر نظریه رفتار برنامه ریزی شده قبل و دو ماه بعد از مداخله جمع آوری شد و میزان نمک دریافتی روزانه از طریق آزمایش ادرار 24 ساعته ارزیابی شد. برنامه مداخله ای در شش جلسه آموزشی بصورت مجازی برگزار گردید. داده ها به کمک نرم افزار SPSS نسخه 18 و آزمون های آماری کای دو، تی مستقل و تی زوجی در سطح معنی داری 0/05 تحلیل گردیدند. یافته ها بعد از اجرای برنامه آموزشی، آزمون آماری تی مستقل، بین میانگین نمره ساختارهای نظریه دو گروه و نمک دریافتی (7/63 گرم در گروه مداخله در مقایسه با 12/01 در گروه کنترل) اختلاف معنی داری نشان داد (0/05>P). بیشترین تغییر ایجاد شده در ساختار باورهای رفتاری (21/42+) و کمترین تغییر در ساختار قدرت درک شده (1/87+) بود. نتیجه گیری با توجه به نتایج، برنامه آموزشی حاضر بر کاهش میزان نمک دریافتی اثر بخش بود. لذا ارایه برنامه های آموزشی بصورت حضوری و با مشارکت فعال دیگر افراد خانواده (دیگران مهم) با هدف توانمندسازی خانواده در کنترل و نظارت بر مصرف نمک دریافتی، پیشنهاد می گردد

زمینه و هدف گذار یایسگی نقطه عطفی برای بسیاری از زنان است و با تغییرات متعددی در زمینه عملکرد جنسی و رضایت از زندگی زناشویی همراه است. لذا این مطالعه با هدف بررسی عملکرد جنسی و رضایت از زندگی زناشویی زنان مهاجر در دوران یایسگی در حاشیه شهر مشهد انجام شد. مواد و روش ها این مطالعه مقطعی در سال 1400 روی 235 زن یایسه مهاجر همسردار با محدوده سنی 65-46 سال انجام شده است. برای انجام این مطالعه از 3 پرسشنامه شامل اطلاعات دموگرافیک، پرسشنامه عملکرد جنسی و پرسشنامه رضایت از زندگی زناشویی استفاده گردید. داده های گردآوری شده وارد نرم افزار SPSS نسخه 21 شده و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها بر اساس نتایج بدست آمده در این مطالعه، میانگین (انحراف معیار) نمره عملکرد جنسی و رضایت از زندگی زناشویی در افراد شرکت کننده در این مطالعه به ترتیب برابر 7/2±, 12/9 و 10/1±, 128/3 بود. بین متغیرهای سطح تحصیلات شرکت کنندگان و همسرانشان، شغل همسر و وضعیت درآمد با عملکرد جنسی زنان یایسه مهاجر رابطه آماری معناداری وجود داشت (0/05>P). براساس نتایج دو سازه نگرش و قصد رفتاری بیشترین تاثیر را در پیشگویی عملکرد جنسی و رضایت از زندگی زناشویی داشتند. قابل ذکر است همبستگی بین عملکرد جنسی و رضایت از زندگی زناشویی برابر با 0/378 (0/001>P) بود. نتیجه گیری بر اساس نتایج این مطالعه زنان یایسه مهاجر از عملکرد جنسی مطلوبی بر خوردار نبودند. لذا توجه به آموزش های جنسی با تاکید بر سازه های نگرش و قصد رفتاری که بیشترین تاثیر را در پیشگویی عملکرد جنسی دارند، در دوران یایسگی دارای اهمیت می باشد.

زمینه و اهداف گردشگری سلامت آینده گردشگری می باشد، بر همین اساس بررسی پیرامون آن مساله اساسی و مهم می باشد و این تحقیق در همین راستا با هدف طراحی مدل بازاریابی گردشگری سلامت در دهکده های سلامت شکل گرفت. مواد و روش ها این پژوهش از انواع تحقیقات سنتز پژوهی مبتنی بر رویکرد بررسی مطالعاتی در حیطه موضوع مورد بررسی بود و از همین رو جامعه این تحقیق کلیه مقالات و پژوهش های در دامنه سال های 2010 تا 2021 داخلی و خارجی بود که پس از انتخاب اولیه 69 پژوهش، 23 تحقیق به بررسی نهایی این پژوهش راه یافتند. یافته ها یافته ها نشان داد در زمینه اثر گذاری بر مدل بازاریابی گردشگری سلامت و تاثیر آن در جذب توریسم بر اساس بررسی های اولیه در شاخص های اثر گذار بر مدل بازاریابی گردشگری سلامت سه طبقه کلی قابل استنباط و بررسی است. این مراحل شامل سه بعد اساسی بازاریابی بین الملل (معرفی بین الملل)؛ عناصر بازاریابی و امکانات و تسهیلات موجود می باشد. در این زمینه 3 بعد اصلی بر اساس 25 مضمون و 103 زیر مضمون شناسایی گردید و طبقات شناسایی شده با نشانگرهای بیشتری ارایه گردید. نتیجه گیری بر اساس یافته های بدست آمده در طراحی مدل بازاریابی گردشگری سلامت و تاثیر آن در جذب توریسم در دهکده های سلامت باید توجه به زیر ساخت ها و امکانات و شرایط در کنار الگوی بازاریابی کلی مورد هدف قرار گیرد.

زمینه و هدف کودکان سالم به نتایج آموزشی بهتری دست می یابند که با بهبود سلامت در مراحل بعدی زندگی همراه است. چارچوب مدارس ارتقاء دهنده سلامت سازمان جهانی بهداشت، رویکردی جامع برای ارتقای سلامت و پیشرفت تحصیلی در مدرسه است. هدف این مطالعه تعیین تاثیرآموزش های ارایه شده در مدارس ارتقاء دهنده سلامت بر روی جنبه های مختلف سلامتی دانش آموزان بود. مواد و روش ها مطالعه حاضر از نوع مرور نظام مند بود. 4 پایگاه اطلاعاتی بین المللی Scopus، Web of Science، ، PubMed و پایگاه های داخلی Magiran و SID و همچنین موتور جستجو google scholar با استفاده از کلید واژه های مختلف مرتبط با مدارس مروج سلامت جستجو انجام شد. خطر سوگیری با مشارکت دو نویسنده به صورت کاملا مستقل که کیفیت مطالعه و واجد شرایط بودن مقالات گنجانده شده را ارزیابی می کردند، کاهش یافت. نتایج پس از انجام جستجو در پایگاه های داده، در مجموع تعداد 1213مقاله به دست آمد. سن دانش آموزان از5تا 18 سال متغیر بود، همه مطالعات سن و جنس شرکت کنندگان را گزارش کردند. هیچ مطالعه ای پیگیری طولانی مدت (بیش از 24 ماه) نداشت. در بین مطالعات انجام شده 6 مطالعه نتایج مثبت و معنی داری از مداخلات آموزشی ارایه شده در مدارس ارتقاء دهنده سلامت دریافت کردند و لی 2 مطالعه از مداخله آموزشی نتایج مورد انتظار خود را دریافت نکردند. نتیجه گیری طبق نتایج این مرور نظام مند مطالعات حوزه مدارس ارتقاء دهنده سلامت از کمیت و کیفیت لازم برخوردار نیستند. با توجه به اهمیت موضوع مدارس ارتقاء دهنده سلامت، انجام مطالعات با کیفیت تر و اقدامات حمایتی بیشتر از سوی سازمان های مرتبط در این حوزه ضروری است.