سلامت و مراقبت
سال:1401 | دوره:24 | شماره:3 |تعداد مقالات:8

زمینه و هدف: اعتیاد یک اختلال عودکننده مزمن مغزی است که با وابستگی به مواد جسمانی و روانی تعریف می شود. پژوهش حاضر با هدف تعیین الگوی روابط ساختاری بین باورهای شخصیتی ناکارآمد و شدت وابستگی در افراد وابسته به مواد مخدر با میانجیگری دشواری در تنظیم هیجان انجام گرفت. روش کار: پژوهش حاضر از نوع تحقیقات همبستگی بود. جامعه آماری شامل کلیه افراد وابسته به مواد مراجعه کننده به یکی از کمپ های ترک اعتیاد اردبیل در سال 1400 بود. تعداد 200 نفر از این افراد به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و به پرسشنامه های شدت وابستگی، دشواری در تنظیم هیجان و باورهای شخصیتی ناکارآمد پاسخ دادند. برای تجزیه وتحلیل داده ها از ضریب همبستگی پیرسون و مدل سازی معادلات ساختاری استفاده شد. یافته ها: نتایج ضرایب همبستگی نشان داد که شدت وابستگی به مواد با باورهای شخصیتی ناکارآمد (0/44r=، 0/001=p) و دشواری در تنظیم هیجان (0/49r=، 0/001=p) ارتباط مثبت و معناداری دارد. هم چنین بین دشواری در تنظیم هیجان و باورهای شخصیتی ناکارآمد ارتباط مثبت و معناداری مشاهده شد (0/25r=، 0/001=p). مدل بر اساس شاخص های نکویی برازش کفایت مناسبی داشت. باورهای شخصیتی ناکارآمد هم به صورت مستقیم و هم غیرمستقیم با میانجیگری دشواری در تنظیم هیجان بر شدت وابستگی تأثیر داشت. نتیجه گیری: از لحاظ کاربردی ارائه برنامه های آموزشی منظم برای افراد وابسته به مواد با استفاده از اصول درمان شناختی-رفتاری جهت تعیین باورهای ناکارآمد بیمار در مورد اعتیاد، کمک به بیمار در ایجاد باورها و رفتارهای مؤثرتر و ایجاد راهبردهای تنظیم هیجان سازگارانه ضروری است.

زمینه و هدف: دوران بارداری با تغییرات جسمانی و روانشناختی بسیاری همراه است. بنابراین زنان باردار ممکن است با مشکلات زیادی از جمله افزایش استرس و کاهش رضایت زناشویی مواجه شوند. پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی دو روش آموزش زوج درمانی شناختی-رفتاری و هیجان مدار بر استرس ادراک شده و رضایت زناشویی زنان باردار انجام شد. روش کار: طی یک پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون و با گروه کنترل، از بین زنان باردار نخست‫,زای مراجعه کننده به مراکز بهداشتی-درمانی شهر بوکان در مهرماه سال 1398 با لحاظ نمودن ملاک های ورود به پژوهش، به شیوه نمونه گیری در دسترس 60 نفر انتخاب و به روش تصادفی در سه گروه 20 نفره (دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل) جایگزین شدند. شرکت کننده های گروه های آزمایش طی 8 جلسه 90 دقیقه ای، تحت آموزش زوج درمانی شناختی-رفتاری و هیجان مدار قرار گرفتند و گروه کنترل در این مدت آموزشی دریافت نکردند. ابزار مورد استفاده جهت جمع آوری داده ها پرسشنامه استرس ادراک شده کوهن و رضایت زناشویی انریچ بود. داده ها با استفاده از میانگین و تحلیل کواریانس چند متغیره به کمک نرم افزار SPSS-23 در سطح معناداری 0/05 تحلیل شد. یافته ها: براساس یافته ها، هر دو رویکرد شناختی-رفتاری و هیجان مدار بر استرس ادراک شده و رضایت زناشویی و خرده مقیاس‫, های آن تاثیر معنی داری داشتند (0/05>P). روش زوج درمانی شناختی-رفتاری (6/99 ±, 17/2) در مقایسه با روش هیجان مدار (8/74 ±, 24/4) از کارایی بیشتری در کاهش استرس ادراک شده برخوردار بود؛ در حالی که رویکرد زوج درمانی هیجان مدار (7/64 ±, 158/6) نسبت به روش شناختی-رفتاری (9/9±, 144/4) اثربخشی بیشتری در رضایت زناشویی و برخی مولفه های آن (موضوعات شخصیتی، ارتباط زناشویی) داشت. نتیجه گیری: با توجه به اثربخشی بیشتر زوج درمانی شناختی-رفتاری بر استرس ادراک شده و همچنین کارایی بیشتر زوج درمانی هیجان مدار بر رضایت زناشویی در این پژوهش، می توان از این روش ها برای کاهش استرس و بهبود رضایت زناشویی در دوران بارداری به عنوان روش کارآمدتر استفاد کرد.

زمینه و هدف: در دوره پس از زایمان و شیردهی، نحوه کارکرد و رضایت جنسی زنان، اغلب توسط پزشکان و مراقبین سلامت نادیده گرفته می‫, شود. هدف از این مطالعه تعیین وضعیت کارکرد و رضایت جنسی زنان شیرده اردبیل در سال 1398 بود. روش کار: این مطالعه، یک پژوهش مقطعی توصیفی بود که روی 371 زن شیرده مراجعه کننده به مراکز بهداشتی شهر اردبیل در سال 1398 انجام گرفت. مراکز بهداشتی به روش خوشه ای-طبقه ای انتخاب و نمونه گیری به روش در دسترس از میان زنان واجد شرایط از 4 هفته تا 6 ماه بعد از زایمان انجام شد. ابزار جمع آوری داده ها، فرم اطلاعات دموگرافیک و پرسشنامه های کارکرد جنسی روزن و رضایت جنسی هادسون بود که توسط کارشناس بهداشت یا مامای آموزش دیده تکمیل شد. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS-23 و آزمون های تی مستقل، کای اسکوئر و ضریب همبستگی پیرسون تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: میانگین نمره کل کارکرد جنسی زنان مورد مطالعه، 3/99±, 21/73 بود. 355 نفر (0/95/68) مشکوک به اختلال کارکرد جنسی بودند. حیطه درد کمترین (93/±, 1/87)و حیطه رضایتمندی، بیشترین (1/13±,4/99) نمره را در میان حیطه های کارکرد جنسی داشتند. همچنین میانگین نمره کل رضایت جنسی، 25/64±, 111/26 بود و 332 نفر (0/89/48) از زنان شیرده دارای رضایت جنسی بودند. بین کارکرد جنسی و رضایت جنسی زنان، همبستگی مستقیم و معناداری وجود داشت (0/613=r و0/001 P<). بین متغیرهای سن زن (0/022=p)، تحصیلات زن (0/006=p) و درآمد همسر (0/011=p) با کارکرد جنسی زنان و بین متغیرهای سن زن (0/. . . =p)، سن همسر (0/021=p)، درآمد همسر (0/000=p)، تعداد زایمان (0/011=p) و داشتن اتاق مستقل (0/027=p) با رضایت جنسی زنان شیرده، ارتباط آماری معناداری مشاهده شد. نتیجه گیری: با توجه به نتایج این مطالعه، اکثر زنان شیرده مشکوک به اختلال کارکرد جنسی ولی در عین حال دارای رضایت جنسی بالا بودند. لذا توصیه می شود بعد جنسی در مراقبت از زنان شیرده بیشتر مورد توجه مراقبین بهداشتی و پزشکان قرار گیرد.

زمینه و هدف: اپیدمی کووید-19 بعنوان یک چالش مهم در سیستم های آموزش بالینی است که دانشجویان پرستاری و مربیان را با مشکلاتی در فرآیند یاددهی و یادگیری در محیط بالینی مواجه کرده است. هدف از انجام مطالعه حاضر تعیین کیفیت آموزش بالینی در زمان شیوع کووید-19 از دیدگاه دانشجویان پرستاری دانشگاه علوم پزشکی اردبیل بود. روش کار: پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی-مقطعی است که با مشارکت 234 نفر از دانشجویان پرستاری دانشگاه علوم پزشکی اردبیل انجام شد. نمونه ها به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها، پرسشنامه مشخصات دموگرافیک و پرسشنامه کیفیت آموزش بالینی بود. داده ها به وسیله نرم افزار SPSS-22 با استفاده از آمار توصیفی (میانگین و انحراف معیار) و استنباطی (آزمون تی مستقل، آنالیز واریانس یک طرفه و ضریب همبستگی پیرسون) تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: میانگین نمره کل کیفیت آموزش بالینی دانشجویان پرستاری 13/56±, 41/91 بود. بیشترین میانگین نمره کیفیت آموزش بالینی مربوط به حیطه برخورد با دانشجو (0/67±, 1/41) و کمترین مربوط به حیطه نظارت و ارزشیابی (0/77±, 1/09) بود. بین سنوات تحصیلی دانشجویان با وضعیت کیفیت آموزش بالینی، ارتباط معنی داری وجود داشت (0/001>p). نتیجه گیری: کیفیت آموزش بالینی از دیدگاه دانشجویان پرستاری، در سطح متوسط قرار داشت. بعد برخورد با دانشجو بیشترین نمره و بعد نظارت و ارزشیابی کمترین نمره را از دیدگاه دانشجویان کسب نمود. پیشنهاد می شود در دوره اپیدمی کووید-19، مداخلات آموزشی لازم جهت ارتقای وضعیت اهداف آموزشی در محیط بالینی، عملکرد بالینی مربیان، برخورد با دانشجو توسط پرسنل درمانی، روند ارزشیابی دانشجویان پرستاری و همچنین ایجاد امکانات رفاهی در مراکز درمانی صورت گیرد.

زمینه و هدف: یکی از نگرانی های اصلی بیماران مبتلا به دیابت، فکرکردن به مرگ است که با استرس و اضطراب همراه است. پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی درمان حساسیت زدایی با حرکات چشم و پردازش مجدد بر اضطراب مرگ و استرس ادراک شده بیماران مبتلا به دیابت نوع دو صورت گرفت. روش کار: این مطالعه از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون و پیگیری با گروه کنترل بود که در سال 1400 روی 40 نفر از بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 تحت پوشش انجمن خیریه حمایت از بیماران دیابتی کل کشور انجام شد. افراد فوق به شیوه نمونه گیری هدفمند گزینش و به روش تصادفی در دو گروه کنترل و آزمایش جای‫, دهی شدند. برای گروه آزمایش در کنار درمان‫, های معمول، 8 جلسه 90 دقیقه ای جلسات درمان حساسیت زدایی با حرکات چشم و پردازش مجدد انجام شد. برای جمع آوری داده ها از از پرسشنامه اضطراب مرگ تمپلر و همکاران (1970) و پرسشنامه استرس ادراک شده کوهن و همکاران (1983) استفاده شد. تجزیه و تحلیل آماری داده های بدست آمده با استفاده از آزمون تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر انجام گرفت. یافته ها: میانگین نمرات اضطراب مرگ در مراحل قبل و بعد از مداخله در گروه آزمایش به ترتیب 9/15 و 6/10 و در گروه کنترل به ترتیب 9/10 و 8/90 بود. همچنین میانگین نمرات استرس ادراک شده در مراحل قبل و بعد از مداخله در گروه آزمایش به ترتیب 27/65 و 19/65 و در گروه کنترل به ترتیب 26/45 و 26/05 بود. نتایج تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر نشان داد که میانگین اضطراب مرگ و استرس ادراک شده در گروه آزمایش، پس از مداخله حساسیت زدایی با حرکات چشم و پردازش مجدد در مقایسه با گروه کنترل به طور معناداری کاهش پیدا کرده و این تأثیر در مرحله پیگیری نیز پایدار بوده است (P<0/01). نتیجه گیری: نتایج نشان داد که مداخله حساسیت زدایی با حرکات چشم و پردازش مجدد منجر به بهبود اضطراب مرگ و استرس ادراک شده در بیماران مبتلا به دیابت نوع دو می شود. بنابراین استفاده از این مداخله برای توانمندسازی روانشناختی بیماران مبتلا به دیابت نوع دو پیشنهاد می شود.

زمینه و هدف: گسترش سریع بیماری کووید-19 منجر به بروز ترس و اضطراب در زنان باردار شده است. این در حالی است که ترس و اضطراب افراطی در زنان باردار منجر به پیامدهای سوء در مادر و جنین می شود. مطالعه حاضر با هدف تعیین وضعیت ترس از ابتلا به کووید-19 و عوامل مرتبط با آن در زنان باردار شهرستان بم انجام شد. روش کار: این مطالعه توصیفی-مقطعی روی 161 نفر از زنان باردار مراجعه کننده به کلینیک های زنان دانشگاه علوم‫, پزشکی بم در سال 1400 انجام شد. شرکت کنندگان با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از فرم اطلاعات دموگرافیک و پرسشنامه ترس زنان از کووید-19 استفاده شد. داده ها توسط نرم افزار SPSS-22 و با آزمون های آمار توصیفی (میانگین، انحراف معیار، فراوانی و درصد) و استنباطی (تی مستقل، آنوا یک طرفه و رگرسیون خطی) در سطح معنی داری0/05 >p تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: در این مطالعه 161 زن باردار در محدوده سنی 21 تا 25 سال شرکت داشتند که اغلب آن ها خانه دار (95%)، دارای تحصیلات کمتر از دیپلم (49/7%) و در سه ماه سوم بارداری (72/7%) بودند. میانگین نمره ترس از ابتلا به کووید-19 برابر 5/20±, 23/39(از 35 نمره) بود. بین ترس از کووید-19 با سطح تحصیلات و تاریخچه بیماری، ارتباط معنی داری وجود داشت (05/0>p). نتیجه گیری: یافته ها نشان داد میزان ترس از کووید-19 در خانم های باردار در حد متوسط به بالا بود. همچنین میزان ترس با عواملی از قبیل سطح تحصیلات، وضعیت اقتصادی و سابقه بیماری مرتبط بود. بنابراین با در نظرگرفتن پیامدهای مضر ترس و اضطراب در این دوران بر سلامت مادر و جنین، برگزاری دوره های آموزشی مقابله با ترس در این گروه ضروری به نظر می رسد.

زمینه و هدف: با توجه به شیوع دیابت نوع یک در کودکان و اهمیت ویژه این دوره، خودمدیریتی امر بسیار مهمی در مدیریت بیماری محسوب می شود. این مطالعه با هدف تعیین ارتباط خودپایشی قند خون با رفتار خودمدیریتی در کودکان مبتلا به دیابت نوع یک طراحی شد. روش ها: پژوهش حاضر از نوع توصیفی همبستگی بود که در سال 1400 روی 92 نفر از کودکان 9 تا 12 سال مبتلا به دیابت نوع 1 مراجعه کننده به مرکز آموزشی-درمانی بعثت در شهر همدان انجام شد. نمونه ها به روش تصادفی ساده انتخاب و پرسشنامه های دموگرافیک، خودپایشی و خودمدیریتی دیابت چراغی و همکاران (1393) را تکمیل نمودند. داده‫, ها با استفاده از نرم افزار SPSS-20 و آزمون‫, های آماری تی مستقل و همبستگی پیرسون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: میانگین نمرات ابعاد خودمدیریتی از جمله حیطه اندازگیری قند خون 3/50±, 14/63، رعایت انسولین درمانی 39/49±, 39/8، رعایت رژیم غذایی 10/36±, 41/48 و انجام فعالیت فیزیکی 4/69±, 19/60 بدست آمد. بین رفتار خودمدیریتی کل و ابعاد آن با خودپایشی قندخون ارتباط مستقیم و معنی داری وجود داشت (0/001>p). نتیجه گیری: نتایج، ارتباط معناداری را بین خودپایشی قندخون با رفتارهای خودمدیریتی در کودکان مبتلا به دیابت نوع 1 نشان داد. بنابراین توصیه می شود که خودپایشی قند خون توسط کودکان مبتلا به دیابت نوع 1 با دقت و نظم بیشتری صورت گیرد تا کودک مبتلا به دیابت بتواند خودمدیریتی بهتری در رابطه با بیماری خود داشته باشد.

زمینه و هدف: دلیریوم یکی از اختلالات شایع است که به کرات در بیماران بستری در بیمارستان بروز می کند و با پیامدها و عوارض نامطلوبی همراه است. با توجه به نقش پرستاران در تعیین و پیشگیری از بروز دلیریوم، بررسی درک پرستاران در مراقبت از بیماران دلیریوم حائز اهمیت بسزایی است. مطالعه حاضر با هدف تبیین تجربه پرستاران از مراقبت از بیماران مبتلا به دلیریوم انجام شد. روش کار: در این پژوهش از روش تحقیق کیفی با رویکرد تحلیل محتوی استفاده شد. پرستاران شاغل در بیمارستان شهید بهشتی کاشان، جامعه پژوهش را تشکیل می دادند. 11 نفر از پرستاران به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. رضایت به شرکت در مطالعه، حداقل مدرک کارشناسی و سابقه کار بیشتر از 5 سال از معیارهای انتخاب شرکت کنندگان برای مطالعه حاضر بود. جهت جمع آوری داده ها از روش بحث گروهی متمرکز استفاده شد. زمان، مکان برگزاری و طول مدت زمان جلسات با نظرات مدعوین در جلسات هماهنگ شد. مدت زمان هر یک از جلسات بحث گروهی متمرکز، 60 دقیقه بود. تحلیل داده ها با استفاده از روش تحلیل محتوای قراردادی یا مرسوم مطابق با روش گرانهایم و لاندمن (2004) انجام شد. یافته ها: نتایج نشان داد که پرستاران با توجه به تجارب خود، درک متفاوتی از دلیریوم داشته و عوامل متغیری را در بروز آن موثر دانستند. سه طبقه کلی حاصل از یافته های مطالعه حاضر شامل گم شدن در زمان و مکان، رفتار لجام گسیخته و ریشه های ظهور دلیریوم بودند. در این پژوهش زمینه سازهای فردی، غفلت خانواده، ارتباط ناکارآمد، ترس از ناشناخته ها و محیط بی ثبات از ریشه های ظهور دلیریوم شناخته شدند. نتیجه گیری: مطابق تجارب پرستاران، دلیریوم با گم شدن بیمار در زمان و مکان و رفتارهای لجام گسیخته در وی مشخص می شود. همچنین آنها عواملی مانند زمینه سازهای فردی، ترس از ناشناخته ها، ارتباط ناکارآمد و محیط بی ثبات را بعنوان ریشه های موثر در ظهور دلیریوم بر شمردند. بر اساس نتایج مطالعه حاضر و با توجه به نقش پرستاران در پیشگیری و کنترل دلیریوم، ضروری است گایدلاین ها و برنامه های پیشگیرانه از دلیریوم مطابق با گایدلاین های بین المللی تدوین و مورد استفاده پرستاران قرار گیرد.