مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

مشخصات نشــریه/اطلاعات دوره

نتایج جستجو

2558

نتیجه یافت شد

مرتبط ترین ها

اعمال فیلتر

به روزترین ها

اعمال فیلتر

پربازدید ترین ها

اعمال فیلتر

پر دانلودترین‌ها

اعمال فیلتر

پر استنادترین‌ها

اعمال فیلتر

تعداد صفحات

27

انتقال به صفحه

آرشیو

سال

1401 - 1389

دوره(شماره)

مشاهده شمارگان

مرکز اطلاعات علمی SID1
مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources
مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources
مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources
مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources
مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources
مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources
مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources
مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources
نشریه: 

خشک بوم

اطلاعات دوره: 
  • سال: 

    1401
  • دوره: 

    12
  • شماره: 

    1
  • صفحات: 

    1-19
تعامل: 
  • استنادات: 

    0
  • بازدید: 

    29
  • دانلود: 

    12
چکیده: 

این مطالعه با هدف بررسی گسترش اراضی کشاورزی در بخشی از منطقة حفاظت­ شدة کویر انجام شد. برای دستیابی به این رهیافت، ابتدا محدودة مورد مطالعه به مساحت 33933 هکتار در ناحیة شمالی منطقه که اراضی کشاورزی فقط در این بخش گسترش یافته­ اند، انتخاب گردید. نقشه­ های کاربری اراضی در سال ­های 1986، 1994، 2002، 2013 و 2020 میلادی با استفاده از تصاویر سنجنده­ های TM و OLI لندست و الگوریتم SVM با کدنویسی در گوگل­ ارث انجین تهیه شد. با مدل LCM تغییرات کاربری ­ها محاسبه شد. با مدل CA Markov نقشه کاربری اراضی برای سال 2054 میلادی پیش ­بینی شد. سرانجام با متریک­ های سیمای سرزمین، تغییرات زیستگاه ­ها ارزیابی گردید. نتایج نشان داد که ضریب صحت ­سنجی تکنیک SVM در تولید نقشه کاربری اراضی بیشتر از 98/0 بود. کاربری­ ها به سه کلاس اراضی کشاورزی، بوته­ زارهای بیابانی و مراتع درختچه ­ای تقسیم شد. مساحت اراضی کشاورزی از 5/434 هکتار در سال 1986 به 4243 هکتار در سال 2020 رسید که حدود 3809 هکتار افزایش یافته که حدود 3067 هکتار آن مربوط به تبدیل بوته­ زارها به کشاورزی و 822 هکتار مربوط به تبدیل مراتع درختچه ­ای به کشاورزی بوده است. اراضی کشاورزی به­ سمت مرکز ناحیه و در امتداد رودخانة گلو گسترش یافته است. بیشترین تغییرات و افزایش سطح زراعی مربوط به دورة 2002 تا 2013 (2104 هکتار) بوده است. نتایج پیش ­بینی برای سال 2054 نیز بیان­گر این است که اراضی کشاورزی در امتداد رودخانة گلو به سمت پایین ­دست گسترش خواهد یافت و نسبت به سال 2020 حدود 2787 هکتار اراضی زراعی رشد خواهد یافت که حدود 2010 هکتار آن مربوط به تبدیل بوته­ زار به کشاورزی و 725 هکتار آن مربوط به تبدیل مراتع درختچه ­ای به کشاورزی خواهد بود. تعداد و نمایة وزن­ دار شده شکل لکه­ های بوته­ زار و مراتع درختچه ­ای افزایش می­ یابد، میانگین مساحت، پیوستگی و اندازه ­ی لکه ­ها کاهش می­ یابد که بیان­گر تخریب و تجزیة زیستگاه ­های طبیعی در منطقه است.

آمار یکساله:   مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

بازدید 29

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesدانلود 12 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesاستناد 0 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesمرجع 0
نشریه: 

خشک بوم

اطلاعات دوره: 
  • سال: 

    1401
  • دوره: 

    12
  • شماره: 

    1
  • صفحات: 

    21-33
تعامل: 
  • استنادات: 

    0
  • بازدید: 

    43
  • دانلود: 

    16
چکیده: 

مدیریت منابع آب به ویژه در حوزه های آبخیز بدون آمار، مستلزم شناخت فرآیندهای هیدرولوژیکی به خصوص رواناب به عنوان یکی از مهم ترین و کاربردی ترین فازهای چرخه هیدرولوژیکی است. تحقیق حاضر با هدف تعیین کارآیی و قابلیت استفاده از مدل SWAT در شبیه سازی بیلان آبی حوزه آبخیز فخرآباد مهریز انجام شد. به منظور اجرای اوّلیّة مدل، داده های مورد نیاز شامل داده های هواشناسی (بارش، حداقل و حداکثر دما، رطوبت نسبی، سرعت باد)، نقشه های پایة منطقه (نقشة رقومی ارتفاع، کاربری اراضی، شیب و نقشه خاک) و داده های دبی ماهانة ایستگاه هیدرومتری فخرآباد استفاده شد. پس از اجرای اوّلیّه مدل SWAT، خروجی برای واسنجی و اعتبارسنجی به نرم افزار SWAT-CUP فراخوانی شد و پس از آنالیز حساسیت به منظور مشخص ­کردن متغیرهای حساس مدل اجرا گردید. واسنجی و اعتبارسنجی برای بازه زمانی 1998-2014 انجام شد. دقت شبیه سازی رواناب ماهانه با استفاده از شاخص ضریب تعیین (R2) و نش­ساتکلیف (NSE) برای مرحلة واسنجی 73/0 و 71/0 و برای مرحلة اعتبارسنجی به ترتیب 54/0 و 53/0 به دست آمد. برای شاخص های ارزیابی عدم قطعیت نیز مقادیر قابل قبولی به دست آمد. P-فاکتورو R-فاکتور، برای دورة واسنجی به ترتیب 56/0 و 65/0 و برای دورة اعتبارسنجی به ترتیب 54/0 و 68/0 محاسبه شد. نتایج نهایی نشان داد که به طور متوسط حدود 67 درصد بارش به صورت تبخیر و تعرّق وارد اتمسفر می گردد، 23 درصد به صورت رواناب سطحی و جریان زیرسطحی به آبراهه ها وارد می شود. نتایج نشان­دهندة کارآیی مدل SWAT در شبیه سازی بیلان آبی حوزه آبخیز فخرآباد است و به برنامه ریزی دقیق تر منابع آب در این حوضه کمک می کند.

آمار یکساله:   مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

بازدید 43

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesدانلود 16 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesاستناد 0 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesمرجع 0
نشریه: 

خشک بوم

اطلاعات دوره: 
  • سال: 

    1401
  • دوره: 

    12
  • شماره: 

    1
  • صفحات: 

    35-48
تعامل: 
  • استنادات: 

    0
  • بازدید: 

    29
  • دانلود: 

    9
چکیده: 

یکی از تهدیدات روستاها، به ویژه در مناطق خشک در دهه های اخیر، افزایش مهاجرت از روستا به شهرهاست. این موضوع باعث خالی از سکنه­ شدن خیلی از روستاها در مناطق مختلف کشور شده و از نقش روستا به عنوان واحدهای تولیدی کاسته شده است. در سال­ های اخیر، اقدامات گوناگونی برای مهاجرت معکوس از شهرها به روستاها و افزایش رونق آنها ارائه گردیده است. شکل ­گیری و توسعة تعاونی های روستایی از جمله این اقدامات می ­باشد. در تحقیق حاضر، نقش تعاونی های روستایی در کاهش مهاجرت روستاییان از روستاهای بخش ندوشن از شهرستان میبد استان یزد بررسی گردید. بدین منظور به کمک پرسشنامه، روش های آماری و تحلیل سلسله مراتبی ارزیابی صورت گرفت. شاخص های ویژگی های فردی، عوامل اقتصادی، عوامل اجتماعی و عوامل مدیریتی برای انجام تحقیق انتخاب گردید، نتایج مقایسه معیارهای اصلی با استفاده از روش سلسله مراتبی نشان داد که از بین عوامل مورد بررسی عامل اقتصادی با وزن 683/0 بیشترین اهمیت را در نقش تعاونی ها در کاهش مهاجرت روستاییان ایفا می ­نماید. پس از آن، عوامل مدیریتی و اجتماعی به ترتیب با وزن های 200/0 و 117/0 قرار گرفتند. عامل های خرید و فروش محصولات کشاورزی و دامداری توسط تعاونی ها و بازاریابی محصولات تولیدی به ترتیب با وزن های 255/0 و 241/0 از زیر معیارهای عوامل اقتصادی دارای اهمیت بالاتری بودند. نتایج نشان داد که متغیر سن و سطح تحصیلات، همچنین سابقة کشاورزی و دامداری و عضویت در تعاونی بر ادامة زندگی در روستا اثر مثبتی دارد.

آمار یکساله:   مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

بازدید 29

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesدانلود 9 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesاستناد 0 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesمرجع 0
نشریه: 

خشک بوم

اطلاعات دوره: 
  • سال: 

    1401
  • دوره: 

    12
  • شماره: 

    1
  • صفحات: 

    49-62
تعامل: 
  • استنادات: 

    0
  • بازدید: 

    28
  • دانلود: 

    6
چکیده: 

در این مطالعه، ساختار و عملکرد مناطق اطراف تالاب بین المللی گاوخونی با کلاس ­های مختلف بیابان­زایی با استفاده از روش تحلیل عملکرد چشم انداز (LFA) و شاخص نشت جهت دار گیاهی (CDLI) مستخرج از سنجنده OLI لندست 8 و شاخص های گیاهی NDVI، SAVI-A، PD54 و STVI-1 ارزیابی و مقایسه گردید. در این تحقیق، 6 مکان مختلف انتخاب و در هر مکان، تعداد دو تا سه ترانسکت 50 متری مستقر شد. طول و عرض لکه ها و فضای بین لکه ای به طور ممتد اندازه گیری و تعداد 11 شاخص سطحی در تمام لکه های اکولوژیک و فضای بین لکه ها با سه تکرار ارزیابی گردید. نتایج نشان داد که معیار های عملکردی پایداری و عناصر غذایی اختلاف معنی داری در میان مکان های مطالعاتی نداشت ولی شاخص چرخه موادغذایی در مکان های تاغ کاری شده (Haloxylon ammodendron)، اشنان­زار (Seidlitzia rosamrinus) و گَنگ­زار­ (Halocnmum strobilcaum) در مقایسه با سایر مکان ها در سطح 5 درصد اختلاف معنی­دار داشت. شاخص ­های ساختاری و عملکردی در مناطق با کلاس­ های مختلف بیابان­زایی در سطح آماری 5 درصد با یکدیگر اختلاف معنی­دار نداشتند. شاخص PD54 به علت تمایز بهتر میزان نشت منابع میان مکان های مختلف، بهترین عملکرد را داشت و یک رابطة قوی بین این شاخص و شاخص نشت جهت­دار گیاهی وجود داشت (%9/71=R2). همچنین رابطة منفی و معنی­داری در سطح 5 درصد بین میزان نشت و درصد پوشش وجود داشت. مطالعه حاضر نشان داد که تلفیق روش LFA و شاخص نشت CDLI می ­تواند بطور مناسبی شرایط ساختاری و عملکردی اکوسیستم­های مناطق بیابانی را ارزیابی کند.

آمار یکساله:   مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

بازدید 28

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesدانلود 6 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesاستناد 0 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesمرجع 0
نشریه: 

خشک بوم

اطلاعات دوره: 
  • سال: 

    1401
  • دوره: 

    12
  • شماره: 

    1
  • صفحات: 

    63-75
تعامل: 
  • استنادات: 

    0
  • بازدید: 

    31
  • دانلود: 

    12
چکیده: 

در این پژوهش به مقایسة کارآیی دو روش فازی و شاخص ترکیبی بیابان زایی در شهرستان تربت حیدریه استان خراسان رضوی در تعیین بیابان زایی پرداخته شده است. در این راستا، شاخص ارتقاءیافتة پوشش گیاهی، شاخص وضعیت پوشش گیاهی، شاخص شوری، شاخص ترکیبی خشکسالی، شاخص وضعیت دمایی برای سال های 2000 و 2020 میلادی استفاده شده است. اطلاعات این شاخص ها با دو روش بیشینه-کمینه و روش فازی هنجارسازی شده و با روش سلسله مراتبی (AHP) وزن متناسبی به آنها اختصاص داده شد. سرانجام با روش ترکیب وزنی و شاخص تلفیقی بیابان زایی نقشة شدت بیابان زایی در منطقه تعیین شد. نتایج نشان داد که در روش فازی 45 درصد (1676 کیلومترمربع) از منطقه دچار بیابان زایی شدید و خیلی شدید است ولی درعین حال، عمده سطح منطقه یعنی 55 درصد (2048 کیلومترمربع) شدت خفیف و متوسط داشته اند. در مقام مقایسه، در شاخص تلفیقی بیابان زایی هیچ سطحی از منطقه در کلاس خیلی شدید قرار ندارد ولی درعین حال، کلاس شدید 67 درصد (2496 کیلومترمربع از منطقه را پوشش داده است. بر این اساس، اگرچه دو روش فازی و شاخص تلفیقی بیابان زایی عمدة منطقه را در خطر بیابان زایی طبقه بندی کرده اند، اما این طبقه بندی در روش فازی به شدت سخت گیرانه تر از شاخص تلفیقی بیابان زایی بوده است. درعین حال، شاخص تلفیقی بیابان زایی نیز تمایل به بیش تخمینی شرایط بیابان زایی دارد. مقایسه صورت گرفته بین داده های میدانی اندازه گیری شده و مقادیر مشابه در نقشه های به دست آمده نشان از تطابق بیشتر شاخص تلفیقی بیابان زایی (شاخص کاپا 73/0) در برابر روش فازی (شاخص کاپا 54/0) بوده است. بنابراین می توان گفت که شاخص تلفیقی بیابان زایی اگرچه کارایی بالاتری داشته ولی هم زمان دچار بیش تخمینی بیابان زایی در منطقه شده است. این روش برای ارزیابی بیابان زایی در منطقه در برابر روش فازی پیشنهاد می گردد. نتایج این تحقیق برای مدیران اراضی در زمینة ارزیابی روند بیابان زایی و برنامه ریزی برای مقابله با این پدیده مفید خواهد بود.

آمار یکساله:   مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

بازدید 31

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesدانلود 12 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesاستناد 0 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesمرجع 0
نشریه: 

خشک بوم

اطلاعات دوره: 
  • سال: 

    1401
  • دوره: 

    12
  • شماره: 

    1
  • صفحات: 

    77-92
تعامل: 
  • استنادات: 

    0
  • بازدید: 

    27
  • دانلود: 

    8
چکیده: 

فرسایش خاک یک خطر طبیعی و جهانی است که بطور جدی منابع آب و خاک را تهدید می کند. یکی از مهم ترین عوامل مؤثر در تشدید فرسایش خاک، تغییرات کاربری اراضی ناشی از فعالیت های بشری است. در این مطالعه تأثیر تغییر کاربری اراضی در فرسایش خاک شهرستان بهبهان با استفاده از مدل معادله جهانی اصلاح شده فرسایش خاک (RUSLE) در محیط سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) مورد بررسی قرار گرفت. برای استخراج نقشه نهایی فرسایش خاک، ابتدا عامل های مدل RUSLE شامل R، K، L، S، C و P برای دو سال 2000 و 2021 میلادی تهیه شد، سپس این مؤلفه ها به صورت نقشه هایی به فرمت GRID تبدیل و با حاصلضرب همة این مؤلفه ها در سطح پیکسل، میزان فرسایش خاک در سطح منطقه بدست آمد. نتایج نقشه فرسایش در دو سال 2000 و 2021 نشان داد که میزان فرسایش خاک با گذر زمان بیشتر شده است. در سال 2021 بیشترین مقدار فرسایش با استفاده از پیش بینی مدل RUSLE، منحصر به آبراهه ها و رودخانه هاست هرچند که فرسایش در کل منطقه به اشکال مختلف وجود دارد. همچنین بیشترین مساحت منطقه در طبقه خطر فرسایش کم قرار دارد که بایستی این مسأله را در برنامه ریزی ها مدنظر داشت. در بین عامل های مؤثر در فرسایش، عامل فرسایندگی باران در بخش های شمالی منطقه بالادست زیاد بوده است. نقشه های کاربری اراضی نیز نشان از کاهش پوشش گیاهی سطح زمین می دهد که باعث تغییر در میزان مؤلفه های مؤثر در مدل شده و میزان فرسایش در منطقه را تحت تأثیر قرار می دهد. مساحت پوشش گیاهی در بین سال های 2000 تا 2021 کاهش یافته است و به مساحت مناطق مسکونی و اراضی زراعی افزوده شده است. نتیجه این تغییرات موجب کاهش پوشش طبیعی سطح خاک شده و در نتیجه شرایط برای وقوع فرسایش خاک ناشی از برخورد قطرات باران افزایش یافته است.

آمار یکساله:   مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

بازدید 27

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesدانلود 8 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesاستناد 0 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesمرجع 0
نشریه: 

خشک بوم

اطلاعات دوره: 
  • سال: 

    1401
  • دوره: 

    12
  • شماره: 

    1
  • صفحات: 

    93-106
تعامل: 
  • استنادات: 

    0
  • بازدید: 

    35
  • دانلود: 

    11
چکیده: 

نخستین گام انجام برنامه­ های اصلاح، احیاء یا بهره ­برداری از منابع طبیعی، شناخت پوشش گیاهی مناطق مختلف کشور است. رابطة متقابلی بین خاک و پوشش گیاهی وجود دارد. خاک ­ها یکی از مهم ­ترین عوامل مؤثر بر رشد و پراکنش جغرافیایی گونه­ های گیاهی هستند. استان فارس دارای رویشگاه ­های متعدد مرتعی و جنگلی است و می­ تواند به عنوان یک قطب تحقیقاتی برای انتخاب و معرفی گونه­ های گیاهی مناسب و سازگار با شرایط سخت بوم شناختی و ویژگی­ های خاک­ های کشور مورد استفاده قرار گیرد. هدف از این تحقیق، بررسی اثرات گونه گیاهی قیچ بر برخی از ویژگی­ های شیمیایی خاک­ های رویشگاه آن در آباده، سروستان و خنج فارس بود. این مطالعه با استفاده از طرح فاکتوریل 2×2×3 (سه منطقه، دو عمق و دو فاصله) و در قالب طرح کاملاً تصادفی و سه تکرار انجام گرفت. نمونه ­های خاک از دو نیمرخ واقع در فاصله های سایه‫ انداز و خارج از سایه‫ انداز، از دو عمق 20-0 و 40-20 سانتیمتر خاک در سه منطقه مورد اشاره برداشت شد. ویژگی­ های شیمیایی خاک ­ها اندازه­ گیری شد. نتایج نشان داد که تفاوت معنی‫ داری در pH، هدایت الکتریکی، غلظت آنیون ­های محلول (کلر، بیکربنات و سولفات)، نسبت جذبی سدیم، مادة آلی و ظرفیت تبادل کاتیونی بین مناطق، عمق های مختلف و فاصله سایه ­انداز و خارج سایه ­انداز وجود دارد. کربنات کلسیم معادل در منطقه و عمق تفاوت معنی­ دار و در فاصله سایه­ انداز و خارج سایه ­انداز تفاوت معنی­داری نداشت. افزایش قابلیت هدایت الکتریکی خاک سطحی، واقع در زیر سایه انداز گیاه قیچ سبب تغییر خاک رویشگاه خود به سمت یک خاک شور شده است. با وجود افزایش نسبت جذب سدیم در زیر سایه انداز، مقادیر به دست آمده تهدیدی در ارتباط با خطرات یون سدیم را نشان نمی دهد. گیاه قیچ مقدار بالای انباشت سدیم در اندام هوایی نشان داد. با توجه به این آثار، نقش مهم پوشش گیاهی قیچ در تغییر ویژگی­ های خاک سطحی مشخص می­ گردد.

آمار یکساله:   مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

بازدید 35

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesدانلود 11 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesاستناد 0 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesمرجع 0
نشریه: 

خشک بوم

اطلاعات دوره: 
  • سال: 

    1401
  • دوره: 

    12
  • شماره: 

    1
  • صفحات: 

    107-119
تعامل: 
  • استنادات: 

    0
  • بازدید: 

    29
  • دانلود: 

    9
چکیده: 

با توجه به تغییرات اقلیمی در تمامی نقاط کره زمین، یکی از مهم ترین ابزارهای مقابله با تغییرات اقلیمی از دیدگاه مدیریتی در سطح منابع طبیعی، آگاهی از میزان سازگاری گیاهان چوبی در شرایط تغییرات اقلیمی است. هدف از پژوهش حاضر، بررسی اثر عوامل اقلیمی بر سازگاری گونه های درختی مورد استفاده به منظور جنگلکاری در شهر رباط کریم با میانگین یک منطقة خشک در جنوب غربی استان تهران است. برای انجام این مطالعه، پس از تسطیح و آماده‎ سازی بستر کاشت، در سال 1395 جنگلکاری با گونه های دو ساله توت نرک، کاج تهران، آسمان دار، زبان گنجشک، افرای سیاه و اقاقیا در شهر رباط کریم انجام شد. در هنگام کاشت، قطر بن، ارتفاع نهال، شادابی برگ ها (مطلوب، متوسط و رنگ پریده) و سلامت نهال (سالم، نیمه سالم، آفت زده) اندازه گیری شدند. پس از گذشت 6 سال، در سال 1401 نیز دوباره این ویژگی ­ها اندازه گیری شد. روند عناصر اقلیمی شامل بارش، متوسط دما (C°)، متوسط دمای حداکثر (C°)، متوسط دمای حداقل (C°)، متوسط سرعت باد (m/s)، متوسط تعداد ساعات آفتابی از سال 1330 الی 1400 و متوسط تبخیرتعرق مرجع (میلی متر) از 1400-1370 نیز بررسی شد. نتایج تجزیه و تحلیل عناصر اقلیمی نشان داد تغییرات اقلیمی به شکل افزایش میانگین دمای سالانه، افزایش حداکثر و حداقل دما، کاهش میزان مجموع بارش سالانه، کاهش میزان سرعت باد و افزایش میزان تبخیر-تعرق مرجع در حال وقوع هستند. از تعداد 150 اصله نهال در هنگام کاشت، در سال 1401 تعداد افرای سیاه به 80 اصله رسیده و تعداد نهال های کاج تهران و اقاقیا بدون تغییر خاصی و به ترتیب برابر با 145 و 142 اصله بود. از نظر میزان رویش قطری بیشترین میزان رویش، مربوط به اقاقیا و کاج تهران (به ترتیب با داشتن 09/1 و 05/1 سانتی متر در سال) است و کمترین میزان مربوط به گونه افرای سیاه (با داشتن رویش قطری 78/0 سانتی متر در سال) بود. از نظر میزان رویش ارتفاعی، بیشترین میزان مربوط به آسمان­دار و توت نرک به ترتیب با 45/0 و 42/0 متر و کمترین میزان مربوط به افرای سیاه با 14/0 متر در سال بوده است. بررسی افزایش سطح تاج پوشش حاکی از آن است که بیشترین رشد در این مورد مربوط به کاج تهران و آسمان دار به ترتیب با افزایش 16/0 و 1/0 مترمربع و کمترین رشد مربوط به افرای سیاه با افزایش 018/0 متر مربع در سال است. نتایج آزمون ANOVA برای مقایسه وضعیت درختان از نظر درجات خشکیدگی گونه های مورد مطالعه در سال 1401 نشان دهنده معنی دار بودن اختلاف میانگین ها با احتمال 95% در گروه های مورد مطالعه است. براساس نتایج این تحقیق، گونه های کاج تهران و اقاقیا بیشترین سازگاری و عامل های سلامتی و زنده­مانی را نشان دادند.

آمار یکساله:   مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

بازدید 29

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesدانلود 9 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesاستناد 0 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesمرجع 0
نشریه: 

خشک بوم

اطلاعات دوره: 
  • سال: 

    1401
  • دوره: 

    12
  • شماره: 

    1
  • صفحات: 

    121-140
تعامل: 
  • استنادات: 

    0
  • بازدید: 

    42
  • دانلود: 

    11
چکیده: 

تحقق توسعه پایدار منوط به نگرشی جامع بر مبنای شرایط بوم شناختی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در هر منطقه است. حفاظت از منابع طبیعی تجدید پذیر، بستر لازم برای بهبودبخشیدن به کیفیت زندگی انسان ها را فراهم می کند. هدف از این تحقیق، ارزیابی پایداری بوم سازگان حوزة آبخیز خسروشیرین آباده بود. برای این مطالعه از دو روش اتحادیه بین المللی حفاظت از طبیعت (IUCN) و دستورالعمل سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری استفاده شد. در روش اول، ابتدا حوزه به 5 زیرحوزه تقسیم، و پایداری آن با استفاده از 3 معیار، 10 شاخص و 26 متغیر در بخش پایداری بوم نظام، و 2 معیار، 6 شاخص و 16 متغیر در بخش رفاه انسان، ارزیابی گردید. میانگین ارزش دهی به شاخص های منتخب در بخش های بوم نظام و رفاه انسان به ترتیب 8/61 و 2/47 به دست آمد. نتایج حاصل، بر اساس بارومتر پایداری نشان می دهد، بوم سازگان مورد مطالعه، در شرایط پایداری متوسط قرار دارد. در روش دوم، بر اساس دستورالعمل سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری، 3 معیار، 9 شاخص و 14 متغیر در بخش بوم نظام مرتع و 5 معیار و 16 شاخص (که خود به صورت متغییر عمل می کردند)، در بخش مسائل اقتصادی و اجتماعی مورد ارزیابی قرار گرفت. در این روش، امتیاز نهایی برای بوم نظام مرتع، عدد 46 و امتیاز نهایی برای بوم نظام انسانی رفاه انسان، عدد 36 محاسبه گردید. با توجه به 16 متغیر انتخابی عدد 2/2 به دست آمد. با استفاده از جدول ماتریس برآورد امتیازات، بوم نظام های مرتع و رفاه انسان مجموعاً امتیاز 5/5 را کسب نمودند. این امتیاز بر اساس جدول ارزیابی امتیازات پایداری، بوم سازگان حوزة خسروشیرین را در وضعیت پایداری ضعیف، ارزیابی می کند. ارتقاء وضعیت در شاخص ‍ های دام موجود، تولید و ترکیب گیاهی، در بخش پایداری بوم نظام و شاخص های مالکیت، عدالت و مساوات و تغذیه و امنیت غذایی در بخش بوم نظام انسانی، ضمن ارتقاء سطح زندگی آبخیزنشینان، وضعیت سلامت و پایداری بوم سازگان مذکور را بهبود خواهد بخشید.

آمار یکساله:   مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

بازدید 42

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesدانلود 11 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesاستناد 0 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesمرجع 0
نشریه: 

خشک بوم

اطلاعات دوره: 
  • سال: 

    1401
  • دوره: 

    12
  • شماره: 

    1
  • صفحات: 

    141-158
تعامل: 
  • استنادات: 

    0
  • بازدید: 

    52
  • دانلود: 

    27
چکیده: 

پدیده گردوغبار در سال ­های اخیر یکی از مهم ­ترین چالش ­های محیط زیستی بوده که فعالیت­ های مخرب انسانی باعث تشدید این پدیده شده است. با توجه به این که امروزه تالاب ­ها در تعادل آب و هوا و هم­چنین جلوگیری از ورود ریزگردها نقش اساسی دارند، پژوهش حاضر با هدف تحلیل رابطة عمق اپتیکی ذرات آئروسل ­ها (AOD) با شاخص­ های زمینی غبارناکی در محدوده تالاب هورالعظیم انجام شد. بدین منظور، محصول روزانه AOD، باندهای سنجنده مودیس و داده ­های ساعتی رخدادهای گردوغبار مربوط به 3 ایستگاه هواشناسی اهواز، صفی ­آباد و مسجد سلیمان در بازه زمانی 18 ساله (2000-2018) از منابع تأمین آنها، اخذ گردید. از داده های ساعتی ثبت شده در ایستگاه های سینوپتیک برای محاسبه شاخص طوفان گردوغبار (DSI) و از باندهای سنجنده مودیس برای استخراج شاخص های BTD، BTDI، TIIDI، TDI، Miller و NDDI استفاده شد. از روش رگرسیون خطی و غیرخطی برای تحلیل ارتباط شاخص های مذکور با AOD بهره گرفته شد. نتایج حاصل از تحلیل ارتباط بین DSI-AOD عملکرد بسیار ضعیف این شاخص را در تحلیل رخدادهای گردوغبار در هر سه ایستگاه مطالعاتی نشان داد (R2<0. 2). در ایستگاه های اهواز، صفی آباد و مسجد سلیمان حداکثر مقدار R2 به ترتیب بین AOD-BTDI (48/0)، AOD-Miller (503/0) و AOD-BTD (50/0) مشاهده شد. این نتایج بیانگر آن است که به طور متوسط حدود 50% از تغییرات عمق اپتیکی آئروسل ها با استفاده از سه شاخص BTDI، Miller و BTD قابل تبیین است. بنابراین استفاده از این شاخص ها به منظور تحلیل رخدادهای گردوغبار در اطراف تالاب هورالعظیم، دارای کارایی زیادی نیست.

آمار یکساله:   مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

بازدید 52

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesدانلود 27 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesاستناد 0 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesمرجع 0
نشریه: 

خشک بوم

اطلاعات دوره: 
  • سال: 

    1401
  • دوره: 

    12
  • شماره: 

    1
  • صفحات: 

    159-170
تعامل: 
  • استنادات: 

    0
  • بازدید: 

    22
  • دانلود: 

    8
چکیده: 

در بسیاری از طرح های احیای اراضی، به خصوص در مناطق خشک که با محدودیت منابع روبرو هستند، توجه به نوع گونه و اثر آن بر ویژگی های کیفی خاک موجب پایداری طولانی مدت عرصه ­های احیایی می ­شود. هدف این مطالعه بررسی تأثیر درخت کنار بر شاخص ­های فیزیکوشیمیایی، میکروبیولوژی و نسبت­ های مواد مغذی خاک در رویشگاه کنار در ناحیه رویشی صحارا-سیندی در استان خوزستان است. برای این منظور، 15 نمونه خاک ترکیبی به طور تصادفی از خاک سطحی پای درخت کنار و 15 نمونه ترکیبی از مناطق شاهد در مکان هایی که درخت کنار حضور ندارد، برداشت گردید. ویژگی­ هایی مانند بافت خاک، اسیدیته، کربن آلی، ماده آلی، نیتروژن، فسفر، پتاسیم، کلسیم، منیزیم، سدیم، بیکربنات، تنفس پایه، تنفس برانگیخته، بیوماس میکروبی کربن و پتانسیل نیتریفیکاسیون در نمونه ها اندازه­ گیری شد. پس از انجام پیش نیازهای دو گروه نمونه مانند تست نرمالیته و همگنی واریانس­ ها، آزمون t مستقل برای بررسی وجود تفاوت معنی دار بین دو گروه اجرا گردید. نتایج نشان داد که در نمونه های خاک پای درخت کنار از نظر کربن آلی 41 درصد، مواد آلی 47 درصد، نیتروژن 69 درصد، نسبت کربن به پتاسیم 24 درصد، نسبت نیتروژن به پتاسیم 42 درصد نسبت به منطقه شاهد که کنار وجود ندارد، رشد نشان می دهد. در گروه شاخص ­های بیولوژیک نیز نمونه های پای کنار از نظر تنفس پایه 91 درصد و از نظر زیتوده میکروبی کربن 90 درصد نسبت منطقه شاهد رشد نشان می ­دهد که حاکی از افزایش سرعت معدنی شدن مواد آلی و سلامت خاک است. در خصوص تعادل یون های دو ظرفیتی و تک ظرفیتی در فاز تبادلی و محلول نتایج نشان داد که با افزایش یک واحد در SAR میزان ESR در نمونه ­های شاهد به نسبت نمونه های پای کنار 6/1 برابر افزایش می ­یابد. این امر بدان معناست که با افزایش یون­ های دو ظرفیتی در فاز محلول، جایگاه ­های تبادلی در مناطقی که درخت کنار حضور ندارد با سرعت بیشتری توسط یون سدیم اشغال می­ شود و خاک با سرعت بیشتری به سمت سدیمی شدن پیش می رود. با توجه به نتایج فوق می توان گفت گونة کنار همزمان باعث احیای خاک و افزایش حاصلخیزی و سلامت آن از طریق بهبود شرایط میکروبی می­شود.

آمار یکساله:   مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

بازدید 22

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesدانلود 8 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesاستناد 0 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesمرجع 0
نشریه: 

خشک بوم

اطلاعات دوره: 
  • سال: 

    1401
  • دوره: 

    12
  • شماره: 

    1
  • صفحات: 

    171-187
تعامل: 
  • استنادات: 

    0
  • بازدید: 

    30
  • دانلود: 

    13
چکیده: 

کشور ایران علاوه بر دارابودن منابع سرشار از سوخت های فسیلی، دارای ظرفیت بالقوه فراوان انرژی های تجدیدپذیر است. از طرفی با توجه به تنوع آب وهوایی، شرایط طبیعی و قابلیت های موجود در مناطق مختلف کشور، می بایست به جای برنامه ریزی کشوری به سمت برنامه ریزی انرژی منطقه ای و تدوین یک سبد انرژی تجدیدپذیر منطقه ای حرکت کرد. در پژوهش حاضر، ابتدا معیارهای ظرفیت سنجی انواع مختلف انرژی های تجدیدپذیر شامل انرژی خورشیدی، بادی، زمین گرمایی، برق آبی و زیست توده، بر اساس نقشه های سامانه جغرافیایی و اطلاعات دریافت شده در سازمان هواشناسی و ساتبا، برای 1361 طول و عرض جغرافیایی، امتیازدهی گردیده است. سپس با استفاده از نرم افزار Rapidminer نقاط جغرافیایی در پنج خوشه، تقسیم بندی گردید که هر خوشه شامل مناطق هم ظرفیت با بیشترین تشابه است. از این 5 خوشه، دو خوشه جزو مناطق خشک کشور محسوب می شوند. سپس بر اساس بررسی منابع کتابخانه ای و استفاده از نظرات خبرگان ساتبا (گروه پژوهشی انرژی های تجدیدپذیر)، یک مدل استنتاج فازی بر اساس 5 معیار توسعة پایدار شامل: دسترسی به فناوری، هزینه های سرمایه گذاری، بهره وری سرمایه، میزان اشتغال، و پیامدهای محیط زیستی به همراه معیار ظرفیت سنجی طراحی گردید و براساس قوانین فازی تعریف شده بر روی این معیارها، درصد سهم هر نوع انرژی در سبد انرژی هر خوشه محاسبه شد. در گام نهایی، بر اساس معیارهای جمعیت شناختی شامل نرخ بیکاری، نرخ رشد جمعیت، فرهنگ پذیرش (نرخ باسوادی)، امنیت سرمایه گذاری، به اولویت بندی خوشه ها برای برنامه ریزی راهبردی دولت و سایر نهادهای تأثیرگذار همچون استانداری ها، شهرداری ها و اتاق های بازرگانی پرداخته شد. بطور نمونه، در خوشة 4 که شامل برخی شهرهای استان های اصفهان، خراسان، یزد، کرمانشاه، فارس و کهکیلویه است که براساس تقسیم بندی آب وهوایی جزو مناطق خشک و نیمه خشک کشور هستند، مطابق با معیارهای ظرفیت سنجی و معیارهای توسعة پایدار دارای سبد انرژی با 25% سهم انرژی بادی، 39% سهم انرژی خورشیدی، 10% سهم انرژی برق آبی و 26% سهم انرژی زیست توده است و از لحاظ اولویت بندی سرمایه گذاری دولت بر اساس معیارهای اجتماعی (درصد بیکاری، پذیرش انرژی های نو، رشد جمعیت و امنیت سرمایه گذاری) در اولویت اول قرار می گیرند.

آمار یکساله:   مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

بازدید 30

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesدانلود 13 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesاستناد 0 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesمرجع 0
telegram sharing button
whatsapp sharing button
linkedin sharing button
twitter sharing button
email sharing button
email sharing button
email sharing button
sharethis sharing button