زیست پزشکی جرجانی (حکیم سید اسماعیل جرجانی)
سال:1396 | دوره:5 | شماره:2 |تعداد مقالات:8

زمینه و هدف: گاستروانتریت یکی از شایع ترین عفونت های سالمونلایی در انسان می باشد که توسط سروتیپ های سالمونلا به ویژه سالمونلا انتریتیدیس و تیفی موریوم ایجاد می گردد. گسترش سویه های سالمونلا با مقاومت چند دارویی یک مشکل حاد جهانی است. کسب اینتگرون، یکی از عوامل مهم چند مقاومتی در میکروارگانیسم های گرم منفی، به ویژه در باکتری های روده ای در نظر گرفته شده است. هدف این مطالعه بررسی کلاس های 2، 1 و 3 اینتگرون به عنوان مهم ترین کلاس های اینتگرون در گونه های سالمونلا انتریتیدیس جدا شده از بیماران با روش Multiplex PCR می باشد. روش بررسی: در این پژوهش، 567 نمونه مدفوع و خون از بیماران مبتلا به اسهال و استفراغ حاد مراجعه کننده به مراکز درمانی و بیمارستان های کرمان با استفاده از روش کشت، آزمون استاندارد بیوشیمیایی و PCR سالمونلاهای انتریتیدس شناسایی شدند. پس از استخراج DNA حضور اینتگرون های کلاس2، 1 و 3 توسط تکنینک Multiplex PCR بررسی شد. یافته ها: از مجموع 567 نمونه، 48 سویه به عنوان سالمونلا انتریتیدیس شناخته شدند. از این 48 سویه، 45 سویه (95 درصد) واجد ژن intI، 7 سویه ( 14.5درصد) واجد ژن intII، 2 سویه (4 درصد) واجد ژن intIII بودند.نتیجه گیری: مطالعه حاضر شیوع بالای کلاس های 2، 1 و 3 اینتگرون را نشان داد. غربالگری اینتگرون ها به عنوان نشانه کسب و گسترش مقاومت آنتی بیوتیکی، می تواند به عنوان سازوکاری مهم در مقابله با مقاومت های آنتی بیوتیکی در میکروارگانیسم ها مدنظر باشد.

زمینه و هدف:توزیع عادلانه پزشکان متخصص در میان جمعیت یک کشور یکی از شرایط لازم برای کسب سلامتی برای همه افراد جامعه است. این پژوهش با هدف بررسی توزیع پزشکان متخصص با استفاده از شاخص جینی در تمامی بیمارستان های دولتی در دو دانشگاه علوم پزشکی استان گلستان (15 بیمارستان) و مازندران (23 بیمارستان) انجام گرفت. روش بررسی: پژوهش حاضر از نوع کاربردی بوده که به روش توصیفی و تحلیلی انجام شد. داده های پژوهش که شامل تعداد پزشک متخصص، جمعیت و تعداد تخت فعال به تفکیک هر استان و شهرستان است از معاونت درمان دانشگاه های علوم پزشکی استان ها اخذ گردید. جهت تحلیل توزیع پزشک متخصص از منحنی لورنز و شاخص جینی به کمک نرم افزار اکسل استفاده گردید. جهت مقایسه ضرایب جینی بین دو استان از آزمون تی تست و جهت بررسی ارتباط بین متغیرهای تحقیق از آزمون رگرسیون چندگانه به کمک نرم افزار SPSS نسخه 16 استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان دادند ضرایب جینی بر اساس جمعیت در استان مازندران در حد مطلوب (کمتر از 0.2) می باشد، اما ضرایب جینی بر اساس جمعیت در استان گلستان نامطلوب (بیشتر از 0.2) بوده و نابرابری در ضرایب جینی بر اساس تعداد جمعیت در بین دو استان گلستان و مازندران وجود دارد (17.89=t،P=0.000 ). نتیجه گیری: با توجه به یافته های تحقیق توزیع پزشک متخصص بر اساس جمعیت در استان مازندران مطلوب است، اما نابرابری در توزیع پزشک متخصص بر اساس جمعیت در استان گلستان مشاهده شده است، لذا برآورد دقیق و عادلانه نیروی انسانی مورد نیاز و توزیع متناسب با جمعیت و شاخص های مورد نیاز، می تواند به کاهش هزینه های درمانی خانواده ها و کارایی بهتر منابع سلامت منجر گردد.

زمینه و هدف: مهاجرت به عنوان یکی از پدیده های جمعیتی در هر شکل و با هر انگیزه یا پیامدی، تاثیرات اقتصادی- اجتماعی و فرهنگی گوناگونی را در سطوح محلی، منطقه ای، ملی و بین المللی به دنبال دارد، از دیگر سو باروری نیز در مطالعات علوم بهداشتی و جمعیتی جایگاه ویژه ای دارد و پژوهشگران این حوزه ها همواره به بررسی تغییرات و روند این مقوله از ابعاد مختلف پرداخته اند. هدف از مطالعه حاضر، مدلسازی میانگین تعداد فرزندان زنده به دنیا آمده زنان مهاجر شهری و روستایی به شهرهای استان تهران با استفاده از رگرسیون درختی می باشد. روش بررسی: داده ها بر اساس 2 درصد از داده های خام سرشماری سال 1390 به دست آمد و با استفاده از مدل رگرسیون درختی تحلیل شد. مدل های درختی، روش های آماری ناپارامتری هستند که پیش فرض های پیچیده و بعضا غیرقابل تحقق روش های پارامتری متداول را نداشته و از دقت مناسبی برای مدلسازی نیز برخوردار هستند. این روش ها تفسیر ساده نتایج را به دنبال دارند و از این رو مورد توجه بسیاری از پژوهشگران در حوزه های مختلف اعم از علوم اجتماعی قرار گرفته اند. یافته ها: سن، سطح تحصیلی، وضعیت شغلی، دلیل مهاجرت و وضعیت استفاده از اینترنت زنان مهاجر شهری و سن زنان مهاجر روستایی، به عنوان متغیرهای تاثیرگذار در پیش بینی میانگین تعداد فرزندان زنده به دنیا آمده به دست آمد. نتیجه گیری: نتایج مستخرج از رگرسیون درختی حاکی از آن است که زنان مهاجر شهری در گروه های سنی بالاتر، با سطح تحصیلی پایین تر، غیرشاغل و کسانی که از اینترنت استفاده نمی کنند، میانگین تعداد فرزندان زنده بیشتری به دنیا آورده اند.

زمینه و هدف: مسمومیت ها از مهم ترین چالش های سلامت عمومی می باشند. مسمومیت های غیر دارویی یکی از انواع رایج مسمومیت و از علل شایع مراجعه به مراکز درمانی در جهان محسوب می شوند. مطالعه حاضر به منظور تعیین الگوی مسمومیت های غیر دارویی در شهر گرگان انجام گردیده است. روش بررسی: این مطالعه مقطعی از طریق جمع آوری اطلاعات به صورت سرشماری از پرونده تمامی بیماران دچار مسمومیت غیر دارویی که در فاصله سال های 1387 لغایت 1393 به بیمارستان 5 آذر گرگان مراجعه نموده اند، انجام شده است. اطلاعات مربوطه از طریق چک لیست جمع آوری و با کمک نرم افزار Stata نسخه 11 و آزمون کای دو آنالیز شده است. یافته ها: از 800 مورد مسمومیت منجر به بستری، 227 مورد مربوط به مسمومیت های غیر دارویی بوده که اکثریت آن ها مرد (72.7 درصد) بوده اند. 34.4 درصد موارد مربوط به طبقه سنی 20 تا 29 سال بوده اند. 68.7 درصد آن ها در مناطق شهری زندگی می کرده اند. از نظر وضعیت تاهل 57.7 درصد متاهل و 27.8 درصد دارای تحصیلات متوسطه بوده اند. غالب مسمومیت ها در فصل تابستان (30 درصد) رخ داده است و مسمومیت به شکل عمدی (خودکشی) شایع ترین نوع مسمومیت بوده است (47.1 درصد). اوپیوم و فسفیدآلومینیوم (قرص برنج) مهم ترین عوامل ایجاد کننده مسمومیت بوده اند (54.2 درصد). در نهایت 29 بیمار ( 12.8درصد) فوت شده اند که بیشترین علت فوت مربوط به مسمومیت با فسفید آلومینیوم بوده است (55.2 درصد). نتیجه گیری: غالب مسمومیت های غیر دارویی به شکل عمدی و به دلیل مصرف اوپیوم و فسفید آلومینیوم می باشد. برنامه های آموزشی با تاکید بیشتر بر روش های پیشگیرانه به منظور آگاه سازی عمومی ضروری به نظر می رسد.

زمینه و هدف: پایگاه داده ها در حوزه سلامت حاوی میزان وسیعی از داده های بالینی است که کشف ارتباطات و الگوها در آن می تواند به دانش جدید پزشکی بیانجامد. شاخص های تغذیه ای جهت ارزیابی کیفیت رژیم غذایی جوامع طراحی شده است. سندروم متابولیک مجموعه ای از عوامل خطرزاست که خطر بیماری های قلبی را افزایش می دهد. رژیم غذایی نامناسب یکی از مهم ترین عوامل در بروز سندروم متابولیک است. صنعت سلامت به طور مستمر در حال تولید میزان زیادی از داده ها می باشد. وجود حجم بالای داده در زمینه های پزشکی نیازمند تکنیکی است که اطلاعات مفید و روابط مهم را از داده ها کشف کند. هدف این پژوهش مقایسه امتیاز تنوع غذایی و نمایه تغذیه سالم از نظر دریافت مواد مغذی و ارتباط با سندروم متابولیک، با رویکرد داده کاوی بود. روش بررسی: در این بررسی 1019 نوجوان در بازه سنی 11 تا 18 سال شرکت داشته اند که داده ها از طریق پرسشنامه بسامد خوراک به صورت 24 ساعت کامل گذشته جمع آوری شد. جمع آوری داده های تغذیه ای و تعیین مشخصه های تن سنجی و معاینات پزشکی، توسط پژوهشکده قلب و عروق اصفهان انجام شد. داده ها توسط ابزار داده کاوی تاناگرا تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: از تکنیک های آماری، رگرسیون و کلاس بندی برای کاوش داده ها استفاده شد. میانگین امتیاز تنوع غذایی 1.10±3.98 و نمایه تغذیه سالم 8.84±59.23 و میزان شیوع سندروم متابولیک 17.39 درصد بود. میانگین امتیاز تنوع غذایی نسبت به نمایه تغذیه سالم، دریافت بهتری از مواد مغذی را به همراه داشت. نمایه تغذیه سالم در کنترل انرژی و کربوهیدرات دریافتی قوی تر بود. امتیاز تنوع غذایی با هیچ یک از اجزای سندروم متابولیک ارتباط معنی دار نداشت و نمایه تغذیه سالم فقط با دور کمر بالا رابطه ضعیف مثبت و معنی دار داشت. چارک های بالای نمایه تغذیه سالم خطر کمتر سندروم متابولیک و چارک های بالای امتیاز تنوع غذایی خطر بیشتر را پیش بینی کرد. نتیجه گیری: نتایج این پژوهش نشان داد که امتیاز تنوع غذایی باعث دریافت بهتر مواد مغذی شد و پیروی نمایه تغذیه سالم در کاهش خطر سندروم متابولیک موثرتر بود.

زمینه و هدف: بیماری دمانس با تاثیر شدید بر حافظه، شناخت و توانائی در انجام فعالیت های روزانه فرد همراه است. بر اساس شواهد، نقصان در انجام فعالیت های روزمره زندگی (ADL) حتی در بیمارانی که از اختلالات بسیار خفیف شناختی رنج می برند، نیز تظاهر پیدا می کند. لذا این مطالعه با هدف تعیین وضعیت فعالیت های روزمره زندگی و فعالیت های ابزاری زندگی در سالمندان سالم و مبتلا به اختلالات شناختی (MCI، دمانس خفیف و متوسط) به انجام رسیده است. روش بررسی: در این مطالعه مقطعی که در سال 1395 صورت گرفت، 300 نفر سالمند 60 سال و بالاتر به صورت نمونه گیری در دسترس خوشه ای طبقه بندی شده در چهار گروه (هر گروه 75 نفر) شامل سالمندان سالم، دارای اختلال شناختی جزئی (MCI)، مبتلا به دمانس خفیف و مبتلا به دمانس متوسط که ساکن خانوارهای شهر اصفهان و تهران بودند و بر مبنای ابزار مقیاس تباهی همه جانبه (GDS) در مرحله 1 تا 5 دمانس قرار داشتند، در این مطالعه شرکت کردند. افراد مبتلا به دمانس متوسط و خفیف، اختلال شناختی جزئی و افراد سالم، جهت انجام سایر تست ها از جمله، IADL و ADL مورد بررسی قرار گرفتند. برای نمونه های سالم ابتدا جهت تعیین عدم ابتلا به دمانس خفیف و یا افسردگی بر اساس نظر پزشک، بررسی صحت سلامت بر اساس معیار DSM-IV و ابزار افسردگی GDS-15 به عمل آمد. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 20 و با استفاده از آماره های توصیفی و آزمون تحلیلی آنالیز واریانس یک طرفه و تی مستقل تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: در ارزیابی سالمندان بر مبنای ابزار مقیاس تباهی همه جانبه GDS 76 نفر از سالمندان سالم، 75 نفر مبتلا به MCI، 72 نفر مبتلا به دمانس خفیف و 77 نفر نیز مبتلا به دمانس متوسط بودند. امتیاز کسب شده ابزار ADL بر حسب وضعیت های شناختی مختلف سالمندان از لحاظ آماری معنی دار بوده است (0.001>P). همچنین در بررسی امتیاز ابزار IADL نیز میانگین نمرات در سالمندان در وضعیت های شناختی مختلف به لحاظ آماری معنی دار بوده است (0.001>P). نتیجه گیری: اگر چه استفاده از ابزارهای ADL و IADL در بررسی زود هنگام وضعیت شناختی افراد سالمند به عنوان استاندارد طلایی مطرح نمی باشند اما می توانند به عنوان ابزاری بسیار کاربردی و آسان جهت بررسی تغییرات عملکردی در سالمندان مبتلا به دمانس جهت ارائه مراقبت ها، مورد استفاده تیم مراقبت های سالمندی قرار گیرند.

زمینه و هدف: تصمیم گیری های کلان مدیریتی در سازمان ها نه تنها در زمان حال بلکه در آینده نیز تاثیرات عمیقی بر جنبه های مختلف سازمان دارند. اندک خطایی در تصمیم گیری ممکن است باعث هدر رفت منابع سازمان از جمله منابع مالی و انسانی شود. در این مطالعه به حل مساله انتخاب بهترین محل برای احداث بیمارستان و مراکز بهداشتی درمانی که یکی از مسائل مهم در حوزه بهداشت و سلامت می باشد پرداخته می شود. به دلیل وجود فاکتورهای متعددی در تصمیم گیری و بی شمار راه حل ممکن برای این مساله و ناتوانی انسان در حل چنین مسائلی، از الگوریتم بهینه سازی ژنتیک استفاده شده است و بهترین نقاط برای احداث بیمارستان ها محاسبه شد. روش بررسی: این مطالعه با در نظر گرفتن شرایط واقعی که ممکن است در شهر وجود داشته باشد شبیه سازی شده است. با فرض وجود شهری با ابعاد N×N و دارا بودن چند بیمارستان و مرکز بهداشتی در سطح شهر، مساله برای احداث سه بیمارستان مطرح شد. فاکتورهای مهمی که در تصمیم گیری تاثیرگذارند، سطح بهداشت، بار مراجعه و قیمت زمین در نظر گرفته شد. سپس با استفاده از الگوریتم ژنتیک بهترین نقاط برای احداث سه بیمارستان محاسبه شد.یافته ها: سه ویژگی سطح بهداشت، بار مراجعه و قیمت زمین برای تمامی مناطق شهری به صورت تصادفی مقداردهی شد. همچنین مختصات مراکز بهداشتی که از قبل در شهر موجود بودند، مشخص شد. نکته دیگر در نظر گرفته شده، نزدیک نبودن بیش از اندازه بیمارستان ها در سطح شهر می باشد. با در نظر گرفتن حد آستانه 0.2 واحد برای حداقل فاصله بیمارستان ها (فعلی و جدید) این محدودیت اعمال شد. پس از اجرای الگوریتم با شرایط حاکم بر مساله، سه نقطه بهینه یافت شد. نتیجه گیری: با توجه به اهمیت محل احداث بیمارستان ها و مراکز بهداشتی در سطح شهر و وجود فاکتورهای زیادی برای تصمیم گیری و انتخاب مناسب ترین محل، استفاده از راهکارها و الگوریتم هایی که بتوانند بهترین راه حل را از میان بی شمار راه حل در فضای جستجوی بزرگ بیابد، اجتناب ناپذیر است. به دلیل این که انسان به تنهایی و با روش های ساده ریاضی قادر نخواهد بود تمامی ویژگی ها را در کنار هم در نظر بگیرد و فضای جستجو را بررسی و بهترین نتیجه را بیابد، با تنظیم پارامترهای الگوریتم ژنتیک و با در نظر گرفتن تمامی فاکتورهای مهم به بهترین راه حل در فضای شهر دست یافتیم.

زمینه و هدف:گزش حیوانات تهدیدی مهم برای سلامتی انسان است، زیرا عفونت متعاقب آن نظیر هاری کشنده است. این پژوهش با هدف تعیین اپیدمیولوژیک حیوان گزیدگی و تاثیر اتلاف سگ های ولگرد در روند بروز حیوان گزیدگی در شهرستان گالیکش طی سال های 91-1387 انجام گرفت.روش بررسی: مطالعه حاضر مقطعی با رویکرد توصیفی-تحلیلی است. تعداد 1712 مورد حیوان گزیده که طی سال های 91-1387 در شهرستان گالیکش ساکن بوده، به روش سرشماری وارد مطالعه شدند. اطلاعات از دفاتر ثبت مشخصات افراد حیوان گزیده جمع آوری و از طریق Spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: 1203 نفر (70.3 درصد) مرد و 509 نفر (29.7 درصد) زن بودند. دامنه سنی افراد مورد بررسی 1 تا 89 سال با میانگین و انحراف معیار 18.39±26.88 سال بود. اکثریت موارد گزش (92.3 درصد) مربوط به سگ بوده است. همچنین71.4 درصدگزش ها از ناحیه پا بوده است. بین جنس با محل سکونت و همچنین بین محل واقعه و مدت زمان تاخیر در نوبت اول واکسن ارتباط معنی داری وجود داشت 0.05)>P). اتلاف سگ های ولگرد تاثیری در کاهش بروز حیوان گزیدگی ندارد 0.05)<p). نتیجه گیری: انجام طرح اتلاف سگ های ولگرد به روش فعلی در شهرستان گالیکش تاثیری در کاهش بروز حیوان گزیدگی ندارد، لذا انجام برنامه های کنترلی، آموزش و آگاهی جامعه در این زمینه توصیه می گردد.