توسعه آبزی پروری (علوم زیستی)
سال:1398 | دوره:13 | شماره:4 |تعداد مقالات:10

دیاتومه های دریایی منابع مهمی از چربی و اسیدهای چرب هستند که برای آبزی پروری و جایگزینی منابع انرژی مورد توجه بوده و این میزان تحت شرایط محیطی قابل تغییر در پیکره جلبک می باشند. به منظور تأثیر محدودیت نیتروژن و شدت نورمحیط کشت بر ترکیب اسید چرب جلبک C. calcitrans، جلبک ها در 4 تیمار نیتروژنی (25، 50، 70 و 100 درصد نیتروژن) و شدت نور (80، 160 و 240 میکرومول مترمربع در ثانیه) در ارلن مایر 1 لیتری مورد پرورش قرارگرفتند. نمونه برداری جهت تعیین ترکیب اسیدهای چرب از طریق برداشت در ابتدای مرحله ثابت و با استفاده از دستگاه گاز کروماتو گرافی صورت گرفت. نتایج نشان داد که مجموعاسیدهای چرب اشباع، 14: 0 C(اسید میریستیک)، 16: 0 C(اسید پالمیتیک) و اسیدهای چرب غیراشباع با یک پیوند دوگانه، 7-n1: 16C (اسید پالمیتولئیک)، 9-n1: 16 C(اسید هگزادکنوئیک) و 9-n1: 18 C(اسید اولئیک) با افزایش غلظت نیتروژن محیط کشت کاهش معنی دار پیدا نمودند (05/0P≤ ). اسیدهای چرب غیراشباع با چند پیوند دوگانه و همینطور اسیدهای چربEPA وDHA با افزایش غلظت نیتروژن، افزایش پیدا نمودند. اسیدهای چرب اشباع، 16: 0C (اسیدپالمیتیک)، 18: 0C (اسید استئاریک) و اسیدهای چرب غیراشباع با یک پیوند دوگانه و 7-n1: 16C با افزایش شدت نور، افزایش معنی-داری پیدا نمودند (05/0P≤ ). میزان اسیدهای چرب غیراشباع با چند پیوند دوگانه با افزایش شدت نور تغییر معنی داری را نشان ندادند، همچنین میزان اسیدهای چربDHA با افزایش شدت نور تغییرات معنی داری را نشان نداد اما میزانEPA افزایش معنی داری را در تیمار 240 میکرومول مترمربع در ثانیه نسبت به 2 شدت نور دیگر (80 و 160 میکرومول متر مربع در ثانیه) نشان داد. نتایج کلی نشان داد که اسیدهای چرب غیر اشباع با افزایش میزان نیتروژن محیط کشت افزایش پیدا نمود ولی با افزایش شدت نور این گروه از اسیدهای چرب افزایش پیدا ننمودند و بالعکس با افزایش غلظت نیتروژن اسیدهای چرب اشباع کاهش و با افزایش شدت نور اسیدهای چرب اشباع افزایش پیدا نمودند.

در مقایسه با دارو های شیمیایی، گیاهان دارویی دارای عوامل و ترکیبات موثری بر تسریغ روند جذب دستگاه گوارش، بهبود اثرات درمانی و کاهش اثرات جانبی و سمیت دارو ها می-باشند. تحقیق حاضر به منظوز بررسی اثر عصاره متانولی خارخاسک (Tribulus terrestris) بر آنزیم های کبد و گوارشی و فراسنجه های بیوشیمیایی خون ماهی کفال خاکستری (Mugil cephalus) به مدت 60 روز صورت گرفت. 240 قطعه بچه ماهی کفال خاکستری با میانگین وزنی 43/0± 42/8 گرم و میانگین طولی 40/0± 45/6 سانتی-متر در یک طرح کاملا تصادفی با 4 تیمار و 3 تکرار (با تعداد 20 قطعه) که به ترتیب شامل 0، 5/0، 1 و 5/1 گرم عصاره متانولی خارخاسک در هر کیلوگرم غذا بود مورد آزمایش قرار گرفتند. در پایان آزمایش، کمترین میزان کلسترول و تری گلیسرید و بیشترین میزان آلبومین سرم خون در تیمار 3و4 مشاهده شد (05/0>P). کمترین میزان گلوکز و بیشترین میزان پروتئین و گلوبولین در تیمار 4 مشاهده شد و بین تیمار ها تفاوت معنی داری وجود داشت (05/0>P). بیشترین میزان فعالیت آنزیم آمیلاز، پروتئاز و کمترین فعالیت آنزیم آلکالین فسفاتاز در تیمار 4 مشاهده شد. بیشترین میزان فعالیت آنزیم آمیلاز و کمترین میزان فعالیت آنزیم های اسپارتات آمینوترانسفراز و آلانین آمینو ترانسفراز نیز در تیمار 3و4 مشاهده شد اما بین تیمار 3 و 4 اختلاف معنی داری مشاهده نشد (05/0

این مطالعه به منظور ارزیابی اثر مکمل گیاهی سنگروویت بر عملکرد رشد، فراسنجه های بیوشیمیایی خون، بازماندگی و مقاومت به تنش شوری در بچه ماهیان قزل آلای رنگین کمان انجام شد. ماهیان (011/0± 509/1 گرم) به چهار گروه تقسیم شدند که با جبره های حاوی سطوح مختلف سنگروویت شامل 0 (شاهد)، 05/0، 1/0 و 15/0 درصد به مدت 45 روز تغذیه شدند. نتایج نشان داد که نرخ رشد ویژه و افزایش وزن بدن در گروه های آزمایشی به طور معنی داری متفاوت بود (05/0>P) و بیشترین مقادیر در گروه های تیمار شده با سنگروویت ثبت شد. ضریب تبدیل غذا و پروتئین کل در ماهیان تغذیه شده با جیره های حاوی سنگروویت به طور معنی داری کاهش یافت (05/0>P). از سوی دیگر، تفاوت معنی-داری در میزان گلوکز و کلسترول بین تیمارها تفاوت معنی داری مشاهده نشد (05/0P). در روز اول پس از تنش، میزان هماتوکریت در همه تیمارها به طور معنی-داری افزایش یافت (05/0>P). با این حال، میزان هماتوکریت در همه تیمارها به تدریج از روز سوم کاهش یافت. این مطالعه نشان داد که سنگروویت در سطح 1/0 درصد می تواند عملکرد رشد و مصرف غذا را در بچه ماهیان قزل آلای رنگین کمان بهبود بخشد.

این مطالعه با هدف بررسی افزودن سطوح متفاوت پودر آلوئه ورا به جیره غذایی و تاثیر آن بر عملکرد رشد و شاخص های خونی ماهی طلایی انجام شد. 120 قطعه ماهی با وزن متوسط 03/0± 57/7 گرم به مدت 56 روز با جیره هایی حاوی صفر، 5، 10 و 15 گرم پودر آلوئه ورا به ازای هر کیلوگرم غذای پایه تغذیه شدند. نتایج شاخص های رشد نشان داد وزن نهایی در تیمار 5 و 10 گرم پودر آلوئه ورا افزایش یافت و با تیمار 15 گرم و گروه شاهد اختلاف داشت (05/0>P). وزن کسب شده، درصد افزایش وزن بدن، نرخ رشد ویژه و ضریب تبدیل غذایی در تیمار 10 گرم پودر آلوئه ورا با سایر گروه های آزمایشی تفاوت داشت (05/0>P). تعداد گلبول قرمز، میزان هموگلوبین و درصد هماتوکریت در تیمار 5 گرم افزایش و با تیمار 15 گرم و گروه شاهد اختلاف داشتند (05/0>P). تعدا گلبول سفید و درصد نوتروفیل در تیمار 5 و 10 گرم افزایش و با تیمار 15 گرم و گروه شاهد اختلاف داشتند (05/0>P). همچنین بالاترین درصد لنفوسیت در تیمار 10 گرم مشاهده شد که با تیمار 15 گرم و گروه شاهد تفاوت داشت (05/0>P). بر این اساس افزودن پودر آلوئه ورا به ویژه در سطح 10 گرم به ازای هر کیلوگرم جیره ماهی طلایی توصیه می شود.

در مطالعه حاضر تاثیر تغذیه میگوی سفید غربی (سه مرحله پست لاروی، نوزادی و نوجوانی) با بیومس توده های زیستی بر کیفیت آب و عملکرد رشد مورد بررسی قرار گرفت. میگوهای سفید غربی به مدت سه هفته در ظروف فایبرگلاس با حجم آبگیری 180 لیتر و با تراکم ده پست لارو در لیتر (پست لاروی)، یک قطعه در لیتر (نوزادی) و یک گرم در لیتر (نوجوانی) در سه تیمار توده ساز زیستی به ترتیب در نسبت های مختلف غذایی 25، 15 و 6 درصد وزن بدن (با توده های زیستی مرطوب) تغذیه شدند. نتایج بدست آمده نشان داد که تفاوت معنی داری در پارامترهای فیزیکوشیمیایی آب شامل دما، شوری، اکسیژن محلول و pH بین تیمارهای توده ساز وجود نداشت (05/0P). بیشترین میزان سرعت رشد (10± 50 میلی گرم در روز)، ضریب رشد ویژه (37/1± 92/10 درصد بر روز) و ضریب بقاء (76/0± 29/96 درصد) به ترتیب در تیمارهای توده ساز نوجوانی، پست لاروی و نوزادی بدست آمد. همچنین بیشترین ضریب تبدیل غذایی (08/1± 11/4) و کمترین بازده غذایی (38/6± 28/24 درصد) در تیمار توده ساز زیستی نوجوانی مشاهده شد. نتایج تحقیق نشان داد که حضور توده های زیستی کیفیت آب را بهبود می دهد و میگوی سفید غربی با تغذیه از بیومس توده های زیستی رشد می کند ولی منبع غذایی توده تنها برای رشد و تولید کافی نیست.

این تحقیق به منظور بررسی اثر پروبیوتیک Pediococcus acidilactici و پربیوتیک Raffinos در جیره غذایی بر کارایی رشد و خصوصیات زیست شناختی تخمک و پارامترهای اسپرم شناختی در ماهی طلایی (Carassius auratus) انجام گرفت. بر این اساس در اواسط بهمن ماه، تعداد 180 قطعه ماهی طلایی با میانگین وزنی 18/0± 3/26 گرم، پس از 2 هفته دوره سازگاری در 4 تیمار و هر تیمار با 3 تکرار شامل: جیره تجاری (گروه شاهد)، غذای تجاری مکمل شده با P. acidilactici به میزان CFU/g 107×9/0) تیمار 1)، غذای حاوی Raffinos به میزان 10 گرم بر کیلوگرم (تیمار 2) و غذای تجاری حاوی ترکیبی از P. acidilactici به میزان CFU/g 107×9/0 و پربیوتیک Raffinos به مقدار 10 گرم بر کیلوگرم (تیمار 3) به طور تصادفی تقسیم شدند. دوره آزمایش 90 روز به طول انجامید و نمونه برداری از ماهیان به منظور بررسی شاخص های رشد و شاخص های کیفی تخمک و اسپرم در پایان دوره آزمایش انجام شد. نتایج تجزیه وتحلیل داده های رشد نشان داد که میزان شاخص های افزایش وزن بدن، درصد افزایش وزن و نرخ رشد ویژه در تیمار سین بیوتیک اختلاف معنی داری با گروه شاهد داشت (05/0>P)، ولی در میزان شاخص های ضریب تبدیل غذایی، شاخص وضعیت و بقا در تیمارهای مختلف اختلاف معنی داری مشاهده نشد (05/0P). بر اساس نتایج میزان جیره غذایی حاوی CFU/g 107×9/0 پروبیوتیک و 10 گرم بر کیلوگرم پربیوتیک موجب بهبود شاخص های رشد و خصوصیات زیست شناختی تخمک و پارامترهای اسپرم شناختی می گردد.

زئوپلانکتونها از عناصر مهم یک اکوسیستم آبی همچون استخرها محسوب می گردند. آنها در چرخش مواد، کنترل جوامع جلبکی و تولیدات میکروبی نقش دارند. هدف از این پژوهش بررسی فراوانی و شناسایی زئوپلانکتون های استخر بچه ماهیان خاویاری مجتمع تکثیر و بازسازی ذخایر آبزیان شهید دکتر بهشتی و ارتباط آنها با فاکتورهای فیزیکی و شیمیایی آب می باشد. 5 استخر مورد مطالعه قرار گرفت. فاکتورهای فیزیکی آب مانند اکسیژن محلول، دما، pH و فاکتورهای شیمیایی مانند نیتریت، نیترات، آمونیاک و اورتوفسفات هفته ای 2 بار با 3 تکرار اندازه گیری شدند. در مجموع 22 جنس از 4 شاخه Cladosera (5 جنس)، Copepoda (3 جنس)، Protozoa (2 جنس) و Rotifera (12 جنس) در استخرهای مورد مطالعه شناسایی گردید. بالاترین تنوع و فراوانی را به ترتیب Rotifera و Copepoda داشتند. Nauplius، Daphnia و Cyclops به ترتیب با 46%، 25% و 15% بالاترین درصد فراوانی را بین جنس های زئوپلانکتونی دارا بودند. رابطه معنی دار منفی بین فاکتورهای pH و اورتوفسفات (P>0/05) و ارتباط معنی دار مثبت بین Cladosera و فاکتور اورتوفسفات و همچنین زئوپلانکتون ها و فاکتور نیترات در تمامی استخرها مشاهده گردید (P<0/01). بر اساس نتایج به دست آمده استخرها از لحاظ فاکتورهای فیزیکی و شیمیایی و جمعیت زئوپلانکتون ها در شرایط مطلوبی قرار داشتند و تنها فاکتور اورتوفسفات بالاتر از حد مجاز بود که با اعمال مدیریت صحیح می توان آن را کنترل نمود.

این مطالعه با هدف دستیابی به اطلاعات پایه ای دستگاه گوارش و شاخص های رشد لارو تاسماهی ایرانی (Acipenser persicus) در مرحله تغذیه داخلی (8 روز) تحت اثر متقابل دوره نوری و شدت نور انجام شد. این تحقیق با 7 تیمار شامل؛ 4 شدت نور (0، 50، 150 و 300 لوکس) و سه دوره نوری شامل 24 ساعت روشنایی بدون تاریکی (D00: L24)، 12 ساعت روشنایی و 12 ساعت تاریکی (D12: L12)، 24 ساعت تاریکی و بدون روشنایی (D24: L00) و نیز گروه شاهد که هر تیمار دارای سه تکرار بود، مورد بررسی قرار گرفت. از دستگاه گوارش لارو به صورت روزانه نمونه برداری شد. از نمونه های بافتی دستگاه گوارش لارو پس از تثبیت در محلول بوئن و فراوری بافتی بر اساس روش های استاندارد بافت شناسی، اسلایدهایی با ضخامت 7 میکرون تهیه گردید. اسلایدها به روش هماتوکسیلن و ائوزین، رنگ آمیزی و با میکروسکوپ نوری مطالعه شد. شاخص های رشد شامل وزن نهایی، ضریب رشد ویژه و درصد افزایش وزن بدن لارو نیز در پایان دوره آزمایش محاسبه گردید. نتایج این تحقیق نشان داد، فرآیند تکوین و توسعه دستگاه گوارش لاروهایی که تحت تاثیر شدت نور بالاتر (150-300 لوکس) و دوره نوری طولانی تر (12-24 ساعت) بودند، نسبت به سایر تیمارها سریع تر و متوازن تر رخ داد و شاخص های رشد نیز در همین تیمارها با اختلاف معنادار از روند بهتری برخوردار بودند. این تحقیق نشان داد لاروهای تاسماهی ایرانی برای رسیدن به بهینه رشد در مرحله تغذیه داخلی نیازمند مدیریت مناسب دوره نوری و شدت نور به صورت هم زمان می باشند.

بکارگیری مواد جاذب غذایی گیاهی افزون بر تحریک به گرفتن غذا موجب بهبود شاخص های رشد و تحریک سیستم ایمنی و سرانجام منجر به کاهش مصرف آنتی بیوتیک ها و تنش-های محیطی در پرورش ماهی می شود. در این پژوهش تأثیر عصاره های سیر، نعناع و پونه کوهی بر شاخص های رشد و شاخص های ایمنی فیل ماهی جوان پرورشی بررسی شد. تعداد 60 قطعه فیل ماهی با میانگین وزن 25/360± 2 گرم در 12 مخزن با حجم مفید 350 لیتر آب و با تراکم 5 قطعه در هر مخزن در مرکز تحقیقات علوم و فنون دریایی دکتر کیوان پرورش یافتند. آزمایشات به صورت 4 تیمار با 3 تکرار برای هریک در نظر گرفته شد. طی شصت روز به میزان 2/1 درصد وزن بدن 4 بار در روز با غذای اکسترود حاوی 1/0 گرم در کیلوگرم عصاره پونه کوهی، 1/0 گرم در کیلوگرم عصاره نعناع فلفلی و 5/0 گرم در کیلوگرم عصاره سیر تغذیه شدند. زیست سنجی هر 15 روز یکبار انجام شد و میانگین نرخ رشد، نرخ رشد ویژه، ضریب تبدیل غذایی، ضریب چاقی و شاخص های ایمنی حاصل از نمونه گیری خون محاسبه و ارزیابی شد. ضریب تبدیل غذایی در تیمارهای پونه کوهی و نعناع فلفلی بطور معنی داری پایین بود (05/0P<). در حالیکه تیمار سیر دارای ضریب تبدیل بالایی بود (05/0P<). میانگین نرخ رشد ویژه (SGR)، نرخ رشد و ضریب چاقی در تیمار سیر نسبت به سایر تیمارها بطور معنی داری پایینتر بود (05/0P<). نتایج نشان داد که تعداد گلبول های سفید، گلبول های قرمز، هموگلوبین، درصد هماتوکریت، میانگین حجم متوسط گلبولی (MCV)، غلظت متوسط گلبول قرمز (MCH)، میانگین میزان (MCHC)، نوتروفیل، لنفوسیت، ائوزینوفیل، لیزوزیم، میزان IgM و میزان ALP سرم خون فیل ماهی جوان در تمام تیمارهای اختلاف معنی داری نداشت (05/0P>). مقادیرآنزیم های کبدی ALT و AST بطور قابل توجه ای در تیمارهای پونه کوهی و نعناع فلفلی کمتراز تیمار سیر بود (05/0P<). در مجموع استفاده از 1/0گرم در کیلوگرم عصاره پونه کوهی و نعناع فلفلی در جیره غذایی فیل ماهی جوان باعث بهبود شاخص های رشد گردیدولی استفاده از 5/0 گرم در کیلوگرم عصاره سیر باعث بهبود شاخص های رشد نشد. همچنین هیچ یک از تیمارها موجب تقویت ایمنی غیراختصاصی (ایمنی سلولی یا همورال) نگردید. نتایج نشان داد که درتمام تیمارها طی دوره تحقیق، بازماندگی تفاوت معنی داری نداشته است. بنابراین در تغذیه فیل ماهی پرورشی الویت استفاده به ترتیب با پونه کوهی، نعنا فلفلی و سیر به عنوان افزودنی می باشد.

پرورش ماهی در قفس یکی از روش های پرورش ماهی است که با توجه به مزایای زیاد آن در بسیاری از کشورها از جمله ایران مورد توجه قرار گرفته است. هدف از انجام هر فعالیت اقتصادی کسب سود حداکثری است و مناسب ترین راهکار برای افزایش تولید و درآمد کشاورزان بکارگیری درست و مطلوب کلیه عوامل تولید است. هدف مطالعه حاضر ارزیابی بهره وری کل عوامل تولید و کارایی مزارع پرورش ماهی در قفس در استان مازندران است. داده های مورد نیاز تحقیق از طریق مصاحبه و تکمیل پرسشنامه جمع آوری شد. براساس نتایج، شاخص بهره وری کل عوامل تولید برای چهار مزرعه از نه مزرعه مورد بررسی کوچکتر از واحد بوده و میانگین آن نیز برابر 998/0 بوده است. از طرفی مزارعی که بهره وری آن ها کمتر از یک بود به طور متوسط حدود 34 درصد با پتانسیل تولیدی شان فاصله داشتند. میانگین کارایی فنی، تخصیصی و اقتصادی نیز به ترتیب برابر 884/0، 725/0 و 645/0 بود. همچنین نتایج نشان داد که سه مزرعه دارای کارایی فنی یک هستند و تنها یک مزرعه کارایی تخصیصی و اقتصادی یک داشت. عدم کارایی مزارع در استفاده از نهاده ها به حدی بود که مشخص شد در صورت بکارگیری ترکیب عوامل تولید حداقل کننده هزینه های تولید و مدیریت صحیح، آن ها قادر خواهند بود که به طور متوسط با صرف 40 درصد هزینه کمتر به سطح فعلی محصول تولیدی خود دست یابند. با توجه به نوظهور بودن پرورش ماهی در قفس در ایران پیشنهاد می شود که با اعمال سیاست های تشویقی، مزارع موفق تجربیات خود را به دیگر مزارع به منظور بهبود بهره وری و کارایی منتقل کنند. این امر می تواند از طریق برگزاری دوره های آموزشی با بکارگیری مدرسین مجرب و قفس داران موفق عملی گردد.