پدافند غیر عامل
سال:1401 | دوره:13 | شماره:4 |تعداد مقالات:10

ریزشبکه های دارای چندین حامل انرژی با تکیه بر امکانات تبدیل انرژی، ساختاری انعطاف پذیر و بسیار کارامد را برای تأمین انرژی مصرفی و آب آشامیدنی فراهم می کنند. افزایش تقاضا برای مصرف انرژی به همراه کمبود آب آشامیدنی، از مسائل چالش برانگیز در زندگی امروزی به حساب می آیند. ازآنجاکه زیرساخت های تأمین آب آشامیدنی برای بهره برداری به انرژی الکتریکی قابل توجهی نیاز دارند، این امر منجر به ایجاد وابستگی بین سیستم­های تأمین آب و انرژی می شود. در این مقاله، یک رویکرد مدیریت بهینه آب-انرژی یکپارچه برای یک ریزشبکه جزیره ای شده به منظور تأمین تقاضاهای الکتریکی، گرمایش، سرمایش و آب آشامیدنی، با صرف کمترین هزینه ممکن، پیشنهاد شده است. ریزشبکه پیشنهادی به منابع تولید هم زمان برق و گرمایش، چیلر جذبی، بویلرهای الکتریکی و گازی، توربین بادی، واحد آب شیرین کن و انواع سیستم های ذخیره­ساز انرژی مجهز است. تابع هدف به صورت یک مسئله برنامه­ریزی صحیح خطی آمیخته با اعداد صحیح بیان می­شود. مدل سازی عدم قطعیت های مربوط به تقاضاهای انرژی و توان تولیدی توربین های بادی نیز بر اساس برنامه ریزی تصادفی مبتنی بر سناریو می­باشد. همچنین به منظور در نظر گرفتن حملات سایبری به توربین های بادی در مدل برنامه ریزی پیشنهادی، از تئوری تصمیم گیری مبتنی بر شکاف اطلاعاتی استفاده می شود که بهره­بردار را قادر می­سازد با متحمل شدن یک هزینه قابل قبول، برنامه ریزی تأمین انرژی و آب آشامیدنی را در برابر حملات سایبری به توربین های بادی، استوار سازد. در نظر گرفتن نقش حامل­های انرژی به غیراز برق و آب به همراه استفاده از مفهوم تاب­آوری در بهره­برداری بهینه از سیستم تأمین آب-انرژی در یک ریزشبکه جزیره­ای، از نوآوری­های مدل پیشنهاد شده هستند. در پایان نتایج عددی نشان می دهند که بهره بردار می تواند اثر حملات سایبری بر هزینه بهره­برداری را بدون حضور سیستم های ذخیره­ساز آب-انرژی به میزان 1/5 درصد و در حضور این منابع به میزان 10 درصد کاهش دهد که منجر به افزایش تاب آوری سیستم در برابر چنین حملاتی خواهد شد.

در شبکه های رادیوشناختی، بازگشت ناگهانی کاربران اولیه به طیف باعث ایجاد تداخل و افزایش تعداد سوئیچینگ کانال می شود. در این حالت، دانش در اطلاع از تحرک طیف امری بسیار مهم است که توسط روش های تحلیلی مانند فرآیند مارکوف و. . . پیش بینی می گردد؛ همچنین ازآنجاکه شبکه های رادیوشناختی در بسترهای مختلفی همچون شبکه های سیار موردی استفاده می شوند، تحرک کاربران نیز می تواند به ناپایداری ذاتی شبکه های رادیوشناختی بیفزاید و چالش هایی همچون مسیریابی پدیدار شود؛ لذا در این مقاله، ما با استفاده از روشی مبتنی بر طرح انتخاب گره های واسط و کشف مسیر مناسب جهت ارسال بسته به مقصد به رفع این چالش می پردازیم. به طور خاص ما یک پروتکل مسیریابی واکنشی را برای سناریوی در نظر گرفته شده طراحی می کنیم که از مهم ترین مزایای آن می توان به: 1) جلوگیری از ایجاد تداخل کاربران در هنگام تشکیل مسیر و انتقال داده ها، 2) کاهش تعداد سوئیچینگ کانال، 3) عدم استفاده از کانال کنترلی مشترک، و 4) کاهش تأخیر و سربار کنترلی اشاره کرد. پروتکل پیشنهادی برای شبکه های دارای گره های متحرک طراحی شده است و با انتخاب مسیری کوتاه تر به عنوان روشی قابل اعتماد و مقرون به صرفه شناخته می شود. شبیه سازی های عددی نشان می دهد که پروتکل پیشنهادی دارای نرخ برخورد 73 درصدی است و نسبت به روش تصادفی، از عملکرد پایین تری برخوردار است؛ اما در این پروتکل، سربار کنترلی در دو حالت افزایش تعداد گره و سرعت بیش از 90 درصد کاهش یافته است و این برای ما در شبکه ای که دستیابی به صورت فرصت طلبانه است، کاهش سربار کنترلی مهم تر است.

با ورود جهان به عصر اطلاعات دیجیتال، نیازمندی دولت ها و شرکت ها به فناوری اطلاعات در راستای بهینه­سازی عملکرد­ها، هوشمندسازی فرایندهای کسب وکار و ارائه خدمات از راه دور افزایش پیدا کرده است. بدین ترتیب، فناوری اطلاعات و امنیت سایبری و اطلاعات نیز جایگاه ویژه­ای در عرصه دیجیتال یافته است. بر همین اساس یکی از جدی­ترین خطراتی که دولت­ها با آن روبرو هستند که می­تواند امنیت ملی را نیز مورد آسیب قرار دهد، حملات سایبری است. این حملات طیف گسترده­ای از اهداف را در برمی گیرد که یکی از اصلی­ترین اهداف، آسیب رساندن به زیرساخت­های حیاتی است؛ بنابراین پایداری زیرساخت­های حیاتی در مواجهه با چنین تهدیداتی بسیار حائز اهمیت است. این پژوهش با توجه به اینکه ایمن­سازی زیرساخت­های حیاتی یکی از مهم ترین عوامل تأمین امنیت ملی و پدافند غیرعامل محسوب می­شود، به دنبال احصای شاخص­های ایمن­سازی زیرساخت­های حیاتی از طریق روش مطالعه تطبیقی با استفاده از منابع کتابخانه­ای است. در این پژوهش 10 مدل از مهم ترین مدل­های بلوغ امنیت سایبری و امنیت اطلاعات مورد واکاوی قرار گرفته است که نتایج حاصل از این پژوهش بیانگر آن است که مدل­های بررسی شده مجموعاً دارای 93 شاخص هستند. مدل­های بلوغ امنیت سایبری و امنیت اطلاعات شباهت قابل توجهی به یکدیگر دارند؛ لذا برخی از شاخص­های احصا شده دارای همپوشانی است. شاخص­های دارای همپوشانی، شناسایی و در 17 گروه دسته­بندی شده­اند. نتایج به دست آمده نشان می­دهد که شاخص «مدیریت رخداد» با فراوانی 11، موردتوجه ترین شاخص در ایمن­سازی زیرساخت­های حیاتی است، همچنین شاخص­های امنیت فیزیکی، نظارت، کنترل دسترسی-هویت، سیاست­های امنیتی و سایر شاخص­ها در جایگاه بعدی قرار دارند.

پیشرفت تکنولوژی، اینترنت را به جزء جدایی ناپذیری از زندگی انسان­ها تبدیل کرده است. کاربران شبکه­های اجتماعی روزانه حجم قابل توجهی از اطلاعات خود را از طریق اینترنت جابه­جا می­کنند. رویکرد پدافند غیرعامل به دنبال آن است تا مخاطرات طبیعی و غیرطبیعی که زندگی شهروندان را به خطر می­اندازد، به حداقل برساند. پژوهش حاضر با هدف سنجش نگرش شهروندان نسبت به امنیت در فضای مجازی در بین شهروندان دامغانی انجام گرفته و به دنبال پاسخ به این سؤال است که مؤلفه های تأثیرگذار در ایجاد مخاطره برای شهروندان در فضای مجازی کدام است. روش پژوهش توصیفی-تحلیلی است. نتایج پرسش نامه ها با استفاده از روش رگرسیون خطی مورد ارزیابی قرار گرفته و مقدار R به دست آمده برابر با 807/0 است که به همبستگی بالای بین متغیرها اشاره دارد. تحلیل مخاطرات موجود در فضای مجازی در 5 عامل فرهنگی-اجتماعی، امنیت اجتماعی، امنیت اقتصادی، حریم خصوصی و پدافند غیرعامل مورد ارزیابی قرار گرفت. همچنین تحلیل تأثیرات متغیرهای آگاهی، جمعیت، رویکرد شخص سوم و مصون نگه­ داشتن با نرم­افزار Amos انجام گرفت که دال بر آن داشت، تأثیر میزان آگاهی بر رویکرد شخص سوم و مصون نگه داشتن با ضرایب 21/0 و 26/0 بسیار زیاد است. شاخص اشاعه رفتارهای مناسب شهروندان در عامل فرهنگی-اجتماعی، شنود غیرمجاز در عامل حریم خصوصی، تخریب سامانه­های خدماتی در عامل امنیت اجتماعی و مناسب بودن بستر فضای مجازی جهت رشد اقتصادی در عامل امنیت اقتصادی بیشترین تأثیر را داشته­اند. بررسی عامل پدافند غیرعامل نیز نشان از نبود اطمینان کامل به اخبار منتشرشده در فضای مجازی و احتمال فریب افکار عمومی دارد.

روش های مختلف حفاظت از محیط اطراف مناطق مهم، همواره به شیوه های مختلفی از گذشته تا امروز انجام شده است. با گسترش فناوری های نوین در زمینه های گوناگون ارتباطی و حسگرهای جدید، لازم است تا در حفاظت از مناطق استراتژیک و مهم، از جمله مرزها نیز از این فناوری های جدید استفاده شود تا به طور هم زمان بتوان مناطق مهم را مورد پایش و بررسی حفاظتی قرار داد. یکی از این فناوری ها، سامانه های حفاظت پیرامونی مبتنی بر حسگرهای فیبر نوری هستند که با دقت بالا و عملکرد مناسب، قادر به پوشش محوطه پیرامونی وسیعی هستند. در پژوهش های انجام شده قبلی، ساختارها و تعاریف کلی این سامانه ها معرفی شده اند و یا به ازای یک ساختار خاص، شبیه سازی یا پیاده سازی یک نمونه آزمایشگاهی نشان داده شده اند. اما در این پژوهش تلاش شده است تا این سامانه ها و اصول عملکردشان و مزایا و ملاحظات عملی آن ها معرفی و بررسی شوند تا در صورت لازم در مناطق مهم از آن ها استفاده گردد. سپس با بررسی و مقادیر واقعی عددی برای فیبرهای نوری رایج مقدار حساسیت آن ها به تغییرات دمایی و فشار و کشش محاسبه شده است. در ادامه نیز در یک شبیه سازی در MATLAB نحوه محاسبه مکان رخداد اختلال در این سامانه ها به ازای ده نمونه به صورت تصادفی، نشان داده شده است که به ازای پارامترهای در نظر گرفته شده خطای تخمین تأخیر 000003/0 به دست آمد. همچنین نشان داده شد به ازای افزایش مقدار توان منبع ورودی خطای تخمین کاهش خواهد یافت.

اگرچه در سال­های اخیر، موضوع پدافند غیرعامل به یکی از مباحث کلیدی در حوزه امنیت کشور تبدیل شده اما تا رسیدن به وضعیت مطلوب فاصله زیادی باقی مانده است. شهرها و بالأخص اماکن پرازدحام در آن­ها از محیط­هایی هستند که به واسطه خیل عظیم جمعیت با تراکم بالا، همواره با تهدیدات متنوعی مواجه هستند. در حقیقت، دسترسی آزاد به اماکن پرازدحام، پتانسیل آسیب­پذیری آن­ها را نسبت به مراکز نظامی و سیاسی به شدت افزایش می­دهد؛ بنابراین اگر حمله نظامی به عنوان مهم ترین تهدید مراکز نظامی و سیاسی تلقی می­شود، برای اماکن پرازدحام شهری، تهدیدات می تواند حمله نظامی، بمب­گذاری، حمله انتحاری، حمله با خودرو، گروگان­گیری، حمله سایبری و. . . باشد. از همین رو، پژوهش حاضر به روش توصیفی-تحلیلی و مبتنی بر مطالعات اسنادی و روش دلفی سعی در شناسایی تهدیدات و سپس خوشه­بندی انواع اماکن پرازدحام شهری دارد؛ لذا 23 نوع مکان پرازدحام در شهرها مشخص و میزان تأثیرپذیری آن­ها از انواع تهدیدات بر مبنای دریافت نظر گروه کارشناسی (25 کارشناس) مشخص شده است. در ادامه، داده­ها بر اساس مدل­های تحلیل ناپارامتریک و آزمون ضریب کندال در محیط نرم­افزار SPSS اعتبارسنجی شده و با روش خوشه­بندی سلسله­مراتبی مورد تحلیل قرار گرفته­اند. یافته­ها نشان می­دهد درصورتی که انواع مکان­های پرازدحام بر مبنای بیشترین مشابهت از نظر تهدیدات، خوشه­بندی شوند، «ایستگاه راه­آهن» و «فرودگاه» در یک خوشه با بالاترین آسیب­پذیری قرار می­گیرند. همچنین «ایستگاه مترو»، «پایانه مسافربری»، «حرم امامان/ امامزاده­ها»، «مصلی نماز جمعه» و «مسجد و حسینیه» در یک خوشه با آسیب­پذیری نسبتاً زیاد قرار می­گیرند. در خوشه سوم نیز «مسیرهای عزاداری و راهپیمایی»، «سالن اجتماعات»، «پاساژ/ فروشگاه بزرگ»، «استادیوم ورزشی» و «سینما و تئاتر» قرار می­گیرند که با آسیب­پذیری متوسطی همراه هستند.

مناظر و فضاهای سبز شهری بخش جدایی ناپذیر فضاهای شهری می باشند که در شرایط گوناگون نقش قابل توجهی در رفاه و آسایش شهروندان دارند. با شیوع همه­گیری کووید 19 و اعمال قرنطینه و فاصله اجتماعی فشارهای روحی و روانی بسیاری به افراد جامعه وارد آمد و دسترسی به پارک­های شهری نسبت به دوران قبل از همه گیری کووید 19 محدود گردید. بر این اساس، هدف از این پژوهش دست یابی به تغییرات تعداد دفعات و دلایل مراجعات شهروندان به پارک­های شهری در دوران قبل و در زمان شیوع همه گیری کووید 19 می باشد. در این تحقیق از منابع کتابخانه­ای و پرسشنامه به صورت برخط و توزیع از طریق ابزار ارتباطی به روز بهره گرفته شد. جهت انتخاب نمونه ها از روش انتخاب تصادفی ساده استفاده گردیده و تعداد 198 نفر در پژوهش شرکت نمودند. برای ارزیابی داده های مستخرج از پرسشنامه ها از آزمون آماری مک نمار و میانگین امتیازی استفاده شد. یافته های تحقیق نشان داد که تعداد دفعات مراجعات به پارک­های شهری در دوران همه­گیری کووید 19 به طور معنی داری کاهش یافته است؛ همچنین میانگین امتیازی تعداد دفعات مراجعات به پارک­های شهری قبل از دوران همه­ گیری کووید 19، 44/3 به دست آمد که در مقایسه با میانگین امتیازی تعداد دفعات مراجعات به پارک­های شهری در دوران همه­گیری کووید 19 که برابر با 58/2 می باشد در حد قابل توجهی روند نزولی مراجعات به پارک­های شهری را نشان می دهد؛ همچنین دلایل مراجعات به پارک­های شهری در دوران کووید 19 نشان می دهد که از جنبه تفریحی و اجتماعی پارک­های شهری به شدت کاسته شده است. در نتیجه باید موانع و مشکلات حضور شهروندان در پارک­های شهری رفع شده و این اماکن با شرایط همه­ گیری سازگار گردند.

لغزش، حرکت یکپارچه ناگهانی حجمی از خاک و مواد سطح دامنه هاست که به پایین دست دامنه ها منتقل می شود. در سال های اخیر وقوع زمین لغزش ها در مناطق شمالی کشور به دلیل تغییر کاربری اراضی تخریب جنگل و احداث جاده افزایش یافته است. زمین لغزش و ریزش های سنگی نمونه هایی از حرکات توده ای زمین هستند، زمین لغزش در جاده های کوهستانی و جنگلی از جنبه های مختلفی باعث بروز خسارت های مستقیم و غیرمستقیم می شود و خسارت هایی شامل ایجاد محدودیت در مدیریت و بهره برداری از جنگل، نابودی و تخریب رویشگاه ها را در پی دارد. همچنین علاوه بر تلفات جانی زمین لغزش خسارات مالی عمده، تلف شدن دام روستاییان و تخریب زیرساخت ها و زمین های کشاورزی را به همراه دارد؛ بنابراین با شناخت از زمین لغزش ها می توان از بروز آن ها جلوگیری کرد و زمین لغزش را تثبیت کرد. این تحقیق با روش توصیفی-تحلیلی و با بهره گیری از مشاهدات میدانی و مطالعات اسنادی و کتابخانه ای به بررسی حرکات دامنه ای در حوضه آبریز دهستان تنیان پرداخته و با توجه به تحلیل نقشه زمین شناسی، گسل ها، توپوگرافی، شیب، جهت شیب، کاربری اراضی و تغییرات آن در سنوات گذشته مناطق مستعد وقوع زمین لغزش را بر پایه مدل آنبالاگان در 15 واحد کاری پهنه بندی نموده و مناطق حساس را کاملاً شناسایی نموده است؛ لذا مناطق با خطر زیاد با مساحت 1606 هکتار معادل 38 درصد، مناطق با خطر متوسط 2350 هکتار معادل 56 درصد و مناطق با خطر کم 219 هکتار معادل 6 درصد مشخص گردید و درعین حال راهکارهای لازم و ضروری جهت کاهش خسارات و صدمات را ارائه داده است که این امر می تواند برنامه ریزان و تصمیم گیران را در عرصه های مختلفی چون مدیریت حفاظت خاک و منابع طبیعی، زیست محیطی، تعیین مسیر راه ها، پدافند غیرعامل (تسهیل مدیریت بحران، آمایش، مکان یابی و. . . ) در حوضه آبریز دهستان تنیان یاری نمایند.

در حال حاضر، مرحله جدیدی از توسعه شهری با عنوان ایجاد شهر هوشمند مبتنی بر فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی در کشورهای مختلف موردتوجه قرار گرفته است و شهرها به طور فزاینده ای به عنوان هوشمند نام گذاری می شوند. بااین حال، هیچ تعریف دقیقی وجود ندارد که معیارهایی برای در نظر گرفتن یک شهر به عنوان هوشمند تعیین کند. مجموعه ای از معیارهای موجود، نسبتاً مبهم بوده و دارای اولویت های مختلفی هستند که بسته به منطقه است. تحولات اجتماعی و اقتصادی کشورها شرایط جدیدی را از لحاظ مدیریت شهرها، به خصوص در ابعاد اجتماعی و حکومتی ایجاد می کند. مطالعات و تجارب جهانی نشان می دهد، در کلان شهرهای امروز که با مسائل پیچیده و گسترده ای در ارتباط با برنامه ریزی و مدیریت توسعه شهری مواجه هستند، لازم است با ایجاد فضای تعاملی میان شهروندان و ابزارهای پیشرفته فناوری اطلاعات و ارتباطات، راه حل های هوشمندانه را شناسایی و مدیریت نمود. براین اساس، توسعه شهر هوشمند، یک مفهوم چندبعدی است. در این مقاله طرح های مطرح شده در راستای ایجاد شهرهای هوشمند در شهرهای آمستردام، بارسلون، بوستون، شیکاگو و نیویورک ارائه و تحلیل و سپس با جمع بندی این مؤلفه ها مدل مفهومی بومی سازی شده در ایران ارائه شده است. با توجه به ماهیت موضوع، رویکرد حاکم بر این پژوهش روش تحقیق توصیفی-تحلیلی و به لحاظ هدف در دسته تحقیقات کاربردی قرار دارد. به منظور گردآوری داده ها و اطلاعات موردنیاز از روش کتابخانه ای، میدانی و پیمایشی استفاده شده و جهت جمع آوری داده های میدانی از پرسشنامه ای که توسط محقق طراحی شده با توجه به فرضیه تحقیق بهره گرفته شده است. جامعه آماری این پژوهش شامل تعدادی از افراد شهر تبریز بوده که با توجه به روش کوکران به تعیین حجم نمونه اقدام گردید که این امر به صورت تصادفی بوده و نیز در تدوین برنامه اندازه گیری به صورت مرتبه ترتیبی است و برای پایایی اندازه گیری از روش ضریب آلفای کرونباخ استفاده گردیده است؛ بنابراین داده های حاصل از پرسشنامه به صورت آمار توصیفی (فراوانی، در مد، میانگین، جدول و نمودار) و آمار استنباطی (آزمون کای اسکوار و ضریب همبستگی پیرسون) در نرم افزار Spss و Amos بررسی و تحلیل گردیده است و همچنین از مدل تراکم گرتل نیز برای بررسی محورهای شهر هوشمند استفاده شده است. حجم نمونه از طریق روش کوکران 150 نفر می باشد. در تدوین پرسشنامه از مقیاس لیکرت استفاده گردید و پایایی روش تحقیق با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ 905/0 می باشد که پایایی سؤالات تأیید می گردد. مؤلفه های هوشمندسازی خدمات شهری بین 150 نفر توزیع و جهت تحلیل جمع آوری گردید. مؤلفه های شهر هوشمند و رابطه آن با خدمات شهری مورد ارزیابی قرار گرفته که در این راستا مؤلفه ها به ترتیب زیر اولویت بندی شدند: تکنولوژی، کیفیت محیط و زندگی، برنامه ریزی شهری، محیط زیست و پایداری و انرژی، حمل ونقل، اقتصاد، حکمرانی، همبستگی اجتماعی.

پدافند غیرعامل مجموعه اقدامات غیرمسلحانه ای است که موجب افزایش بازدارندگی، کاهش آسیب پذیری، تداوم فعالیت های ضروری، ارتقای پایداری ملی و تسهیل مدیریت بحران در مقابل تهدیدها و اقدامات نظامی دشمن است. هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی الزامات طراحی ایستگاه بارانداز شهرستان دورود از منظر پدافند و دفاع غیرعامل است، و الگوی کلی پژوهش از نظر هدف کاربردی و کاربرد آن در سیاست گذاری و برنامه ریزی برای طراحی ایستگاه راه آهن بارانداز امن در شهرستان دورود بوده است. روش پژوهش توصیفی-تحلیلی بوده و ابزار گردآوری و پردازش اطلاعات مراجعه به کتابخانه، مجلات معتبر و بانک ها و مراکز داده بوده است. نتایج پژوهش حاضر نشان داد در نظر گرفتن ملاحظات پدافند غیرعامل در حفظ عملکرد صحیح تأسیسات الکتریکی، در نظر گرفتن ملاحظات پدافند غیرعامل در طراحی و ساخت ساختمان های علائم و ارتباطات، ملاحظات پدافند غیرعامل در شبکه تأمین برق بالاسری راه آهن، ملاحظات پدافند غیرعامل مقابله با تهدیدات سایبری، در نظر گرفتن ملاحظات پدافند غیرعامل در حفاظت از پل ها، در نظر گرفتن ملاحظات پدافند غیرعامل در فضاسازی محوطه سازی مناسب ایستگاه، پراکنده سازی مخزن سوخت نسبت به سایر بخش ها، پیش بینی پناهگاه دومنظوره (در شرایط بحران و باقابلیت بهره برداری در شرایط عادی)، رعایت ملاحظات پدافند غیرعامل در طراحی نماهای غیرسازه ای، پیش بینی یک خط کمربندی در طراحی ایستگاه راه آهن، رعایت ملاحظات پدافند غیرعامل در طراحی سازه ابنیه ایستگاه و. . . از مهم ترین شاخص های طراحی ایستگاه بارانداز شهرستان دورود از دیدگاه پدافند غیرعامل می باشند.