مدیریت اطلاعات سلامت
سال:1402 | دوره:20 | شماره:1 (پیاپی 89) |تعداد مقالات:8

انواع اطلاعات نادرست سلامت را می توان به سه دسته کلی تقسیم کرد: 1) اطلاعات نادرست نوع 1 (اشاعه اطلاعات سلامت کاملا نادرست): در این حالت فرستنده (فرد یا رسانه) به اشاعه اطلاعات سلامت می پردازد که از نظر پزشکی کاملا نادرست هستند و موجب ایجاد یک اختلال اطلاعاتی می شوند که می تواند موجب آسیب به سلامت فرد و جامعه شود. 2) اطلاعات نادرست نوع 2 (ترویج شبه علم سلامت): در این حالت فرستنده (فرد یا رسانه) به ارایه اطلاعات نامربوط سلامت می پردازد. در این حالت ممکن است فرد پیش-فرض ها یا گزاره های درست را به صورت نادرست بیان کند یا نتیجه نادرست از آن ها بگیرد. این مورد نیز موجب ایجاد یک اختلال اطلاعاتی و آسیب احتمالی به سلامت فرد و جامعه خواهد شد. 3) اطلاعات نادرست نوع 3 (پیشنهادات مشروط): در این حالت فرستنده (فرد یا رسانه) به توصیه و پیشنهاد اطلاعات سلامت می پردازد که پس از بررسی و ارزیابی توسط دانشوران بالینی یا دانشمندان علوم بهداشتی هنوز صحت و قوت آن ها کاملا مورد تایید نیست و در شرایط خاص یا حالات ویژه و بسته به شرایط خاص هر بیمار منفرد به کار می رود. این مورد هم همچون دو مورد قبلی موجب ایجاد اختلال اطلاعاتی شده و با وجودی که هدف از این توصیه، صدمه زدن به دیگران نیست اما می تواند باعث آسیب به سلامت فرد و جامعه و گردش اطلاعات نسبتا درست در بین جامعه شود. . .

مقدمه: مدل های سرآمدی کسب وکار نقش بسیار مهمی در ارتقا عملکرد سازمان و توسعه و پیشرفت مستمر آن دارند. در پژوهش حاضر مولفه های کلیدی و شاخص های الگوی سرآمدی مدیریت فناوری اطلاعات در دانشگاه علوم پزشکی ارایه شده است. روش بررسی: این پژوهش یک پژوهش کمی-کیفی می باشد که با استفاده از روش تحلیل محتوا و تکنیک دلفی فازی انجام شده است. جامعه آماری تحقیق شامل مدیران ارشد و میانی فناوری اطلاعات در دانشگاه علوم پزشکی اصفهان و کتاب ها و مقالات مرتبط با مدیریت فناوری اطلاعات بود. روش گردآوری اطلاعات بررسی متون و منابع علمی و مصاحبه نیمه ساختاریافته با خبرگان بود. نتایج به دست آمده جهت محاسبه ضریب توافق خبرگان در قالب پنل دلفی و به صورت یک پرسشنامه به خبرگان و اساتید دانشگاه ارایه گردید و با اجرای دو مرحله ای پانل دلفی، ضریب توافق خبرگان در خصوص مولفه های مذکور از طریق محاسبه CVR به دست آمد. همچنین از معیار اعتبار اعضا در شیوه اعتباریابی نیومن استفاده شد. یافته ها: تعداد 14 بعد شامل 142 مولفه به عنوان ارزش های محوری و مولفه های مدل سرآمدی مدیریت فناوری اطلاعات در دانشگاه علوم پزشکی شناسایی شد. در پایان دو مولفه حذف و 140 مولفه با ضریب توافق بالای 4/0 مورد تایید قرار گرفت. نتیجه گیری: به نظر می رسد، شاخص های انتخاب شده دراین پژوهش قادرند زمینه را جهت توسعه و تحقق سرآمدی مدیریت فناوری اطلاعات در دانشگاه علوم پزشکی فراهم نمایند. این شاخص ها سازمان را قادر می سازند تا ضمن آسیب شناسی جامع فرایندهای خود، طرح ها و اقدامات بهبود را استخراج کرده و اجرا نماید.

مقدمه: بلاک چین به عنوان یک پایگاه داده توزیع شده، ایمن، شفاف و قابل اعتماد که توسط یک جامعه به اشتراک گذاشته می شود، می تواند بر شبکه های زنجیره تامین پایدار نیز تاثیر بگذارد. این تحقیق با هدف تعیین رابطه علی عوامل مرتبط با بکارگیری بلاک چین در زنجیره تامین پایدار حوزه سلامت انجام شده است. روش بررسی: پژوهش حاضر از نوع توصیفی است و با مشارکت 5 نفر از خبرگان بیمارستان علی ابن ابیطالب رفسنجان انجام شد. خبرگان به صورت گلوله برفی انتخاب شدند. جهت گردآوری و تحلیل داده ها، از مصاحبه ساختاریافته و روش نقشه شناختی فازی استفاده گردید. یافته ها: بر اساس ادبیات تحقیق و نظرخواهی از خبرگان، پانزده متغیر از متغیرهای مرتبط با کاربرد بلاک چین در زنجیره تامین پایدار سلامت شناسایی گردید. نتایج نشان داد که متغیر رمزگذاری داده ها با ضریب 03/2 بیشترین تاثیرگذاری و متغیر مقیاس پذیری با ضریب 20/2 بیشترین اثرپذیری را داشتند. از بین 15 عامل، متغیر استاندارد سازی و توسعه بسترهای نرم افزاری با ضریب 97/2 بیشترین درجه مرکزیت دارد. نتیجه گیری: با شناسایی عوامل اثر گذار و اثرپذیر در بکارگیری بلاک چین، مسیولین بیمارستان علی ابن ابیطالب (ع) می توانند با پیاده سازی فناوری بلاک چین، از رمزگذاری داده ها که محیطی امن مهیا می کند، استفاده کنند و هم چنین یک سیستم هوشمندی برای راحتی بیماران در برقراری ارتباط با بیمارستان ایجاد نماید.

مقدمه: با گسترش چشمگیر فعالیت های پژوهشی، سلب اعتبار برخی از بروندادهای علمی حوزه پزشکی نیازمند بررسی است. از این رو پژوهش حاضر با هدف تعیین ابعاد و الگوهای همکاری آثار سلب اعتبار شده بین المللی حوزه پزشکی در پایگاه اطلاعاتی اسکوپوس انجام شده است. روش بررسی: پژوهش حاضر با استفاده از روش تحلیل کتاب سنجی و با رویکرد علم سنجی و فنون مصورسازی، برای ترسیم همکاری های علمی انجام شد. جامعه پژوهش، تمام آثار سلب اعتبار شده پزشکی موجود از سال 2016 تا پایان2020 در پایگاه اطلاعاتی اسکوپوس بود که با استفاده از روش تحلیل شبکه ای مطالعه شد. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که طی دوره زمانی مورد بررسی، 480 اثر منتشر شده در پایگاه اسکوپوس، سلب اعتبار شده است که کشورهای آمریکا، انگلستان، هند، چین دارای بیشترین شاخص مرکزیت رتبه، نزدیکی و بینابینی هستند که در نتیجه تاثیرگذاری بیشتری بر سایر کشورها در شبکه علمی را دارند. همچنین کشورهای مذکور نقش مهمی در اتصال گره ها و انتقال اطلاعات در شبکه ایفا می کنند که با استفاده از مصورسازی می توان شبکه آثار سلب اعتبار شده را مشاهده کرد. نتیجه گیری: مقالات سلب اعتبار شده در کشورهای آمریکا و انگلستان دارای شاخص های مرکزیت بالا هستند که این نشان دهنده نفود و قدرت بیشتر این کشورها است که تاثیرگذاری بیشتری نیز بر سایر کشورها در شبکه علمی دارند.

مقدمه: مطالعه بروندادهای علمی با استفاده از شاخص های علم سنجی، ابزاری موثر جهت درک تحقیقات علمی است. هدف پژوهش حاضر تعیین ساختار و روابط موضوعی مقالات حوزه بهداشت محیط است. روش بررسی: پژوهش حاضر با رویکرد علم سنجی به تحلیل محتوای متون با استفاده از روش هم رخدادی واژگان و تحلیل شبکه اجتماعی انجام شد. جامعه آماری شامل 7438 مقاله نمایه شده در پایگاه Web of Science Core Collection (WOSCC) در حوزه بهداشت محیط در بازه زمانی 2011-2020 است. تحلیل داده ها با استفاده از روش تحلیل خوشه ای و نمودار راهبردی انجام شده است. یافته ها: یافته ها نشان داد که از نظر فراوانی کلیدواژه بهداشت عمومی، آلودگی هوا و تغییرات آب و هوایی بیشترین فراوانی را در پژوهش های حوزه بهداشت محیط داشته است. یافته های مربوط به خوشه بندی سلسله مراتبی منجر به شکل گیری 10 خوشه در این حوزه گردید که خوشه های «فلزات سنگین» و «آلودگی هوا» خوشه های با مرکزیت و تراکم بالا مشخص شد. نتیجه گیری: با توجه به فراوانی کلیدواژه ها و خوشه های به دست آمده از نمودار راهبردی، زمینه های موضوعی فلزات سنگین و آلودگی هوا زمینه های نوظهور در این حوزه بود. برخی موضوعات مهم و مرتبط با بهداشت محیط نظیر مدیریت بهداشت محیط، مدیریت کیفیت آب، و غیره کمتر به آن توجه شده است.

مقدمه: اقتصاد مقاومتی برای عملیاتی شدن، پیش از هر چیز نیاز به درک یکسان و تبیین صحیح در کشور دارد. با توجه به اهمیت موضوع، مطالعه حاضر با هدف تبیین کلی مفهوم اقتصاد مقاومتی و تعیین مصادیق و الزامات آن و همچنین شناسایی الزامات آن در حوزه سلامت از دیدگاه صاحبنظران اقتصادی و اقتصاد سلامت انجام شد. روش بررسی: در مطالعه کیفی حاضر، 8 مصاحبه عمیق با صاحبنظران اقتصادی و اقتصاد سلامت از آگوست 2019 تا فوریه 2020 تا رسیدن به سطح اشباع انجام شد. مصاحبه شوندگان به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و با آن ها مصاحبه چهره به چهره انجام شد. مصاحبه ها بعد از پیاده سازی به روش تحلیل محتوای قراردادی تحلیل شدند. به منظور کدگذاری و مدیریت داده ها از نرم افزار MAXQDA Analytics Pro 2020 (VERBI GmbH Berlin) Release 20. 4. 0 استفاده شد. یافته ها: دو مفهوم کلی «تاب آوری اقتصادی» و «مفهوم جامع اقتصاد مقاومتی» برای اقتصاد مقاومتی مشخص و مصادیق آن ها و همچنین الزامات مربوط به هر کدام تعیین شد. ضربه گیر کردن اقتصاد، اقتصاد بدون نفت، بهره وری اقتصادی و تغییر و تحول از مصادیق تاب آوری اقتصادی، و عدالت محوری، دانش بنیانی، درون زایی، برون گرایی، مردمی بودن، فرهنگ جهادی، اسلامی کردن اقتصاد و اقتصاد مقاومتی به مثابه اقتصاد سیاسی از مصادیق مفهوم جامع اقتصاد مقاومتی شناسایی شدند. همچنین مصادیق و الزامات اقتصاد مقاومتی در بخش سلامت تشریح شد. نتیجه گیری: برداشت های متعدد و متفاوتی از مفهوم اقتصاد مقاومتی وجود دارد؛ به منظور اجرایی و عملیاتی شدن آن در بخش های مختلف و از جمله در بخش سلامت، اولین قدم رسیدن به ادبیات و درک مشترک از مفهوم اقتصاد مقاومتی بین صاحبنظران مرتبط می باشد.

مقدمه: به دلیل مواجهه جامعه پژوهش با اطلاعات و بحث تشخیص اطلاعات درست از نادرست که افراد در طی بحران با آن مواجه می شوند، پژوهش حاضر با هدف تعیین رابطه سواد سلامت و سواد سلامت الکترونیک با پذیرش باور توطیه و اضطراب آینده در مواجهه با کووید-19 در بین دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه شهید چمران اهواز انجام شده است. روش بررسی: مطالعه حاضر، پیمایشی از نوع همبستگی بود و بر روی 362 نفر از دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه شهید چمران اهواز در سال تحصیلی 1399-1400 انجام شد. ابزار مورد استفاده، شامل پرسشنامه 32 گویه ای در پژوهش Duplaga و Grysztar (2021) بود. داده ها با استفاده از آزمون ضریب همسبستگی پیرسون تحلیل شد یافته ها: یافته ها نشان داد سواد سلامت و سواد سلامت الکترونیک با پذیرش باور توطیه و اضطراب آینده رابطه عکس داشتند و افزایش سواد سلامت و سواد سلامت الکترونیک باعث کاهش پذیرش باور توطیه و اضطراب آینده افراد می شود. نتیجه گیری: بنابر یافته های پژوهش، دانشجویان با سواد سلامت بالاتر، در برابر اطلاعات نادرست و جعلی و اضطراب آینده ناشی از آن و همچنین تیوری های توطیه مرتبط با این اطلاعات هوشمندانه تر عمل می کنند. بنابراین افزایش سواد سلامت و سواد سلامت الکترونیک دانشجویان می تواند به مبارزه با پیامدهای منفی و اثرات بد بحران سلامت و بیماری های اطلاعاتی کمک کند.

مقدمه: انقلاب صنعتی چهارم یا صنعت 0/4 با بهره مندی از فناوری هایی مانند اینترنت اشیا، اینترنت، رایانش ابری و هوش مصنوعی درک ما را از دنیای پیرامونمان تغییر خواهد داد. این صنعت کاربردهای گسترده ای در بخش سلامت دارد در نتیجه این تحقیق با هدف شناسایی و مدل سازی محرک های نتیجه ای صنعت 0/4 در بهداشت و درمان کاشان انجام شده است. روش بررسی: این تحقیق از نوع تحقیقات آمیخته است و در 2 مرحله انجام شده است. در مرحله اول محرک های نتیجه ای شناسایی و در مرحله دوم مدلی برای آن ها ارایه شد. شیوه نمونه گیری، در هر 2 مرحله هدفمند بود. تعداد مشارکت کنندگان در مراحل تحقیق به ترتیب 14 نفر و 10 نفر، ابزار گرداوری داده ها مصاحبه های نیمه ساختاریافته و پرسشنامه محقق ساخته و شیوه تحلیل داده ها، تحلیل تماتیک و مدل سازی ساختاری تفسیری فراگیر فازی است. یافته ها: در این تحقیق 55 محرک نتیجه ای شناسایی گردید که در قالب 12 مقوله دسته بندی شدند. بر اساس مدل سازی ساختاری محرک ها مشخص گردید که محرک های «بهبود علم پزشکی»، «طراحی محصول و خدمت»، «دسترسی و حفاظت از داده ها»، مهم ترین محرک هایی هستند که می توانند در سیاست گذاری های کلان کشور، سیاست های بخش سلامت و استراتژی های سازمانی در نظر گرفته شوند. نتیجه گیری: به منظور تشویق بخش سلامت برای رفتن به سمت بهداشت و درمان 0/4 لازم است سه ضلع اصلی (دولت، جامعه و مدیران بخش سلامت) در این خصوص آگاهی لازم را کسب کنند. با توجه به یافته های تحقیق لازم است مزایای کاربرد صنعت 0/4 در بهداشت و درمان در قالب کارگاه های آموزشی برای مدیران بخش سلامت و سیاست گذاران دولتی برگزار شود.