مطالعات تجربی حسابداری مالی
سال:1395 | دوره:13 | شماره:51 |تعداد مقالات:7

در عصری که شرکت ها برای بقا در بازارهای رقابتی با چالش های فراوانی روبرو هستند، سلامت مالی و شناسایی عواملی که منجر به بحران های مالی می شوند از اهمیت بسزایی برخوردار می باشد. در این راستا، پژوهش حاضر به بررسی تاثیر محافظه کاری و ویژگی های کیفی مبتنی بر اطلاعات حسابداری بر ریسک ورشکستگی مالی شرکت های آلتمن و جهت z ' پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران پرداخته است. برای سنجش ریسک ورشکستگی از امتیاز تعیین ویژگی سود مبتنی بر داده های حسابداری از معیارهای کیفیت اقلام تعهدی، پایداری، قابلیت پیش بینی و هموار بودن استفاده شده است. نتایج برآورد رابطه فرضیه های پژوهش با استفاده از تکنیک داده های پانلی در نرم افزار ایویوز نسخه 7، برای 126 شرکت بورس اوراق بهادار تهران در طی دوره 5 ساله 1389 تا 1393 حاکی از این است که استفاده از محافظه کاری مشروط در حسابداری نه تنها تغییرات چشمگیری در کاهش ریسک ورشکستگی ایجاد نکرده است بلکه توانایی افزایش ریسک ورشکستگی مالی شرکتهای بورسی ایرانی را نیز داشته است. حتی مستعد افزایش درماندگی مالی شرکت های ایرانی بوده است. نتایج همچنین وجود رابطه تاثیر با اهمیت ویژگی های کیفی مبتنی بر اطلاعات حسابداری را (کیفیت اقلام تعهدی، پایداری، پیش بینی پذیری) بر ریسک ورشکستگی مالی شرکت ها را تایید می کند. به طور کلی یافته ها بیانگر آن است که ریسک ورشکستگی مالی شرکت بیشتر تحت تاثیر شرایط اقتصادی کشور، سیاست های تامین مالی، انداز ه شرکت، نوع صنعت و بهبو د ویژگی های کیفی مبتنی بر اطلاعات حسابداری است تا رویکردهای محافظه کارانه.

موضوع این پژوهش، بررسی اثر اخبار منفی در طول یک فصل بر محتوای اطلاعاتی اعلامیه های سود فصلی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. ارزش فرآیند گزارشگری سود که به عنوان یک منبع اطلاعاتی برای سرمایه گذاران محسوب می شود بستگی زیادی به میزان تاخیر در افشای اخبار بد دارد. این فرآیند چه به سبب ایجاد انگیزه برای افشای اختیاری و زودهنگام اطلاعات و چه در قالب افشای اجباری اطلاعات، منجر به افشای دقیقتر و بهنگام تر اخبار بد می شود. در حالت اول اعلامیه سود نقش تایید داشته و در حالت دوم سود به خودی خود وسیله ای برای افشای اخبار بد است. چنین به نظر می رسد که مدیران در زمان وجود اخبار خوب و کم بودن میزان عدم تقارن اطلاعاتی تمایل بیشتری به افشای اختیاری دارند تا زمانیکه اخبار بدی درباره شرکت وجود دارد. سوال اصلی در این تحقیق این است که آیا بین وجود اخبار منفی در طول فصل با محتوای اطلاعاتی سود رابطه معناداری وجود دارد؟ بدین منظور از اطلاعات 80 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در فاصله سالهای 1387 تا 1391 که تمام اطلاعات فصلی آنها در کدال موجود بود استفاده و جهت سنجش این رابطه از آزمون رگرسیون اثرات ثابت استفاده شد. نتایج تحقیق بیانگر این موضوع است که وجود اخبار منفی در طول یک فصل بر محتوای اطلاعاتی سود آن فصل تاثیری مثبت و معنادار دارد.

امروزه، اصلاحات اقتصادی ازنوع خصوصی سازی دربسیاری ازکشورها به ویژه کشورهای درحال توسعه به عنوان یک رویکرد راهبردی محسوب می شود. هرچه دولت ها بزرگتر شوند، عرصه رقابت در بازارکمترمی شود، بنابراین به نظر می رسد حوزه هایی باید به بخش خصوصی واگذار گردد، تا از این طریق رقابت ایجاد گردد. با حرکت به سمت خصوصی سازی و تغییرات درالگوی رقابت و مطرح شدن تجارت جهانی، اهمیت حسابداری مدیریت به وضوح قابل اندرسون و لنن (1999) است که به بررسی رابطه میزان (CT) مشاهده است. پژوهش حاضر مبتنی بر تئوری احتمال خصوصی سازی بر عملکرد مالی شرکت های خصوصی شده با تاکید بر استفاده از ابزارهای حسابداری مدیریت به عنوان متغیر میانجی می پردازد. داده های مربوط به ابزارهای حسابداری مدیریت مورد استفاده توسط شرکت ها در طی 6 سال، از طریق پرسش نامه و داده های مربوط به خصوصی سازی و عملکرد مالی از طریق اطلاعات مندج در صورت های مالی برای 48 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران که تاریخ پذیرش آن ها قبل از سال 1387 می باشد و تا سال 1392 به طور مستمر به فعالیت خود ادامه داده اند، جمع آوری شده و با استفاده از نرم افزار نسخه 2014 مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفته است. نتایج تحقیق بیانگر وجود رابطه مثبت بین عملکرد مالی و PLS خصوصی سازی است که حسابداری مدیریت به عنوان متغیری میانجی باعث تشدید این رابطه می گردد. همچنین استفاده از ابزارهای حسابداری مدیریت، با عملکرد مالی شرکت ها و نیز با خصوصی سازی آن ها رابطه مثبتی دارد.

پژوهش حاضر به بررسی تاثیر متغیرهای کلان اقتصادی بر تصمیمات تامین مالی مدیران میپردازد. بدین منظور نرخ تورم، نرخ برابری ارز، نرخ رشد اقتصادی، نرخ بهره بانکی و میزان اعتبارات بانکی به عنوان نماینده متغیرهای کلان اقتصادی و نسبت کل بدهی ها به حقوق صاحبان سهام به شاخصی جهت تصمیم گیری نحوه تامین مالی توسط مدیران در نظر گرفته شدند. داده های مورد نظر برای انجام این پژوهش از اطلاعات شرکت های فعال در بورس اوراق بهادار تهران در بازه زمانی سال های 1375 تا 1390 گردآوری و از نظر آماری با به کارگیری مدل های رگرسیونی چند متغیره مبتنی بر داده های ترکیبی، تجزیه و تحلیل شده است. با توجه به نتایج پژوهش، از بین متغیرهای کلان اقتصادی سه متغیر نرخ تورم، نرخ رشد اقتصادی و نرخ بهره بانکی با نسبت بدهی به عنوان شاخصی جهت تصمیمات تامین مالی مدیران رابطه ای معنادار و با جهت منفی دارد، ولی متغیرهای نرخ برابری ارز و میزان اعتبارات بانکی با نسبت بدهی رابطه ای معنادار ندارند.

گزارش های مالی ابزاری است که اطلاعات حسابداری را به استفاده کنندگان به ویژه سرمایه گذاران منتقل می نماید. زمانی که کیفیت گزارشگری ضعیف باشد، سرمایه گذاران بر اطلاعات گستره بازار و صنعت تکیه می کنند. این اقدام سبب حرکات مشترک قوی تر بازده سهم با بازده بازار و صنعت و افزایش همزمانی بازده سهام می شود. عواملی همچون مشکل نمایندگی جریان نقد آزاد ممکن است باعث مخدوش شدن کیفیت اطلاعات توسط مدیران و در نتیجه گمراهی سرمایه گذاران خارجی گردد. بنابراین هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر مشکل نمایندگی جریان نقد آزاد بر همزمانی بازده سهام و کیفیت گزارشگری مالی می باشد. در این راستا برای آزمون فرضیه ها از داده های 105 شرکت از شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در طی سال های 1388 تا 1392 استفاده شده است. یافته های حاصل از پژوهش نشان می دهد که در شرکت هایی با مشکل نمایندگی جریان نقد آزاد شدیدتر، همزمانی بازده سهام بیشتر می باشد. هم چنین نتایج بیانگر این مطلب است که مشکل نمایندگی جریان نقد آزاد بر کیفیت گزارشگری مالی تاثیر منفی و معناداری دارد. بنابراین سرمایه گذرانی که در بورس اوراق بهادار سرمایه گذاری می کنند و توجه اصلی آن ها به جریان نقد آزاد معطوف می باشد، باید مشکل نمایندگی جریان نقدآزاد را به عنوان عاملی موثر بر تصمیمات مد نظر قرار دهند.

با توجه به تئوری نمایندگی، نظریه علامت دهی، تئوری ذینفعان، نظریه عدم تقارن اطلاعاتی و در نهایت اثبات نیاز استفاده کنندگان از صورت های مالی به این اطلاعات و تایید آن از سوی حسابرسان مستقل، لذا در این تحقیق به بررسی تاثیر کیفیت حسابرسی مستقل انجام شده بر کیفیت افشای اطلاعات صورتهای مالی می پردازیم. این تحقیق در بازه زمانی سالهای 1388 تا 1392 برای شرکت های فعال در بورس اوراق بهادار تهران انجام شده است. متغیر مستقل این تحقیق کیفیت حسابرسی مستقل است که با متغیرهای تخصص صنعت حسابرس، دوره تصدی حسابرس، کیفیت موسسه حسابرسی، قدمت و تجربه موسسه حسابرسی و حق الزحمه حسابرسی سنجیده می شود. متغیر وابسته این تحقیق نیز کیفیت افشای اطلاعات صورت های مالی است که با استفاده از امتیازات سالانه تعلق گرفته به شرکت ها محاسبه تجزیه و تحلیل شده اند با توجه به نتایج گرفته شده از تجزیه و R می شود. داده ها با استفاده از نرم افزار آماری تحلیل های آماری، برخلاف تصور جامعه، بین کیفیت حسابرسی مستقل و کیفیت افشای اطلاعات صورت های مالی رابطه معنی داری وجود ندارد.

امروزه اقتصاد دانش بنیان نشان دهنده انتقالی عظیم از منابع مادی به دانش است. اگرچه نقش و جایگاه داراییهای فیزیکی و مالی به منظور دستیابی به اهداف سازمان را نمی توان انکار کرد، اما آنچه که اهمیت دارد این است که امروزه دانش، پیشرفت فناوری، روابط خوب با مشتریان، سیستم های طلاعاتی و... که سرمایه فکری سازمان را تشکیل می دهند، به عنوان عوامل کلیدی موفقیت در عصر اطلاعات شناخته می شوند به طوری که میتوان اذعان نمود امروزه سرمایه فکری نقش بسزایی در عملکرد شرکت داشته و بر دستاوردهای مالی همچون، ارزش بازار، سودآوری، بهرهوری و... موثر می باشد. این پژوهش به بررسی اثر تعاملی سرمایه فکری و اجزای آن و کارایی سرمایه گذاری بر ارزش شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می پردازد. بدین منظور اطلاعات 105 شرکت طی سالهای 1388 تا 1393 از شرکت های پذیرفته شده در بورس به عنوان نمونه انتخاب شدند. نتایج حاصل از پژوهش نشان دهنده ارتباط منفی و معنادار بین ضریب ارزش افزوده سرمایه فکری و ارزش شرکت می باشد. در نهایت نتایج بدست آمده بیانگر ارتباط مثبت و معنادار بین اثر تعاملی ضریب ارزش افزوده سرمایه فکری و اجزای آن شامل کارایی سرمایه ارتباطی و ساختاری و کارایی سرمایه گذاری بر ارزش شرکت می باشد.