مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی کردستان
سال:1401 | دوره:27 | شماره:5 (مسلسل 122) |تعداد مقالات:12

زمینه و هدف: دیابت یک بیماری متابولیک با افزایش سطح قند خون می باشد. سلول های غلاف کننده بویایی (OECs) قادر به بیان انواع فاکتور های رشد می باشند و کیناز وابسته به اینتگرین(ILK) نیز در تنظیم فرآیندهای مختلف سلول نقش دارد. لذا در این مطالعه اثرات غلظت های پایین و بالای سیلیبینین بر میزان بیان فاکتور رشد اندوتلیال عروقی (VEGF) و ILK در شرایط گلوکز نرمال و بالا در سلولهای OEC مورد بررسی قرار گرفته است. مواد و روش ها: در این مطالعه سلول های OEC از مخاط بویایی نوزاد موش صحرایی استخراج و کشت داده شد. غلظت های پایین (µ, M 5و1) و بالا(µ, M 75و 50) سیلیبینین در شرایط گلوکز نرمال و بالا به محیط کشت سلول ها اضافه گردید. در پایان مطالعه، میزان بیان پروتئین های VEGFو ILK با استفاده از وسترن بلات تعیین گردید. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از روش ANOVA انجام شد. یافته ها: در شرایط گلوکز بالا، غلظت های پایین سیلیبینین سبب حفظ بیان معنی دار و غلظت های بالای آن سبب کاهش معنادار و وابسته به دوز ILK گردید. اما در شرایط گلوکز بالا غلظت های پایین سیلیبینین سبب کاهش معنادار بیان VEGF و غلظت های بالای آن سبب افزایش معنادار و وابسته به دوز بیان VEGF گردید. نتیجه گیری: گلوکز بالا، سبب افزایش بیان ILK و VEGF در سلول های OEC می گردد و درمان با غلظت های پایین سیلیبینین سبب حفظ بیان ILK و کاهش بیان VEGF می گردد. لذا به نظر می رسد که غلظت های پایین سیلیبینین، درمانی موثر در حفاظت سلول ها از سمیت سلولی ناشی از هایپرگلیسمی دیابت از طریق تثبیت میزانILK و کاهش میزان VEGFمی باشد.

زمینه و هدف: گزارش شده است که لیتیوم دارای اثرات حفاظت نورونی در بیماری های نورودژنراتیو می باشد. در این مطالعه، ارتباط بین سطح سرمی لیتیوم و بیماری پارکینسون ناشی از سم 6-هیدروکسی دوپامین در موش صحرایی بررسی شد. مواد و روش ها: سم 6-هیدروکسی دوپامین به ناحیه دسته مغزی جلویی میانی تزریق شد. آزمون های رفتاری قبل از تزریق سم و در هفته های دوم و ششم پس از ان انجام گرفت. در هفته هفتم، نمونه خون از قلب حیوانات جمع آوری شد و سپس بقاء سلول های دوپامینرژیک در بخش متراکم هسته جسم سیاه با استفاده از ایمونوهیستوشیمی بررسی شد. لیتیوم با استفاده از روش الکترود انتخابی یون اندازه گیری شد. نتایج: اختلاف معنی داری در سطح سرمی لیتیوم بین موش های گروه کنترل و موشهای دریافت کننده سم 6-هیدروکسی دوپامین مشاهده نشد. بر اساس شدت علائم رفتاری، موش های دریافت کننده سم به دو زیرگروه علامت دار (با علائم شدید) و بی علامت (با علائم خفیف ) تقسیم شدند. درصد مرگ نورون های دپامینرژیک در زیرگروه های علامت دار 16±,83 و بدون علامت 10 ±,45 درصد کمتر از گروه کنترل بود. سطح سرمی لیتیوم در زیر گروه بدون علامت بصورت معنی داری بیشتر از آن در زیرگروه علامت دارو کنترل بود. نتیجه گیری: سطح سرمی لیتیوم در اسیب خفیف تا متوسط نورون های دوپامینرژیک جسم سیاه افزایش می یابد ولی در اسیب شدید به مقدار طبیعی باز می گردد. از این رو افزایش در سطح سرمی لیتیوم می تواند به تشخیص زودرس بیماری پارکینسون کمک کند.

زمینه و هدف: سرترالین ازجمله داروهای ضدافسردگی است که گزارش های بحث برانگیزی در رابطه با عوارض این دارو بر روی دستگاه تولید مثل وجود دارد. مطالعه حاضر به منظور ارزیابی اثرات محافظتی ویتامین E در برابر آسیب های ناشی از سرترالین بر دستگاه تناسلی موش نر انجام پذیرفت. مواد و روش ها: در این مطالعه تجربی، 40 سر موش نر بالغ به هشت گروه پنج تایی تقسیم شدند. چهار گروه از موش ها ویتامین E را به میزان 100 واحد بین المللی به ازای هر کیلوگرم وزن بدن به صورت خوراکی به مدت 42 روز دریافت نمودند. به سه گروه از گروه های فوق بعد از دریافت ویتامین E، سرترالین به میزان 5، 10 و 20 میلی گرم بر کیلوگرم وزن بدن به صورت خوراکی تجویز گردید. یک گروه به عنوان کنترل در نظر گرفته شده و سه گروه دیگر تنها سرترالین را به میزان 5، 10 و 20 میلی گرم بر کیلوگرم وزن بدن به صورت خوراکی دریافت نمودند. 24 ساعت پس از آخرین تیمار، نمونه های خونی و بافتی بیضه جمع آوری و جهت بررسی های بیوشیمیایی، هیستوشیمیایی، شاخص های اسپرماتوژنز و همچنین بیان ژن-های Bcl-2، Caspase-3 و Hsp70-2 مورد استفاده قرار گرفت. یافته ها: نتایج نشان دهنده افزایش معنی دار سطح مالون دی آلدئید، نیتریک اکساید، بیان ژن های Caspase-3 و Hsp70-2 و کاهش معنی داری در شاخص های اسپرماتوژنز، سطح ظرفیت آنتی اکسیدانی تام، تستوسترون و بیان ژن Bcl-2 در گروه دریافت کننده سرترالین به میزان 20 میلی گرم بر کیلوگرم وزن بدن بود (0/05>P). پارامترهای ذکر شده در گروه هایی که همراه سرترالین ویتامین E را نیز دریافت کرده بودند، بهبود یافته بود. نتیجه گیری: ویتامین E می تواند اثرات منفی بر پارامترهای بیوشیمیایی، هیستوشیمیایی، شاخص های اسپرماتوژنز و همچنین بیان ژن های Bcl-2، Caspase-3 و Hsp70-2 در بافت بیضه موش های دریافت کننده سرترالین را بهبود بخشد.

زمینه و هدف: نیتریک اکساید در ناحیه هیپوکمپ پشتی در پاسخ به فرآیندهای اضطراب و افسردگی به دنبال استرس درگیر است؛ لذا در این مطالعه، تأثیر ال-آرژنین و ال-نیم موجود در ناحیه هیپوکمپ پشتی بر اضطراب، افسردگی و میزان فاکتور رشد مشتق شده از عروق مغز در موش های کوچک آزمایشگاهی نر نژاد NMRI استرس دیده مورد بررسی قرار گرفت. مواد و روش ها: استرس شوک الکتریکی (10 هرتز، ولتاژ 40 میلی ولت به مدت 60 ثانیه) به کف پای حیوان به مدت 4 روز پشت سرهم اعمال شد. ال-آرژنین و یا ال-نیم در سه دوز 1، 5 و 10 میکروگرم/موش به صورت دوطرفه در ناحیه هیپوکمپ پشتی پنج دقیقه قبل از شروع استرس شوک الکتریکی کف پا در هر روز تزریق شد. رفتارهای شبه-اضطراب، افسردگی و میزان فاکتور رشد مشتق شده از عروق مغز 24 ساعت بعد از آخرین روز استرس به ترتیب با استفاده از ماز بعلاوه مرتفع، تست شنای اجباری و الایزا اندازه گیری شد. یافته ها: تزریق دوزهای مختلف ال-آرژنین و ال-نیم قبل از استرس در ماز بعلاوه مرتفع نشان داد که تعداد دفعات رفتن به بازوی باز کاهش می یابد. تعداد ورودی ها در بازوی بسته در گروه استرس نسبت به گروه کنترل افزایش یافت. همچنین تزریق دوزهای مختلف ال-آرژنین و ال-نیم در هیپوکمپ پشتی قبل از استرس در تست شنای اجباری سبب کاهش معنی دار زمان شنا کردن و افزایش زمان غوطه وری و تقلا کردن در گروه استرس نسبت به گروه کنترل شد. علاوه براین، نتایج نشان داد که تزریق دوزهای مختلف ال-آرژنین و ال-نیم قبل از استرس تأثیری معنی داری بر میزان فاکتور رشد-مشتق شده از عروق مغزی ندارد. نتیجه گیری: نیتریک اکساید در ناحیه هیپوکمپ پشتی احتمالاً واکنش های اضطرابی و افسردگی القا شده ناشی از استرس شوک الکتریکی را واسطه گری می کند.

زمینه و هدف: داکریوسیستورینوستومی (DCR) یکی از شایع ترین اعمال جراحی چشم پزشکی است که غالباً با خونریزی در ارتباط است. با توجه به نبودن پژوهش مشابه، در این مطالعه بر آن شدیم که اثر دو داروی رمی فنتانیل و ترانگزامیک اسید بر میزان خونریزی حین عمل جراحی DCR را بررسی و مقایسه کنیم. مواد و روش ها: این مطالعه کارآزمایی بالینی دو سو کور تصادفی بر روی 162 بیمار کاندید عمل جراحی DCR مراجعه کننده به بیمارستان فیض در سال 1398 انجام گرفت. بیماران به روش نمونه گیری تدریجی تصادفی انتخاب و به صورت تصادفی به سه گروه دریافت کننده ترانگزامیک اسید، رمی فنتانیل و نرمال سالین(شاهد) حین عمل جراحی تقسیم شدند. میزان خونریزی، متغیرهای همودینامیک و مدت زمان عمل جراحی در گروه ها مورد مقایسه قرار گرفت. یافته ها: میانگین حجم خونریزی حین جراحی در گروه شاهد به صورت معنی داری بیشتر از گروه های ترانگزامیک اسید و رمی فنتانیل بود. هم چنین میانگین خونریزی حین عمل در گروه ترانگزامیک اسید کمتر از گروه رمی فنتانیل بود؛ ولی اختلاف معنی داری بین دو گروه در این زمینه وجود نداشت (0/05

زمینه و هدف: انتخاب داروی بیهوشی مناسب برای القا و نگهداری بیهوشی در ثبات همودینامیک و کنترل درد بیماران دارای اهمیت بسیار است. هدف از این مطالعه مقایسه ترکیب کتامین-رمی فنتانیل با ترکیب کتامین-پروپوفول بر روی درد، بی قراری و تغییرات همودینامیک بیماران در جا اندازی بسته شکستگی بینی است. مواد و روش ها: این مطالعه کارآزمایی بالینی یک سو کور بر 80 بیمار دچار شکستگی بینی در کلاس بیهوشی 1 ASA که تحت عمل جراحی جااندازی بسته شکستگی بینی قرار گرفته انجام گردید. به بیماران گروه اول mg/kg 0/75 کتامین وµ, g/kg 2 رمی فنتانیل و به گروه دوم mg/kg 0/75 کتامین و mg/kg 1/5 پروپوفول جهت القای بیهوشی تجویز گردید. تغییرات همودینامیک (تعداد ضربان قلب، فشار خون سیستولیک و دیاستولیک)، شدت درد، میزان بی قراری و همچنین بروز تهوع و استفراغ و تغییرات اشباع هموگلوبین شریانی از اکسیژن هنگام عمل جراحی، بلافاصله پس از القای بیهوشی و پس از عمل جراحی هر 15 دقیقه تا 2 ساعت ارزیابی شد. یافته ها: بر اساس آنالیز آماری داده های جمع آوری شده بیماران، میانگین ضربان قلب و نمره شدت درد در گروه کتامین-رمی فنتانیل به طور معنی داری کمتر از گروه کتامین-پروپوفول بود (0/05 > P). ). میانگین فشار خون سیستولی و دیاستولی و امتیاز سدایشن آژیتاسون در دو گروه تفاوت معنی دار آماری نداشت (0/05 < P). عارضه تهوع در گروه کتامین-رمی فنتانیل بالاتر و افت درصد اشباع اکسیژن در گروه کتامین-پروپوفول بالاتر بود (0/05 > P). تفاوت آماری معنی داری بین دو گروه از نظر عارضه استفراغ وجود نداشت (0/05 < P). نتیجه گیری: بر اساس نتایج این مطالعه استفاده از ترکیب کتامین-رمی فنتانیل در مقایسه با کتامین-پروپوفول در جا اندازی بسته شکستگی بینی، با ثبات همودینامیک بیشتر، بی دردی بالاتر و بروز آپنه و افت اشباع اکسیژن شریانی کمتر همراه است.

زمینه و هدف: اندازه گیری تیزبینی با استفاده از VEP در بیمارانی که سطح همکاری پایینی دارند از اهمیت زیادی برخوردار است. لذا هدف از این مطالعه بررسی اثر فرکانس فضایی بر پارامترهای موج VEP در ارزیابی تیزبینی با Sweep VEP است. مواد و روش ها: در این مطالعه مقطعی تعداد 63 دانشجوی دانشگاه علوم پزشکی با میانگین سنی 3/93 ±,22/81 سال انتخاب شدند. پس از معاینه کامل چشمی و اصلاح عیوب انکساری، بهترین دید اصلاح شده به صورت سابجکتیو با تست Freiburg Acuity contrast test تعیین و ثبت گردید. سپس VEP با دستگاه الکتروفیزیولوژی رولند برای رنج محدودی از فرکانس های فضایی از 2 تا 37/5 سیکل بر درجه ثبت گردید. پارامترهای ثبت شده شامل زمان های تاخیر N1، P1، N135 و دامنه موج بود. یافته ها: آزمون آنالیز واریانس با اندازه گیری تکراری نشان داد که اثر فرکانس فضایی (سایز محرک) بر دامنه موج، زمان تاخیر N1، زمان تاخیز P1، زمان تاخیر N135 معنی دار بوده است (0/001>P). آزمون تی زوجی تفاوت معنی داری را در تیزبینی سابجکتیو و تیزبینی استخراج شده با VEP نشان داد(0/001>P). نتیجه گیری: با توجه به ارتباط معنی دار دامنه موج VEP با فرکانس فضایی بدست آمده در این مطالعه، می توان از تکنیک Sweep VEP به عنوان ابزار ابجکتیو و معتبر در تخمین تیزبینی بویژه در افرادی که سطح همکاری کمی دارند استفاده کرد.

زمینه و هدف: هرچند تصویربرداری تشدید مغناطیسی روش ترجیحی با حساسیت تشخیصی بالا برای به تصویر کشیدن فتق دیسک است؛ اما تشخیص قطعی بر اساس تفسیر تصاویر MRI هنوز یک چالش بزرگ است. هدف از این مطالعه بررسی یافته های بالینی و مورفولوژیک پزشکان از روی تصاویر MRI با سکانس های مختلف و سپس بررسی توافق بین پزشکان در تشخیص است. مواد و روش ها: در این مطالعه توصیفی-تحلیلی، تصاویر MRI در سکانس های مختلف مربوط به 224 بیمار مبتلا به فتق دیسک توسط دو متخصص رادیولوژی جنرال به طور جداگانه مورد بررسی قرار گرفتند. نوع مورفولوژیک فتق دیسک و محل فتق و اطلاعات دموگرافیک ثبت شده و در توافق تشخیص پزشکان بررسی شد. یافته ها: تعداد کل 224 بیمار مبتلا به فتق دیسک وارد مطالعه شدند که 124 مورد خانم و 100 مورد آقا بودند به طور میانگین 40 درصد موارد از نوع مورفولوژی برآمدگی بالج، 38 درصد پروتروژن، 13درصد اکستروژن و 9 درصد سکویستریژن بود. از لحاظ تعیین محل آناتومیک فتق دیسک توافق کامل بین پزشکان مشاهده شد؛ اما از لحاظ تعیین نوع مورفولوژی فتق دیسک، توافق بین مشاهده گرها با ضریب کاپای 0. 45 در دامنه Moderate به دست آمد. نتیجه گیری: توجه به اینکه تشخیص فتق دیسک از روی تصویر دانسیته پروتونی (PD) مشابه تصویر وزن T2 آمد، از PD به عنوان سکانس کمکی می توان سود جست. سکانس T1 برای تصمیم درباره فتق بالج کمک کننده است. توافق بین مشاهده گرها در حد متوسط (k=0/45)بود و همچنین در سطح مورفولوژی فتق اکستروژن و سکوستروژن توافقی بین پزشکان دیده نشد. به منظور افزایش توافق بین مشاهده گرها، استفاده از روش های دیگر تشخیصی در کنار MRI و همچنین آموزش یکپارچه و مداوم روش های تفسیر تصاویر MRI بر اساس پزشکی مبتنی بر بهترین شواهد (EBM) توصیه می شود.

زمینه و هدف: اجرای دستورات دارویی بخش مهمی از فرآیند درمان و مراقبت از بیمار بوده و بروز اشتباهات دارویی می تواند آسیب های جبران ناپذیری بر روند درمان و سلامت بیمار وارد کند. هدف پژوهش، بررسی فراوانی این اشتباهات و عوامل مرتبط با آن در بیمارستان های دانشگاهی شهرستان سنندج در سال 96 است. مواد و روش ها: این مطالعه به صورت توصیفی-تحلیلی (مقطعی) بود که بر روی کلیه پرونده های موجود در بیمارستان های دانشگاهی سنندج (بعثت، توحید، قدس و کوثر) در ماه های آذر تا اسفند 1396 که شامل 400 پرونده بود صورت گرفت. جمع آوری عملی داده ها با استفاده از یک فرم دپارتمان آموزشی (department form)، شامل بخش اطلاعات دموگرافیک پرستاران (سن، جنس، سابقه کاری، میزان ساعت کاری و شیفت کاری) و بخش سؤالات اختصاصی شامل یازده سؤال (فراموشی در ثبت دارو، اشتباه در نوشتن نام دارو، اشتباه در نوشتن نوع دارو، فرم دارویی که اشتباه ثبت شده، اشتباه در ثبت دوز دارو، اشتباه در تغییر دوز دارو، عدم حذف داروی قطع شده، اشتباه رخ داده در کاردکس و دلیل اشتباه از نظر پرستار، دلیل اشتباه از نظر محقق) صورت گرفت. برای تحلیل داده ها از نسخه ی 21 نرم افزار آماری spss در دو بخش توصیفی (فراوانی و درصد فراوانی) و استنباطی با آزمون کای اسکور استفاده شد. یافته ها: کل خطاهای دارویی صورت گرفته شامل 34 پرونده از 400 پرنده بود. بیشترین خطاهای دارویی بر اساس شیفت کاری با 79/4 درصد مربوط به شیفت صبح، بر اساس جنسیت با76/5 درصد مربوط به پرستاران زن، بر اساس گروه سنی با 44/1 درصد مربوط به گروه سنی 20 تا 30 سال، بر اساس سابقه کاری با 41/2 درصد مربوط به سابقه کاری کمتر از 5 سال و بر اساس ساعت کاری با 61/8 درصد مربوط به ساعت کاری 101 تا 200 ساعت بود. همچنین به لحاظ آماری ارتباط معنی داری بین تعداد خطاهای دارویی با گروه سنی، سابقه کاری و ساعت کاری پرستاران مشاهده شد (p<0. 05). نتیجه گیری: بیشترین اشتباهات رخ داده توسط پرستارانی انجام شده بود که سابقه کاری کمتر از 5 سال داشتند و یا بار کاری بیشتری در ماه متحمل شده بودند.

زمینه و هدف: مقاومت آنتی بیوتیکی یک تهدید جهانی و افزایش یابنده برای سلامت بشر تلقی می شود. استفاده بیش از حد از آنتی بیوتیک یکی از دلایل اصلی مقاومت آنتی بیوتیکی بشمار می رود. در این مطالعه به بررسی میزان تجویز آنتی بیوتیک و ارزیابی جنبه های تجویز آن در بیمارستان های سنندج پرداخته ایم. مواد و روش ها: این مطالعه بخشی از پروژه جهانی بررسی مصرف و مقاومت آنتی بیوتیکی Global Point Prevalence (Study) با مدیریت دانشگاه انتورپ بلژیک در سال های 1395 و 1397 است که هدف از آن کمک به بهبود تجویز منطقی آنتی بیوتیک در بیماران بستری است. روش مطالعه بر اساس پروتکل تدوین شده توسط پروژه جهانی بررسی شیوع نقطه ای است. کل بیماران بستری در بخش های نوزادان، کودکان و بالغین بیمارستان های بعثت و توحید و کوثر و تأمین اجتماعی سنندج در روزهای انتخابی مطالعه برای هر بخش وارد مطالعه شدند. یافته ها: شاخص های کیفی تجویز آنتی بیوتیک در بخش های کودکان و بالغین شامل فراوانی نسبی تجویز آنتی بیوتیک به ترتیب با 57/84% و 42/57%، فراوانی نسبی تجویز درمان ترکیبی با 73/41% و50% استفاده از درمان تجربی در مقابل درمان هدفمند (متکی به شواهد میکروبیولوژی) با 4% و 2%، استناد به گایدلاین های بیمارستانی در تجویز آنتی بیوتیک با 3% و صفر، وجود اندیکاسیون ثبت شده برای تجویز درمان آنتی بیوتیکی با 79% و 49% و همچنین ذکر طول مدت یا زمان توقف درمان آنتی بیوتیکی در پرونده بیمار که 1% و 2% محاسبه گردید. شاخص های کیفی با کشورهای اروپایی و آسیایی دیگر مقایسه گردید. نتیجه گیری: شاخص های کیفی تجویز آنتی بیوتیک در بیمارستان های سنندج در مقایسه با بیمارستان های کشورهای اروپایی و سایر کشورهای آسیایی از وضعیت مطلوبی برخوردار نیستند و حاکی از نیاز فوری به طراحی و مداخله برنامه سرپرستی آنتی بیوتیکی می باشند.

زمینه و هدف: با توجه به تاثیر بالقوه سواد سلامت در تقویت الگوی اعتقاد بهداشتی و همچنین نقش سواد سلامت در اتخاذ رفتارهای پیشگیرانه و نظر به نقش رابطین بهداشتی در انتقال پیام های بهداشتی به جامعه، این مطالعه با هدف تعیین عوامل پیشگویی کننده اتخاذ رفتارهای تغذیه ای پیشگیرانه از پوکی استخوان با استفاده از الگوی اعتقاد بهداشتی تلفیقی با سواد سلامت در بین رابطین بهداشتی اجرا شد. مواد و روش ها: در یک پژوهش مقطعی از نوع تحلیلی، 290 نفر از رابطین بهداشتی فعال مراجعه کننده به مراکز بهداشتی درمانی شهر قزوین در سال 1399 از طریق نمونه-گیری چندمرحله ای تصادفی برای شرکت در پژوهش انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه استاندارد موجود براساس الگوی اعتقاد بهداشتی، ابزار سنجش سواد سلامت بزرگسالان ایرانی و پرسشنامه سنجش اتخاذ رفتارهای تغذیه ای پیشگیرانه از پوکی استخوان بود. داده های به دست آمده با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 23 و با به کارگیری آمارهای توصیفی، ضریب همبستگی پیرسون و آزمون رگرسیون چندگانه، تحلیل شدند. یافته ها: میانگین و انحراف معیار نمره سواد سلامت و اتخاذ رفتارهای تغذیه ای پیشگیرانه به ترتیب 12/54±, 65/47 و 1/417±, 6/104 بود. آزمون رگرسیون چندگانه نشان داد سازه های موانع درک شده (0/026=P، 155/-0=β, )، خودکارآمدی (0/009=P، 0/317=β, ) و سواد سلامت (0/016= P، 0/259=β, )، پیشگویی کننده اتخاذ رفتارهای تغذیه ای پیشگیرانه از پوکی استخوان بودند. این متغیرها در مجموع، قادر به پیش بینی 37/8 درصد تغییرات رفتار بودند. نتیجه گیری: الگوی اعتقاد بهداشتی تلفیقی با سواد سلامت می تواند به عنوان چارچوبی مناسب جهت طراحی مداخلات آموزشی به منظور ترغیب رابطین بهداشتی برای اتخاذ رفتارهای تغذیه ای پیشگیرانه از پوکی استخوان به کار برده شود.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (pdf) مراجعه فرمایید.