مجله دانشگاه علوم پزشکی قم
سال:1401 | دوره:16 | شماره:11 |تعداد مقالات:8

زمینه و هدف: نارسایی قلبی باعث افت کیفیت زندگی مبتلایان می شود. خودمراقبتی، برآیندهای مطلوبی را در تامین، حفظ و ارتقا سلامتی افراد درپی دارد و مدل اورم از مدل هایی است که بیمار را در مراقبت مشارکت می دهد و بر خودمراقبتی تاکید می کند. هدف این مطالعه، مروری بر مطالعات مختلف است که از مدل خودمراقبتی اورم برای ارزیابی کیفیت زندگی بیماران نارسایی قلبی استفاده شده است. روش بررسی: مطالعه حاضر، مرور نظام مند بوده که از ابتدای آبان تا اخر آذر سال 1400 با جست وجوی مقالات به 2 زبان فارسی و انگلیسی در پایگاه های اطلاعاتی ساینس دایرکت، مگیران، ایران مدکس، پایگاه مرکز اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی، پابمد، اسکوپوس، کوکران، گوگل اسکولار بدون محدودیت زمانی انجام شد. برای جست وجو از کلیدواژه های اورم، خودمراقبتی، نارسایی قلبی، کیفیت زندگی در منابع فارسی و از کلیدواژگانی چون heart failure, self-care, Oremو quality of life در منابع انگلیسی و استفاده از عملگرهای AND و OR انجام شد. برای بررسی کیفیت مقالات از ابزارهای CASP استفاده شد. درنهایت از 865837 مقاله یافت شده، 12 مقاله بررسی شدند. یافته ها: کیفیت زندگی مبتلایان به نارسایی قلبی با به کارگیری الگوی خودمراقبتی اورم در سطح متوسط بود. کیفیت زندگی با اطلاعات سن، جنسیت، تعداد فرزندان، سطح تحصیلات دانشگاهی، شغل، سکونت در منطقه شهری، کسر تخلیه، طول مدت اقامت در بیمارستان، سرگرمی های تفریحی، رفتارهای خودمراقبتی، آموزش خودمراقبتی، مدیریت، اعتمادبه نفس، ظرفیت عملکردی بهتر و بیماری های زمین های، کوموربیدیتی، افسردگی، اضطراب و تیپ شخصیتی D ارتباط داشت. نتیجه گیری: باتوجه به تاثیر مثبت به کارگیری الگوی خودمراقبتی اورم در افزایش کیفیت زندگی مبتلایان به نارسایی قلبی، توصیه می شود ارایه دهندگان مراقبت بهداشتی با اجرای برنامه خودمراقبتی براساس نظریه اورم، باعث بهبود کیفیت زندگی بیماران شوند.

زمینه و هدف: استیاتوهپاتیت غیرالکلی یکی از بیماری های شایع کبدی است که با تجمع بیش از حد چربی (استیاتوز) و التهاب در کبد شناخته می شود. التهاب یکی از علل اصلی برای ایجاد و پیشرفت این بیماری است که از مسیرهای مختلفی اتفاق می افتد. رزمارینیکاسید به عنوان یک فرآورده آنتی اکسیدان و ضدالتهاب درنظر گرفته می شود که اثرات مثبتی بر بهبود آسیب های کبدی دارد. هدف از انجام این مطالعه، بررسی اثرات حفاظتی رزمارینیک اسید بر کاهش التهاب کبدی القاشده به وسیله استیاتوهپاتیت غیرالکلی در موش های سوری نر از طریق اثر بر مسیر سیکلواکسیژناز2/پروستاگلندین E2 و ماتریکس متالوپروتییناز 9 می باشد. روش بررسی: در این مطالعه از 24 سر موش های سوری نر نژاد C57/BL6 استفاده شد. حیوانات به 4 گروه مساوی شامل کنترل، رزمارینیکاسید، استیاتوهپاتیت غیرالکلی و استیاتوهپاتیت غیرالکلی-رزمارینیک اسید تقسیم شدند. در گروه های 3 و 4، استیاتوهپاتیت غیرالکلی با استفاده از رژیم غذایی فاقد متیونین و کولین و در طی 8 هفته القا شد. در گروه های رزمارینیک اسید و استیاتوهپاتیت غیرالکلی-رزمارینیک اسید، حیوانات روزانه رزمارینیک اسید را به صورت داخل صفاقی دریافت کردند. پس از 8 هفته حیوانات کشته شدند و نمونه بافت کبد تهیه شد. برای بررسی بافت شناسی از رنگ آمیزی هماتوکسیلین-ایوزین و برای مطالعات مولکولی از روش ریل تایم پی سی آر و الایزا استفاده شد. یافته ها: این مطالعه نشان داد که استفاده از رزمارینیک اسید موجب بهبود استیاتوز و التهاب در بافت کبد شد. همچنین رزمارینیک اسید باعث کاهش بیان ماتریکس متالوپروتییناز 9 و آنزیم سیکلواکسیژناز2 شد. درنهایت سطح کبدی پروستاگلندین E2 به صورت معناداری کاهش یافت. نتیجه گیری: به نظر می رسد استفاده از رزمارینیک اسید می تواند با کاهش بیان ژن های آنزیم سیکلواکسیژناز2 و ماتریکس متالوپروتییناز 9 و نیزکاهش غلظت پروستاگلندین E2 موجب کاهش التهاب و درنتیجه بهبود بیماری استیاتوهپاتیت غیرالکلی القاشده در موش های سوری نر شود.

زمینه و هدف: همدلی از مفاهیم بسیار مهم در امر مراقبت و درمان است. این مطالعه با هدف طراحی و اجرای برنامه تماس زودرس با بیمار و بررسی اثر آن بر مفهوم همدلی در دانشجویان پزشکی دانشگاه علوم پزشکی قم انجام شد. روش بررسی: این مطالعه به روش مداخله ای انجام شد. 64 نفر از دانشجویان در مقطع فیزیوپات به روش نمونه گیری به صورت دردسترس وارد مطالعه شدند. سپس به صورت تصادفی به 2 گروه آزمایش و کنترل تقسیم شدند. ابزار مورد استفاده در این مطالعه پرسش نامه همدلی جفرسون بود. ابتدا به هر 2 گروه آزمایش و کنترل، پرسش نامه همدلی جفرسون داده شد. سپس در هر 2 گروه (آزمایش-کنترل) آموزش همدلی با بیمار داده شد. در مرحله بعدی درگروه آزمایش، 3 جلسه حضور در بخش های بیمارستانی ترتیب داده شد. در مرحله بعدی با استفاده از پرسش نامه های همدلی جفرسون میزان همدلی با بیماران مورد سنجش قرار گرفت. در مرحله آخر تمامی اطلاعات با نسخه 22 نرم افزار SPSS و با آزمون های آماری کای دو و تی زوجی تجزیه وتحلیل شدند. یافته ها: قبل از مداخله بین 2 گروه، نمره همدلی تفاوت آماری معناداری نداشت، اما در بعد از مدخله در گروه آزمایش، نمره همدلی 32/10±, 04/74 و در گروه کنترل، نمره همدلی 14/8±, 31/68 بود. بنابراین، تفاوت آماری معناداری بین نمره همدلی در بعد از مداخله بین گروه ها یافت شد. نمره همدلی قبل از مداخله 56/8±, 06/65 و بعد از مداخله این نمره به عدد 72/9±, 35/71 افزایش پیدا کرد. بین نمره قبل و بعد از مداخله تفاوت آماری معناداری یافت شد (005>P). نتیجه گیری: تماس زودرس با محیط بالین قبل از شروع دوره کارآموزی باعث افزایش نمره همدلی در دانشجویان پزشکی می شود.

زمینه و هدف: طرح تحول نظام سلامت با 3 رویکرد حفاظت مالی از بیماران، ایجاد عدالت در دسترسی به خدمات سلامت و ارتقای کیفیت خدمات از سال 1393 اجرا شد و با دستاوردها و چالش هایی همراه بوده است. باتوجه به میزان وسیع منابع مالی استفاده شده در این طرح و چالش محدودیت منابع در کشور، بررسی تحلیل اقتصادی عملکرد آن در ارتقای شاخص های منتخب درمانی و مالی ضروری می باشد. روش بررسی: در این مطالعه از ابزارهای اقتصادسنجی استفاده شد. شاخص های درمانی و مالی مرتبط با عملکرد بسته های طرح تحول طی بازه زمانی 1383 لغایت 1398 جمع آوری و با کاربرد روش حداقل مربعات معمولی و تعمیم یافته، ضریب تاثیرگذاری طرح تحول بر شاخص های منتخب بررسی و سپس با روش شکست ساختاری و آزمون های پرون، زیوت-اندریوز و لی استرازیکیچ، موفقیت طرح تحول نظام سلامت در تغییر روند شاخص ها و ایجاد شکست ساختاری مورد آزمون قرار گرفت. یافته ها: طبق آزمون رگرسیون حداقل مربعات معمولی و تعمیم یافته، تمامی ضرایب معنادار و تاثیر مثبت هزینه های طرح تحول بر بهبود شاخص ها تایید شد. بیشترین تاثیر مرتبط با شاخص پرداخت از جیب، با ضریب 7/0 درصد و کم ترین تاثیرپذیری مرتبط با شاخص مرگ کل با ضریب 006/.-است. طبق نتایج آزمون های شکست ساختاری نیز، تمامی شاخص ها قبل از اجرای طرح تحول و 6 شاخص بعد از اجرای طرح تحول، شکست ساختاری را ثبت کرده اند. نتیجه گیری: نتایج آزمون های انجام شده در ابتدا تاثیرگذاری طرح در ارتقای شاخص ها را تایید می کند. همچنین طبق آزمون های شکست ساختاری، تمامی شاخص ها نقاط شکست ساختاری قبل از اجرای طرح تحول را نشان می دهد. این نتیجه که به دلیل افت آن ها در آن مقطع زمانی بوده، بر لزوم اجرای طرح تحول تاکید می کند. ولی بعد از اجرای طرح، نقاط شکست ساختاری مثبت به صورت عمده که نشان دهنده ارتقای قابل توجه شاخص ها است، مشاهده نشد.

زمینه و هدف: در گزارش سازمان بهداشت جهانی، سالانه 8 میلیون مرگ مادری دوران پریناتال رخ می دهد. 98 درصد از آن ها در کشورهای در حال توسعه رخ می دهد. این درصد در ایران به طور متوسط، 19/9 در هزار تولد می باشد. امکان ارتقای رفتارهای بهداشتی مادران با آموزش، افزایش آگاهی و اصلاح نگرش وجود دارد. پژوهش حاضر با هدف تعیین ویژگی های روان سنجی پرسش نامه مداخله آموزشی بر نگرش و رفتارهای بهداشتی مادران در دوران بعد از زایمان انجام شد. روش بررسی: این مطالعه از نوع ترکیبی متوالی اکتشافی از نوع کیفی-کمی است که به 2 روش کیفی و کمی بر روی 200 مادر باردار مراجعه کننده به مراکز بهداشتی درمانی شهر قم انجام شد. گویه ها براساس بخش کیفی مطالعه و مروری بر متون طراحی شدند. ویژگی های اعتباریابی پرسش نامه با استفاده از روایی صوری، محتوا (به روش کیفی و کمی با 2 شاخص (شاخص روایی محتوا و نسبت روایی محتوا و سازه (رویکرد تحلیل عامل اکتشافی) انجام شد. پایایی پرسش نامه با روش های همسانی درونی و ثبات بررسی شد. یافته ها: در مرحله روایی براساس نظرات 10 نفر از متخصصین، از 61 سوال، 5 سوال حذف و پس از بررسی روایی محتوا و پایایی، 56 گویه و 6 خرده مقیاس تایید شد. آلفای کرونباخ محاسبه شده کل مولفه های نگرش و رفتارهای بهداشتی مادران و ضریب همبستگی پیرسون به ترتیب 84 و 86 درصد بود. نتیجه گیری: نتایج این مطالعه شواهد مناسبی درخصوص استحکام ساختار عاملی و پایایی قابل قبول ابزار سنجش مولفه های نگرش و رفتارهای بهداشتی مادران در دوران پس از زایمان را در جمعیت مورد مطالعه فراهم کرد.

زمینه و هدف: اخیرا همه گیری بیماری کووید-19 منجر به ایجاد استرس و اضطراب زیادی در سراسر جهان شده است. مطالعه حاضر با هدف تعیین میزان اضطراب ناشی از ابتلا به کرونا در کادر درمانی در مقایسه با کادر غیردرمانی بیمارستان های منتخب در خرم آباد انجام شد. روش بررسی: مطالعه حاضر از نوع تحلیلی مقطعی بود که بر روی 150 نفر از کادر درمانی و150 نفر کادر غیردرمانی شاغل در بیمارستان های شهدای عشایر و شهید رحیمی در خرم آباد در سال 1400 (هم زمان با شیوع موج چهارم و پنجم کرونا) انجام شد. نمونه گیری در این مطالعه به صورت سرشماری انجام شد. ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسش نامه اطلاعات جمعیت شناختی و مقیاس اضطراب ویروس کرونا بودند. داده ها پس از جمع آوری در نسخه 22 نرم افزار SPSS، با استفاده از تحلیل واریانس یک طرفه، آزمون کای اسکویر، و آزمون تی تست مستقل تجزیه وتحلیل شدند. یافته ها: میانگین نمره کل اضطراب برای کادر درمانی برابر با 0/188±, 31/9 و برای کادر غیردرمانی برابر با 0/188±, 10/9 به دست آمد، اما ازنظر آماری این اختلاف معنادار گزارش نشد (459/0=P). نمرات ابعاد اضطراب (علایم روانی و جسمانی) نیز نشان دهنده مقدار بالای اضطراب ناشی از کرونا در بین کادر درمانی در مقایسه با کادر غیردرمانی بود، اما تفاوت آماری ازنظر بعد روانی (426/0=P) و جسمانی (617/0=P) بین 2 گروه وجود نداشت. ازنظر سن، جنسیت، سطح تحصیلات، وضعیت تاهل، سابقه واکسیناسیون، سابقه قبلی ابتلا به کرونا، بیمارستان محل کار و نوع استخدام تفاوت معناداری در اضطراب نه در بین کادر درمانی و نه در بین کادر غیردرمانی یافت نشد (05/0

زمینه و هدف: دیابت یکی از عوامل تاثیرگذار بر روند در باروری محسوب می شود که می تواند باعث اختلال در روند اسپرماتوژنز، تخمک گذاری و تشکیل جنین شود. دیابت یک بیماری است که اندام های مختلف بدن را تحت تاثیر قرار می دهد. هدف از این مطالعه ارزیابی اثر محافظتی عصاره هیدروالکلی بومادران بر روی پارامترهای اسپرم و توان باروری برونتنی در موش سوری دیابتی شده است. بومادران به عنوان یک گیاه دارویی با دارا بودن خواص آنتی اکسیدانی قوی و ضدالتهابی برای درمان بسیاری از بیماری ها د مورد استفاده قرار می گیرد. روش بررسی: در این مطالعه، 40 موش سوری به 5 گروه شامل کنترل، دیابتی، دیابتی+بومادران37/5) میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن روزانه)، دیابتی+بومادران (75 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن روزانه) و گروه دیابتی+بومادران (150 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن روزانه) تقسیم شدند. بعد از اتمام دوره تیمار 30 روزه، موش ها آسان کشی شدند و پارامترهای تعداد کل اسپرم، درصد اسپرم های زنده، درصد اسپرم های نابالغ، درصد اسپرم های با DNA آسیب دیده همچنین توان باروری برونتنی مورد ارزیابی قرار گرفتند. برای مقایسه میانگین بین گروه ها از تحلیل واریانس یک طرفه و آزمون تعقیبی توکی استفاده شد. یافته ها: مشخص شد در گروه دیابتی تعداد اسپرم، درصد اسپرم های زنده، درصد لقاح و درصد جنین های مرحله دوسلولی و بلاستوسیست کاهش یافته و اختلاف معناداری را در مقایسه با گروه کنترل نشان می دهد، اما در هر 3 گروه دیابتی+بومادران با دزهای (37/5، 75 و 150) افزایش در تعداد اسپرم و درصد اسپرم های زنده و همچنین درصد لقاح مشاهده شد که این افزایش اختلاف معناداری را فقط در دز 150 میلی گرم در مقایسه با گروه دیابتی داشت (P˂, 0/05)، اما هیچ اختلاف معناداری مابین 3 گروه دیابتی+بومادران مشاهده نشد (P≥, 0/05). نتیجه گیری: یافته ها: ی این مطالعه نشان داد که عصاره هیدروالکلی بومادران به دلیل دارا بودن خواص آنتی اکسیدانی می تواند باعث بهبود پارامترهای اسپرمی و توان باروری در موش های دیابتی شود.

زمینه و هدف: شیوع جهانی ویروس٬,کرونا علاوه بر تهدید سلامت جسمانی و مرگ افراد جامعه، مشکلات روانی و فشارهای غیرقابل تحملی به بار آورده است. هدف از این پژوهش٬,بررسی شیوع نگرانی از ابتلا به کووید-19 و اضطراب در بین افراد بالای 18 سال شهر کرمانشاه است. روش بررسی: این پژوهش از نوع توصیفی مقطعی است که در سال 1400 با مشارکت 400 نفر از زنان و مردان بالای 18 سال شهر کرمانشاه انجام شد. ابزار جمع آوری اطلاعات از 3 بخش شامل سوالات جمعیت شناختی، پرسش نامه محقق ساخته نگرانی ناشی از کووید-19و پرسش نامه اندازه گیری شدت اضطراب در بزرگ سالان بود. تحلیل داده ها با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی و نسخه 19 نرم افزار SPSS انجام شد. سطح معناداری برای آزمون ها 5 درصد درنظر گرفته شد. یافته ها: 5/5 درصد از افراد موردمطالعه، نگرانی در سطح پایین، 3/75 درصد نگرانی درسطح متوسط و2/19 درصد نگرانی شدید ناشی از کووید-19 داشتند، 1/60 درصد از افراد اضطراب در حد خفیف، 1/38 درصد اضطراب متوسط و 8/1 درصد اضطراب شدید داشتند. نگرانی ناشی از ابتلا به کووید-19در افراد متاهل، افراد دارای تحصیلات بالا و خانواده های پرجمعیت بیشتر بود (001/0>P). از بین متغیرهای جمعیت شناختی٬,تنها سطح تحصیلات با اضطراب ارتباط داشت (001/0 >P)، به این صورت که افراد دارای تحصیلات بالاتر اضطراب بیشتری داشتند. نتایج تحلیل همبستگی نشان داد متغیر نگرانی با اضطراب، همبستگی مثبت و معناداری داشت. نتیجه گیری: یافته ها: ی مطالعه حاضر نشان داد نگرانی ناشی از کووید-19با اضطراب در بین افراد بالای 18 سال شهر کرمانشاه رابطه مثبت و معناداری داشت. بنابراین در شرایط بحران کنونی٬,شناسایی افراد مستعد اختلالات روانی و ارایه راهکارهای مناسب ازجمله مداخلات روان شناختی برای حفظ سلامت روان این افراد، ضروری به نظر می رسد.