مجله دانشگاه علوم پزشکی تربت حیدریه
سال:1398 | دوره:7 | شماره:2 |تعداد مقالات:8

زمینه و هدف رواناب شهری به عنوان یکی از منابع آب قابل احیا و با ارزش در بسیاری از نقاط خشک و نیمه خشک جهان مطرح است. درک چگونگی استفاده از این منابع به صورت بهداشتی امری مهم و حیاتی است. در این پژوهش هدف تعیین خصوصیات فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی رواناب سطحی شهر زاهدان برای مصارف آبیاری بود. روش ها این تحقیق یک مطالعه توصیفی-مقطعی بود. نمون ه برداری به صورت لحظه ای در دو رخداد بارندگی در محل تقاطع مسیل آذرخشی و پاسداران گرفته شد. نمونه ها از نظر پارامترهای فیزیکی، شیمیایی و میکروبی طبق کتاب روش های استاندارد آزمایشات آب و فاضلاب و همینطور شاخص های کیفی آبیاری مورد بررسی قرار گرفتند و سپس نتایج حاصله با استاندارد محیط زیست ایران و FAO برای آب کشاورزی مقایسه شد. نتایج میانگین پارامترهای COD و BOD5به ترتیبmg/l 359 و 56/6 و میانگین فلزات سنگین نیکل، روی، کادمیوم، سرب، مس، کروم، آهن در بخش محلول به ترتیب mg/l 6/8، 66/66، 1، 2/2، 8/93، 5/1 و92/5 بود. میانگین کل کلیفرم ها MPN/100 ml 38333 مشاهده شد. همچنین میانگین شاخص های کیفی آبیاری از جمله SAR و Na% به ترتیب 20/1 و 59/2% بود. نتیجه گیری نتایج تحقیق نشان داد که رواناب سطحی مسیل های اصلی زاهدان از نظر بسیاری از پارامترها از جمله فلزات سنگین مانند نیکل، روی، سرب، مس و کروم و همینطور کدورت، TSS، TDS، سدیم، کلکلی فرم ها وCOD بالاتر از حداکثر مجاز تعیین شده DOE و FAO برای مصارف کشاورزی قرار دارد.

زمینه و هدف استفاده از مکمل ها و تمرینات ورزشی برای کنترل دیابت متداول است. هدف از پژوهش حاضر بررسی اثر هشت هفته تمرین تناوبی شدید و مصرف کافئین بر شاخص های گلایسمی و مقاومت به انسولین در موش های دیابتی است. روش ها در یک مطالعه نیمه تجربی 50 سر موش صحرایی نر دیابتی شده به گروه های مساوی (کنترل، کنترل دیابتی، دیابتی + مکمل، دیابتی + تمرین و دیابتی + تمرین + مکمل) تقسیم شدند. برنامه تمرین شامل 8 هفته و هفته ای 5 جلسه (6 تا 12 وهله 2 دقیقه ای با شدت 90-85% سرعت ماکزیمم) بود و هر هفته پنج روز mg/kg70 پودر کافئین تزریق شد. 48 ساعت پس از آخرین جلسه تمرینی سطوح سرمی گلوکز و انسولین ناشتا و شاخص مقاومت و حساسیت به انسولین اندازه گیری شد. نتایج تحلیل واریانس یک طرفه کاهش معنی دار گلوکز و افزایش معنی دار انسولین ناشتا را در دو گروه دیابتی + مکمل و گروه دیابت + مکمل+ تمرین نسبت به گروه کنترل دیابتی نشان داد (0/001p=). گروه دیابت + تمرین اثرگذاری بیشتری در کاهش مقاومت به انسولین نسبت به گروه کنترل دیابتی داشت (0/001p=)، اما در مقایسه با سایر گروه ها این تفاوت معنادار نبود (0/85 =p). بیشترین افزایش در شاخص حساسیت به انسولین نیز در گروه دیابتی+ مکمل مشاهده شد (0/007p =). نتیجه گیری مصرف توام کافئین همراه با تمریناتتناوبی شدید احتمالا می تواند با بهبود سطوح گلوکز خون، انسولین، حساسیت و مقاومت به انسولین در رت های دیابتی نوع دو نقشی موثری داشته باشد که البته مستلزم تحقیقات بیشتر است.

زمینه و هدف عدم تبعیت از رژیم درمانی بزرگترین مانع کنترل فشارخون در سالمندان می باشد. این مطالعه با هدف تعیین تاثیر آموزش همتا بر تبعیت از رژیم غذایی سالمندان مبتلا به هیپرتانسیون انجام شد. روش ها این کارآزمایی بالینی تصادفی بر روی 74 سالمند مبتلا به هایپرتانسیون مراجعه کننده به مراکز بهداشتی درمانی تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی مشهد انجام شد. در گروه مداخله جلسات آموزشی 45 دقیقه ای با محتوای بسته آموزشی استاندارد، توسط فرد همتا برای سالمندان یک بار در هفته به مدت 6 هفته برگزار شد. درگروه کنترل جلسات مشابه توسط پرستار مرکز بهداشت برگزار گردید. پرسشنامه محقق ساخته تبعیت از رژیم غذایی قبل از مداخله، در پایان و نیز 3و 6 هفته بعد از پایان جلسات آموزشی تکمیل شد. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه16 و آزمون های توصیفی و استنباطی تحلیل شدند. نتایج نمره تبعیت از رژیم غذایی 6هفته بعد از پایان جلسات آموزشی، در گروه مداخله و کنترل به ترتیب 55/1± 38/31 و 75/1± 54/27 بود. آزمون من ویتنی تفاوت معنی داری از نظر میانگین نمره تبعیت از رژیم غذایی در پایان مداخله، 3 و 6 هفته بعد، بین دو گروه نشان داد (0/001P<). همچنین آزمون من ویتنی اختلاف معنی داری بین تغییرات میانگین فشار خون سیستولیک بین دو گروه در طی اجرای مطالعه نشان داد (0/001P<). نتیجه گیری آموزش توسط همتا تبعیت از رژیم غذایی را در سالمندان مبتلا به هایپرتانسیون افزایش داد. استفاده از افراد همتا، برای آموزش سالمندان مبتلا به هایپرتانسیون، بدون نیاز به امکانات ویژه می تواند اقدام موثری برای افزایش تبعیت از رژیم غذایی سالمندان و کنترل بهتر فشار خون باشد.

زمینه و هدف سرطان پروستات یکی از شایع ترین بدخیمی های سیستم ادراری مردان و هم چنین دومین علت مرگ و میر ناشی از سرطان در مردان است. در مطالعه حاضر اثرات موکوس شقایق دریایی Stichodactyla haddoni بر میزان بقای سلول های سرطانی پروستات (PC3) مورد بررسی قرار گرفت. روش ها در این مطالعه نیمه تجربی، نمونه برداری از شقایق دریایی به صورت تصادفی و با استفاده از کلید شناسایی صورت گرفت. سپس تغلیظ موکوس خام بدست آمده از شقایق دریایی S. haddoni با استفاده از استون انجام شد. سلو ل های رده سرطانی PC3 با غلظت های مختلف موکوس خام (20، 40، 60، 80، 100 و 120 میکروگرم بر میلی لیتر) و داروی ضدسرطان دوکسوروبیسین (06/0، 25/0 و 5/0 میکروگرم بر میلی لیتر) به عنوان شاهد مثبت به مدت 24 و 48 ساعت تیمار شدند. اثر تیمارها بر میزان بقای سلولی با استفاده از تست MTT ارزیابی شد. میزان IC50 24 و 48 ساعته تیمارها محاسبه گردید. نتایج اثرات موکوس خام شقایق دریایی S. haddoni بر رشد سلول های PC3 با افزایش دوز و زمان درمان (24 و 48 ساعت) افزایش یافت. داروی ضدسرطان دوکسوروبیسین در غلظت های مختلف بیشترین سمیت سلولی را نشان داد (0/001P=) که این اثر با غلظت های 100 و 120 میکروگرم بر میلی لیتر موکوس خام برابر بود (0/082P=). غلظت های 120 میکروگرم بر میلی لیتر موکو س خام و هم چنین 0/5 میکروگرم بر میلی لیتر دوکسوروبیسین منجر به کشتن کامل سلو ل های PC3 بعد از 48 ساعت شدند (0/001P=). نتیجه گیری موکوس خام مستخرج از شقایق دریایی S. haddoni دارای اثرات سمیت سلولی و مهاری رشد بر سلول های سرطانی PC3 می باشد. بنابراین احتمالا می توان از آن به عنوان نامزد مناسبی برای استخراج داروهای ضدسرطان استفاده نمود.

زمینه و هدف کیفیت آب و آئروسل های یونیت های دندانپزشکی باتوجه به تماس دائمی دندانپزشکان و بیماران با آن از اهمیت بالایی برخوردار است. این مطالعه با هدف بررسی آلودگی باکتریایی آب یونیت های دندانپزشکی شهرستان زاهدان در سال 1396-1395، انجام شد. روش ها در این مطالعه توصیفی-تحلیلی، 2304 نمونه آب از چهار قسمت یونیت شامل لیوان پر کن، پوارآب، مجرای سر توربین و کویترون و یک نمونه آب از منبع آب شهری ورودی به یونیت ها بررسی شد. نمونه گیری در ابتدا و انتهای ساعات کاری روزانه و در روزهای شنبه و چهارشنبه انجام پذیرفت. نمونه ها طبق روش استاندارد متد ذخیره و به آزمایشگاه منتقل و آزمون شمارش باکتری های هتروتروف انجام شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از روش آماری ویلکاکسون و من ویتنی انجام گردید. نتایج میانگین شمارش باکتریایی کل معادل CFU/mL 32/184± 96/191 تعیین گردید. همچنین میانگین شمارش باکتریایی در روز شنبه 194/56± 209/98 و چهارشنبه 171/67± 173/94 CFU/mL گزارش شد. میانگین شمارش باکتریایی قبل از شروع کار 174/23± 178/78 و در پایان کار CFU/mL 193/07± 205/14 بود. میانگین شمارش باکتریایی توربین و کویترون بعد از فلاشینگ، به صورت معناداری کاهش داشت (0/05P<). میانگین شمارش باکتریایی در اول هفته بیشتر از آخر هفته و در انتهای روز بیشتر از ابتدای ساعات کاری بود (0/05P<). نتیجه گیری با توجه به میزان آلودگی بالای آب یونیت های دندانپزشکی، دندانپزشکان باید همواره به راه های کنترل میکروارگانیسم در منابع آب یونیت ها توجه داشته باشند و برای کم کردن خطر عفونت کارکنان و بیماران اقدامات پیشگیرانه مناسب را به کار برند.

زمینه و هدف ذرات معلق یکی از مهم ترین آلاینده های هوا بخصوص در کلان شهرها هستند که دارای اثرات سوء بهداشتی و زیست محیطی می باشند. هدف از انجام این مطالعه بررسی ارتباط پارامترهای هواشناسی با روند تغییرات PM2. 5 بر اساس شاخص AQI در شهر مشهد طی سال های 95-1393 می باشد. روش ها این مطالعه از نوع توصیفی-تحلیلی می باشد. اطلاعات مربوط به غلظت PM2. 5 از مرکز پایش آلاینده های زیست محیطی مشهد و داده های مربوط به پارامترهای هواشناسی از اداره کل هواشناسی استان خراسان رضوی جمع آوری شد. پس از بررسی داده ها بر اساس شاخص کیفی هوا، ارتباط بین داده ها با نرم افزار های SPSS ویرایش 20و Excel مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج نتایج نشان داد که تغییرات غلظت آلاینده PM2. 5 طی سال های 1393 تا 1395 اختلاف معناداری داشته، اما روند این تغییرات ثابت نبوده است. متوسط غلظت سالانه این آلاینده در سال های 1393، 1394 و 1395 به ترتیب 19/43± 26/29، 15/89± 25/28 و 27/88± 30/50 میکروگرم بر مترمکعب بوده است. همچنین نتایج این مطالعه وجود همبستگی معنادار و معکوس بین غلظت PM2. 5 و سرعت باد را نشان داد، اما بین غلظت این آلاینده و سایر پارامترهای هواشناسی (دما، رطوبت نسبی و بارش) ارتباط معناداری مشاهده نشد. نتیجه گیری وقوع بیشتر اینورژن در فصول سرد، سرعت باد، وزش بادهای غالب جنوب شرقی-شمال غربی و انتقال آلاینده های صنایع واقع در شرق و جنوب شرق به داخل شهر مشهد از جمله عوامل مرتبط با نوسانات غلظت این آلاینده می باشند که نیاز به مدیریت یکپارچه در جهت کاهش غلظت این آلاینده وجود دارد.

زمینه و هدف سیستم آرشیو و انتقال تصاویر پزشکی برای ذخیره، بازیابی و نمایش تصاویر پزشکی و انتقال گزارشات الکترونیک استفاده می شود. یکی از عوامل مهم در پذیرش این سیستم، کاربران می باشند. این پژوهش با هدف بررسی دیدگاه کاربران نسبت به مزایای بکارگیری سیستم آرشیو و انتقال تصاویر پزشکی در بیمارستان های آموزشی دانشگاه علوم پزشکی مشهد انجام شد. روش ها پژوهش حاضر به روش توصیفی-مقطعی در سال 1395 انجام شد. جامعه پژوهش مورد نظر 88 نفر از کاربران سیستم آرشیو و انتقال تصاویر پزشکی از پنج بیمارستان آموزشی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی مشهد بودند. گردآوری داده ها با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته انجام شد. روایی پرسشنامه به روش تحلیل محتوا و پایایی آن به روش آزمون-بازآزمون بررسی گردید. تحلیل داده ها نیز با استفاده از آمار توصیفی و نرم افزار SPSS نسخه 16 انجام شد. نتایج نتایج نشان داد که در رابطه با شاخص های بهبود عملکرد سازمان، 46 نفر (60/6 %، خیلی زیاد و زیاد) از مشارکت کنندگان معتقد بودند که با ورود سیستم آرشیو و انتقال تصاویر پزشکی، هزینه های بیمارستان کاهش می یابد. در مورد شاخص های ورود، نظام آرشیو و انتقال تصاویر پزشکی در بخش رادیولوژی، 49 نفر (64/5 %، خیلی زیاد و زیاد) از افراد قویا معتقد بودند که با کمک این سیستم، امکان رادیولوژی از راه دور فراهم می گردد. نتیجه گیری بر اساس یافته ها، کاربران مهم ترین مزایای بکارگیری سیستم آرشیو و انتقال تصاویر پزشکی را مواردی هم چون کاهش هزینه ها، امکان رادیولوژی از راه دور، افزایش کیفیت و کارایی در مراقبت سلامت می دانند. ایجاد زیر ساخت های لازم جهت اجرای موفقیت آمیز این فناوری پیشنهاد می گردد.

زمینه و هدف تاکی کینین ها یکی از بزرگترین خانواده های پپتیدی در حیوانات هستند که اولین بار از روده کوچک و مغز جداسازی شدند. تاکنون بیش از 40 تاکی کینین از بافت های بدن بی مهرگان و مهره داران استخراج شده است. این مقاله به مرور ساختار و عملکرد تاکی کینین ها و گیرنده های آن ها و نقش آنها در سیستم های اصلی بدن انسان می پردازد. روش ها این مطالعه مروری با استفاده از پایگاه های اطلاعاتی Scopus, Science direct, Pub Med و پایگاه های فارسی Civilica, Magiran از طریق جستجو با کلیدواژه های تاکی کینین ها، گیرنده های نوروکینینی، نوروپپتید و گیرنده تاکی کینین در بازه زمانی 1985 تا 2018 انجام شد. تعداد 237 مقاله انتخاب و از بین آنها تعداد 103 مقاله مرتبط وارد مطالعه نهایی گردید. نتایج تاکی کینین های پستانداران از دو ژن پره پرو تاکی کینین مشتق می شوند و اثرات بیولوژیک خود را از طریق اتصال به گیرنده های نوروکینین انجام می دهند که دارای الگوی ساختاری یکسانی بوده و متعلق به فوق خانواده G پروتئین می باشند. اثرات فرعی و اصلی تاکی کینین ها بستگی به فعال شدن گیرنده های مختلف در بدن دارد. علاوه بر ایفای نقش در سیستم های عصبی مرکزی و محیطی به عنوان نوروترانسمیتر، تاکی کینین ها و گیرنده های آنها در ارتباط صحیح بین سیستم های عصبی و تنفسی، قلبی-عروقی، ایمنی، اندوکرین، سیستم های گوارشی و مجاری ادراری-تناسلی نقش های مهمی بر عهده دارند. نتیجه گیری با توجه به تنوع عملکردهای فیزیولوژیک، می توان انتظار داشت تاکی کینین ها در سبب شناسی بسیاری از بیماری ها و فرآیندهای آنها همانند ادم ریوی، درد، بی خوابی، افسردگی، استرس، بیماری پارکینسون و فرآیندهای التهابی سیستم های عصبی-عضلانی و نوروژنیک، بیماری های گوارشی و تنفسی نقش داشته باشند.