مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی بیرجند
سال:1401 | دوره:29 | شماره:4 |تعداد مقالات:12

زمینه و هدف: امروزه بیماری پوکی استخوان به ویژه در زنان یائسه با توجه به تغییرات هورمونی در حال افزایش است. از جمله این تغییرات می­, توان به برخی عوامل آنزیمی مانند: آلکالن فسفاتاز و همچنین مقادیر کلسیم خون اشاره کرد. بنابراین هدف تحقیق حاضر بررسی و تأثیر هشت هفته تمرین در آب همراه با مصرف مکمل سنجد بر روی آنزیم کبدی آلکالن فسفاتاز و کلسیم در زنان یائسه دارای اضافه وزن و چاق بود. روش تحقیق: مطالعه حاضر از نوع کاربردی نیمه تجربی بود. بدین منظور تعداد 42 زن یائسه ساکن استان قزوین با میانگین سنی (08/5±, 97/52) سال و میانگین وزنی (09/8±, 95/73) کیلوگرم و با میانگین قد (76/5±, 156) سانتی متر به صورت هدفمند انتخاب و سپس به صورت تصادفی ساده در چهار گروه کنترل (10 نفر)، تمرین+دارونما (10 نفر)، مکمل (10 نفر) و تمرین+ مکمل (12 نفر) تقسیم شدند. گروه تمرین 8 هفته تمرین در آب با شدت 60-74 درصد ضربان قلب بیشینه و گروه مکمل پودر سنجد روزانه به میزان 15 گرم در روز دریافت کردند. نمونه خون جهت اندازه گیری سطح سرمی آلکالن فسفاتاز با کیت الایزا و کلسیم با روش اسپکتروفتومتری در دو مرحله قبل و 24 ساعت پس از آخرین جلسه تمرین جمع آوری شد. جهت بررسی تفاوت های بین گروهی از آزمون تحلیل واریانس و درون گروهی از آزمون t زوجی در سطح معناداری 05/0α, = استفاده شد. یافته ها: نتایج مطالعه نشان داد که تنها در سطوح سرمی کلسیم در گروه های ورزش+دارونما (013/0=P)، ورزش+مکمل (001/0P<) و مکمل (001/0P<) تفاوت معنی داری وجود دارد. تفاوت معنی داری در سایر متغیّر ها در بین گروه های مختلف مشاهده نشد. نتیجه گیری: مصرف مکمل سنجد همراه با ورزش در آب نمی تواند بر آلکالین فسفاتاز و کلسیم و ترکیب بدن زنان یائسه دارای اضافه وزن و چاق تأثیر بگذارد.

زمینه و هدف: جنبه های مرتبط با سن اعتیاد یکی از چالش های مهم سلامت عمومی در دنیا و همچنین ایران محسوب می شود. لذا این مطالعه با هدف مقایسه فاکتورهای شایع قلبی در افراد معتاد و غیر معتاد سالمند شهر بیرجند انجام شد. روش تحقیق: این مطالعه مورد-شاهدی بر روی 115 سالمند (بالای 60 سال) با حداقل یک سال سابقه اعتیاد و 115 سالمند بدون سابقه اعتیاد انجام شد. پس از تصویب مطالعه توسط کمیته اخلاق دانشگاه و اخذ رضایت آگاهانه از افراد پرسشنامه ای مشتمل بر اطلاعات دموگرافیک و پرسشنامه اعتیاد تکمیل شد. سپس نمایه توده بدنی (BMI) و فشار خون سیستول و دیاستول نیز تعیین شد. سپس پنج میلی لیتر نمونه خون از هر فرد بعد از 12 ساعت ناشتا بودن برای اندازه گیری قند خون ناشتا (FBS)، پروفایل لیپیدی (HDL، LDL، کلسترول تام و تری گلیسرید) گرفته شد. یافته ها: FBS هیچ تفاوت معنی داری در گروه سالمندان معتاد (مورد) و غیرمعتاد (شاهد) نداشت (05/0

فاکتورهای محیطی و اجتماعی نقش مهمی در سلامتی دارند و این نقش در زمان اپیدمی مشخص تر می گردد؛ لذا در این مطالعه مروری تعیین کننده های سلامت از دو رویکرد اجتماعی و محیطی در شرایط اپیدمی کرونا بررسی شده است. این مطالعه از متدولوژی استراتژی سرچ غیر سیستماتیک در دیتابیس های معتبر تبعیت می کند. در این مطالعه مشخص گردیده است که مهم ترین عوامل محیطی و اجتماعی موثر در سلامتی در شرایط اپیدمی شامل دسترسی به هوای پاک، دسترسی به آب سالم، مدیریت صحیح پسماندهای مراقبت بهداشتی سطح درآمد و آموزش می باشد. نکته قابل تامل در این مطالعه این بوده است که آلودگی هوا باعث افزایش مرگ و میر ناشی از کرونا گردیده است. این در حالی است که سیگاری بودن افراد با میزان مرگ و میر ارتباط معکوسی را نشان داده است. بعلاوه دسترسی به آب سالم و مدیریت صحیح پسماندهای بیمارستانی و مراکز درمانی باعث کاهش خطر آلودگی منابع آبی و محیط های زندگی به ویروس کرونا خواهد گردید. همچنین سطح بالای آموزش و تحصیلات به عنوان عامل اساسی در کاهش مرگ و میر بیان گردیده و افراد با تحصیلات بالا قدرت پذیرش آموزش های بهداشتی بیشتری را دارا می باشند. همچنین افزایش سطح درآمد در افراد باعث دسترسی بیشتر به خدمات سلامتی و تامین مایحتاج بهداشتی در دوران اپیدمی بوده که سرعت مرگ و میر را تا حد بالایی کاهش داده است.

زمینه و هدف: بیماری کووید 19 به یک معضل جهانی تبدیل شده است و پیشگیری از طریق واکسیناسیون سبب کاهش خسارت ها و تلفات انسانی در زمان بروز رخداد می شود. درک عوامل مؤثر بر پذیرش واکسیناسیون و شناسایی موانع و تسهیل تصمیم گیری ها در زمینه واکسیناسیون از جنبه های مهم طراحی استراتژی های مؤثر برای بهبود میزان پوشش واکسیناسیون در بین مردم این استان است. لذا هدف از این مطالعه تبیین تجارب عدم تمایل به واکسیناسیون کووید 19 در جمعیت تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی زاهدان می باشد. روش تحقیق: این مطالعه از نوع کیفی به روش قراردادی می باشد که با هدف کاربردی در سال 1400 انجام شد. جامعه مورد مطالعه شامل تمام افرادی بودند که از تزریق واکسن کرونا امتناع کرده اند. روش جمع آوری داده ها، مصاحبه نیمه ساختاریافته، بر اساس راهنمای مصاحبه بود. روش نمونه گیری مبتنی بر هدف تا اشباع داده ها بود. یافته ها: در این پژوهش 40 نفر از افرادی که تمایلی به تزریق واکسن نداشتند، مورد مصاحبه قرار گرفتند. در تحلیل مصاحبه های صورت گرفته با مشارکت کنندگان، در نهایت در مرحله کد گذاری تعداد 15 طبقه فرعی و 5 طبقه اصلی (باورهای کلیشه ای، دریافت اطلاعات بازدارنده، محدودیت های جسمی و سلیقه ای، کمبود امکانات و خدمات، کوتاهی دستگاه های تصمیم گیرنده) استخراج شد. نتیجه گیری: بر اساس نتایج مطالعه سواد سلامت پایین و کم اهمیت شمردن واکسیناسیون عامل اصلی در عدم تمایل به واکسیناسیون کووید 19 می باشد و برای رفع این موضوع سیاست های کلانی در امر آموزش باید تدوین گردد. توجه به اعتقادات مذهبی و جنبه های تقدیر گرایی در کنار گروه های سنی بالاتر و افراد با وضعیت اقتصادی و اجتماعی بالاتر می تواند در برنامه ریزی های آتی سیاست گذاران سلامت در زمینه واکسن کووید به طور خاص مد نظر قرار گیرد.

زمینه و هدف: سیستم اوپیوئیدی نقش کلیدی در تحمل و وابستگی به اوپیوئیدها ایفاء می کند. از سویی، نشان داده اند که سیستم اوپیوئیدی در اثر ضد دردی عصاره باریجه نقش دارد؛ بنابراین، هدف مطالعه حاضر بررسی اثر اسانس باریجه بر تحمل و وابستگی به مرفین در موش سوری می باشد. روش تحقیق: در این مطالعه تجربی 60 سر موش آلبینو به 10 گروه 6 تایی به قرار زیر تقسیم شدند: حامل (ml/kg10)، دیازپام(mg/kg 5) و اسانس باریجه (mg/kg 40، 20 و10). وابستگی و تحمل به مرفین با تزریق سه بار در روز آن و به مدت 3 روز القا شد. در مرحله تحمل موش ها نیم ساعت قبل تزریق مرفین، داروها را به شکل داخل صفاقی دریافت نمودند. در مرحله وابستگی نیز داروها فقط در روز چهارم (تست) تزریق شدند. علایم سندرم محرومیت در طی 30 دقیقه ثبت شدند. داده ها با نرم افزار SPSS 20 و آزمون های آماری ANOVA و کروسکال والیس و تست های تعقیبی توکی و بن فرونی به ترتیب مورد آنالیز قرار گرفتند. یافته ها: دوزهای mg/kg 20 و 40 اسانس باریجه در مرحله تحمل و تنها دوز بالای (mg/kg40) اسانس سبب کاهش تعداد پرش در مرحله وابستگی شدند. سایر رفتارها (شامل اسهال، دل پیچه، روی دوپا ایستادن، بالارفتن، سگ خیسی، خود تیماری و دندان قروچه) نیز در هر دو مرحله کاهش یافتند. نتیجه گیری: اسانس باریجه سبب کاهش تحمل و وابستگی به مرفین شده و احتمالاً می تواند بعد آزمایش ها تکمیلی جهت درمان وابستگی به اوپیوئیدها مفید باشد.

زمینه و هدف: اختلالات خواب موجب افزایش بسیاری از بیماری­, ها و کاهش عملکرد فیزیولوژیکی می­, شود. هدف از مطالعه حاضر، مقایسه تأثیر تمرین تناوبی با شدت بالا (HIIT)، برنامه تنظیم خواب و ترکیبی از این دو بر مقاومت و حساسیت انسولینی، درصد چربی بدن و زمان واکنش نوجوانان دارای اختلال خواب بوده است. روش تحقیق: مطالعه حاضر تک­, سو کور و از نوع نیمه­, تجربی و کاربردی است. هشتاد دانش­, آموز دختر دارای اختلال خواب (13 تا 17 سال) به روش نمونه­, گیری در دسترس انتخاب و به طور تصادفی به چهار گروه 20 نفری تقسیم شدند. همه شرکت­, کنندگان دو روز قبل و بعد از فرایند تحقیق، به ترتیب در جلسات پیش­, آزمون و پس­, آزمون شرکت کردند. شرکت­, کنندگان در گروه HIIT و ترکیبی به مدت 4 هفته، هفته­, ای سه جلسه آزمون رست (RAST) پرداختند و دو گروه تنظیم خواب و ترکیبی، به مدت 4 هفته، طبق توصیه های لازم به رعایت برنامه خواب پرداختند. جهت تجزیه و تحلیل یافته­, ها از آزمون t همبسته و تحلیل کوواریانس در نرم­, افزار SPSS نسخه 26 در سطح معنی­, دار (05/0≥, P) استفاده شد. یافته ها: یافته­, ها نشان داد 4 هفته مداخله ترکیبی تمرین HIIT و تنظیم خواب توانست بهبود معنی­, داری در همه متغیرهای تحقیق شامل گلوکز، انسولین، مقاومت و حساسیت انسولینی، عملکرد سلول­, های بتای پانکراس، درصد چربی بدن، کیفیت خواب و زمان واکنش دختران (001/0=P) ایجاد کند. همچنین، روش تمرین HIIT نسبت به گروه تنظیم خواب و کنترل، موجب بهبود معنی­, داری در گلوکز، مقاومت و حساسیت انسولینی، عملکرد سلول­, های بتای پانکراس، درصد چربی بدن، کیفیت خواب و زمان واکنش دختران (001/0=P) به جز انسولین (428/0=P) شد. نتیجه گیری: با توجه به نتایج به­, دست­, آمده، برنامه تمرین ترکیبی HIIT و تنظیم خواب می­, تواند به­, عنوان مداخله­, ای ارزشمند در برنامه­, های درمانی جهت بهبود مشکلات فیزیولوژیک دختران نوجوان دارای اختلالات خواب و متعاقب آن، کاهش مشکلات و هزینه­, های درمان این افراد و خانوده­, های آن ها در نظر گرفته شود.

زمینه و هدف: امروزه با توجه به تغییر سبک زندگی و گذار اپیدمیولوژیک، بیماری های غیرواگیر همچون فشارخون بالا و عوامل خطر مربوط به آن به یکی از مهم ترین اولویت های سلامت تبدیل شده اند. لذا این مطالعه با هدف بررسی شیوع فشارخون بالا و عوامل خطر مرتبط با آن در جنوب شرقی ایران در سال های 1395 و 1400 انجام شد. روش تحقیق: در این مطالعه توصیفی که بخشی از طرح ملی استپس وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی بود، بزرگسالان بالای 18 سال مقیم در استان خراسان جنوبی که دارای معیارهای ورود به مطالعه بودند، به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای طبقه بندی شده انتخاب شدند. داده ها با استفاده از پرسشنامه پیمایش ملی عوامل خطر بیماری های غیرواگیر (اطلاعات بوم شناسی، سنجش های رفتاری، جسمانی و بیولوژیک) زیر نظر نویسندگان حوزه معاونت بهداشتی دانشگاه توسط تیم پرسشگری جمع آوری شد و با استفاده آمار توصیفی و تحلیلی (آزمون کای اسکوئر) در نرم افزار SPSS نسخه 16 تحلیل شد. یافته ها: شیوع فشارخون بالا در سال 1395، 4/25درصد بود و در سال 1400 به 4/36درصد افزایش یافت. با این که درصد آگاهی بیماران افزایش یافته؛ اما درصد پوشش دریافت مؤثر درمان از 8/39 درصد به 4/27 درصد کاهش یافته است. شیوع عوامل خطر رفتاری در سال 1400 نسبت به سال 1395 کاهش و شیوع عوامل خطر جسمانی (به جز اضافه وزن) افزایش داشته است. درصد استفاده از نمک پاش کاهش یافته اما همچنان از میانگین کشوری بالاتر است و مصرف مناسب میوه و سبزیجات از میانگین کشوری کمتر است. نتیجه گیری: شیوع فشارخون بالا در استان خراسان جنوبی در نتیجه افزایش تدریجی عوامل خطر جسمانی و عدم رعایت رژیم غذایی سالم در حال افزایش است. براین اساس اتخاذ سیاست ها و مداخلات پیشگیرانه با توجه به عوامل خطر شایع و تأکید بر پیگیری درمان ضروری به نظر می رسد.

زمینه و هدف: یکی از مشکلات روانی در دوران همه گیری کووید-19، علائم استرس پس از سانحه است، اما برخی افراد می توانند با این تروما کنار بیایند و به وضعیت قبلی خود و یا حتی سطح بالاتری از عملکرد دست پیدا کنند که رشد پس از سانحه نامیده می شود. این مطالعه جهت بررسی میزان شیوع و ارتباط بین علائم استرس پس از سانحه و رشد پس از سانحه در بین بیماران ترخیص شده از بخش های مراقبت ویژه کووید-19 انجام شد. روش تحقیق: مطالعه حاضر از نوع توصیفی می باشد که روی 172 بیمار انجام شده است. نمونه گیری به صورت تصادفی خوشه ای چند مرحله­, ای از میان بیماران ترخیص شده از بخش مراقبت های ویژه که دقیقاً 6 ماه از بهبودی آنها گذشته، انجام شده بود. داده ها با استفاده از پرسش نامه جمعیت شناختی و چک لیست استرس پس از سانحه و رشد پس از سانحه جمع آوری و سپس با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه21 تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: براساس نتایج به دست آمده 3/34 درصد از بیماران علائم استرس پس از سانحه و 96/58 درصد رشد پس از سانحه را تجربه کرده بودند. نتیجه آزمون همبستگی پیرسون نشان داد که با افزایش میزان علائم استرس پس از سانحه در افراد، رشد پس از سانحه نیز در این افراد افزایش یافت ( 0. 524r=، 0. 001P=). نتیجه گیری: علائم استرس پس از سانحه و رشد پس از سانحه در بین بیماران کووید-19 بستری در بخش مراقبت های ویژه شایع بود. همچنین ابتلا به سطح بالاتری از سندرم استرس پس از سانحه این شانس را ایجاد می کرد که فرد به سطح بالاتری از رشد پس از سانحه نیز دست یابد.

سرطان پستان شایع ترین علت اصلی مرگ و میر ناشی از سرطان در زنان است. تا کنون درمان قطعی برای سرطان پستان مشخص نشده است. بیان بیش از حد اینترلوکین-8 با افزایش رشد تومور و متاستاز سرطان پستان در ارتباط است. هسپرتین یک زیر گروه فلاونون از فلاونوئیدها است که به فراوانی در مرکبات، از جمله لیمو و پرتقال یافت می­, شود. با توجه به نقش ضد سرطانی و ضد التهابی هسپرتین و همچنین نقش اینترلوکین-8 در متاستاز و پیشرفت سرطان، در این مطالعه برای اولین بار به بررسی اثر هسپرتین بر بیان ژن اینترلوکین-8 در رده سلولی MCF-7 پرداخته شده است. میزان بیان نسبی ژن اینترلوکین-8 در رده سلولی MCF-7 در غلظت های0، 25، 50، 100 و 200 µ, M هسپرتین و مدت زمان­, های 6، 24 و 48 ساعت (با غلظت ثابت µ, M 100) با استفاده از روش Real-time PCR انجام شد. نتایج ما نشان داد که با افزایش غلظت هسپرتین (تا غلظت µ, M 100) میزان بیان ژن اینترلوکین-8 کاهش می­, یابد. همچنین میزان بیان ژن اینترلوکین-8 در تیمار 48 ساعته کمتر از تیمارهای 24 و 6 ساعته بود. هسپرتین با توجه به خواص مختلف از جمله خاصیت­, های ضد­, سرطانی و ضد­, التهابی، با کاهش بیان ژن اینترلوکین-8 در کاهش خطر متاستاز و پیشرفت بیماری سرطان پستان توانست مؤثر باشد.

در میان انواع مهاجرت، مهاجرت نیروی انسانیِ متخصص یکی از پرهزینه ترین و چالشی ترین انواع مهاجرت برای کشورهای مبدا مهاجرت است. با بروز همه گیری کووید-19 در سراسر دنیا بار دیگر اهمیت کادر درمان و لزوم تأمین نیروی انسانی کافی در بخش سلامت با شدت بیشتری ظاهر شد. در ایران نیز به عنوان یکی از کشورهای مبدا مهاجرت، کووید-19 در کنار تنگناهای اقتصادی موجود، باعث شدت بخشیدن به روند مهاجرت کادر درمان شده است. سرمایه گذاری برای پرورش نیروی انسانی متخصص، نیازمند تخصیص منابع کلان مادی است و از دست دادن این نیروها به معنای هدر رفت منابع مذکور و برداشت ثمره آن توسط کشورهای مقصد است. شناخت ابعاد مختلف و دلایل ریشه ای مهاجرت نیروی انسانی متخصص، به سیاست گذاران در راستای تصمیم سازی های اثربخش کمک شایانی می کند. در این مطالعه عوامل اقتصادی-شغلی، عوامل فرهنگی اجتماعی و موانع ادامه تحصیل به عنوان عوامل اصلی مهاجرت کادر درمان شناخته شدند.