مدیریت ارتقای سلامت
سال:1401 | دوره:12 | شماره:1 |تعداد مقالات:8

مقدمه: فرد مبتلا به واکنش پذیری عاطفی مستعد ابتلا به اختلالات خلقی و رفتاری است. هدف مطالعه حاضر طراحی الگوی واکنش پذیری عاطفی با علایم اختلال رفتار مخرب از طریق نقش میانجی تنظیم شناختی هیجان در دانش آموزان پسر دوره اول متوسطه شهر اهواز می باشد. روش کار: پژوهش حاضر از نوع توصیفی-همبستگی است. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان پسر دوره اول متوسطه شهر اهواز در سال تحصیلی 99-1398 در حال تحصیل بود. 240 تن از دانش آموزان پسر دوره اول متوسطه شهر اهواز با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. داده ها با پرسشنامه جمعیت شناختی، "شاخص واکنش پذیری عاطفی" (Affective Reactivity Index)، "مقیاس رتبه بندی اختلال رفتار مخرب"(Disruptive Behavior Disorder Rating Scale) و "پرسشنامه تنظیم شناختی هیجان (Cognitive Emotion Regulation Questionnaire) جمع آوری شد. روایی سازه به روش تحلیل عامل تاییدی و پایایی به روش همسانی درونی با محاسبه ضریب آلفاکرونباخ انجام شد. داده ها در نرم افزار اس پی اس اس نسخه 24 و آموس 24 تحلیل شد. یافته ها: ارزیابی الگوی طراحی شده با استفاده از شاخص های برازندگی نشان داد که الگو برازش مناسب دارد (94/0=IFI، 89/0=NFI، 067/0=RMSEA). بعلاوه، واکنش پذیری عاطفی هم به صورت مستقیم و هم غیرمستقیم از طریق تنظیم شناختی هیجان مثبت و منفی با علایم اختلال رفتار مخرب همبستگی دارد. نتیجه گیری: تنظیم شناختی هیجان مثبت و منفی در رابطه بین واکنش پذیری عاطفی و علایم اختلال رفتار مخرب، نقش واسطه ای دارند. پیشنهاد می شود در تدوین مداخلات پیشگیرانه و درمان برای افراد مبتلا به واکنش پذیری عاطفی و اختلال رفتار مخرب، از آموزش مهارت تنظیم شناختی هیجان استفاده شود.

مقدمه: خانواده به عنوان نهاد مهم و تامین کننده سلامت فردی و اجتماعی، همواره می تواند مورد تهدید عوامل مختلفی باشد. توجه به سازگاری زوجی به عنوان عاملی تاثیرگذار در حفظ رابطه زناشویی ضروری می باشد. هدف پژوهش حاضر ارایه الگوی سازگاری زوجی بر اساس تمایزیافتگی-خود و انعطاف پذیری شناختی با میانجی گری راهبردهای مقابله ای بود. روش کار: پژوهش حاضر، توصیفی-همبستگی می باشد. جامعه آماری شامل کارمندان متاهل اداره کل آموزش و پرورش استان قم و ادارات آموزش و پرورش پرورش ناحیه 4، 3، 2، 1 شهر قم (حدود 600 تن) در سال 1399 بودند که 270 تن به روش نمونه گیری در دسترس به عنوان نمونه انتخاب شد که از این میان، داده های 256 تن مورد تحلیل قرار گرفت. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه جمعیت شناختی، "مقیاس سازگاری زوجی"(Dyadic Adjustment Scale)، "سیاهه تمایزیافتگی-خود تجدیدنظر شده "(Differentiation of Self Inventory-Revised)، "سیاهه انعطاف پذیری شناختی"(Cognitive Flexibility Inventory)، و "پرسشنامه راهبردهای مقابله ای"(Coping Strategies Questionnaire) بود. روایی صوری و پایایی به روش همسانی درونی با محاسبه ضریب آلفا کرونباخ بررسی شد. داده های جمع آوری شده در نرم افزار اس پی اس اس نسخه 22 و آموس 16 تحلیل شد. یافته ها: هر 2 الگوی ارایه شده در این پژوهش از برازش مطلوبی برخوردار بودند. هر 2 متغیر تمایزیافتگی-خود و انعطاف پذیری شناختی با سازگاری زوجی همبستگی مستقیم و معناداری دارند (P<0/05) که بیشتر از همبستگی غیر مستقیم بود. از میان راهبردهای مقابله ای، مولفه گریز-اجتناب توانست نقش میانجی را در ارتباط بین هر 2 متغیر تمایزیافتگی-خود و انعطاف پذیری شناختی با سازگاری زوجی ایفا کند و مولفه جستجوی حمایت اجتماعی نقش میانجی را در ارتباط بین انعطاف پذیری شناختی با سازگاری زوجی ایفاء کرد. نتیجه گیری: تمایزیافتگی-خود و انعطاف پذیری شناختی همبستگی مستقیم مثبت و معناداری با سازگاری زوجی داشتند که قوی تر از همبستگی غیرمستقیم بود. 2 مولفه جستجوی حمایت اجتماعی و گریز-اجتناب از راهبردهای مقابله ای نیز نقش میانجی را ایفا کردند. پیشنهاد می شود مشاوران و درمانگران زوج و خانواده در زمینه آموزش استفاده مناسب از راهبردهای مقابله ای، همچنین کمک به رشد انعطاف پذیری شناختی و تمایزیافتگی-خود مراجعان، توجه ویژه ای داشته باشند.

مقدمه: چاقی و چگونگی توزیع چربی در بدن، به ویژه در ناحیه میانی بدن، پیشگوی مناسبی برای ابتلا به بیماری های آینده است و تمرینات ورزشی یکی از بهترین روش های غیردارویی در پیشگیری و درمان چاقی است. لذا، مطالعه حاضر با هدف تعیین اثر بی تمرینی متعاقب تمرینات پلایومتریک بر شاخص های چاقی و عوامل آمادگی جسمانی دانشجویان مذکر انجام شد. روش کار: در مطالعه نیمه تجربی حاضر، 20 دانشجوی مرد از دانشجویان تربیت بدنی دانشگاه البرز به صورت هدفمند و در دسترس انتخاب و در 2 گروه تمرین پلایومتریک 10 تن و گروه کنترل 10 تن (همگن شده بر اساس شاخص توده بدنی) تحت بررسی قرار گرفتند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه جمعیت شناختی، برای ارزیابی توان هوازی از "آزمون استراند" (Astrand Test)، برای ارزیابی توان بی هوازی از "آزمون پرش سارجنت" (Sergeant Jump Test) و برای اندازه گیری درصد چربی از روش "آزمون چربی چین پوستی جکسون و پولاک" (Jackson and Pollock Skinfold Test) استفاده شد. همچنین شاخص توده بدنی آزمودنی ها با تقسیم وزن بر مجذور قد (متر) و "نسبت دور کمر به لگن" ( Waist-Hip Ratio ) با تقسیم دور کمر به محیط لگن اندازه گیری شد. پس از ارزیابی و ثبت داده های اولیه آزمودنی ها، گروه مداخله، تمرینات پلایومتریک را به مدت 6 هفته، شامل 3 و 4 جلسه در هفته به طور یک روز در میان، اجرا کردند. پس از اتمام دوره تمرین و در شرایط مشابه با پیش آزمون، داده های مربوط به مرحله آزمون و با فاصله 6 هفته، داده های مربوط به پس آزمون ثبت شد. تحلیل داده ها در نرم افزار اس پی اس اس نسخه 23 انجام شد. یافته ها: نتایج تاثیر معنادار اجرای تمرینات پلایومتریک به مدت 6 هفته را بر توان هوازی (43/2±, 67/34 به 49/2±, 58/39 ) و بی هوازی (07/8±, 23/104 به 49/6±, 25/132 )، نسبت دور کمر به لگن (13/0±, 91/0 به 17/0±, 84/0 )، درصد چربی بدن (18/2 ±, 54/14 به 75/2±, 49/11 ) و شاخص توده بدن (68/1 ±, 01/23 به 93/1±, 08/20 ) در گروه تمرین پلایومتریک نشان داد (P<0/05). با این حال پس از 6 هفته بی تمرینی تقریبا تمام دستاوردهای تمرینی برای آزمودنی های گروه مداخله تمرین از بین رفت که نشانگر اصل تمرین طولانی مدت در اجرای تمرینات پلایومتریک می باشد. نتیجه گیری: یافته ها تاثیر اجرای تمرینات پلایومتریک بر عملکرد قلبی تنفسی (افزایش معنادار توان هوازی) و همچنین بهبود شاخص های سلامتی را تایید کرد. لذا به سبب رعایت اصل تنوع در تمرین و سهولت استفاده از فرآیند اضافه بار تدریجی در اجرای تمرین پلایومتریک (به سبب ماهیت تمرین پلایومتریک)، اجرای تمرینات پلایومتریک در حوزه سلامت به عنوان یک شیوه تمرینی جایگزین برای تمرینات هوازی تداومی توصیه می شود. با وجود این، باید توجه داشت که دستاوردهای تمرین پلایومتریک پس از یک دوره بی تمرینی از بین خواهد رفت.

مقدمه: سلامت اجتماعی زنان سرپرست خانوار از عوامل نظیر دینداری و حمایت اجتماعی خانواده تاثیر می پذیرد که حمایت اجتماعی خانواده خود تحت تاثیر دینداری قرار دارد. هدف پژوهش حاضر تعیین روابط ساختاری بین دینداری و سلامت اجتماعی در زنان سرپرست خانوار با میانجیگری حمایت اجتماعی خانواده بود. روش کار: روش پژوهش توصیفی-همبستگی می باشد. جامعه آماری شامل تمام زنان سرپرست خانوار شهر رشت در سال 1398 بود. از میان آن ها 358 تن به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه جمعیت شناختی، "پرسشنامه دینداری" (Religiosity Questionnaire)، "پرسشنامه سلامت اجتماعی" (Social Well-being Questionnaire)، و "پرسشنامه حمایت اجتماعی خانواده" (Family Social Support Questionnaire) استفاده شد. روایی ابزارها با استفاده از روایی محتوا به روش کیفی و پایایی به روش همسانی درونی با محاسبه ضریب آلفا کرونباخ اندازه گیری شد. تحلیل داده های جمع اوری شده در نرم افزارهای اس پی اس اس-24 و آموس-24 انجام شد. یافته ها: ضریب مسیر کل بین دینداری و حمایت اجتماعی خانواده (01/0>P، 266/0=β, ) و ضریب مسیر کل بین حمایت اجتماعی خانواده و سلامت اجتماعی (01/0>P، 492/0=β, ) مثبت و در سطح 01/0 معنادار بود. ضریب مسیر غیرمستقیم بین دینداری و سلامت اجتماعی مثبت با میانجیگری حمایت اجتماعی خانواده در سطح 01/0 معنادار بود (01/0>P، 131/0=β, ). نتیجه گیری: حمایت اجتماعی خانواده همبستگی بین دینداری و سلامت اجتماعی را در بین زنان سرپرست خانوار میانجیگری می کند. جهت توانمندسازی و ارتقای سلامت روان زنان سرپرست خانوار برگزاری کارگاه های آموزشی تحت عنوان دینداری و ارایه حمایت اجتماعی خانواده به این زنان پیشنهاد می شود.

مقدمه: تنش ناشی از تغییرات و فشارهای روزافزون زندگی امروزی گریز ناپذیر است و عامل خطری برای تغییر رفتارهای سالم می باشد. تغییر رفتارهای مرتبط با خوردن، به عنوان سبک مقابله با فشار روانی می باشد. هدف مطالعه حاضر تعیین همبستگی تنش درک شده با رفتارهای خوردن در دانشجویان علوم پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم پزشکی تبریز بود. روش کار: مطالعه حاضر به روش توصیفی-همبستگی می باشد. جامعه آماری شامل تمام دانشجویان علوم پزشکی مشغول به تحصیل در دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم پزشکی تبریز در سال 1398 بود. نمونه گیری به صورت تصادفی طبقه ای انجام و 300 تن از دانشجویان انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده شامل پرسشنامه جمعیت شناختی، "مقیاس تنش درک شده" (Perceived Stress Scale) و "پرسشنامه رفتار خوردن داچ" (Dutch's Eating Behavior Questionnaire) بود. روایی صوری و نسبت روایی محتوا براساس جدول Lawshe و پایایی به روش همسانی درونی با محاسبه ضریب آلفا کرونباخ اندازه گیری شد. تحلیل داده ها در نرم افزار اس پی اس اس نسخه 22 انجام شد. یافته ها: میانگین و انحراف معیار تنش درک شده، رفتار خوردن مهاری، هیجانی و بیرونی به ترتیب 33/26 ±,17/6، 38/30 ±,71/9، 52/33 ±,85/9 و 38/29 ±,26/7 بود. همبستگی مثبت و معنا داری بین تنش درک شده با مولفه های رفتار خوردن هیجانی (450/0= r, 001/0>P) و بیرونی (341/0= r, 001/0>P) بدست آمد. این همبستگی در حد متوسط بود و به ترتیب 2/20 درصد و 6/11 درصد از رفتارها، قابل تبیین توسط تنش بودند. همچنین همبستگی بین تنش درک شده و مهاری معکوس و معنادار T اما ضعیف بود (270/0-= r, 001/0>P) و تنها 3/7 درصد از رفتار خوردن مهاری توسط تنش درک شده تبیین شد. نتیجه گیری: بین تنش درک شده با مولفه های رفتار خوردن هیجانی و بیرونی همبستگی مثبتی و با مولفه خوردن مهاری همبستگی منفی وجود دارد. درک وضعیت تنش می تواند یک هدف مهم درمانی برای رفتارهای خوردن نامناسب در بین دانشجویان باشد. بنابراین، پیشنهاد می شود برنامه های مداخله ای جهت بهبود رفتارهای خوردن افراد و کنترل چاقی با در نظر گرفتن وضعیت تنش انجام شود.

مقدمه: پرفشاری خون یکی از مهمترین مسایل بهداشتی در جهان است و بیماران از دستورات درمانی تبعیت نکرده و بیماری خود را کنترل نمی کنند. مطالعه حاضر با هدف تعیین تاثیر آموزش بر اساس "الگوی ارتقای سلامت پندر" بر تبعیت از درمان در مبتلایان به پرفشاری خون انجام گردید. روش کار: مطالعه حاضر به روش نیمه تجربی، شاهددار و تصادفی انجام شد. جامعه پژوهش شامل کلیه بیماران مبتلا به پرفشاری خون از نوع اولیه که جهت شروع یا ادامه درمان به مرکز بهداشتی درمانی شهید بهشتی شهر کاشان در سال 1397 مراجعه می نمودند، بود. 88 بیمار به روش نمونه گیری در دسترس که شرایط ورود به مطالعه را داشتند، انتخاب شدند. بیماران به روش تصادفی ساده از نوع قرعه کشی در گروه های مداخله و کنترل (هرگروه 44 بیمار) جایگزین شدند. هر 2 گروه آموزش های روتین مرکز بهداشتی و درمانی را دریافت کردند. ابزار مطالعه شامل پرسشنامه جمعیت شناختی و "پرسشنامه تبعیت ازدرمان در بیماران پرفشاری خون" (Treatment Adherence Questionnaire for Patients with Hypertension) بود. روایی صوری به روش کیفی و پایایی به روش همسانی درونی با محاسبه ضریب آلفاکرونباخ اندازه گیری شد. در گروه مداخله، محتوای آموزشی بر اساس "الگوی ارتقای سلامت پندر" طراحی و طی 6 جلسه ی 45 تا 60 دقیقه ای اجرا شد. داده ها در نرم افزار اس پی اس اس نسخه 16 تحلیل شد. یافته ها: قبل از مداخله، بین 2 گروه مداخله و کنترل از نظر میانگین تبعیت از درمان تفاوت آماری معناداری وجود نداشت. ولی پس از اتمام مداخله، در بیماران گروه مداخله میانگین نمره تبعیت ازدرمان نسبت به گروه کنترل به طور معناداری بیشتر بود (05/0>P). نتیجه گیری: آموزش بر اساس "الگوی ارتقای سلامت پندر"، منجر به بهبود تبعیت از درمان در بیماران مبتلا به پرفشاری خون شد. لذا پیشنهاد می شود از این الگو همراه با درمان های دارویی به عنوان عامل مکمل تسهیل کننده کلیدی برای افزایش تبعیت از درمان و بهبود کنترل فشارخون در بیماران مبتلا به پرفشاری خون استفاده شود.

مقدمه: در دنیای رقابتی امروز کارکنان با بازدهی بالا، بزرگترین مزیت رقابتی برای سازمان ها به حساب می آیند. سبک رهبری یکی از عواملی است که می تواند در بروز این حالت روانی اثرگذار باشد. هدف پژوهش حاضر تعیین همبستگی رهبری زهرآگین و اینرسی سازمانی با نقش میانجی گری طفره روی اجتماعی در بین کارکنان وزارت ورزش و جوانان می باشد. روش کار: پژوهش حاضر، توصیفی-همبستگی می باشد. جامعه آماری این پژوهش را 303 تن از مدیران و کارشناسان وزارت ورزش و جوانان تشکیل داده اند که از بین آن ها 181 تن به صورت در دسترس به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. ابزارهای گردآوری داده ها شامل پرسشنامه جمعیت شناختی، "مقیاس رهبری زهرآگین" (Toxic Leadership Scale)، "پرسشنامه اینرسی سازمانی"(Organizational Inertia Questionnaire) و "پرسشنامه طفره روی اجتماعی" (Social Loafing Questionnaire) بود. روایی صوری ابزارها به روش کیفی، روایی سازه به روش روایی همگرا و واگرا مورد بررسی قرار گرفت. همچنین پایایی ترکیبی و پایایی به روش همسانی درونی با محاسبه ضریب آلفا کرونباخ ابزارها نیز بررسی و تایید شد. تحلیل داده ها با نرم افزار اسمارت پی ال اس نسخه 3 و نرم افزار اس پی اس اس نسخه 24 انجام شده است. یافته ها: الگو از برازش خوب و قابل قبولی برخوردار بود و تمامی مسیرها (فرضیه ها) با اطمینان بالا مورد تایید قرار گرفتند. تحلیل شاخص های برازش الگو ساختاری حاکی از این بود که الگو دارای برازش مناسب و لذا توانایی بالایی در اندازه گیری متغیر اصلی دارد. ضعیفترین همبستگی بین رهبری زهرآگین با طفره روی اجتماعی می باشد. نتیجه گیری: با حضور متغیر میانجی طفره روی اجتماعی در رابطه بین رهبری زهرآگین و اینرسی سازمانی برای مسیر مستقیم بین رهبری زهرآگین و اینرسی سازمانی معنادار می باشد. الگو دارای برازش مناسب و توانایی بالایی در اندازه گیری متغیر اصلی دارد. همچنین ضعیفترین همبستگی بین رهبری زهرآگین با طفره روی اجتماعی می باشد. پیشنهاد می شود مدیران وزارت ورزش و جوانان، با مهم شمردن سبک سرپرستی سازمان میتوان از بروز رفتارهای مخرب کارکنان از جمله طفره روی جلوگیری کرد و عملکرد آن ها را بهبود بخشید و مانع از هدایت آن ها به سمت ترک سازمان شد.

مقدمه: ارتباط موثر زیر بنای خانواده ی سالم و موفق است. پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی "درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد" و "درمان متمرکز بر شفقت" و "درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد غنی شده با شفقت" بر الگوهای ارتباطی زنان متاهل دچار افسردگی و تعارضات زناشویی مراجعه کننده به مراکز مشاوره و روانشناختی شهر مشهد می باشد. روش کار: روش پژوهش حاضر نیمه تجربی و از نوع پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش شامل زنان متاهل دچار افسردگی و تعارضات زناشویی مراجعه کننده به مراکز مشاوره و روانشناختی شهر مشهد در سال 1399 بود. 60 تن به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند سپس به صورت تصادفی ساده به روش قرعه کشی در 4 گروه، "درمان پذیرش و تعهد" و "درمان متمرکز بر شفقت" و "درمان پذیرش و تعهد غنی شده با شفقت" و گروه کنترل قرار گرفتند. (هر گروه 15 تن). ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه جمعیت شناختی، "پرسشنامه الگوهای ارتباطی"(Communication Patterns Questionnaire)، "سیاهه افسردگی بک-2" (Beck Depression Inventory-II) و "پرسشنامه تعارضات زناشویی"(Marital Conflict Questionnaire) بود. روایی محتوا به روش کیفی و پایایی به روش همسانی درونی با محاسبه ضریب آلفا کرونباخ ابزارها محاسبه شد. گروه مداخله اول "درمان پذیرش و تعهد" و گروه مداخله دوم "درمان متمرکز بر شفقت" و گروه مداخله سوم" درمان پذیرش و تعهد غنی شده با شفقت" را در 8 جلسه آموزشی 90 دقیقه ای دریافت کردند و گروه کنترل در لیست انتظار برای دریافت مداخله قرار داشت. تحلیل داده ها با نرم افزار آماری اس پی اس نسخه21 انجام شد. یافته ها: بین میانگین پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری الگوهای ارتباطی در گروه های مداخله و کنترل تفاوت معنا داری وجود دارد (01/0>P). نتایج آزمون مقایسه زوجی بنفرونی حاکی از آن است که سطح معناداری آزمون هر 3 گروه مداخله با گروه کنترل کمتراز 05/0 است (01/0>P) و این تفاوت برای گروه "درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد غنی شده با شفقت" بیشتراست. نتیجه گیری: "درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد" و "درمان متمرکز بر شفقت " و "درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد غنی شده با شفقت" بر الگوهای ارتباطی اثر بخش است و "درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد غنی شده با شفقت" اثربخشی بیشتری بر بهبود الگوهای ارتباطی در طول زمان داشته است. لذا پیشنهاد می شود که از این درمان در مراکز فرهنگی و خانوادگی مانند فرهنگسراهای خانواده کشور با هدف پیشگیری از تعارض در روابط آتی زوجین با بهره گیری از دوره های آموزشی کوتاه مدت استفاده شود.