مطالعات اقتصادی
سال:1389 | دوره:1 | شماره:2 |تعداد مقالات:7

از آنجائیکه روند شتابان توسعه اقتصادی و صنعتی در کشورهای جهان، تا حدود زیادی به سطح مصرف حامل های انرژی ارتباط دارد و انرژی بیشترین سهم را در فعالیت ها و تجارت جهانی به خود اختصاص داده است، در این مقاله آثار تجارت خارجی، قیمت نفت و درآمد بر روی مصرف انرژی برای 8 کشور از اعضای سازمان اکو طی سالهای 2009-1994 مورد مطالعه قرار گرفته است. برای برآورد اثرات متغیرها، از تکنیک اقتصاد سنجی با رویکرد داده های تابلویی به شیوه حداقل مربعات استفاده شده است. نتایج رگرسیونی نشان می دهد که درآمد دارای تاثیر مثبت و معنی دار، قیمت نفت دارای تاثیر منفی و معنی دار، تجارت خارجی (مجموع صادرات و واردات) دارای تاثیر مثبت و معنی دار بر روی مصرف انرژی می باشند. همچنین به منظور پی بردن بیشتر به جزئیات نتایج، علاوه بر بررسی تجارت خارجی بصورت کلی (مجموع صادرات و واردات)، بررسی هایی نیز بصورت جداگانه بر اساس تفکیک به صادرات و واردات صورت گرفته است، که با توجه به نتایج، صادرات و واردات به تفکیک دارای تاثیر مثبت و معنی دار بر روی مصرف انرژی می باشند.

نظریه بنیادی قیمت گذاری دارائی و تئوری های بازارهای کارا در چارچوب پیش فرض هایی نظیر وجود آربیتراژ و انسان های منطقی (عقلائی) به تشریح نوسانات قیمت در بازارهای مالی پرداخته اند. اما این نظریه ها به دلیل ناتوانی خود در تشریح نوسانات زیاد از حد قیمت، در دوهه اخیر، به وسیله تئوری های رفتار مالی به چالش کشیده شدند. این تئوری ها با تکیه بر اصول روان شناسی و جامعه شناسی فروض اساسی الگوهای بنیادی درباره رفتار انسان ها را دچار تردید کرده و به این واسطه نوسانات بیش از حد قیمت، که در الگوهای بنیادی معروف به حباب قیمت می باشند را تشریح نموده اند.این مقاله با تکیه بر تئوری های رفتار مالی، نارسائی پیش فرض های الگوهای بنیادی در مورد سرمایه گذاران را در دوسطح فردی و جمعی تشریح کرده است. سپس با استفاده از فرم فضای حالت و فیلتر کالمن، حباب قیمت را به عنوان یک متغیر مشاهده نشده استخراج کرده و تاثیر رفتار گله ای (گروهی) و عواملی که موجب کاهش امنیت روانی و ازدیاد ریسک در بازار می شود را بر روی حباب عقلائی بررسی کرده است.نتایج این بررسی نشان می دهد که حباب عقلائی طی دوره 1387-1376 در بورس اوراق بهادار تهران متاثر از عوامل یاد شده می باشد.

خرما یکی از محصولات مهم صادراتی در بخش کشاورزی ایران تلقی می شود. مشخصا سهم کشور از صادرات جهانی خرما در سال 2006، 24 درصد می باشد که بر این اساس، ایران رتبه سوم را در میان صادرکنندگان خرما کسب کرده است. تحقیق حاضر به بررسی عبور نرخ ارز در محصول خرما می پردازد. فرضیه تحقیق حاضر این است که عبور نرخ ارز برای خرما ناقص می باشد. به عبارت دیگر، این فرضیه آزمون می شود که با افزایش یک درصد نرخ ارز، قیمت صادراتی خرما کمتر از یک درصد افزایش می یابد. بدین منظور، معادله قیمت صادراتی خرما طی دوره زمانی 2006-1983 برای ایران برآورد گردیده است. برای تخمین معادله قیمت صادراتی خرما متغیرهای تولید و صادرات خرما و همچنین نرخ واقعی ارز به عنوان متغیرهای توضیحی در نظر گرفته شده اند. نتایج حاصل از این پژوهش می تواند برای سیاست گذاری در بخش توسعه صادرات خرما استفاده شود.

هدف این تحقیق بررسی رابطه ساختار مالکیت بر عملکرد شرکت بر اساس معیارهای نوین عملکرد ارزش افزوده اقتصادی و Q توبین در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. فرضیه های این تحقیق مبتنی بر رابطه بین نوع ساختار مالکیت و عملکرد شرکت است. برای آزمون فرضیه ها از مدل هایارزش افزوده اقتصادی و Q توبین استفاده شده است. نمونه آماری شامل 103 شرکت طی سال های 1385 تا 1389 می باشد. روش آماری مورد استفاده جهت آزمون فرضیه های مطرح شده در این تحقیق پانل دیتا «داده های ترکیبی» و با استفاده از نرم افزار Evewis می باشد. یافته های تحقیق براساس هر دو مدل ارزش افزوده اقتصادی و Q توبین نشان می دهد که رابطه معنی دار و مثبت بین «مالکیت نهادی» و عملکرد شرکت و رابطه معنی دار و منفی بین «مالکیت حقیقی» و عملکرد شرکت وجود دارد. در مورد «تمرکز مالکیت» که بیانگر درصد سهام بزرگترین سهامدار شرکت می باشد، رابطه معنی دار و مثبت با عملکرد شرکت وجود دارد.

هدف این مقاله بررسی ضرائب مستقیم و غیر مستقیم ایجاد انواع آلاینده های زیست محیطی برای بخش های مختلف اقتصادی است و برای این منظور در این مطالعه از جدول داده ستانده ایران و آمارهای انتشار آلاینده های زیست محیطی سال 1380 استفاده شده است. با ارائه مدل داده ستانده زیست محیطی که انتشار هفت نوع از آلاینده های هوا(NOX,SO2,CO2,SO3,CO,CH,SPM) را در بر می گیرد، به برآورد میزان انتشار و همچنین ضرائب انتشار آلاینده ها برای فعالیت های مختلف ایران پرداخته شده است. نتایج نشان می دهد که بخش های محصولات کانی غیر فلزی، صنایع غذایی و صنایع شیمیایی بالاترین ضرائب مستقیم و همچنین ضرائب مستقیم و غیر مستقیم کاهش آلودگی را به خود اختصاص داده اند. بالاترین ضرائب مستقیم انتشار CO2 نیز مربوط به بخش های حمل ونقل، آب و محصولات کانی غیر فلزی می باشد.

هدف اصلی این تحقیق، بررسی تاثیر تکانه های رابطه مبادله بر تراز تجاری ایران با توجه به صادرات نفت می باشد. در این مطالعه اثر HLM با استفاده از الگوی خودرگرسیون برداری ساختاری و با به کارگیری سه متغیر رابطه مبادله، تولید ناخالص ملی واقعی و تراز تجاری مورد بررسی قرار گرفته است. اطلاعات آماری مورد استفاده به صورت سالیانه و برای سالهای 1338 تا 1383 جمع آوری شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که تراز تجاری نسبت به سایر متغیرها از درجه برونزایی ضعیفتری برخوردار بوده و نقش رابطه مبادله در نوسانات تراز تجاری در کوتاه مدت و بلند مدت قابل ملاحظه می باشد بگونه ای که یک تکانه مثبت ناشی از رابطه مبادله موجب جهش ناگهانی در تراز تجاری خواهد شد و تراز تجاری را به بیش از دو برابر مقدار اولیه خود افزایش می دهد، اما این بهبود در دوره های بعد روندی به شدت نزولی خواهد داشت. به عبارت دیگر، بهبود تراز تجاری در ایران فقط براثر تکانه های موقت بوده و اینگونه تکانه ها اثری دائمی بر تراز تجاری ندارند. لذا برای استفاده کاربردی از نتایج تحقیق در سیاست گذاری ها، می توان با در نظر داشتن شرایط اقتصاد باز و از طریق اعمال سیاست هایی نظیر کنترل ارزش پول، تنوع صادرات و سیاست هایی که منجر به فعالتر شدن بخش سرمایه گذاری گردد، به نحو موثری در تثبیت وضعیت اقتصادی پس از تکانه رابطه مبادله، عمل نمود.

با توجه به اهمیت صنعت نفت در تولید ناخالص داخلی، منابع ارزی کشور و سهم درآمدهای نفتی در بودجه دولت، برآورد بهره وری و تخمین کشش های عوامل تولید نفت از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در این راستا، شرکت بهره برداری نفت و گاز مارون که حدود 15 درصد نفت کشور را تولید می کند به عنوان موضوع پژوهش انتخاب و بهره وری و کشش های عوامل تولید آن طی دوره زمانی 1388-1368 تخمین زده شده است. متغیرهای مورد مطالعه ابتدا از نظر ساکن پذیری با آزمون دیکی فولر تعمیم یافته مورد آزمون قرار گرفتند. سپس با استفاده از روش هم جمعی انگل گرنجر الگوی تصحیح خطا برآورد شد. نتایج حاصل نشان داد که در طول دوره مورد بررسی شکل تابع به صورت کاب داگلاس است و متوسط رشد بهره وری در شرکت بهره برداری نفت وگاز مارون 7.6 درصد می باشد. کشش نیروی کار 0.66، کشش سرمایه 0.31 و کشش انرژی 0.61 است. نتیجه آزمون والد نشان داد که بازده نسبت به مقیاس فزاینده و برابر با 1.596 است.