ارتقای ایمنی و پیشگیری از مصدومیت ها
سال:1394 | دوره:3 | شماره:4 |تعداد مقالات:11

سابقه و هدف: رودخانه ها جزء کوچکی از منابع آب های جهان می باشند و به عنوان یکی از منابع اساسی تامین آب برای مصارف گوناگون ازجمله کشاورزی، شرب و صنعتی مطرح هستند. هدف از این مطالعه تعیین میزان غلظت نیترات در منابع آب سطحی تغذیه کننده سد مخزنی تهم زنجان و پهنه بندی آن هست.روش بررسی: در این مطالعه مقطعی، ابتدا 40 ایستگاه بر اساس نقاط ورود آلودگی و شاخه های تغذیه کننده در هر دو رودخانه مشخص شد. تعداد 160 نمونه آب از رودخانه های تهم و گلهرود بر اساس زمان کود دهی و فصل بارش در طی دو دوره زمانی زمستان 1393 و بهار 1394 اخذ و طبق روش شماره 123-4 استاندارد متد آزمایش شد. پس از مقایسه نتایج با استانداردهای ملی و بین المللی، با استفاده از نرم افزارهای SPSS نسخه 16 و Arcview GIS 9.3 تحلیل گردید. نقشه پراکنش غلظت در محیط توسط سیستم اطلاعات جغرافیایی ترسیم و عوامل تاثیرگذار بررسی شد.یافته ها: غلظت نیترات نمونه ها کمتر از حد رهنمود سازمان بهداشت جهانی و استاندارد آب شرب کشور بود. غلظت نیترات در فصل های زمستان و بهار در هر دو رودخانه اختلاف معنی داری نداشت. غلظت نیترات در دو رودخانه تفاوت معنی داری وجود داشت (p.value<0.05). با توجه به نقشه های به دست آمده، بیشترین غلظت نیترات در نقاط 134، 151 و 169 مشاهده گردید.نتیجه گیری: مهم ترین دلایل تغییرات غلظت نیترات مربوط به دفع غیربهداشتی فاضلاب انسانی و فضولات حیوانی هست. بررسی نتایج حاصل از پهنه بندی غلظت نیترات در طول رودخانه ها نشان داد که با دور شدن از منبع آلودگی، غلظت آلاینده ها دوباره کاهش یافته است. با این وجود با توجه به قدرت خود پالایی رودخانه، کیفیت آب پایین تر از حد استاندارد می باشد.

سابقه و هدف: افرادی که در معادن روباز مشغول به کار هستند، غالبا در فصول گرم سال در معرض استرس گرمایی شدید قرار دارند. هدف این مطالعه بررسی شاخص نمره استرین گرمایی و تعیین ارتباط آن با پارامترهای فیزیولوژیکی بدن کارگران یک معدن روباز بود.روش بررسی: این مطالعه توصیفی بر روی 120 مرد سالم سازش یافته شاغل در یک معدن روباز در تابستان 1393 در خراسان رضوی انجام گرفت. دمای تمپان و دمای پوست با استفاده از دستگاه ترمومتر دیجیتالی مدل FT70 ساخت شرکت بئورر کشور آلمان اندازه گیری شد. ضربان قلب و فشارخون با استفاده از دستگاه دیجیتال Emsig (مدل BO26) ساخت کشور تایوان اندازه گیری شد. کلیه متغیرهای محیطی به طور همزمان با پارامترهای فیزیولوژیکی اندازه گیری و ثبت شدند. پرسش نامه شاخص نمره استرین گرمایی نیز تکمیل گردید. برای تجزیه و تحلیل آماری از آزمون های همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی استفاده شد.یافته ها: مطابق شاخص نمره استرین گرمایی، 6.7 درصد افراد فاقد استرین گرمایی، 50 درصد افراد احتمالا دارای استرین گرمایی و 43.3 درصد افراد دارای استرین گرمایی بودند. بین شاخص نمره استرین گرمایی با هرکدام از پارامترهای فیزیولوژیکی شامل: دمای تمپان، دمای پوست، ضربان قلب، فشار سیستولیک و دیاستولیک ارتباط معنی داری وجود داشت (p<0.01) ولی همبستگی بالایی نشان نداد که این مقدار برای ضربان قلب بیشترین بود (r=0.450).نتیجه گیری: درصد بالایی از کارگران در معرض خطر استرین گرمایی قرار داشتند و بیشترین نمره شاخص استرین گرمایی مربوط به واحد حفاری بود. به نظر می رسد بتوان از شاخص نمره استرین گرمایی در ارزیابی استرین گرمایی چنین محیط های کاری استفاده کرد.

سابقه و هدف: وسایل نقلیه از ویژگی های تمدن است و رانندگی به عنوان امری ضروری در فعالیت های مختلف زندگی روزمره همچون کار، زندگی اجتماعی و تفریح به حساب می آید. مطالعه حاضر باهدف تعیین ویژگی های شناختی- رفتاری رانندگان اتوبوس و کامیون طی سوانح ترافیکی در سال 92 انجام شد.روش بررسی: در این تحقیق 800 راننده پایه یک به روش مقطعی بررسی شدند. آزمودنی ها از میان رانندگانی که جهت انجام تست عدم اعتیاد برای دریافت یا تمدید گواهینامه پایه یک رانندگی در سال های 1393-1392 به بیمارستان سجاد ناجا مراجعه کرده بودند، انتخاب شدند. برای ارزیابی سلامت روانی رانندگان از مصاحبه ساختاریافته استفاده شد. برای تجزیه وتحلیل داده ها از روش آمار نا پارامتریک (من ویتنی) و تحلیل چند متغیره استفاده شد.یافته ها: میانگین سنی رانندگان برابر با 46.5 و انحراف معیار 11.44 بود. نتایج نشان داد بین میانگین نمرات افسردگی و رانندگانی که سابقه تصادف داشته و نداشته اند تفاوت معنی داری وجود دارد (p.value<0.05). افسردگی و اضطراب به میزان 3.6 و 2.6 شانس تصادفات رانندگی را افزایش می داد. از بین ویژگی های شخصیتی فقط نوروز گرایی شانس وقوع تصادفات را 1.05 برابر بیشتر می کرد و بقیه عوامل شخصیتی در وقوع تصادفات معنی دار نبود.نتیجه گیری: برخی از اختلالات روانی بر رفتار رانندگی و رخداد تصادفات تاثیر دارند. با توجه به اهمیت و حساسیت رفتار رانندگی در رخداد تصادفات انجام ارزیابی های روان شناختی جامع تری در بین رانندگان قبل و بعد از دریافت گواهینامه ضروری است.

سابقه و هدف: نیترات یکی از آلوده کننده های منابع آب زیرزمینی است که عمدتا در ارتباط با مناطق کشاورزی و محدوده های دفع فاضلاب می باشد. هدف از این بررسی تعیین پهنه بندی نیترات در منابع آب رسانی شهر اسلامشهر با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی طی سال های 94-89 و بررسی منابع آلوده کننده سفره آب زیرزمینی منطقه بود.روش بررسی: این یک مطالعه مقطعی بود که بر روی 50 منبع آب شرب شهرستان اسلامشهر صورت گرفت. نتایج آنالیز 6 ساله آرشیوشده توسط شرکت آب و فاضلاب با نرم افزار سیستم اطلاعات جغرافیایی نسخه 9.3 و SPSS نسخه 16 و آزمون آنالیز واریانس یک طرفه تحلیل شد. نمونه برداری و اندازه گیری نیز توسط محقق و مطابق با کتاب روش های استاندارد انجام شد.یافته ها: بهترین روش درون یابی برای نیترات با توجه به نرمال بودن توزیع داده ها، کریجینگ معمولی و مدل گوس بود. بیشترین مقادیر نیترات بر اساس نقشه ها در اکثر موارد مربوط به نقاط غربی بود. آزمون آنالیز واریانس یک طرفه نشان داد که میانگین مقدار نیترات در سال های مختلف موردبررسی (94 تا 89) تفاوت معنی داری با یکدیگر دارد (p<0.001). میانگین نتایج راستی آزمایی با میانگین اندازه گیری شده، به جز سال 89 (p<0.001)، در سال های مختلف تفاوت معنی داری نداشت. میانگین نیترات در همه سال ها به طور معنی داری کمتر از استاندارد جهانی یعنی 50 میلی گرم در لیتر (p<0.001) بود.نتیجه گیری: جهت جلوگیری از روند افزایشی نیترات در منابع آب رسانی، اقداماتی همچون حریم گذاری چاه ها، استفاده از رودخانه جهت تامین آب کشاورزی و ساخت تصفیه خانه فاضلاب ضروری به نظر می رسد.

سابقه و هدف: گردوغبار چوب طیف گسترده ای از ذرات آلی و غیر آلی و بیوآیروسل ها است گردوغبار چوب به عنوان یک عامل خطر برای بیماری های سیستم تنفسی در طی فرایند تولید، پردازش و حمل ونقل در صنایع تولید می شود. با توجه به کمبود اطلاعات درزمینه میزان مواجهه شغلی کارگران صنعت چوب با این نوع از گردوغبار، هدف این مطالعه ارزیابی وضعیت مواجهه شغلی کارگران صنایع نئوپان سازی شهرستان گنبد کاووس در شمال ایران با گردوغبار استنشاقی و عوامل بیولوژیکی بود.مواد و روش ها: این مطالعه توصیفی- مقطعی دریکی از کارخانه ها نئوپان سازی شهرستان گنبد در استان گلستان، شمال ایران انجام گردید. ارزیابی میزان مواجهه کارگران با گردوغبار چوب استنشاقی با استفاده از روش استانداردشده سازمان ملی بهداشت حرفه ای و ایمنی امریکا به شماره 0500 انجام شد. بررسی تراکم آئروسل های قارچی هوای محیط کار هم با استفاده از دستگاه نمونه بردار میکروبی با دبی 10 لیتر بر دقیقه انجام شد. درمجموع 68 نمونه جمع آوری و در آزمایشگاه قارچ شناسی آنالیز گردید. از آزمون های آماری من-ویتنی و کروسکال والی برای آنالیز نتایج استفاده گردید.یافته ها: میانگین مواجهه با گردوغبار استنشاقی کارگران نئوپان سازی 32 میلی گرم بر مترمکعب بود. میانگین تراکم بیوآیروسل ما در محیط کار نیز برابر 269 کلنی بر مترمکعب برآورد شد. بالاترین تراکم قارچی مربوط به گونه پنی سیلیوم بود.نتیجه گیری: نتایج نشان داد که متوسط میزان مواجهه کارگران نئوپان سازی با گردوغبار استنشاقی چندین برابر بیشتر از حد استاندارد مجاز مواجهه شغلی توصیه شده توسط مرکز سلامت محیط کار ایران برای گردوغبار غیر سرطان زا بود. با توجه به مواجهه کارگران این صنعت با گردوغبار چوب و عوامل بیولوژیک هوابرد، انجام اقدامات کنترلی جهت حفظ سلامتی کارگران الزامی به نظر می رسد.

سابقه و هدف: یکی از تکنولوژی های موثر برای تصفیه فاضلاب های رنگی، استفاده از جاذب های طبیعی است. فرایند جذب سطحی به دلایلی ازجمله هزینه پایین و توانایی اجرای آسان تر و عدم حساسیت نسبت به مواد سمی نسبت به سایر روش ها در اولویت قرار دارد. لذا هدف مطالعه حاضر بررسی ایزوترم و عوامل موثر بر رنگ بری متیلن بلو با استفاده از پودر کربن فعال تهیه شده از برگ درخت انگور است.روش بررسی: مطالعه حاضر به صورت تجربی و در مقیاس آزمایشگاهی پارامترهایی از قبیل غلظت اولیه ماده رنگی، دوز ماده جاذب و زمان تماس در یک سیستم ناپیوسته مورد بررسی قرار گرفت.یافته ها: نتایج مطالعه حاضر کارایی حذف 100% رنگ را در دو غلظت 10 و 100 میلی گرم بر لیتر با دوز جاذب 2 گرم در لیتر و زمان تماس 90 و 70 دقیقه در pH برابر با 7 را نشان داد. فرایند جذب رنگ متیلن بلو از ایزوترم های فروندلیچ (R2=0.994) و لانگمویر (R2=0.984) پیروی می کند که با استفاده از مدل فروندلیچ حداکثر ظرفیت جذب این رنگزا 25.77 میلی گرم برگرم ماده جاذب محاسبه گردید.نتیجه گیری: بر اساس نتایج، کربن فعال تهیه شده از برگ درخت انگور از ظرفیت بالایی در جذب رنگ متیلن بلو از محلول های آبی برخوردار است.

سابقه و هدف: سوانح ترافیکی دلیل عمده مرگ و ناتوانی در سراسر جهان است. این مطالعه با هدف بررسی اپیدمیولوژیک حوادث رانندگی منجر به مرگ در استان لرستان در سال 1391 بر اساس یافته های پزشکی قانونی انجام گرفته است.مواد و روش ها: مطالعه حاضر یک مطالعه مقطعی است. در این بررسی اپیدمیولوژیک تصادفات منجر به فوت استان لرستان، میزان بروز مرگ ومیر، میزان بروز استانداردشده آن، میزان بروز بر حسب ماه، سطح تحصیلات، جنسیت، گروه های سنی، وضعیت تاهل، تعداد ترددها در ماه ها محاسبه گردید و همچنین فراوانی مرگ ومیر بر اساس متغیرهای مختلف با استفاده از داده های جمع آوری شده پزشکی قانونی از مرگ ومیر ناشی از تصادفات جاده ای، از فروردین 1391 لغایت آخر اسفند 1391، بررسی شد. داد ه ها با استفاده از نرم افزار آماری Stata نسخه 11 تجزیه وتحلیل شد.یافته ها: نتایج تحقیق نشان داد که در طول سال 1391، 553 نفر به علت تصادفات رانندگی فوت نموده اند. میزان بروز استانداردشده سنی 33.2 در 100 هزار نفر بود. اکثریت قربانیان مرد (87.37 درصد) و متاهل (65.94 درصد) بودند. بیشترین فراوانی (13.61 درصد) مربوط به رده سنی 20-25 سال بوده است. میانگین سنی متوفیان 36.74±20.67 سال بود. همچنین اکثر قربانیان در محل حادثه و به علت ضربه به سر فوت نمودند.بحث و نتیجه گیری: با توجه به بالا بودن میزان بروز مرگ ناشی از تصادفات در این استان، توصیه می شود اقدامات مناسب توسط مراجع ذیربط انجام شود.

سابقه و هدف: یکی از مهم ترین مخاطرات شغلی برای سلامتی کارگران ساختمانی، گرد و غبار است که با توجه به ماهیت مواد مورد استفاده، می تواند شامل سیلیس کریستالی باشد که به عنوان سرطان زای قطعی برای انسان، طبقه بندی شده است. با توجه به نبود اطلاعات در مورد میزان مواجهه کارگران ساختمانی در ایران، این مطالعه با هدف تعیین میزان مواجهه کارگران ساختمانی با گرد و غبار تنفسی و سیلیس کریستالی تنفسی انجام شد.روش بررسی: در این مطالعه مقطعی توصیفی، مواجهه شغلی 85 نفر از کارگران ساختمانی در پنج گروه شغلی ارزیابی گردید. پایش فردی کارگران با گرد و غبار کلی تنفسی به روش NIOSH0600 و گرد و غبار سیلیس کریستالی تنفسی به روش NIOSH7602 با استفاده از طیف سنج FT-IR انجام گردید. ارزیابی خطر افزوده مرگ و میر ناشی از سیلیکوزیس و سرطان ریه در ارتباط با مواجهه تجمعی افراد به سیلیس کریستالی بر اساس مدل ارایه شده در مطالعه Rice و Manettej انجام گردید.یافته ها: میانگین مواجهه شاغلین با گرد و غبار کلی تنفسی 8.9±0.35 mg/m3 و گرد و غبار سیلیس کریستالی تنفسی 0.13±0.019 mg/m3 اندازه گیری گردید. بین میزان مواجهه گروه های شغلی مختلف با گرد و غبار کلی تنفسی (p<0.001) و گرد و غبار سیلیس کریستالی تنفسی (p=0.007) اختلاف معنی داری مشاهده شد. در کارگران ساختمانی خطر نسبی مرگ و میر ناشی از سیلیکوزیس بین 40-1 در هر هزار نفر و خطر افزوده مرگ و میر بر اثر سرطان ریه در دامنه 49-21 در هر 1000 مورد مرگ و میر تخمین زده شد.نتیجه گیری: با توجه به ارزیابی خطر غیر قابل قبول و مواجهه شغلی چندین برابر حد تماس مجاز کارگران ساختمانی به گرد و غبار کلی تنفسی و سیلیس کریستالی تنفسی، اقدامات کنترل مدیریتی و فنی-مهندسی برای کاهش مواجهه و پیشگیری از عوارض و بیماری های ناشی از آن برای کارگران ساختمانی ایران ضروری است.

سابقه و هدف: رانندگان با توجه به شرایط کاری خود به دلیل استرس های شغلی، عدم تحرک، نوبت کاری و عادات غذایی بیشتر در معرض خطر بیماری های قلبی، به ویژه اجزای تشکیل دهنده سندرم متابولیک و عوارض ناشی از آن هستند. مطالعه با هدف بررسی وضعیت دموگرافیک و سبک زندگی رانندگان اتوبوس بین شهری ناوگان حمل و نقل عمومی کشور ایران اجرا شد.روش بررسی: مطالعه به صورت مقطعی در سال 1393 بر روی 2416 راننده اتوبوس از سراسر کشور، به روش طبقه بندی تصادفی شده صورت گرفت. اطلاعات با استفاده از یک پرسشنامه محقق ساخته گردآوری شد. برای تحلیل دادها از آزمون های آماری کای دو و رگرسیون لجستیک چند متغیره استفاده گردید.یافته ها: میانگین نمایه توده بدنی شرکت کنندگان 26.38±2.1 بود و 422 نفر (%17.7) دارای نمایه توده بدنی طبیعی، 1862 نفر (78%) اضافه وزن و 92 نفر (%3.85) چاق بودند. همچنین %65.56 و %8.54 افراد به ترتیب دارای فشارخون طبیعی و حد مرزی بودند. از کل 2416 راننده %68.5 مصرف کننده سیگار، %41.4 معتاد به مواد مخدر، %29.4 دارای رفتار پرخطر جنسی و %36.8 الکل مصرف می کردند که از نظر آماری رابطه معنی داری بین تعداد سیگار مصرفی و سابقه تصادف مشاهده گردید (p=0.0001). از میان افرادی که سابقه تصادف ذکر نموده بودند %78.11 خودروی اسکانیا، %18.86 خودروی ولوو داشتند. بین نوع اتوبوس و سابقه تصادف اختلاف آماری معنی داری مشاهده شد (p<0.001).نتیجه گیری: توجه رانندگان به خود مراقبتی و انجام برنامه های مداخله ای و ضابطه مند در پیشگیری از مصرف مواد مخدر، سیگار و الکل و همچنین اجباری نمودن کاندوم در جعبه کمک های اولیه می تواند به حفظ سلامت رانندگان و مسافرین کمک شایانی نماید.

سابقه و هدف: در کشورهای مختلف سهم هزینه های اقتصادی ناشی از سوانح ترافیکی از تولید ناخالص ملی متفاوت است. این مطالعه با هدف برآورد بار ناشی از سوانح ترافیکی استان قزوین طی سال 1390 انجام شد.روش بررسی: در این مطالعه مقطعی برای محاسبه هزینه های خدمات درمانی، دارو، وسایل مصرفی اتاق عمل، تعیین فراوانی مصدومان و استخراج اطلاعات مرگ ومیر از داده های معاونت درمان و معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی قزوین استفاده شد. از جدول امید به زندگی ایران برای محاسبه سال های عمر ازدست رفته به دلیل مرگ زودرس استفاده شد. درنهایت با استفاده از شاخص های جمعیتی و اقتصادی سال 1390، ارزش پولی تولید ازدست رفته به علت مرگ ناشی از تصادفات برآورد شد.یافته ها: مجموع کل هزینه های تحمیل شده حدود 417 میلیارد ریال برآورد شد. 72 درصد از هزینه ها مرتبط با تولید ازدست رفته متعاقب مرگ در مردان، 20 درصد هزینه های مرتبط با تولید ازدست رفته متعاقب مرگ در زنان، 6 درصد هزینه های خدمات پزشکی و درمانی، 1 درصد هزینه اقلام دارویی و 1 درصد هزینه وسایل مصرفی اتاق عمل بود.نتیجه گیری: بار سوانح ترافیکی در استان قزوین در قیاس با وسعت محدود آن، بالاست. بیشترین سال های ازدست رفته عمر به دلیل مرگ ناشی از سوانح ترافیکی مربوط به مردان جوان بود. لذا اتخاذ سیاست های مناسب در حوزه پیشگیری، درمان باکیفیت مصدومان و باز توانی پس از سانحه به عنوان اولویت های بهداشتی استان ضروری است.

ﺳﺎﺑﻘﻪ و ﻫﺪف: آرسنیک به دلیل پتانسیل آسیب به سلامت انسان و محیط، به عنوان فلزی سنگین و آلاینده ای سمی مورد توجه است. یکی از مکانیزم های حذف آرسنیک از محیط های آبی فرآیند جذب است. از این رو ﻫﺪف از اﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ بررسی کارآیی حذف آرسنیک توسط کربن فعال ساخته شده از پوست گردو از محیط های آبی بود.روش بررسی: در اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ تجربی، پوست گردو سنتز شد و جاذب از آن تولید شد. ﻣﺤﻠﻮل اﺳﺘﻮک آرسنیک در غلظت های 20، 40، 60، 80، 100، 120 و 140 میلی گرم بر لیتر ساخته شد. مطابق با آزمایش جار، به وسیله اختلاط سریع به مدت 7 ساعت با 120 دور در دقیقه برای رسم کینتیک واکنش، و اختلاط آرام به مدت 24 ساعت با 90 دور در دقیقه برای بررسی تعادل واکنش و نیز دوز ﺟﺎذب (10، 20 و 30 میلیگرم بر لیتر)، اﺛﺮ ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎی ﻣﻮﺛﺮ در ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﺟﺬب ﻧﻈﻴﺮ PH (5.5، 6.2، 6.9، 7.6 و 8.3)، ﺑﺮرﺳﻲ شد. ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ ﺑﺮای بیان عملیات آزمایشگاهی، اﻳﺰوﺗﺮم ﻫﺎی ﻻﻧﮕﻤﻮﻳﺮ، ﻓﺮوﻧﺪﻟﻴﭻ برای هر بار آزمون جارمورد استفاده قرار گرفتند.ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎ: ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻣﺪل ﻻﻧﮕﻤﻮﻳﺮ، ظرفیت کربن فعال پودری حاصل از سنتز پوست گردو در جذب آرسنیک محلول حدود 3.15 (میلی گرم بر گرم) بدست آمد. همچنین بر طبق مدل فروندلیچ، این ظرفیت جذب در حدود 2.05 (میلی گرم بر گرم) حاصل شد. نتایج این مطالعه نشان داد که با کاهش pH و میزان آرسنیک در محلول آبی، مقدار جذب در بیشترین سطح خود است. همچنین با افزایش میزان آرسنیک محلول و pH، مقدار جذب کاهش یافت.نتیجه گیری: کربن فعال سنتز شده توسط پوست گردو با توجه به ضایعاتی بودن پوست گردو در کشور و ارزان بودن سنتز آن، می تواند به عنوان یک جاذب آرسنیک مورد استفاده قرار گیرد.