ارتقای ایمنی و پیشگیری از مصدومیت ها
سال:1396 | دوره:5 | شماره:4 |تعداد مقالات:8

در بین برخی جوامع عقیده بر این است که هرگاه اراده خداوند بر عذاب و نابودی قومی قرار می گیرد، بلایای طبیعی و بیماری ها نازل می شود. درحالی که باید اذعان داشت که وقوع کلیه مخاطرات طبیعی و بیماری ها یک رخداد محسوب می شوند که با برنامه ریزی و آمادگی می توان از عواقب آن پیشگیری کرد. احتمال وقوع پدیده های طبیعی و بروز بیماری ها در هر مکانی حتی در اماکن مقدس نیز وجود دارد که مرگ ومیر پیش آمده در منا و همین طور سقوط جرثقیل در مکه مکرمه را می توان ذکر کرد که هر دو در صورت رعایت آمادگی و برنامه ریزی و یا توجه به ایمنی غیر سازه ای قابل پیشگیری بودند. به نظر می رسد داشتن باور تقدیرگرایانه نسبت به حوادث و بیماری ها در زائرین اربعین نیز در صورت کاهش درک از خطر، آسیب پذیری در برابر حوادث را افزایش می دهد. این در صورتی است که با اتکا به دستورات دینی مبنی بر ضرورت ارتقای سلامت و ایمنی و آموزش اقدامات پیشگیرانه و آمادگی در بعد فردی و اجتماعی، در تجمعات انبوه مذهبی به ویژه اربعین، می توان با افزایش سطح آگاهی افراد، موجب افزایش شناخت خطر و کاهش بار بیماری ها و حوادث گردید.

سابقه و هدف:امروزه ایجاد محیط مناسب و ایمن برای تردد عابران موردتوجه خاص برنامه ریزان حمل ونقل شهری قرار دارد. پیاده روی ساده ترین و طبیعی ترین شکل جابجایی است و برای سلامتی، کاهش آلودگی هوا و کاهش ترافیک توصیه می شود، اما چالش های بسیاری در این حوزه وجود دارد. مطالعه باهدف بررسی موانع ایمنی عابران پیاده و محدودیت های پیاده روی در تهران اجرا شد.روش بررسی: مطالعه با روش کیفی و از طریق انجام مصاحبه نیمه ساختاریافته با 30 نفر از شهروندان شهر تهران در مناطق مختلف تهران انجام گرفت. ملاحظات اخلاقی مطالعه شامل معرفی پژوهشگر، ذکر انگیزه انجام مطالعه، محرمانه ماندن نام مصاحبه شونده و اخذ رضایت مصاحبه شونده جهت ضبط مکالمات بود. مصاحبه ها، پس از پیاده سازی به روش تحلیل محتوا مورد تحلیل قرار گرفتند. روش نمونه گیری به صورت هدفمند بود و افراد در گروه های سنی مختلف از عابران پیاده و هم رانندگان انتخاب شدند. جهت اعتبار داده ها از معیارهای مقبولیت، انتقال پذیری، همسانی یا قابلیت تصدیق و تایید پذیری یا قابلیت اعتماد استفاده شد. داده ها با استفاده از نرم افزار MAXQDA نسخه 10 تحلیل شدند.یافته ها: هفت موضوع اصلی شامل عوامل کالبدی- فضایی، ایمنی، امنیت، فرهنگی، قوانین پشتیبان حقوق عابران، فیزیولوژیک و رفتاری و اقلیمی از مطالعه استخراج شد.نتیجه گیری: بر پایه یافته های مطالعه، تفکیک دقیق و صحیح مسیر عابر پیاده از سواره، ایمن سازی مسیر حرکت پیاده، کف سازی مناسب و برداشتن موانع در پیاده روها، ایجاد مبلمان شهری، افزایش جاذبه های شهری، بهسازی محیط زیست و ایجاد فضای تمیز و مطلوب، ایجاد پل های استاندارد روگذر و زیرگذر عابران پیاده می تواند برافزایش پیاده روی و ایمنی عابران پیاده تاثیر مثبت داشته باشد.

سابقه و هدف: سوانح جاده ای و تلفات ناشی از آن یکی از چالش های جوامع بشری است که هزینه های اقتصادی زیادی را بر اقتصاد برخی کشورها تحمیل نموده است. هدف این مقاله بررسی رابطه بلندمدت بین توسعه اقتصادی و سوانح جاده ای کشور طی سال های 94-1369 می باشد.روش بررسی: برای مدل سازی تعیین رابطه بلندمدت بین توسعه اقتصادی و سوانح جاده ای کشور از الگوی خود رگرسیون برداری و نرم افزارهای میکروفیت و ای ویوز استفاده شده است. جهت بررسی پایایی و هم انباشتگی متغیرها، مرتبه جمعی بودن متغیرهای الگو تعیین گردیده و سپس تعداد وقفه های بهینه مدل، مشخص می شوند. در گام بعدی تعداد بردارهای هم انباشتگی الگو، تعیین شده و سپس الگوی مطلوب مشخص می گردد. جهت بررسی میزان توضیح دهندگی تغییرات متغیر تعداد سوانح جاده ای بر توسعه اقتصادی کشور، روش تجزیه واریانس خطای پیش بینی استفاده شده است.یافته ها: مثبت بودن ضریب لگاریتم تولید ناخالص داخلی سرانه (29.10) در برآورد مدل حاکی از این است که رشد اقتصادی (افزایش درآمد سرانه) با میزان تصادفات بیشتری در بخش جاده همراه بوده است و نیز با توجه به ضریب منفی متغیر مجذور لگاریتم تولید ناخالص داخلی سرانه، حکایت از آن دارد که در مراحل بعدی رشد اقتصادی میزان تصادفات جاده ای کاهش می یابد. همچنین نتایج نشان می دهد که بین متغیر ضریب جینی که نشان دهنده نابرابری توزیع درآمد در کشور می باشد و تصادفات جاده ای یک رابطه ی مثبت (0.66) و معنا دارا وجود دارد. با توجه به ضریب مثبت طول جاده های کشور (0.53)، می توان دریافت که این متغیر با میزان تلفات جاده ای رابطه ی مثبت دارد. همچنین از نتایج برآورد مدل چنین استنباط می شود که بین جمعیت (POP) و میزان تصادفات جاده ای رابطه ی مستقیم (4.21) برقرار است و بیانگر این است که همراه با رشد جمعیت شمار تصادفات جاده ای افزایش پیداکرده است.نتیجه گیری: نتایج به دست آمده از یافته های پژوهش حاکی از آن است که فرضیه کوزنتس برای ایران تایید می گردد. این بدان معناست که در مراحل اولیه رشد اقتصادی، نرخ سوانح جاده ای افزایش پیدا می کند و درنهایت به سبب پیشرفت های تکنیکی، افزایش میزان سرمایه گذاری در بخش های مرتبط و آموزش های مناسب، این نرخ در سطوح بالای درآمد سرانه کاهش پیدا می کند.

سابقه و هدف: حوادث صنایع فرایندی سالیانه خسارات جبران ناپذیری از ابعاد انسانی، اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی و حتی سیاسی بر کشور تحمیل می کند. برای پیشگیری از بروز این گونه حادثه شناسایی، ارزیابی و تحلیل علل به وجود آورنده آن ها با رویکردهای نوین جهت طراحی استراتژی های پیشگیرانه یک ضرورت محسوب می شود. این مطالعه باهدف تحلیل پویا حوادث فرآیندی با مقایسه مدل سنتی پاپیونی و روش نوین شبکه بیزین طراحی و اجرا گردید.روش بررسی: سناریو حوادث موردنظر ابتدا با مدل پایپونی به طور کیفی و کمی مورد مدل سازی قرار گرفت و سپس با استفاده از الگوریتم ارائه شده، مدل علت – پیامد سناریو حادثه در شبکه بیزین مدل سازی شد. از توانایی های شبکه بیزین: استدلال قیاسی، استدلال استقرایی و به روزرسانی احتمال جهت تحلیل پویا سناریو حادثه استفاده گردید.یافته ها: نتایج استدلال استقرایی جهت تخمین احتمال وقوع سناریو و پیامدهای نهایی آن در شبکه بیزین نسبت به مدل پاپیونی دقیق تر است. شبکه بیزین قادر به انجام استدلال قیاسی جهت به روز رسانی احتمال وقوع رویدادهای ریشه ای از طریق بهره گیری از داده-های پیش درآمد حوادث، در نظر گرفتن وابستگی شرطی بین رویدادهای ریشه ای، بین موانع ایمنی و مدل سازی نقص های شرطی با علل مشترک بود، درحالی که مدل پایپونی قادر به انجام آن ها نبود.نتیجه گیری: در این مطالعه برای اولین بار روشی جهت ساخت مدلی پویا و کمی معرفی شد که این امکان را فراهم می سازد که خطرات ایمنی این گونه صنایع به طور مداوم و پویا شناسایی، ارزیابی و پایش گردد. پیاده سازی این مدل در صنایع فرایندی می تواند ریسک بروز حوادث صنعتی را به طور قابل ملاحظه ای بکاهد و سطح ایمنی را ارتقاء دهد.

سابقه و هدف: مدیریت بحران و بلایا نیازمند ویژگی ها و توانایی هایی برای کنترل و اداره شرایط استرس زا و بحرانی است. تاب آوری و مدیریت هیجان ها ازجمله توانایی هاست که می تواند برای مدیران بحران در کنترل چنین شرایطی نقش تعیین کننده داشته باشد. این مطالعه باهدف پیش بینی تاب آوری مدیران بحران وزارت راه و شهرسازی بر اساس تنظیم شناختی هیجانی انجام شد.روش بررسی: مطالعه از نوع توصیفی همبستگی است که بر روی 136 نفر از مدیران بحران وزارت راه و شهرسازی به روش نمونه گیری در دسترس انجام شد. به منظور رعایت ملاحظات اخلاقی، پس از اخذ رضایت کتبی از شرکت کنندگان، مقیاس سنجش تاب آوری کونور و دیویدسون و تنظیم شناختی هیجانی گارنفسکی اجرا گردید. اطلاعات توسط ضریب همبستگی پیرسون و اسپیرمن و رگرسیون خطی چندگانه به شیوه گام به گام تحلیل گردید.یافته ها: تحلیل داده ها نشان داد که مولفه های تنظیم شناختی هیجانی پیش بینی کننده تاب آوری در مدیران بحران بود. مدیران بحرانی که مولفه های تنظیم شناختی هیجانی سازگار داشتند، از تاب آوری بیشتری و مدیران بحرانی که مولفه های تنظیم شناختی هیجانی ناسازگار داشتند، از تاب آوری کمتری برخوردار بودند (R2=0.342)نتیجه گیری: یافته های این مطالعه در تفهیم لزوم توانمند بودن مدیران بحران برای رویارویی با شرایط و موقعیت های غیرمترقبه و بحرانی مفید خواهد بود. سازمان های مرتبط با مدیریت بحران در ارزیابی مدیران می توانند از این نتایج بهره بگیرند.

سابقه و هدف: مواد شیمیایی خطراتی از قبیل خورندگی، انفجار و اشتعال زایی دارند. استفاده از علائم ایمنی بر کاهش اعمال ناایمن موثر بوده و ضروری است که دانشجویان آگاهی صحیحی از علائم ایمنی معتبر و رایج در برخورد با مواد شیمیایی داشته باشند. مطالعه حاضر باهدف بررسی میزان آگاهی دانشجویان بهداشت حرفه ای نسبت به علائم ایمنی مواد شیمیایی سیستم هماهنگ جهانی طراحی و انجام شد.روش بررسی: مطالعه حاضر توصیفی- تحلیلی از نوع مقطعی بود که در سال 1395 با نمونه گیری تصادفی در بین 160 نفر دانشجوی بهداشت حرفه ای دانشگاه های علوم پزشکی تبریز و اردبیل طراحی و انجام گرفت. گردآوری اطلاعات از طریق دو نوع پرسشنامه با و بدون راهنما، طبق سیستم هماهنگ جهانی انجام شد. داده ها با نرم افزار SPSS نسخه 17 تجزیه وتحلیل شدند.یافته ها: نتایج مطالعه نشان داد میانگین و انحراف معیار میزان آگاهی دانشجویان بهداشت حرفه ای دانشگاه های تبریز و اردبیل از علائم ایمنی مواد شیمیایی با پرسشنامه بدون راهنما به ترتیب 58.3±31.7 و 46.4±32.9 درصد بودند، درحالی که این مقادیر برای پرسشنامه باراهنما، به ترتیب 82.8±12.3 و 77.8±11.6 درصد به دست آمدند. همچنین طبق نتایج مطالعه در هر دو دانشگاه بین درصد آگاهی دانشجویان در دو نوع پرسشنامه رابطه معنی داری (p<0.05) به دست آمد.نتیجه گیری: نتایج مطالعه نشان داد که ارائه آموزش در مورد علائم ایمنی باعث افزایش درصد آگاهی دانشجویان در هر دو دانشگاه شده است. همچنین نتایج مطالعه گویای پایین بودن میزان آگاهی دانشجویان از برخی علائم می باشد؛ بنابراین با توجه به نیاز مبرم به آگاهی هر چه بیشتر دانشجویان بهداشت حرفه ای از علائم ایمنی ، بدون نیاز به آموزش های تخصصی، لزوم تجدیدنظر در طراحی برخی از علائم ضرورت دارد.

سابقه و هدف: کار در دکل های مخابراتی ازجمله شغل های پرمخاطره است که حوادث جبران ناپذیری مانند سقوط از ارتفاع را به همراه دارد. سنجش نگرش ایمنی افراد دکل بند در شناسایی وضعیت ایمنی موجود و اجرای راهکارهای کنترلی موثر است. اثرات سوء استرس شغلی گسترده است. این مطالعه باهدف بررسی ارتباط نگرش ایمنی و استرس شغلی در کارگران دکل بند مخابراتی انجام شد.روش بررسی: این مطالعه از نوع توصیفی- تحلیلی مقطعی بود که در سال 1395 و در بین دکل بندان یک شرکت پیمانکاری فعال در حوزه نصب و استقرار دکل های مخابراتی در سطح کشور انجام شد. از مجموع 93 نفر کارگر، تعداد 60 نفر از آن ها به صورت داوطلبانه در پژوهش شرکت کردند. ابزار مورداستفاده به منظور جمع آوری اطلاعات شامل 3 بخش سوالات جمعیت شناختی، نگرش ایمنی و نیز پرسشنامه خود گزارشی استرس شغلی بود. جهت تجزیه وتحلیل داده ها از آمار توصیفی، آزمون های آماری کای اسکوتر، آزمونتی، تحلیل واریانس و رگرسیون خطی با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 21 استفاده شد.یافته ها: 53.7 درصد دکل بندان دارای نگرش ایمنی منفی و 46.3 درصد دیگر نیز دارای نگرش ایمنی مثبت بودند. بین متغیرهای عنوان شغلی، سن، تحصیلات، سابقه کار افراد و فعالیت منظم ورزشی با میانگین نمره نگرش ایمنی ارتباط معنی داری وجود داشت (p<0.05) بین سطوح کیفی استرس شغلی و سطوح کیفی نگرش ایمنی ارتباط معنی داری یافت شد (p=0.03) بعد «نقش» تاثیر مثبت برافزایش نمره نگرش ایمنی داشت (p<0.05)نتیجه گیری: در فعالیت پرخطر دکل بندی، افرادی که به دلایل فردی و سازمانی دچار استرس شغلی می شوند در کاهش نگرش ایمنی آنان اثر سوء می گذارد. ابهام نقش و تضاد نقش مهم ترین علل کاهش نگرش ایمنی است.

سابقه و هدف: سقوط دومین علت مرگ ومیر ناشی از مصدومیت های غیرعمدی در سراسر جهان و یکی از شایع ترین و جدی ترین عامل مصدومیت منجر به ناتوانی، بستری شدن و مرگ ومیردربین سالمندان است. همه خانه ها حداقل یک عامل خطر سقوط را دارند. مطالعه حاضر باهدف شناسایی خطرات فضای فیزیکی خانه و سقوط سالمندان اجرا شد.روش بررسی: به منظور رعایت ملاحظات اخلاقی، رضایت آگاهانه از نمونه ها اخذ و اطمینان بر محرمانه ماندن اطلاعات انجام شد. مطالعه از نوع تحلیلی، شاهد - موردی، بر روی 120 سالمند مراجعه کننده به بخش های اورژانس مراکز آموزشی – درمانی با علت سقوط منجر به مصدومیت اجرا شد. اطلاعات با استفاده از چک لیست فضای فیزیکی داخلی و حیاط خانه محل زندگی سالمند گردآوری شد . داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 17 و محاسبه نسبت شانس مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت.یافته ها: میانگین سن سالمندان موردمطالعه 78.88±9.69 سال بود. بیشترین تعداد سقوط (26مورد) در بین گروه مورد در رده سنی 89– 80 سال بود. نداشتن نرده در دو سمت پله ها (OR=2.14) و پله های بدون نرده داخل خانه و حیاط (OR=1.93)، عدم استفاده از صندلی در توالت (OR=1.72)، عدم نصب دستگیره و میله در حمام و توالت (OR=1.48) و عدم استفاده از کف پوش غیر لغزنده در حمام و توالت (OR=1.41) به عنوان عوامل خطر فضای فیزیکی خانه برای سقوط سالمندان شناسایی شدند.نتیجه گیری: با شناسایی عوامل خطر فضای فیزیکی خانه می توان در طراحی و اعمال مداخلات لازم در آینده متناسب با عامل یا عوامل خطر به منظور پیشگیری و کاهش میزان سقوط در جامعه سالمندان، به مثابه سرمایه های اجتماعی، برنامه ریزی کرد.