باروری و ناباروری
سال:1384 | دوره:7 | شماره:5 (مسلسل 25) |تعداد مقالات:10

خانم 33 ساله ای در دوران بارداری (6ماهگی) G3P1Ab1 جهت مشاوه حین بارداری در آذرماه 1384 به اینجانب ارجاع گردید. این خانم به دنبال ازدواج نوه عمو متولد شده بود که پدر وی در سن 63 سالگی مبتلا به دیابت در اثر سکته قلبی فوت شده بود. ود دارای 1 خواهر، 3 برادر، و مادری سالم بود. سایر بستگان درجه دو این خانم(عمه- عمو- خاله- دایی) بدون مشکل طبی خاصی بودند.

زمینه و هدف: یافته هایی وجود دارد که نشان می دهد در انسان در طی حاملگی طبیعی، سلول های Th2 و در افراد با سابقه سقط های مکرر خود بخود Th1 از فعالیت بیشتری برخوردارند. اتصال متقاطع مارکرهای CD26 و CD3 در غشا سلول های T با آنتی بادی های منوکلونال مربوطه منجر به تکثیر این سلولها و تولید IL-2 می شود که سایتوکین منسوب به Th1 می باشد. CD30 نوعی مارکر است که ترجیحا در غشا سلول هایی یافت می شود که سایتوکین های مرتبط با Th2 را تولید می کنند و فرم محلول آن (sCD30) هم عمدتا توسط این سلولها ترشح می شود. هدف از انجام این مطالعه، تعیین ارتباط سطح سرمی فرم محلول (sCD26) CD26 به عنوان مارکر Th1 و فرم محلول CD30 به عنوان مارکر Th2 با سقط های مکرر خودبخود بود. همچنین در اینجا ارتباط میزان این مولکولها با سایتوکین های تولید شده توسط سلول های تک هسته ای خون محیطی مورد ارزیابی قرار گرفت.روش بررسی: مطالعه به صورت مورد- شاهد بر روی دو گروه مختلف ارجاعی به مرکز تحقیقاتی- درمانی ناباروری یزد انجام گرفت. گروه مورد شامل 21 خانم با سابقه حداقل سه مورد سقط مکرر خودبخود و در روز سقط و گروه شاهد نیز 32 خانم حامله بدون سابقه سقط و حداقل دارای یک فرزند بودند. میزان sCD26 و sCD30 در سرم و همچنین میزان اینترفرون گاما (IFNg) اینترلوکین دو (IL-2) اینترلوکین چهار (IL-4) اینترلوکین ده (IL-10) و اینترلوکین سیزده (IL-13) در سوپرناتنت محیط کشت سلول های تک هسته ای خون محیطی به روش ELISA سنجش و در دو گروه مقایسه شدند.نتایج: میزان sCD26 و sCD30 در افراد با سابقه سقط مکرر خودبخود و گروه کنترل یکسان بود. IL-2 در سوپرناتنت محیط کشت سلول های تک هسته ای خون محیطی افراد با سابقه سقط مکرر خودبخود بالاتر از افراد کنترل باردار بود (p=0.001).در حالیکه میزان IL-10 در افراد حامله بالاتر از افراد با سابقه سقط مکرر خودبخود بود (p=0.002). میزان سایر سایتوکینها در دو گروه یکسان بود. ارتباطی بین میزان sCD26 و sCD30 و سایتوکین های مورد مطالعه در دو گروه مشاهده نشد.نتیجه گیری: یافته های این تحقیق نشان می دهد که sCD30 و sCD26 در سرم افراد با سابقه سقط مکرر به عنوان شاخصی برای پیش آگهی و تشخیص سقط کاربری ندارد. ولی افزایش تولید سایتوکین IL-2 و کاهش IL-10 در افراد با سابقه سقط مکرر ممکن است به عنوان عوامل خطرساز سقط در نظر گرفته شود.

زمینه و هدف: بروز اختلال در بیان هر یک از ژن های موثر در مسیر اسپرماتوژنز به عنوان یکی از عوامل ایجاد آزواسپرمی غیرانسدادی و ناباروری مردان می باشد. Synaptonemal Complex Protein 3 (SYCP3) یکی از این ژنها می باشد و با تولید پروتیین SYCP3    در مرحله جفت شدن کروموزوم های همولوگ و سیناپس فعالیت دارد. عدم بیان این ژن در موش باعث ناباروری جنس نر و کاهش باروری جنس ماده می شود. بررسی بیان این ژن در انسان نیز می تواند به تعیین علت ناباروری کمک نماید و به عنوان عامل تشخیصی در تعیین پیشرفت اسپرماتوژنز و برنامه درمانی مردان نابارور به کار رود.روش بررسی: در این مطالعه، بیان ژن SYCP3 از طریق حضور mRNA این ژن در بافت بیضه 110 مرد مبتلا به آزواسپرمی مراجعه کننده به مرکز درمان ناباروری و سقط مکرر ابن سینا در سال های 84-1383 به روش Semi-quantitative Nested Reverse Transcriptase PCR مورد بررسی قرار گرفت. همچنین با هدف تعیین اثر بیان ژن فوق در پیشرفت اسپرماتوژنز، بررسی و امتیازدهی هیستوپاتولوژی نمونه ها صورت گرفت.نتایج: بیان mRNA ژن SYCP3 در بافت بیضه 67 بیمار (9/60%) مشاهده شد که رابطه معنی داری با میزان پیشرفت اسپرماتوژنز داشت (p<0.0001). در حالی که این ژن در تمام بیماران دارای هیپواسپرماتوژنز و افراد دارای توقف در اسپرماتوژنز بیان شده بود، عدم بیان آن در بیماران دچار توقف در مرحله اسپرماتوگونی، سندرم سلول های سرتولی و آتروفی بیضه وجود داشت.نتیجه گیری: این مطالعه نشان داد که ژن SYCP3 در بیضه بیان شده و مختص سلول های جنسی می باشد. یافته های این مطالعه به همراه مطالعات انجام شده در حیوانات نشان می دهد که عدم بیان ژن در بیضه می تواند تاثیر منفی در اسپرماتوژنز و باروری مردان داشته باشد. همچنین، بیان ژن در مرحله خاصی از اسپرماتوژنز، امکان استفاده از آن به منظور تعیین پیشرفت آن در کنار یافته های پاتولوژی را میسر می سازد.

زمینه و هدف: امروزه استفاده از تکنیک های کمک باروری (ART) مشکل بسیاری از افرادی که از ناباروری رنج می برند را برطرف نموده است. تکرار سیکل های درمانی، صرف وقت و هزینه نسبتا زیاد درمان، مشکلات احتمالی ناشی از بیهوشی های مکرر، محققین را به سمت یافتن راه هایی برای پیش بینی میزان موفقیت استفاده از هر یک از تکنیک های مورد استفاده برای هر فرد نموده است. بیش از نیمی از موارد ناباروری با علت مردانه می باشند. هرچند آنالیز مایع منی به عنوان یکی از آزمایشات اولیه جهت تشخیص علل قدرت باروری اسپرم ضروری می باشد؛ ولی با این وجود آنالیز اسپرم در درصد قابل توجهی از بیماران قدرت پیش بینی نتایج لقاح را نداشته و استفاده از تست های عملکردی اسپرم در کنار آنالیز مایع منی پیشنهاد می شود. یکی از این تست های عملکردی، بررسی وضعیت DNA دو رشته ای اسپرم می باشد. در این تحقیق ارزش تشخیصی میزان DNA دو رشته ای اسپرم در پیش بینی موفقیت لقاح خارج رحمی (IVF) مورد ارزیابی قرار گرفته است.روش بررسی: طی این مطالعه 100 مرد نابارور که همسران آنها ناباروری با علت مشخص زنانه نداشتند مورد مطالعه قرار گرفتند. آنالیز استاندارد مایع منی شامل تعداد، تحرک و مورفولوژی اسپرم بر روی نمونه منی انجام شد. آزمایش عملکردی سنجش طبیعی بودن DNA اسپرم به کمک رنگ آمیزی Acridin Orange صورت گرفت و با توجه به طیف رنگی در زیر میکروسکوپ اپی فلورسانس با طول موج 490-450 nm مورد ارزیابی و تجزیه و تحلیل قرارگرفت. بر اساس نتایج لقاح، افراد به سه گروه لقاح کمتر از 50% و گروه بیش از 50% و نیز شکست کامل لقاح (TFF) دسته بندی شد. جهت تجزیه و تحلیل نتایج از آنالیز واریانس یک طرفه و محاسبه ضریب همبستگی و سطح زیر منحنی ROC استفاده شد و مقدار p<0.05 معنی دار در نظر گرفته شد. به منظور سطح قابل پیش بینی، از منحنی ROC استفاده گردید.نتایج: آنالیز اطلاعات نشان داد که ارتباط معنی داری بین درصد لقاح در IVF و تعداد اسپرم، میزان تحرک آنها وجود نداشت ولی ارتباط آن با تعداد اسپرم دارای حرکت درجا معنی دار بود. در این مطالعه مورفولوژی پس از رنگ آمیزی نمونه ها با روش پاپانیکولا فقط ارتباط معنی داری بین نقایص ناحیه دم و درصد لقاح وجود داشت. آنالیز واریانس میانگین های DNA دو رشته ای افراد با درصد لقاح مساوی یا کمتر از پنجاه درصد و بیشتر از پنجاه درصد و موارد شکست در لقاح نشان می دهد که اختلاف در p<0.05 معنی دار است. آنالیز ROC نشان داد که در لقاح 50%، نقطه برش برای طبیعی بودن 25/47% DNA می باشد.نتیجه گیری: آزمایش های آنالیز مایع منی اگرچه برای تشخیص ناباروری ضروری هستند؛ ولی برای پیش بینی نتایج IVF کافی نیستند. استفاده از آزمایش های عملکردی ارزیابی DNA اسپرم برای پیش بینی میزان موفقیت و یا شکست لقاح در سیکل های ART مفید می باشد. بر اساس این نتایج در مواردی که میزان اسپرم های دارای DNA طبیعی کمتر از 25/47% باشد میزان موفقیت نتایج لقاح نیز پایین خواهد بود و قبل از شروع سیکل درمانی و تحمیل هزینه به زوج، باید با روش های مناسب کیفیت DNA اسپرم را بهبود بخشید.

زمینه و هدف: مشخص نمودن حداقل های لازم هر یک از پارامترهای اسپرمی جهت باروری، در تشخیص و انتخاب روش درمانی مناسب زوج های نابارور از اهمیت بالایی برخوردار است. این مقادیر به صورت دوره ای توسط سازمان بهداشت جهانی اعلام می گردد. در حال حاضر تاکید بسیاری بر تعیین مقادیر پارامترهای اسپرمی به صورت ملی و منطقه ای وجود دارد. هدف از این مطالعه ارزیابی پارامترهای اسپرمی و زمان انتظار تا باروری، در زوج های بارور شهر اصفهان بود که در نتیجه آن مقادیر شاخص باروری در مورد هر یک از پارامترهای اسپرمی تعیین گردید.روش بررسی: تعداد 234 نمونه اسپرمی مردان بارور که همسران آنها در زمان اجرای طرح باردار بوده اند (تیر 83 الی مرداد 84)، مورد آنالیز قرار گرفت. حجم نمونه، غلظت اسپرم، تعداد کل اسپرم، درصد اسپرم های متحرک و درصد مورفولوژی طبیعی اسپرم در هر نمونه ارزیابی شد. همچنین زمان انتظار تا باروری (برحسب ماه) نیز ثبت گردید. سپس اطلاعات حاصل توسط نرم افزار SPSS و با محاسبه OR مورد آنالیز آماری قرار گرفت و سطح معنی داری 05/0 در نظر گرفته شد.نتایج: صدک 10 مقادیر حجم نمونه، غلظت، تعداد تقریبی کل اسپرمها، درصد اسپرم متحرک و درصد مورفولو‍‍ژی طبیعی در این مطالعه به ترتیب: 1ml، 45 میلیون در میلی لیتر، 75 میلیون، 57% و 28% بود. پارامترهای اسپرمی بر اساس زمان انتظار تا باروری به دو گروه کمتر و بیشتر از 6 ماه تقسیم شدند. سپس نسبت باروری درهر گروه و شانس باروری با در نظر گرفتن هر پارامتر محاسبه شد. نتایج این مطالعه نشان داد که در مقادیر حداقل ارتباط معنی داری بین پارامترهای اسپرمی و شانس باروری در کمتر از 6 ماه وجود نداشت.نتیجه گیری: با توجه به کمبود اطلاعات در زمینه پارامترهای اسپرمی مردان بارور در مناطق مختلف جهان، ارزیابی های منطقه ای در جهت جمعیت شناسی در هر نقطه از ارزش بالایی برخوردار است. در این میان ویژگی های ژنتیکی و آب و هوایی هر منطقه، به عنوان محیط زندگی افراد می تواند بر مقادیر پارامترهای اسپرمی تاثیرگذار باشد و از جمله می توان به موقعیت جغرافیایی شهر اصفهان اشاره نمود که در منطقه آب و هوایی گرم و خشک قرار دارد. این موضوع می تواند توجیه کننده میانگین حجم کمتر و میانگین غلظت بیشتر اسپرم در نمونه های اسپرمی افراد بارور در شهر اصفهان باشد.

زمینه و هدف: در جریان بلوغ، اولین قاعدگی یا منارک یک رخداد خاص محسوب می شود. مطالعه سن شروع قاعدگی در دختران مناطق مختلف ایران، با توجه به ویژگی های جغرافیایی و بومی هر منطقه ضروری است. از سوی دیگر تغییرات این شاخص مهم در طول زمان، نشان دهنده روند تغییرات احتمالی آن خواهد بود و مطالعه آن در فواصل زمانی مختلف اهمیتی دو چندان خواهد یافت. این پژوهش تعیین روند تغییرات این شاخص را در متولدین یک دوره زمانی نسبتا طولانی (50 ساله) هدف قرار داده است.روش بررسی: داده های مورد استفاده در این پژوهش، اطلاعاتی بود که در قالب دو طرح ملی سلامت و بیماری و با نمونه های 8220 نفری و 10228 نفری از زنان شوهردار 15 تا 49 ساله در سال های 1369 و 1378 به صورت خوشه ای و از سراسر کشور اعم از شهر و روستا جمع آوری شد. میانگینها به صورت "انحراف معیار± میانگین" ارایه شده اند و برای تحلیل داده ها از آزمون های t، آنالیز واریانس یکطرفه و تعقیبی توکی استفاده گردیده و سطح معنی داری نیز 05/0 در نظر گرفته شده است. تجزیه و تحلیل داده ها با کمک نرم افزار SPSS تحت Windows ویرایش 5/11 انجام شده است.نتایج: متوسط سن شروع قاعدگی در دو دوره مورد بررسی (سال های 1369 و 1378) به ترتیب 13.86±1.51 و 13.65±1.47 سال بود و در هر دو دوره زمانی مورد بررسی میانگین سن اولین قاعدگی به طور معنی داری (p<0.001) در مناطق شهری کمتر از مناطق روستایی به دست آمد. با گذشت یک دوره نه ساله به طور معنی داری (p<0.001) از میانگین سن اولین قاعدگی زنان مورد بررسی کاسته شده و این کاهش هم در مناطق شهری (76/13 در مقابل 61/13) و هم در مناطق روستایی (03/14 در مقابل 72/13) مشاهده می شود. تحلیل سن اولین قاعدگی بر اساس سال تولد نشان دهنده روند کاهشی معنی دار از متولدین دهه 1324-1315 تا 1364-1355 بود که از 14.13±1.59 سالگی به 13.57±1.34 رسیده است. این روند هم در مناطق روستایی و هم در مناطق شهری وجود داشته است.نتیجه گیری: به نظر می رسد این تغییرات با روند بهبود وضعیت اقتصادی کشور و وضعیت تغذیه ای جامعه ایرانی در این سالها مرتبط باشد. این نکته در مطالعات مشابه نیز مورد اشاره واقع شده است که در شرایط اجتماعی- اقتصادی بهتر بلوغ دختران زودتر رخ می دهد.

زمینه و هدف: جنبه های روانی- اجتماعی نقص و یا اختلال فیزیکی ممکن است که مشکلات بیشتری از خود نقص و یا اختلال برای افراد ایجاد کند. افراد نابارور از پیش داوریها و نظرات منفی اطرافیان خود در موقعیت های مختلف رنج می برند. تمام عوامل مربوط به این رنج می تواند در شرایط استیگما که افراد نابارور با آن روبرو هستند، مورد مطالعه قرار گیرد. در کنار این موقعیت های روانی- اجتماعی آسیب زا، فرصت هایی وجود دارند که افراد نابارور می توانند برای سازگاری  بیشتر با زندگی اجتماعی  از آنها بهره مند شوند. هدف از انجام این مطالعه آشنایی با جنبه های روانی- اجتماعی زندگی ناباروران در رابطه با فرهنگ ایران می باشد.روش بررسی: 268 آزمودنی بارور و نابارور در این مطالعه شرکت جستند که از دو ناحیه متفاوت ایران بودند. در یک مطالعه مقدماتی توسط مصاحبه های متعدد سبک های تعامل اجتماعی و تمام ساختارهای ذهنی منفی و مثبت مربوط به زندگی اجتماعی این افراد نابارور، شناسایی شدند. با استفاده از ابزار مناسب (فهرست ساختارهای ذهنی) و تحلیل عوامل، عناصر مهم مربوط به جنبه های اجتماعی ناباروری به دست آمد. همچنین از تحلیل رگرسیون و آزمون های t  با سطح معنی داری (05/p< 0) برای تحلیل داده ها استفاده شد. نتایج: یافته های این مطالعه نشان داد که مقایسه اجتماعی به عنوان یکی از منابع شناخت خود، دارای نقشی اساسی در پیش بینی سازگاری های روانی- اجتماعی افراد نابارور می باشد. همچنین مشخص شد که زنان نابارور نسبت به مردان نابارور در دو موقعیت از "نگاه خودم" و "مقایسه با افراد بارور"، بیشتر تجربه استیگما را گزارش می کنند؛ در حالیکه دو گروه بارور و نابارور در مولفه های سازگاری روانی- اجتماعی شامل عزت نفس، افسردگی، رضایتمندی زناشویی با هم تفاوت معنی داری نداشتند.  نتیجه گیری: از میان سه منبع "شناخت خود"، شامل خود مشاهده گری، مقایسه اجتماعی و پسخوراندهای اجتماعی، مقایسه اجتماعی نقش اول، و پسخوراندهای اجتماعی نقش دوم را در ادراک وضعیت استیگما در افراد نابارور بازی می کنند. نتایج این مطالعه ضرورت  سلامت نگری در رابطه بررسی جنبه های روانی- اجتماعی ناباروری و همچنین لزوم اصلاح و متعادل سازی کنش های سه منبع شناخت خود در میان افراد نابارور را از طریق گروه درمانی نشان داد.

زمینه و هدف: جنبه های مختلف روان شناختی ناباروری، بارها مورد مطالعه واقع شده است. هدف از این پژوهش تعیین شایع ترین ابعاد نگرش نسبت به ناباروری در زوج های نابارور بود و همچنین رابطه بین نگرش نسبت به ناباروری با متغیرهای سن، طول مدت ازدواج، تحصیلات و عامل ناباروری بررسی گردید. هدف دیگر، تعیین رابطه نگرش نسبت به ناباروری با میزان افسردگی و اضطراب تجربه شده است.روش بررسی: بدین منظور از بین مراجعه کنندگان به مرکز درمان ناباروری شهر اصفهان در پاییز سال 1383، 55نفر با تشخیص ناباروری توسط پزشک (25مرد و30 زن)، بدون فرزند و فرزند خوانده و با حداقل تحصیلات سیکل، به طور تصادفی انتخاب شدند و به آزمون های افسردگی و اضطراب بک و نگرش نسبت به ناباروری پاسخ دادند. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. روش های آماری مورد استفاده، آمار توصیفی، همبستگی، تحلیل واریانس یک راهه وتحلیل رگرسیون چندگانه بود و سطح معنی داری 05/0 در نظر گرفته شد. نتایج: براساس یافته های این مطالعه، نگرش نسبت به فرزند و نقش والدینی با 1/69% و حیطه نگرش به پذیرش اجتماعی با 5/54%، شایع ترین ابعاد نگرش به ناباروری هستند. همچنین نگرش نسبت به ناباروری با سن رابطه معکوس و معنی دار (05/0>p) داشت، ولی با طول مدت ازدواج و سطح تحصیلات رابطه معنی دار یافت نشد. نتایج، تفاوت معنی داری در نگرش نسبت به ناباروری بر حسب اینکه خود فرد، همسر یا هر دو آنها عامل ناباروری باشند، را نشان نداد. با توجه به نتایج تحلیل رگرسیون، ابعاد نگرش به کنترل زندگی و پذیرش اجتماعی بیشترین سهم را در تغییرات میزان افسردگی (0001/0>p) و ابعاد کنترل زندگی، پذیرش اجتماعی و فرزند و نقش والدینی، بیشترین تأثیر را در میزان اضطراب (0001/0>p) داشتند.نتیجه گیری: بیشتر زوج های نابارور در درجه اول، به فرزند و نقش والدینی اهمیت دادند. اکثر آنها نسبت به پذیرش اجتماعی، نگرش منفی داشتند. با افزایش سن، افراد نگرش منفی کمتری داشتند. نگرش آنان نسبت به ناباروری با طول مدت ازدواج، سطح تحصیلات، و اینکه خود فرد، همسر، یا هردو آنها عامل ناباروری باشند، بستگی نداشت. افسردگی و اضطراب در این زوجها بیشتر ناشی از نگرش آنان نسبت به کنترل زندگی و پذیرش اجتماعی است.

زمینه و هدف: انجام پژوهش روی نمونه های داوطلب انسانی می تواند اثرات مفید یا مضر داشته باشد. به منظور صیانت از نمونه های داوطلب انسانی اقدامات زیادی از سوی مجامع مختلف جهانی در قالب اعلامیه هایی مثل نورنبرگ، هلسینکی، بلمونت و غیره صورت گرفته است. یکی از مهمترین اصول چهارگانه اخلاق در پژوهش، اصل احترام به آزمودنی می باشد. بارزترین شکل احترام به آزمودنی گرفتن رضایت آگاهانه است. با توجه به عدم وجود فرم رضایت نامه آگاهانه مناسب در زمینه تحقیقات علوم پزشکی در کشور، هدف محققین تدوین فرم رضایت نامه آگاهانه می باشد.روش بررسی: محققین با استفاده از یک مطالعه کیفی به شیوه دلفی فرم رضایت نامه اخلاق در پژوهش را تدوین کردند. در این مطالعه 15 نفر از صاحب نظران به سوالات محققین در خصوص چارچوب و محتوای فرم رضایت نامه پاسخ دادند و پس از جمع بندی پاسخ های صاحب نظران مجددا از آنان نظرخواهی شد. سپس فرم تهیه شده توسط کارشناس زبان فارسی اصلاح شد.نتایج: حاصل تلاش محققین فرم رضایت نامه ای است که دارای سه قسمت اساسی یعنی مقدمه، محتوا شامل 16 بند و محل امضای نمونه داوطلب، مجری و شاهد با ذکر تاریخ می باشد.نتیجه گیری: فرم رضایت نامه آگاهانه تهیه شده الگوی مناسبی جهت اخذ رضایت از آزمودنی های داوطلب خواهد بود. این فرم جهت استفاده عموم محققین محترم حیطه های علوم پزشکی به چاپ رسیده و نویسندگان از هر گونه اظهار نظر متخصصین و اساتید محترم استقبال می کنند.